Lokapróf áfengis- og vímuefnamál

Question 1

Hvað er SUD? Skilgreindu

Answer 1

Substance use disorder: er langvinnur sjúkdómur sem felur í sér vanhæfni til að stjórna notkun efna (t.d. áfengi, fíkniefni eða nikótíns) þrátt fyrir skaðlegar afleiðingar.

Question 2

Notkun á hvaða efnum hafa haldist stöðug þrátt fyrir þekkingu á skaðsemi þeirra?

Answer 2

Áfengi og tóbak

Question 3

Börn sem alast upp hjá foreldrum með vímuefnaröskun eru líklegri til að alast upp við vanrækslu og/eða vera beitt ofbeldi en börn sem alast ekki upp við vímuefnaneyslu foreldra?

Answer 3

Satt

Question 4

Hvert af eftirtöldu ætti að vera á lista yfir óbeinan kostnað varðandi átak gegn vímuefnaneyslu?
a) kostnaður við fangelsun þeirra sem dæmdir eru fyrir fíkniefnabrot
b)veita fjölskyldum þeirra sem dæmdir eru fyrir fíkniefnabrot viðeigandi aðstoð hjá fagaðila
c) kostnaður við forvarnir og meðferð
d) kostnaður við heilbrigðisþjónustu vegna hliðarsjúkdóma fyrir einstaklinga með vímuefnaröskun
e) allt ofantalið er rétt

Answer 4

E) Allt ofantalið er rétt.

Question 5

Samkvæmt Leamon ofl. Hafa að minnsta kosti ___ prósent jarðarbúa notað að minnsta kosti eitt hugbreytandi efni (vímugjafa) á einhverjum tímapunkti í lífi þeirra.

Answer 5

50%

Question 6

Algengasta vímuefnið í heiminum er

Answer 6

kannabis/marijuana

Question 7

Fíkniefnaneysla er ___ algengasta dánarorsök fullorðna um allan heim.

Answer 7

Sjötta

Question 8

Áfengi er ___ áhrifaþáttur í öllum bílslysum.

Answer 8

40%

Question 9

Félags- og menningarlegir þættir í samfélögum hafa áhrif á neyslu vímuefna hjá einstaklingum.

Answer 9

Félags- og menningarlegir þættir hjálpa til við að móta ákvörðun einstaklingsins um að byrja að nota vímuefni.

Question 10

Konur eru ólíklegri til að þróa með sér áfengisröskun en karlar. Satt/Ósatt?

Answer 10

Satt

Question 11

Misnotkun á vímuefni yfir tiltekin tíma er þekkt sem

Answer 11

Tíðni vímuefnaneyslu. Dæmi, mamman fær sér mjög mikið að drekka fös, lau og sun þegar börnin eru í pabbahelgi.

Question 12

Hver af eftirfarandi fullyrðingum er rétt samkvæmt sjúkdómskenningu E.M. Jellinek?

Answer 12

Hann hélt því fram að áfengissýki væri sjúkdómur á svipaðan hátt og krabbamein eða lungnabólga

Question 13

Hornsteinn í líkani Jellinek um áfengissýki er að einstaklingurinn….

Answer 13

Er með líkamlegan sjúkdóm frekar en siðferðisbrest.

Question 14

Dr. Benjamin Rush (1812) skilgreindi áfengissýki sem “sjúkdóm” sem væri

Answer 14

Allt sem gæti valdið ójafnvægi í taugakerfinu.

Question 15

Áhrif vímuefna á fóstur, sérstaklega á fyrsta þriðjundi meðgöndu, eru…

Answer 15

Mikil

Question 16

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum er rétt?
a) Það er samband á milli vímuefnaneyslu móður, þunglyndis og sjálfsvígstilrauna eftir fæðingu.
b) fæstar konur á barneignaaldri með vímuefnaröskun fá viðeigandi aðstoð
c)

Answer 16

Það er samband á milli vímuefnaneyslu móður, þunglyndis og sjálfsvígstilrauna eftir fæðingu.

Question 17

Hvað af eftirtöldu er EKKI eitt af afleiðingum sem getur komið fram hjá börnum eftir fæðingu vegna amfetamínneyslu móður á meðgöngu?
a)Auknar líkur á athyglisbrest og ofvirkni
b) frávik í andliti
c) lægri fæðingarþyngd
d) meðfæddar heilaskemmdir

Answer 17

b) frávik í andliti. S.s. börn geta fæðst með skarð í vör óháð því að móðir hafi neytt vímuefna á meðan þungun. Skoða “federal alcohol syndrome”. Áfengisheilkenni.

Question 18

Þegar barnshafandi kona neytir áfengis mun áfengismagn fósturs í blóði…

Answer 18

Ná næstum því sama stigi af áfengismagni og hjá móður á 15 mínútum.

Question 19

Konur með áfengisröskun (AUD) eru sjöfalt líklegri til að þjást af ____ en karlar með AUD

Answer 19

Þunglyndi

Question 20

Ef móðir neytir áfengis með barn á brjósti þá berst áfengið ekki í móðurmjólkina. Rétt eða rangt?

Answer 20

Rangt.

Question 21

Snemma á meðgöngu hefur verið sýnt fram á að nikótín, áfengi, marijúana, ópíöt, kókaín og metamfetamín geta haft fósturskemmandi áhrif. Satt/ósatt?

Answer 21

Satt

Question 22

Allir einstaklingar sem hafa drukkið áfengi til lengri tíma þurfa að halda áfram að auka það áfengismagn sem þeir neyta til þess að ná tilteknu stigi ölvunar alla ævi.

Answer 22

Rangt

Question 23

Wernicke - Korsakoff sjúkdómur (Wernicke - Korsakoff heilkenni) getur verið banvænn
a) taugasjúkdómur
b) hjarta- og æðasjúkdómur
c) aukaverkun vegna skorpulifur.
d) meltingafærasjúkdómur
e) húðsjúkdómur

Answer 23

a) taugasjúkdómur

Question 24

Talið er að ____ sé árangursríkasta meðferðin fyrir sjúklinga sem meðhöndla þarf vegna fráhvarfa af áfengisneyslu.

Answer 24

Benzodiusarlyf

Question 25

Hætta getur verið fyrir einstakling að blanda bensódíazepím lyfjum saman við mörg lyfseðilsskyld- og lausasölulyf eða fæðubótarefni. Satt/ósatt?

Answer 25

Satt.

Question 26

Að neyta kókaíns með ___ eykur líkur á hjartastoppi hjá einstaklingum en ef þeir eru að nota kókaín eitt og sér
a)amfetamín
b)heróín
c)morfín
d)áfengi
e.marijúana/kannabis

Answer 26

Áfengi

Question 27

Einstaklingar sem hafa lengi reykt marijúana/kannabis geta þróað með sér
a) stærri svæði við hippocampus (dreki) og amygdala (mandla) í heila.
b) minni virkni ónæmiskerfisins.
c) betri REM svefn
d). meiri áhættu á að fá ákveðin krabbamein
e)betri virkni meltingafæra.

Answer 27

Meiri áhættu á að fá ákveðin krabbamein

Question 28

Bensódíazepín lyf geta truflað
a)kynferðislega virkni
b)svefn
c) minni
d)andlega líðan
e.allt ofantalið er rétt

Answer 28

e. allt ofantalið er rétt

Question 29

Hvað af eftirfarandi fullyrðingum um marijúana/kannabis er rétt?
a) Majijúana/kannabis uppfyllir skilyrði fyrir því að vera ávanabindandi vímuefni
b) Þol fyrir marijúana/kannabis (THC) þróast ekki hjá þeim sem neyta efnisins.
c) Marijúana/kannabis misnotkun útleysir ofbeldisfulla hegðun hjá einstaklingum.
d) marijúana/kannabis eykur styrk samdráttar í hjartavöðva.

Answer 29

a. Marijúana/kannabis uppfyllir skilyrði fyrir því að vera ávanabindandi vímuefni

Question 30

Langvinn misnotkun á ópíóíðum getur oft leitt til ____ fyrir notandann
a) aukinna verkja
b) aukningu á endurliti (e.flashes)
c) aukinnar hægðatregðu
c)aukningu á svefnleysi
e.ekkert að ofantöldu er rétt.

Answer 30

c) aukinnar hægðatregðu

Question 31

Marijúana/kannaibs neysla hefur verið tengt við truflun á kyngetu hjá körlum. Satt/ósatt?

Answer 31

Satt

Question 32

Hvert af eftirtöldu er EKKI hluti af meðferð á göngudeildum?
a) sjúkrahúsvist
b)hjónabandsráðgjöf
c)verknám
d)einstaklings- og hópmeðferð
e.sjálfseflingarnámskeið

Answer 32

a. sjúkrahúsvist

Question 33

Ferlið við bata við vímuefnaröskun (SUD) er hægt að lýsa sem ferli með
a) því að fjarlægja æxli með skurðaðgerð
b)því að það er stutt ferli og tekur fljótt af.
c)eins og að jafna sig eftir handleggsbrot
d)sjúkdómastjórnun við langvinnum sjúkdómum.
e) skaðaminnkun

Answer 33

d). sjúkdómastjórnun við langvinnum sjúkdómum.

Question 34

Þegar einstaklingur með vímuefnaröskun (SUD) er staddur á “undirbúningsstigi” (preparation stage) til þess að hætta í neyslu er viðkomandi tilbúinn til að breyta viðhorfum sínum og hegðun innan tiltekins tímaramma, venjulega innan næsta mánaðar. Satt/ósatt?

Answer 34

Satt

Question 35

Um það bil 90% þeirra sem háðir eru morfínlyfjum (ópíóíðum) og ljúka aðeins afeitrun á sjúkrahúsi byrja aftur að misnota vímuefni á innan við sex mánuðum. Satt/ósatt?

Answer 35

Satt

Question 36

Þvagpróf sem eiga að greina eiturefni (lyf/vímurgni) í þvagi geta ekki greint mörg lyf sem eru misnotuð. Satt/ósatt.

Answer 36

Satt

Question 37

Hvert af eftirfarandi er EKKI ein af “reglunum” sem almennt er framfylgt í fjölskyldum með vímuefnaröskun (SUD)
a. Ekki rugga bátnum með hegðun eða tali.
b) treysta engum
c)ekki skilgreina eigin hugsanir eða tilfinningar um vandamálið í fjölskyldunni sem skapast hefur vegna vímuefnaneyslu fjölskyldumeðlims.
d) ekki tala um vandamálið
e.einstaklingnum finnst hann ekki bera ábyrgð á einstaklingnum með SUD og afleiðingum neyslunnar innan fjölskyldunnar.

Answer 37

e. Einstaklingnum finnst hann ekki bera ábyrgð á einstaklingnum með SUD og afleiðingum neyslunnar innan fjölskyldunnar.

Question 38

Samkvæmt kennslubókinni Doweiko(2018) er sagt að minnsta tilfinningalega nándin í parasambandi er þegar
a) börn yngri en 5 ára eru á heimilinu
b)aðeins annar aðilinn er í virkri áfengisneyslu
c)einstaklingarnir í parasambandinu starfa á mismunandi tímum utan heimilisins
d) báðir aðilar eru í svipaðri áfengisneyslu
e. það eru unglingar á heimilinu og aðeins annar aðilinn er í launaðri vinnu.

Answer 38

d) báðir aðilar eru í svipaðri áfengisneyslu.

Question 39

Talið er að aðferð sem notuð er í parasambandi þar sem annar aðilinn er með vímuefnaröskun (SUD) og nefnd er tilfinningaleg afturköllun/skortur á tilfinningalegri tengingu (emotional withdrawl), sé áhrifarík leið fyrir þá að stjórna vímuefnaneyslu maka síns. Satt/ósatt.

Answer 39

Ósatt

Question 40

Ein af ástæðunum fyrir því að fagaðilar og fræðimenn hafa mótmælt hugtakinu meðvirkni (codependency) er að það snýr að fjölskyldunni í heild. Að verið sé að varpa sök á alla fjölskyldumeðlimi varðandi vímuefnaneyslu einstaklings/einstaklinga innan fjölskyldunnar. Satt/ósatt.

Answer 40

Satt

Question 41

Talið er að lyfið Buprenorphine sé allt að 200 sinnum sterkara en morfín. Satt/ósatt

Answer 41

Ósatt

Question 42

Börn sem eiga ___ við foreldra sína er ekki líkleg til að byrja að nota vímuefni.

Answer 42

Sterk tengsl

Question 43

Samkvæmt textanum í Doweiko (2018) hafa börn að minnsta kosti grunnþekkingu á áfengi og áhrifum þess ____
a) í þriðja bekk grunnskóla
b) fyrsta ári í framhaldsskóla
c)þegar þau útskrifast úr grunnskóla
d)þegar þau eru í leikskóla
e) ef þau eiga eldra systkini.

Answer 43

d) þegar þau eru í leikskóla.

Question 44

Meðal nemenda sem nota vímuefni í framhaldsskólum er algengasta ólöglega vímuefnið.
a)marijúana/kannabis
b)kókaín
c)áfengi
d)MDMA (ecstasy)
e. sveppir (ekki löglegt vímuefni)

Answer 44

a. marijúana/kannabis

Question 45

Sýnt hefur verið fram á að ef foreldrar _____ geti haft áhrif á hvort börn/unglingar byrji að nota vímuefni eða ekki.
a) eru tilfinningalega háð börnum sínum
b)eru með eftirlit með börnum sínum
c)líti á börn sín sem jafningja
d)noti refsingar á börn sín
e.eru tilfinningalega fjarlæg börnum sínum.

Answer 45

b) eru með eftirlit með börnum sínum

Question 46

Unglingar sem eyða meiri tíma í vinnu en nám eru ólíklegri til að byrja að nota vímuefni en jafnaldrar þeirra sem eingöngu eru í námi. Satt/ósatt

Answer 46

ósatt

Question 47

Um það bil 50-80% þeirra unglinga sem greinast með hegðunarröskun munu þróa með sér vímuefnaröskun einhvern tíma á lífsleiðinni. rangt/rétt

Answer 47

Rétt

Question 48

Sýnt hefur verið fram á að áfengisdrykkja nemenda sem fara í háskóla strax eftir menntaskóla er svipuð og áfengisdrykkja einstaklinga sem ekki gera það? rangt/rétt?

Answer 48

rangt

Question 49

Mest áberandi merki um fráhvarf frá áfengi hjá öldruðum er ruglástand.
Rétt/rangt

Answer 49

Rétt

Question 50

Sýnt hefur verið fram á að um það bil 20% eldra fólks taka inn ávanabindandi lyf sem þau hafa ekki fengið ávísað/uppáskrifað af læknum. Rétt/rangt

Answer 50

Rétt

Question 51

Hættuleg notkun áfengis fyrir aldraða er skilgreind sem fleiri en ___ drykkir í einni lotu.
a)tveir
b)fjórir
c)þrír
d)fimm
e.sjö

Answer 51

c) þrír