Leki Układu Oddechowego 1 Teoria Flashcards
1
Q
Działania niepożądane wspólne dla leków usuwających śluz z dróg oddechowych
A
-> rzadko, leki te uważa się za bezpieczne
- Reakcje alergiczne
- Podrażnienie pp
2
Q
Leki wykrztuśne mechanizm działania
A
- Zwiększają nawodnienie wydzieliny
2. Stymulują odruch kaszlowy
3
Q
Związki jodu jako leki wykrztuśne
A
- Bardzo wydajne
2. Nie są popularne bo mogą powodować zaburzenia funkcji tarczycy
4
Q
Korzeń Prawoślazu działanie
A
- Zawiera śluz składający się m.in z kwasu galakturonowego, ramnozy i arabinozy
- Pęcznieją one w wodzie tworząc rr koloidalny -> rozcieńczają śluz i ułatwiają usuwanie wydzieliny
- Łagodzi nasilenie kaszlu
5
Q
Gwajafenezyna działanie
A
- Działa drażniąco na błonę śluzową żołądka -> stymuluje nerw błedny ->
1) efekt wykrztuśny i
2) ↑ wydzielania przez bł. śluzową oskrzeli - Dodatkowo ośrodkowe działanie
1) uspokajające i
2) miorelaksacyjne
6
Q
Leki mukolityczne działanie
A
- Zmniejszają lepkość sluzu
- Szczególnie efektywne w zakażeniach układu oddechowego -> bogatokomórkowy śluz -> dużo DNA i włókien aktynowych -> duża lepkość
7
Q
Działanie klasycznych, niepeptydowych leków mukolitycznych
A
- Rozbijają kowalencyjne wiązania disiarczkowe w białkach zawartych w wydzielinie -> ↓ lepkości
8
Q
Działanie Dekstranów jako leków mukolitycznych
A
- Zmniejszają siłę oddziaływań niekowalencyjnych w śluzie
- Mają ładunek osmotyczny -> ściągają wodę -> rozrzedzają śluz
- Są obecne w wielu preparatach roślinnych
9
Q
Działanie Mukolityków peptydowych
A
- Są enzymami -> rozkładają DNA w śluzie
10
Q
Działanie leków mukokinetycznych - pochodnych surfaktantu
A
- Zwiększają transport śluzu przez ↓ napięcia powierzchniowego
- W badaniach leki zwiększające wydzielanie surfaktantu
11
Q
Działanie agonistów receptorów β2-adrenergicznych jako leków mukokinetycznych
A
- Rozszerzają oskrzela (najważniejsze)
- Zwiększają ruchliwość rzęsek
- ↑ wydzielanie jonów chlorkowych, mucyny i wody -> ↓ lepkości śluzu
12
Q
Działanie Bromheksyny i Ambroksolu
A
- Upłynniają śluz
- Stymulują pneumocyty typu II do wydzielania surfaktantu
- Poprawiają transport rzęskowy
13
Q
Działanie mukoregulatorów
A
- Zmniejszają nadprodukcję śluzu, gdy jest ona przewlekle podwyższona
- Dodatkowe działanie:
1) przeciwbakteryjne
2) przeciwzapalne
3) rozszerzające oskrzela
14
Q
Zasady używania mukoregulatorów
A
- Używane w chorobach przewlekłych
2. Nie są używane w ostrych infekcjach
15
Q
Opioidowe leki przeciwkaszlowe działające ośrodkowo mechanizm
A
- Stymulują receptory opioidowe μ, co powoduje hamowanie ośrodka kaszlowego w mózgu
16
Q
Działania niepożądane opioidowych leków przeciwkaszlowych działających ośrodkowo
A
-> w dawce stosowanej jako leki przeciwkaszlowe
- Zaparcia
- Sedacja
- Depresja ośrodka oddechowego
17
Q
Działanie Butamiratu
A
- Hamuje ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym
18
Q
Zastosowanie Butamiratu
A
- Leczenie ostrych napadów kaszlu, także w okresie okołooperacyjnym
- Profilaktyka kaszlu przed bronchoskopią
19
Q
Receptor ORL1 działanie
A
- ORL 1 -> opioid receptor-like 1
- Zmniejsza przepływ jonów wapnia przez sprzeżone z nim napięciowozależne kanały wapniowe typu N
- Endogenny ligand: nocyceptyna = orfanina FQ
- > peptyd -> niedostępna po podaniu doustnym
20
Q
Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo działanie
A
- Blokują receptory na aferentnych włóknach czuciowych z tk. płucnej -> raczej niespecyficzne, mechaniczna osłona zakończeń nerwowych
- Mniej skuteczne niz ośrodkowe ale mniej działań niepożądanych
- Dodatkowo roślinne śluzy działają ochronnie na śluzówkę żołądka i oskrzeli -> ↓ stymulacji nerwu błednego -> efekt przeciwkaszlowy
21
Q
Benzonatat działanie
A
- Lek znieczulenia miejscowego
- Działa na mechanoreceptory tk. płucnej wrażliwych na rozciąganie
- Zmniejsza skłonność do kaszlu po głębokim wdechu
22
Q
Moguisteina działanie
A
- Otwiera ATP-zależne kanały potasowe -> ↓ reaktywności mięśniówki gładkiej oskrzeli na drażniące bodźce
23
Q
Lewodropropizyna działanie
A
- Lewoskrętny enancjomer dropropizyny
- Wybiórczo hamuje przewodnictwo w aferentnych włóknach typu C nerwu błędnego -> są aktywowane tylko u osób przytomnych (w przeciwieństwie do włókien A)
24
Q
Działanie Kapsaicyny
A
- Pobudza receptory waniloidowe typu 1 (TRPV 1 - transient receptor potential vanilloid 1)
25
Leki rozszerzające oskrzela - zastosowanie
1. Astma oskrzelowa
2. COPD
3. Pomocniczo w zakażeniach dróg oddechowych
26
Mechanizm działania agonistów receptorów β2-adrenergicznych
1. Pobudzają receptor β2 ->
2. Białko Gs ->
3. ↑ CA -> ↑ cAMP ->
4. ↑ aktywności PKA ->
5. ↓ Ca 2+ w cytozolu ->
6. ↓ aktywności kinazy łańcuchów lekkich miozynowych ->
7. ↓ fosforylacji miozyny -> ↓ interakcji miozyny z aktyną ->
8. rozkurcz mięśnia gładkiego->
9. Rozszerzenie oskrzela
27
Zastosowanie leków działających niewybiórczo na wszystkie receptory adrenergiczne
1. Sytuacje nagłe, gdy zagrożone jest życie pacjenta
- > podaje się wtedy Adrenalinę
2. Działanie niepożądane -> ↑ BP i retencja moczu
28
Działania niepożądane β2-agonistów
1. Tachykardia, mogąca rzadko prowadzić do arytmii
- > przez resztkowe działanie pobudzające recetory β1
2. Działania niepożądane wynikające z drogi podania - wziewnej:
1) kaszel
2) paradoksalny skurcz oskrzeli wynikający z podrażnienia dróg oddechowych lekiem
3) reakcje alergiczne na wodorosiarczyny w nebulizatorze
3. Desensytyzacja receptorów -> gdy często i regularnie podawane
29
Czas działania β2-agonistów i częstość podania
1. Krótko działające -> do kilku godzin -> podanie kilka razy/ dobę
2. Długo działające -> ok. 12 h -> podanie 2 razy/ dobę
3. Ultradługo działające -> okres półtrwania ok 24h -> podawanie raz/ dobę
30
Doustni β2-agoniści
1. Terbutalina
2. Salbutamol
1) wygodne u dzieci
2) wolny początek działania
3) częściej niż wziewne wywołują działania niepożądane ogólnoustrojowe
31
Zastosowanie krótko działających β2-mimetyków
1. Profilaktyka napadów astmy przy znanym czynniku ryzyka np. przed wysiłkiem fizycznym
2. Terapia astmy i nwlk nasileniu
32
Desensytyzacja β2-receptorów
1. Skrócenie ochrony przed skurczem lub konieczność podawania większych dawek
2. Może mieć charakter:
1) homologiczny
2) heterologiczny
3. Może się pojawić zarówno u krótko, jak i długo i ultradługo działających β2-agonistów
- > pojawiły się ostatnio doniesienia że długo działający β2-agoniści zwiększają śmiertelność u chorych z astmą
33
Desensytyzacja β2-receptorów o charakterze homologicznym
1. Związana z długą lub nasiloną stymulacją receptora przez ligand
2. receptor β2 związany z ligandem wykazuje zwiększoną podatność na fosforylację przez kinazę białkową receptorów β-adrenergicznych (BARK)
3. Ufosforylowany β-receptor ma większe powinowactwo do β-arestyny a mniejsze do Gs -> nie pobudza powstawania cAMP i mediowanych przez niego produktów końcowych
4. Można przełamać stosując GKS -> zwiększają ekspresję receptorów adrenergicznych
34
Desensytyzacja β2-receptorów o charakterze heterologicznym
1. Niezależna od stymulacji receptora przez ligand
| 2. Obecność PGE2 -> ↑ ekspresji PDE4D5 -> ↑ rozkładu cAMP
35
Wspólne podawanie wziewnie β2-mimetyków i GKS
1. ↑ ekspresji receptorów β2
| 2. β2-mimetyki powodują przyspieszenie translokacji kompleksów GKS-receptor do jądra z cytoplazmy
36
Początek działania długo działających β2-mimetyków
1. Salmeterol -> wolny
| 2. Formoterol -> szybszy
37
Indakaterol działanie
1. Duża aktywność wewnętrzna
| 2. Nie antagonizuje działania krótko działających β2-agonistów
38
Olodaterol
1. Zarejestrowany jedynie w COPD -> nie jest stosowany w astmie oskrzelowej
39
Połączenia β2-agonistów z innymi lekami w terapii astmy oskrzelowej
1. z GKS -> w celu zapobiegania desensytyzacji β2-receptorów
| Połączenie ultradługo działających z GKS jest 2 razy skuteczniejsze niż długodziałających
40
Winlanterol
1. może powodowac sympatykomimetyczne pobudzenie układu krążenia -> może prowadzić do arytmii
41
Mechanizm działania antagonistów receptorów M na oskrzela
1. Są to antagoniści M3
2. Przerywają stymulację cholinergiczną nerwu błędnego -> rozszerzenie oskrzeli
3. Podobna skuteczność do β2-agonistów ale więcej działań niepożądanych -> rzadziej stosowane
42
Działania niepożądane cholinolityków
1. Suchość w jamie ustnej
2. Nudności
3. Bóle głowy
4. Retencja moczu
5. Zaburzenia akomodacji oka
6. Wzrost ryzyka jaskry
7. Tachykardia
8. Migotanie przedsionków
9. Paradoksalny skurcz oskrzeli -> prawdopodobnie przez wpływ na presynaptyczny receptor M2 -> wzrost ACh w oskrzelach
43
Czas działania i częstość podawania antagonistów M3 stosowanych do rozszerzania oskrzeli
1. Ipratropium, Oksytropium -> do kilku godzin -> odpowiadają krótkodziałającym β2-agonistom (podanie kilka razy/ dobę)
2. Tiotropium -> długodziałający, podawany raz/dobę
44
Tiotropium
1. Mniej działań niepożądanych niż Ipratropium i Oksytropium -> bo szybko dysocjuje od M2
45
Antagoniści M3 stosowane do rozszerzania oskrzeli w badaniach -> skuteczność i działania niepożądane
1. Glikopirolan -> podobna skuteczność do Tiotropium ale mniej działań niepożądanych
2. Aklidynium -> działa jeszcze krócej na M2 i szybszy początek działania (po 15 min)
46
Umeklidynium
1. Długo działający antagonista M
2. Zarejestrowany do leczenia COPD
3. Stosowany samodzielnie lub z długo działającym β2-agonistą (Wilanterolem)
47
Metyloksantyny mechanizm działania
1. Mają właściwości rozszerzające oskrzela i przeciwzapalne -> ale dominuje bronchodylacja
2. Hamują niewybiórczo fosfodiesterazy (↑cAMP, głowny mechanizm) i antagonizm względem receptorów A -> blokują napływ Ca2+ do wnętrza komórki i zwiększają wydzielanie amin katecholowych
48
Receptory adenozynowe w leczeniu astmy oskrzelowej
1. Korzystne dla leczenia astmy:
1) Stymulowanie receptora A2A
2) Antagonizm A2B i A1
2. Receptor A3 -> złożona rola -> ↓ chemotaksji eozynofili ale ↑ degranulacji mastocytów
3. W badaniach -> leki działające wybiórczo na te receptory
49
Wpływ teofiliny na komórki biorące udział w procesach zapalnych w płucach
1. Eozynofile -> ↑ apoptozy
2. Limfocyty T -> ↓ produkcji cytokin i zdolności do migracji
3. Mastocyt -> ↓ produkcji mediatorów zapalnych
4. Makrofag -> ↓ produkcji cytokin
5. Komórki mięśni gładkich -> rozkurcz oskrzeli
6. Komórki śródbłonka -> ↓ przepuszczalności naczyń
7. Mięśnie szkieletowe układu oddechowego -> ↑ siły skurczu
50
Zastosowanie metyloksantyn
1. Leczenie astmy (profilaktyka i leczenie skurczów oskrzeli)
2. Leczenie COPD
3. Zapalenie oskrzeli -> teofilina
-> obecnie tracą na znaczeniu
51
Kofeina do rozszerzania oskrzeli
1. Nie jest stosowana leczniczo w tym celu -> wymagana dawka powoduje zbyt silne pobudzenie CNS i układu sercowo-naczyniowego
52
Aminofilina
1. Połączenie Teofiliny i etylenodiaminy
2. Działa jako prolek uwalniający Teofilinę -> dodatkowy czynnik ↑ osobniczą zmienność odpowiedzi na Teofilinę
3. Nie jest przydatna w leczeniu przewlekłym
4. Podawana w napadach skurczu oskrzeli parenteralnie lub w czopkach
53
Działania niepożądane teofiliny
1. Ze strony CNS:
1) Bóle i zawroty głowy
2) Niepokój
3) Bezsenność
4) Drgawki -> w bd dużych stężeniach
2. Ze strony CVS:
1) ↓ BP
2) ↑ HR
3) Arytmie nadkomorowe
3. Ze strony pp
1) nudności i wymioty
2) Bóle brzucha
3) Odpływ żołądkowo-przełykowy
4) Zaostrzenie PUD
4. ↑ diurezy
54
Teofilina -> uwagi kliniczne
1. Ma niski indeks terapeutyczny -> nawet nwlk przekroczenie dawki może prowadzić do działań niepożądanych
2. Wymaga terapii monitorowanej -> okresowych badań stężenia leki we krwi i dostosowania dawki indywidualnie
55
Doksofilina
1. Nowsza metyloksantyna
2. Równie skuteczna co teofilina ale mniej działań niepożądanych -> dzięki brakowi oddziaływania na receptory adenozynowe
56
Połączenia B-agonistów z GKS nazwy
1. Salmeterol z Budezonidem
2. Formoterol z Budezonidem
3. Wilanterol z Furoininianem Flutykazonu
4. W badaniach klinicznych
57
Połączenia B-agonistów z GKS w badaniach klinicznych nazwy
1. Karmoterol z Budezonidem
2. Indakaterol z Mometazonem
3. Indakaterol z Cyklezonidem
58
Połączenia antagonistów M z B2-agonistami nazwy
1. Formeterol + Tiotropium
2. Salmeterol + Tiotropium
3. Wilanterol + Umeklidynium
4. Indakaterol + Glikopirolan + Mometazon/Tofimilast
5. W badaniach
59
Połączenia antagonistów M z B2-agonistami w badaniach nazwy
1. Karmoterol + Tiotropim
| 2. Indakaterol + Glikopirolan
