Mycobacterium tuberculosis

Question 1

• Morfologie en taxonomie

Answer 1

o Genus: slanke, onbeweeglijke strikt aerobe bacillen
o Groeien traag
o Zuurvaste bacteriën: moeilijk te kleuren, maar eens gekleurd ontkleuren ze zeer traag door te spoelen met acohol of minerale zuren

Question 2

• Vindplaats en epidemiologie

Answer 2

o Vrijlevende in een vochtige omgeving -> op planten/plantenresten
o Mens als specifieke gastheer

Question 3

• Virulentiefactoren en pathogenese

Answer 3

o Vermogen om te penetreren -> intracellulair overleven en vermenigvuldigen in macrofagen
o Produceert katalase: neutraliseren dodelijke H2O2 van macrofagen
o Dikke celwand: goede bescherming tegen vele bactericide substanties in het lysosoom
-> fusie fagosoom en lysosoom inhiberen
o Ziekmakend vermogen sterk afhankelijk van cellulaire immuniteit van een individu:
 Als een macrofaag er toch in slaagt om peptidenn tentoon te stellen, moet er een snelle respons komen van T-lymfocyten: vermenigvuldigen en cytokines produceren
 Macrofagen worden geactiveerd door cytokines van de lymfocyten en versmelten samen tot reuscellen -> LANGERHANSCELLEN
 LANGerHANSCELLEN worden omgeven door T4-lymfocyten en een laag B-lymfocyten
 Macrofagen blijven gestimuleerd worden, krijgen bacil niet verteerd dus verteren na een tijd zichzelf
 Voortdurende vrijzetting van cytokines zorgt voor weefselnecrose, vermagering en nachtzweten.

Question 4

• Klinische syndromen

Answer 4

o Longtuberculose:
 Inademen van bacillen  bacillen worden in de longblaasjes gefagocyteerd door de alveolaire macrofagen en zich daar intracellulair gaan vermenigvuldigen  na lysis van de macrofagen komen ze vrij  lokale ontstekingsreactie (primaire complex)  normaal snel verwijderd door cellulaire immuniteit
 Trage cellulaire immuniteit: primaire haard zal overgaan naar chronisch en productief letsel waarbij granulomen gevormd worden die in het centrum neiging hebben tot een typische necrose  caverne
o Miliaire tuberculose:
 → uitzaaiïng naar andere weefsels (hersenvlies, nieren, … )
 !! cellulaire immuniteit zeer belangrijk (gebruik corticosteroïden is risico op actieve TBC door verminderde werking cellulaire immuniteit

Question 5

• Diagnose

Answer 5

o Microscopisch onderzoek: zuurvaste kleuring (Ziehl-Neelsen of auraminekleuring)  vaak negatief omdat bacterie in kleine aantallen aanwezig zijn
o Cultuur mycobacterien: bacterie nemen uit sputum om te kweken -> technisch probleem
 Mycobacteriën groeien veel trager dan andere micro-organismen. De monsters zijn besmet met commensale flora die sneller groeien dan de mycobacteriën en de voedingsbodem verbruiken vooraleer mycobacterië een kans krijgen
 Oplossing: voorbehandeling met NaOH om zo de commensalen te vernietigen, mycobacteriën zijn bestendig want groot aantal lipiden in celwand.
o Tuberculinetest: mycobacteriën produceren verschillen proteïnen, of tuberculinen. Dit kan een tuberculinereactie opwekken bij gevoelige personen. Er wordt intradermaal een gezuiverd proteïne geïnjecteerd dat 48-72 uur na injectie een reactie opbrengt bij personen die al eerder besmet zijn geweest met mycobacteriën.

Question 6

• Behandeling

Answer 6

o Ongevoelig voor antibiotica
o Gevoelig voor chemotherapeutica: tuberculostatica
 Lange behandeling
 Meerdere soorten tuberculostatica toedienen
o DOTS: directly observed therapy – short course → op kijken of de patiënt de medicatie inneemt (niet innemen zou resistentie kunnen opwekken)
o Vaccin: BCG vaccin
 Verzwakte mycobacterium bovis (lijkt op tuberculose bacterie)
 Zorgt voor immuun zijn tegen de bacterie
 Nadeel: tuberculinetest positief na toediening van vaccin
 Persistentie: aanwezig blijven van de ziekteverwekker zonder dat de gastheer er last van heeft → gevaarlijk voor besmetting van anderen (alhoewel dat een persistente bacterie vaak niet meer pathogeen is) !! pathogeniteit kan terugkeren, vooral bij verzwak moment vh immuunsysteem