Líffæraígræðslur

Question 1

Hver eru markmið líffæraígræðslu?

Answer 1

bæta líðan
auka lífsgæði
lífsbjargandi aðgerð

Question 2

Hvernig er uppvinnsla líffæraþega?

Answer 2

Rannsóknir
Líkamsmat
Bólusetningar
Viðtöl og skoðun
Mat erlendis fyrir hjarta- og lungnaígræðslur

Question 3

Hvert er hlutverk hjúkrunarfræðinga í uppvinnsluferlinu?

Answer 3

Fræðsla
Stuðningur
Skipulag og skráning
Eftirlit

Question 4

Hverjir eru kostir nýragjafar frá lifandi gjafa?

Answer 4

Líftími nýrans mögulega lengri
Ekki alltaf þörf á skilunarmeðferð fyrir aðgerð
Hægt að skipuleggja aðgerð fram í tímann
Aðgerðin gerð á Íslandi
Styttri biðtími
Einstaklingar viljugir að gefa nýra

Question 5

Um það bil __% þeirra sem þurfa ígrætt nýra fá nýra frá lifandi gjafa.

Answer 5

70%

Question 6

Líffæragjafi þarf að:

Answer 6

hafa líkamlega, andlega og félagslega getu
taka ákvörðun um að gefa án þvingunar!

Question 7

Hvernig eru 2 flokkar HLA sameinda?

Answer 7

Í flokki 1 eru HLA-A, -B og -C sem finnast á yfirborði allra kyrndra frumna líkamans. Í flokki 2 eru HLA-DR, -DQ og –DP sem finnast aðallega á B-eitilfrumum, átfrumum og einkjörnungum.

Question 8

Hverjar geta aukaverkanir nýratöku verið (nephrectomy)?

Answer 8

Blæðing
Sýking
Verkir
Blóðtappi
Lungnabólga
Hækkaður blóðþrýstingur

Question 9

Hvar er aðgerðin nær alltaf gerð ef nýraþegi fær nýra frá lifandi gjafa?

Answer 9

á Íslandi

Question 10

Hvar er aðgerðin nær alltaf gerð ef nýraþegi fær nýra frá látnum gjafa?

Answer 10

erlendis

Question 11

Hverjir eru 4 flokkar lyfjameðferðar í ígræðsluferlinu?

Answer 11

Afnæmingarmeðferð (fyrir ígræðslu)
Innleiðingarmeðferð (við ígræðsluaðgerð)
Viðhaldsmeðferð (eftir ígræðslu)
Höfnunarmeðferð

Question 12

Á hvernig lyfjum þurfa líffæraþegar að vera á út lífið?

Answer 12

ónæmisbælandi lyfjum

Question 13

Hvaða lyfjablanda er algengust hjá líffæraþegum?

Answer 13

Algengast er þriggja lyfja blanda sem samanstendur af:
Tacrolimus (kalsíneurín hindra)
Mycophenolate mofetil (frumubælandi lyf)
Prednisone (barksteri)

Question 14

Hverjar eru aukaverkanir ónæmisbælandi lyfjameðferðar hjá líffæraþegum?

Answer 14

Sýkingar; bakteríur og/eða veirur vegna ónæmisbælingar
Breytingar á blóðhag
Hafnanir; huga vel að skammtastærðum lyfja
Hækkaður blóðþrýstingur
Krabbamein
Beinþynning
Hjartasjúkdómar / hækkaðar blóðfitur
Sykursýki
Nýrnabilun
Andleg og líkamleg vanlíðan

Question 15

Hvað á að reyna að forðast eftir ígræðslu?

Answer 15

hrátt kjöt/fisk/hrá egg/ógerilsneydda vöru
smitsjúkdóma, flensu
mannfagnaði fyrstu 3 (?) mánuði eftir ígræðslu
sólböð, nota sólarvörn
náttúrlyf, hómópata-remidíur
ís úr ísvélum, opna matarbari, hlaðborð
lifandi bóluefni