Mikrocirkulacija i limfni sustav - poglavlje 16 I Flashcards
1
Q
građa arteriola i metaarteriola
A
- arterija ulazi u organ -> grana se 6-8 puta -> tad ju nazivamo arteriolom -> promjer 10-15qm
- arteriole se granaju 2-5 puta -> završne arteriole su metaarteriole –> prelaze u kapilare -> promjer 5-9qm
- na mjestu prelaska metaarteriola u kapilare -> prekapilarni sfinkter
. - arteriole -> mišićava stijenka
- metaarteriole -> neamju kontinuirani mišićni omotač nego mjestimični
2
Q
građa venula
A
- šire od arteriola
- slabija mišićna stijenka
- zbog niskog tlaka svejedno se mogu kontrahirat
3
Q
građa kapilare
A
- jedan sloj endotela -> s vanjske strane bazalna membrana
- međustanična pukotina -> ne rubu endotelnih stanica, povezuje unutrašnjost kapilare i njezinu okolinu
4
Q
građa i uloga kaveola na kapilarama
A
- na endotelnim stanicama -> plazmalemalni mjehurići -> kaveole
- nastaju od oligomera bjelančevina kaveolina + kolesterol + sfingolipid
. - endocitoza i trancitoza makromolekula
- upijaju male količine plazme i izvanstanične tekućine koja sadrži plazmatske bjelančevine -> mjehurići tvari sporo ulaze kroz endotelnu stanicu
5
Q
vrste pora u kapilarama i organi
A
- mozak - tight junctions - propusno samo za vodu, O2 ili CO2
- jetra - pukotine širom otvorene - prolaze sve tvari otopljene u plazmi
- crijevne kapilare - između građe mišićne i jetrene pore
- bubreg(glomerularne kapilare) - sadrže broje ovalne prozorčiće - fenestre - filtriraju velik broj malih iona i molekula(bez da idu kroz pukotine)
6
Q
vazomocija
A
- krv u kapilarama ne teče stalno -> nego na mahove -> ovisno o kontrakciji arteriola i prekapilarnih sfinktera
- kontrakcija -> ovisi o konc. kisika u tkivima
- kad treba kisika, razdoblja punjenja su česta i pojedina faza traje dulje
7
Q
difuzija tvari kroz kapilaru
A
- neprestano miješanje međustanične tekućine i plazme
- posljedica toplinskog kretanja vode i tvari otopljenih u tekućini
8
Q
difuzija tvari topivih u vodi i topivih u lipidima
A
NEPOLARNE
- O2 i CO2
- izravno difundira kroz membranu
- velika brzina prijenosa
.
POLARNE
- voda, Na, glukoza
- difundiraju kroz pukotine
- sporije od nepolarnih ali dosta brzo s obzirom na odnos pukotina i membrane(80)
9
Q
veličina molekule i prolaz kroz pore kapilare
A
- širina pora - 6-7nm -> 20 puta veća od vode
- propusnot pora ovisi o promjeru molekule -> što je molekula veća manje je pora propustljiva
- za vodu je 100%, za glukoza 60%, hemoglobin 1%
- propusnost ovisi i o tome gdje se kapilare nalaze -> npr. u jetri su kapilare propusne za albumin kao i za odu(slično u glomerulu) -> ovisi o ulozi organa
10
Q
razlika konc. i netodifuzija u kapilarama
A
- što je veća razlika u konc. između dvije strane membrane-> veća difuzija
- u kapilarama -> na već male razlike u konc. -> događa se velika difuzija
11
Q
građa međustaničnog prostora ili intersticij
A
- prostori između stanica
- snopići kolagenskihs vlakana - daju čvrstoću
- proteoglikanske niti - uske, stvaraju podlogu, građene od hijaluronske kiseline i proteina
12
Q
međustanična tekućina
A
- nastaje filtracijom i difuzijom iz kapilara
- isti sastojci kao i plazma samo manje proteina(zbog nepropusnosti)
- zarobljena između proteoglikanskih niti -> obilježja gela, tkivni gel -> otežava tok tvari pa tekćina difundira(pojedinačno gibanje molekula)
13
Q
slobodna tekućina u međustaničnom prostoru
A
- 1% od ukupne u međustaničnom prostoru(ostala u gelu)
- nalazi se u potočićima i mjehurićima
- kad je edem -> ti mjehurići i potoćiči se rašire i tam ide tekućina
14
Q
hidrostatski i osmotski tlak i kretanje tekućine
A
- hidrostatski uzrokuje -> tok iz kapilare kroz pore u međustanični prosotr
- osmotski uzrokuje ->tok iz eđustaničnog prostora u krv
15
Q
Starlingove sile
A
- 4 sile koje određuju oće se tekućine kretat u ili iz kapilara
1. kapilarni tlak - tjera van
2. tlak međustanične tekućine - tjera unutra(tad je +, obrnuto -)
.
3. koloidno osmotski tlak plazme - osmoza tekućine prema unutra
4. koloidno osmotski tlak međustanične tekućine - osmoza tekućine prema van
