Mannelijke infertiliteit Flashcards
Ontwikkeling primaire gonade?
De primaire gonade kan een testis of ovarium worden. Als de SRY tot expressie komt zal de gonade zich ontwikkelen tot een testis. Hierdoor ontstaat er een mannelijke ontwikkeling. Als er geen SRY is, zal er een vrouwelijke ontwikkeling komen.
Hormonen in de foetale testis?
De foetale testis wordt gestimuleerd door het hypofyse. Deze scheidt FSH en LH af.
FSH gaat naar de Sertolli cellen en maakt AMH aan. Dit zorgt voor de regressie van de Mullerian duct (geen vrouwelijke organen) en het speelt een rol bij de indeling van de testis.
LH gaat naar de cellen van Leydig. Hier wordt testosteron geproduceerd. Dit zorgt voor de indaling van de testikels en dat de gang van wolf zich gaat differentiëren. De gang van muller komt er dan juist niet.
Een deel van het testosteron wat door de cellen van Leydig wordt geproduceerd, wordt door 5a-reductase omgezet in DHT. Dit zorgt voor de ontwikkeling tot de testis, scrotum en prostaat.
Hormonen op latere leeftijd
Er is een systeem van hormonen die elkaar terugkoppelen.
Dit begint bij de hypothalamus. Deze produceert GnRH.
Dit zorgt ervoor dat de hypofyse FSH en LH gaat maken. Dit komt dan in de bloedbaan terecht en gaat naar de testis. Hierdoor worden zaadcellen gemaakt onder invloed van testosteron en FSH.
In de testis wordt Inhibine-B aangemaakt. Dit wordt teruggekoppeld naar de hypofyse. Zo weet de hypofyse hoeveel LH en FSH er geproduceerd moet worden. Als dit daalt moet er weer meer geproduceerd worden.
Testosteron blijft voor een groot deel in de testis, maar er komt ook een deel van in het bloed. Dit heeft negatieve terugkoppeling op de hypothalamus en de hypofyse. Waardoor er dus weer minder GnRH aangemaakt.
Invloed van zelf testosteron innemen?
Ook bij een hoge hoeveelheid testosteron is er negatieve terugkoppeling op de hypothalamus en hypofyse. Als je zelf testosteron inneemt, gaat je eigen lichaam minder produceren en er ontstaat een negatieve feedback op de productie van FSH en LH. Het gevolg hiervan is dat er minder spermaproductie is. Deze mannen kunnen dan ook moeite hebben met een kind krijgen op latere leeftijd.
Wat betekent een hoge FSH spiegel?
De hypothalamus en hypofyse werken wel goed, maar het gaat fout in de testis. Er wordt dan weinig testosteron geproduceerd waardoor FSH steeds hoger wordt.
Opbouw van de testikel?
Testikel is voor 80% opgebouwd uit buisjes. Deze buisjes maken de zaadcellen. Cellen van sertoli die hierin zitten zorgen voor de voeding van de zaadcellen. Al deze buisjes komen samen en gaan uiteindelijk in de bijbal over in 1 buis, wat dus de zaadleider wordt. In de bijbal leren de zaadcellen zwemmen. In de epidimius vindt de verdere uitrijping plaats.
Uitrijpen van zaadcellen?
De spermatogonia, een soort stamcellen, kunnen zich delen. Dit wordt een nieuwe stamcel en een spermatocyt. De spermatocyt gaat het meeste cytoplasma er uitgooien wat een spermatozoïde wordt. En daarna worden er haploïde spermatiden gevormd.
Wat is de functie van de cellen van Sertoli?
Cellen van Sertoli halen voeding uit de bloedcel en geven dit in de spermacel. Deze produceren ook het Inhibine B.
Hoe zwemt een zaadcel?
De zaadcel moet goed kunnen zwemmen. Hiervoor zitten mitochondriën in de nek. Op een begeven moment zijn de mitochondriën op en dan zwemt de cel niet meer.
Het is belangrijk dat de kop van de zaadcel niet te groot is. Daarom worden de gegevens heel krap in de nucleolus gepropt.
Er zit op de kop een zwemmuts (acrosoom). Dit speelt een belangrijke rol bij de toegang tot de eicel.
Zaadcel in eicel?
De zaadcel komt eerst in de zona pellucida. In het acrosoom zitten enzymen waardoor hij een gaatje kan maken in deze laag. Daarna komt het in de zona en zal het hier fuseren met een kapsel van de eicel. Als er 1 zaadcel doorheen is wordt de buitenste laag ontoegankelijk voor de andere zaadcellen.
Vermogen om zwanger te worden? In percentages.
50% van de stellen is binnen 3 maanden zwanger.
Bij een jaar is dit 84% maar dit gaat wel al afvlakken.
Als na een jaar een vrouw nog steeds niet zwanger is, is na nog eens een jaar proberen de kans 50% om zwanger te raken.
Als iemand al 3 jaar bezig is er bij het opvolgende jaar nog maar 12% kans om zwanger te worden en dit neemt dus langzaam af.
Wanner beginnen met behandelen?
We gaan pas beginnen met behandelen als iemand na 2 jaar nog steeds niet zwanger is. Tenzij er een defect is in de zaadcellen of eicellen. Dit kan na een jaar gecontroleerd worden.
Een man kan je controleren door naar het zaad van de man te bekijken. Als dit in de orde is, is er vaak niks aan de hand bij de man. Daarna gaat de aandacht naar de vrouw toe.
Welke problemen kunnen er bij vrouwen voorkomen?
Bij vrouwen kan het ovarium niet goed ontwikkeld zijn (PCOS) of er is een obstructie in de tubae.
Ook speelt de leeftijd een hele grote rol. Een vrouw is vruchtbaar tot ongeveer 40 jaar en daarna zijn er nog maar weinig eicellen.
Bij de geboorte zijn al je eicellen al aanwezig. Bij de menstruatie gaan deze zich ontwikkelen en bij 40 jaar zijn deze eicellen ongeveer op.
Oorzaken van mannelijke infertiliteit?
- Testiculaire dysgenesie: testis is vaak kleiner dan gemiddeld
- Genetische afwijking: syndroom van Klinefelter bijvoorbeeld
- Obstructie van de zaadcellen in de mannelijke genitale buis
- Primaire endocriene abnormaliteit: hormoonstoornis, kan bij mannen hormonen geven maar dit is een zeldzaam voorkomen
- Congenitale afwijkingen
- Varicocele: spatader
- Urogenitale infecties
- Chronische ziektes
- Lijfsteil factoren (roken, obesitas, eenzijdig eten
Kans op het ontwikkelen van testiskanker?
Als er een slechte ontwikkeling is van de testikels bij de eerste weken na de zwangerschap is er vaak geen goede spermatogenese (1), de testikels dalen soms ook niet goed in (2) en soms is er ook geen goede ontwikkeling van de plasbuis (3).
Hoe meer van deze dingen er sprake zijn, hoe hoger de kans is op het ontwikkelen van testiskanker.
