Leki Układu Moczowego Teoria Flashcards
Diuretyki zastosowanie
- W chorobach układu moczowego
- W chorobach układu krążenia
- W zaburzeniach hormonalnych i elektrolitowych
- W innych chorobach
Diuretyki zastosowanie w chorobach układu moczowego
- AKI
- CKD
- Zespół nerczycowy
- Kamica moczowa
Diuretyki zastosowanie w chorobach układu krążenia
- Zastoinowa HF
- Nadciśnienie tętnicze
- Obrzęk płuc pochodzenia sercowego np, w ostrej HF
Diuretyki zastosowanie w zaburzeniach hormonalnych i elektrolitowych
- Hiperaldosteronizm
- Hiperkalcemia
- Hipokaliemia
- Hiperkaliemia)
Diuretyki zastosowanie w innych chorobach
- Obrzęk mózgu,
- Marskość wątroby
- Moczówka prosta
- Choroba wysokościowa
- Jaskra
- Padaczka - niektóre przypadki
Diuretyki osmotyczne mechanizm działania
- Ulegają filtracji, ale nie są wchłaniane -> ↑ ładunku osmotycznego moczu pierwotnego -> zatrzymanie wody
(działanie bezpośrednie) - Rozcieńczenie moczu -> spadek gradientu sodu -> ↓ wchłaniania zwrotnego sodu -> natriureza (działanie bezpośrednie)
- Przy skąpomoczu otwiera kanaliki nerkowe -> do ich wnętrza mogą dotrzeć inne, silniejsze leki
- Zwiększają też ładunek osmotyczny osocza krwi przed wydaleniem do nerek -> ↑ przemieszczania się do krwioobiegu płynów tkankowych np. CSF, czy płynu wodnistego oka
Glicerol zastosowanie i droga podania
- Leczenie ostrych ataków jaskry
- > doustnie
Mannitol zastosowanie i droga podania
- > dożylnie
- > ostre stany
1. Ataki jaskry
2. Obrzęk mózgu
3. Leczenie OSTREJ niewydolności nerek w fazie skąpomoczu
4. Zatrucia -> diureza wymuszona
5. Osłonowo do zachowania funkcji nerek podczas chemioterapii związkami o znacznej nefrotoksyczności np. Cisplatyną
Diuretyki osmotyczne działania niepożądane
- ↑ objętości krążącego osocza
- HF
- Zastój krwi w krążeniu płucnym
- Obrzęki obwodowe u podatnych osób
- > szczególnie gdy podano w szybkim wlewie dożylnym lub dużej dawce
Inhibitory anhydrazy węglanowej jako diuretyki mechanizm działania
- Działają na kanaik proksymalny nefronu
- Hamują anhydrazę węglanową - izoformę II (w cytozolu nefronów kanalika proksymalnego) i IV (na ich bł. kom) -> ↓ rozkładu HCO3- do CO2 w świetle kanalików -> ↓ wchłaniania HCO3- -> ↑ ładunku osmotycznego moczu -> ↑ diurezy (niewielki)
- ↓ resorpcji HCO3- -> ↓ H+ i ↑ pH w moczu -> alkalizacja moczu i ↓ pH krwi
- Przy dłuższym stosowaniu -> samowygaszenie działania na wskutek ↓ HCO3- we krwi i ↑ zdolności do wychwytu HCO3- przez kanalik nerki
Inhibitory anhydrazy węglanowej jako diuretyki zastosowanie
-> rzadko jako diuretyki
- Leczenie jaskry -> ostre ataki i przewlekłe ich zapobieganie (krople do oczu - Dorzolamid)
- Leczenie i zapobieganie chorobie wysokościowej
- Leczenie niektórych form padaczki
- Czasem przy ↑ CSF
- Jako leki alkilujące mocz -> do ↑ wydalania kwasów
1) Zatrucia -> NSAIDs, barbiturany (alkalizacja moczu)
2) dna moczanowa przy ↑ wydalania kwasu moczowego
Dorzolamid mechanizm działania w jaskrze
- Przez ↓ aktywności anhydrazy -> ↓ transportu Cl- do płynu wodnistego oka (bo wymaga on HCO3-) -> ↓ wody w płynie wodnistym -> ↓ ciśnienia wewnątrzgałkowego
Acetazolamid mechanizm działania w chorobie wysokościowej
- Kwasica metaboliczna w czasie jego używania zapobiega alkalozie oddechowej na dużych wysokościach
- Przyspiesza to aklimatyzację oddechową do dużej wysokości i pozwala zachować właściwą podaż tlenu podczas snu
Acetazolamid mechanizm działania w chorobach CNS
- ↓ HCO3- i Cl w CSF -> ↓ jego ciśnienia -> np. w obrzęku mózgu
- Zmiana pH CSF -> zwiększa próg gotowości drgawkowej -> stosowany w padaczkach typu petit mal
Działania niepożądane Acetazolamid
- Kwasica metaboliczna
- Hiperglikemia
- Zaburzenia elektrolitowe
Rzadziej:
- Ze strony CNS:
1) senność
2) dezorientacja
3) zaburzenia snu
Działania niepożądane Dorzolamid
- Miejscowe podrażnienie ze świądem i łzawieniem
- > nieznaczne nasilenie zwykle
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne działanie
- Na kanalik DYSTALNY nefronu
- Są wydzielanie aktywnie do światła nefronu przez komórki kanalika proksymalnego -> po przemieszczeniu do kanalika dystalnego:
- > kompetytywnie hamują NCC -> NaCl co-transporter - Skutkuje to ↓ resorpcji Na+ (w kanaliku dystalnym resorbowane jest 10% Na+ -> ograniczenie działania) i Cl- -> ↑ wydalania wody i Na+
- Jest to nie zależne od K+
- Działanie silniejsze od diuretyków osmotycznych i inhibitorów anhydrazy ale słabsze niż pętlowych
Diuretyki tiazydowe a tiazydopodobne - różnice
- Różnią się tylko budową chemiczną, mechanizm działania taki sam
- Tiazydopodobne są pochodnymi sulfonamidowymi
Drogi podawania diuretyków tiazydowych i tiazydopodobnych
- Doustna -> zwykle
2. Dożylnie -> rzadziej, w sytuacjach nagłych
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne zastosowanie
- > głównie w stanach przewlekłych
- > chętnie podawane-> niska cena, łatwe do kontroli działania niepożądane
- Nadciśnienie tętnicze
- Kamica moczowa
- Moczówka prosta
- Obrzęki -> zarówno płucne, jak i obwodowe z powodów:
1) zastoinowej niewydolności krążenia
2) marskości wątroby
3) zespołu nerczycowego
4) idiopatycznych - CKD (Metolazon bd skuteczny niż inne)
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne działanie w kamicy moczowej
- Paradoksalna zdolność do ↑ wchłaniania Ca2+ z moczu (większość innych diuretyków ↑ wydalanie Ca2+)
- Bo zmniejszają ilość krążęcego osocza -> ↑ biernego wchłaniania Ca2+ w cewce proksymalnej
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne działanie w moczówce prostej
- Tylko w pochodzenia nerkowego
- Zmniejszają objętość krążącego osocza -> ↑ wchłaniania zwrotnego Na+ i wody w kanaliku proksymalnych -> ↓ obj. wydalanego moczu
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne częstość podawania
- Hydrochlorotiazyd -> 1-2 razy/ dobę
- Indapamid -> raz/ dobę
- Chlortalidon -> co drugi dzień`
Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne z jakimi innymi lekami są często łączone?
- ACEI
- Antagoniści AT1
- β-blokery -> równoważą nawzajem swój wpływ na serce
- Diuretyki pętlowe -> u osób z opornością na diuretyki -> tzw. sekwencyjna blokada nefronu -> czasem przełamuje oporność