Mannelijke infertiliteit Flashcards

1
Q

Ontwikkeling primaire gonade?

A

De primaire gonade kan een testis of ovarium worden. Als de SRY tot expressie komt zal de gonade zich ontwikkelen tot een testis. Hierdoor ontstaat er een mannelijke ontwikkeling. Als er geen SRY is, zal er een vrouwelijke ontwikkeling komen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hormonen in de foetale testis?

A

De foetale testis wordt gestimuleerd door het hypofyse. Deze scheidt FSH en LH af.

FSH gaat naar de Sertolli cellen en maakt AMH aan. Dit zorgt voor de regressie van de Mullerian duct (geen vrouwelijke organen) en het speelt een rol bij de indeling van de testis.

LH gaat naar de cellen van Leydig. Hier wordt testosteron geproduceerd. Dit zorgt voor de indaling van de testikels en dat de gang van wolf zich gaat differentiëren. De gang van muller komt er dan juist niet.

Een deel van het testosteron wat door de cellen van Leydig wordt geproduceerd, wordt door 5a-reductase omgezet in DHT. Dit zorgt voor de ontwikkeling tot de testis, scrotum en prostaat.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hormonen op latere leeftijd

A

Er is een systeem van hormonen die elkaar terugkoppelen.
Dit begint bij de hypothalamus. Deze produceert GnRH.
Dit zorgt ervoor dat de hypofyse FSH en LH gaat maken. Dit komt dan in de bloedbaan terecht en gaat naar de testis. Hierdoor worden zaadcellen gemaakt onder invloed van testosteron en FSH.

In de testis wordt Inhibine-B aangemaakt. Dit wordt teruggekoppeld naar de hypofyse. Zo weet de hypofyse hoeveel LH en FSH er geproduceerd moet worden. Als dit daalt moet er weer meer geproduceerd worden.

Testosteron blijft voor een groot deel in de testis, maar er komt ook een deel van in het bloed. Dit heeft negatieve terugkoppeling op de hypothalamus en de hypofyse. Waardoor er dus weer minder GnRH aangemaakt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Invloed van zelf testosteron innemen?

A

Ook bij een hoge hoeveelheid testosteron is er negatieve terugkoppeling op de hypothalamus en hypofyse. Als je zelf testosteron inneemt, gaat je eigen lichaam minder produceren en er ontstaat een negatieve feedback op de productie van FSH en LH. Het gevolg hiervan is dat er minder spermaproductie is. Deze mannen kunnen dan ook moeite hebben met een kind krijgen op latere leeftijd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat betekent een hoge FSH spiegel?

A

De hypothalamus en hypofyse werken wel goed, maar het gaat fout in de testis. Er wordt dan weinig testosteron geproduceerd waardoor FSH steeds hoger wordt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Opbouw van de testikel?

A

Testikel is voor 80% opgebouwd uit buisjes. Deze buisjes maken de zaadcellen. Cellen van sertoli die hierin zitten zorgen voor de voeding van de zaadcellen. Al deze buisjes komen samen en gaan uiteindelijk in de bijbal over in 1 buis, wat dus de zaadleider wordt. In de bijbal leren de zaadcellen zwemmen. In de epidimius vindt de verdere uitrijping plaats.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Uitrijpen van zaadcellen?

A

De spermatogonia, een soort stamcellen, kunnen zich delen. Dit wordt een nieuwe stamcel en een spermatocyt. De spermatocyt gaat het meeste cytoplasma er uitgooien wat een spermatozoïde wordt. En daarna worden er haploïde spermatiden gevormd.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is de functie van de cellen van Sertoli?

A

Cellen van Sertoli halen voeding uit de bloedcel en geven dit in de spermacel. Deze produceren ook het Inhibine B.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe zwemt een zaadcel?

A

De zaadcel moet goed kunnen zwemmen. Hiervoor zitten mitochondriën in de nek. Op een begeven moment zijn de mitochondriën op en dan zwemt de cel niet meer.

Het is belangrijk dat de kop van de zaadcel niet te groot is. Daarom worden de gegevens heel krap in de nucleolus gepropt.

Er zit op de kop een zwemmuts (acrosoom). Dit speelt een belangrijke rol bij de toegang tot de eicel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zaadcel in eicel?

A

De zaadcel komt eerst in de zona pellucida. In het acrosoom zitten enzymen waardoor hij een gaatje kan maken in deze laag. Daarna komt het in de zona en zal het hier fuseren met een kapsel van de eicel. Als er 1 zaadcel doorheen is wordt de buitenste laag ontoegankelijk voor de andere zaadcellen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Vermogen om zwanger te worden? In percentages.

A

50% van de stellen is binnen 3 maanden zwanger.
Bij een jaar is dit 84% maar dit gaat wel al afvlakken.

Als na een jaar een vrouw nog steeds niet zwanger is, is na nog eens een jaar proberen de kans 50% om zwanger te raken.

Als iemand al 3 jaar bezig is er bij het opvolgende jaar nog maar 12% kans om zwanger te worden en dit neemt dus langzaam af.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wanner beginnen met behandelen?

A

We gaan pas beginnen met behandelen als iemand na 2 jaar nog steeds niet zwanger is. Tenzij er een defect is in de zaadcellen of eicellen. Dit kan na een jaar gecontroleerd worden.

Een man kan je controleren door naar het zaad van de man te bekijken. Als dit in de orde is, is er vaak niks aan de hand bij de man. Daarna gaat de aandacht naar de vrouw toe.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke problemen kunnen er bij vrouwen voorkomen?

A

Bij vrouwen kan het ovarium niet goed ontwikkeld zijn (PCOS) of er is een obstructie in de tubae.

Ook speelt de leeftijd een hele grote rol. Een vrouw is vruchtbaar tot ongeveer 40 jaar en daarna zijn er nog maar weinig eicellen.

Bij de geboorte zijn al je eicellen al aanwezig. Bij de menstruatie gaan deze zich ontwikkelen en bij 40 jaar zijn deze eicellen ongeveer op.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Oorzaken van mannelijke infertiliteit?

A
  • Testiculaire dysgenesie: testis is vaak kleiner dan gemiddeld
  • Genetische afwijking: syndroom van Klinefelter bijvoorbeeld
  • Obstructie van de zaadcellen in de mannelijke genitale buis
  • Primaire endocriene abnormaliteit: hormoonstoornis, kan bij mannen hormonen geven maar dit is een zeldzaam voorkomen
  • Congenitale afwijkingen
  • Varicocele: spatader
  • Urogenitale infecties
  • Chronische ziektes
  • Lijfsteil factoren (roken, obesitas, eenzijdig eten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Kans op het ontwikkelen van testiskanker?

A

Als er een slechte ontwikkeling is van de testikels bij de eerste weken na de zwangerschap is er vaak geen goede spermatogenese (1), de testikels dalen soms ook niet goed in (2) en soms is er ook geen goede ontwikkeling van de plasbuis (3).

Hoe meer van deze dingen er sprake zijn, hoe hoger de kans is op het ontwikkelen van testiskanker.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat betekend een vroege puberteit?

A

Als je vroeg in de puberteit komt, ga je als vrouw ook vroeger in de overgang.

Bij mannen die eerder in de puberteit gaan, kan dit een teken zijn van een slecht ontwikkelde testis.

17
Q

Oorzaken van Testicular dysgenesis syndrome (TDS)

A

Genetische afwijkingen, Epigenetische afwijkingen
Factoren in het milieu (hormoon verstorende stoffen).

Leydig cellen werken niet goed –> hypospadias, cryptochidisme

Sertolli cellen hebben een verminderde functie –> zaadcel kwaliteit gaat omlaag, kans op zaadcelkanker

18
Q

Wat is PFAS?

A

PFAS is een hormoon verstorende stof. Dit zit bijvoorbeeld op regenjassen en antiaanbaklagen. Dit komt in het milieu terecht. Hier zijn nu onderzoeken naar wat voor impact dit heeft over de geslachtsverandering.

19
Q

Wat is Cryptochisme?

A

Als een of beide testikels niet goed is ingedaald.

  • Met normale indaling is 94% goed vruchtbaar
  • Unilateraal cryptorchisme (een bal) is 89% nog vruchtbaar
  • Als beide niet goed zijn ingedaald (bilateraal cryptochisme) is slechts 35-53% van de mannen nog vruchtbaar.

Dit kan via een echo van de testis worden bekeken, bijvoorbeeld door microcalcificaties. Met de echo kan ook een obstructie worden gezien.

20
Q

Carcinoma in situ van de testis

A
  • Gevonden in 90% van de testis naast een kwaadaardige tumor
  • Aanwezig in 5% van de contralaterale testis van mannen met een testis tumor
  • Bij cryptorchisme: 2-4%
  • Bij onvruchtbare mannen: 0.4-1%
  • Bij onvruchtbare mannen met microcalcificaties van de testis: 7,5%
  • In gestreepte gonaden/ dubbelzinnige genitaliën: 25%

Testiculaire maligniteiten worden in Nederland vaak gevonden bij mannen tussen de 13 en 35 jaar.

21
Q

Taaislijmziekte?

A

Deze mannen worden allemaal geboren zonder zaadleider, ze maken wel zaadcellen aan.
Het gen hiervoor ligt op chromosoom 7.
Het is een autosomal recessieve aandoening.

Bij mannen die dit hebben moet er een genetisch onderzoek worden gedaan om te kijken of ze een milde of ernstige vorm hebben van cystische fibrose. Dit weegt mee in de overweging om door te gaan met het krijgen van een kind, want kind kan het ook krijgen.

22
Q

Wat is het Klinefelter syndroom?

A

1 op de 500 mannen wereldwijd hebben dit.

Deze mannen zijn meestal lang en hebben een breed bekken. Ze hebben altijd hele kleine testikels. Een klein deel van de mannen maakt wel zaadcellen.

Hiermee kan dan IVF worden uitgevoerd. De kans op bevruchting is maximaal 10%. Er wordt ook getest op het Y-chromosoom.