Leki na RZS i Dnę Moczanową Flashcards
Leki stosowane w RZS niemodyfikujące przebiegu choroby:
NSLPZ - działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, hamują powstawanie eikozanoidów działających prozapalnie i zwiększających przewodnictwo bólowe
GKS - należy stoswać krótkotrwale(terapia poostowa: PREDNIZON, METYLOPREDNIZOLON). W zajęciu pojedynczego stawu można podawać je dostawowo
Leki cytotoksyczne modyfikujące przebieg RZS:
METOTREKSAT - antymetabolit FH4, w RZS i innych kolagenozach w malych dawkach ( w większych leczenie neo) . Lek pierwszego rzutu –> p.o., i.m. lub ampułkostrzykawki do samodzielnego stosowania przez pacjenta.
Niepożądane: hepatotoksyczność, teratogennośc, uszkodzenie śluzówki GOPP, wzrost podatności na zakażenia
LEFLUNOMID –> TERIFLUNOMID - inhibitor dehydrogenazy kwasu dihydroorotowego, hamuje syntezę pirymidyn (szczególnie w limfocytach) - hamuje ich proliferację, oraz produkcję przeciwciał przez limfocyty B
Niepożądane: wyłysienie, wzrost masy ciała, uszkodzenie wątroby, silnie teratogenny
AZATIOPRYNA - antymetabolit puryn (metabolizowana prze oksydazę ksantynową, dlatego jak podajemy ALLOPURYNOL trzeba modyfikować dawkę). Pozwala na podawanie mniej GKS
Niepożądane: mielosupresja (szczególnie u wolno metabolizujących) i zaburzenia żołądkowo-jelitowe
MYKOFENOLAN MOFETYLU - antymetabolit puryn ( hamuej IMPDH2 szczególnie w limfocytach), ma działanie przeciwzapalne, stosuje sięw RZS i odrzucaniu przeszczepu głównie.
Niepożądane: mielosupresja, hepatotoksyczność, zab. żołądkowo-jelitowe
CYKLOFOSFAMID - alkiluje DNA, stosowany w RZS i innych kolagenozach, w małych dawkac działa nawet immunostymulująco
Niepożądane: mielosupresja, krwotoczne zapalenie pęcherza, rak pęcherza
CYKLOSPORYNA, TAKROLIMUS, SYROLIMUS, EWEROLIMUS - inhibitory szlaku mTOR
DAKLIZUMAB, BAZYLIKSYMAB - przeciwciała przeciw Il-2
Sole złota wykorzystywane w RZS:
AUROTIOJABŁCZAN SODU i.m.
AUROTIOGLUKOZA i.m.
AURANOFINA p.o.
- gromadzą się w monocytach, makrofagach, upośledzając ich funkcji
- hamują chemotaksję neutrofilów i uwalnianie histaminy z masto
- kumulują się w narządach mąższowych, błonie maziowej, szpiku kostnym i węzłach chłonnych
Niepożądane:
- wysypki skórne z eozynofilią
- metaliczny smak
- zaburzenia hematologiczne
- uszkodzenie nerek w białkomoczem
Inne leki modyfikujące przebieg choroby stosowane z RZS
PENICYLAMINA - chelator miedzi, rzadko w RZS (częściej w ch. Wilsona i zatruciach metalami ciężkimi)
Niepożądane: reakcje nadwrażliwośc (pochodna penicyliny), drug-induced lupus, uszkodzenie nerek z białkomoczem, pancytopenia
SULFASALAZYNA - połączenie 5-ASA z SULFAPIRYDYNĄ, hamuje funkcje limf B i T, zmniejsza produkcję cytokin prozapalnych, działa antyoksydacyjnie
NIepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, rekacje skórne, anemia hemolityczna/aplastyczna, zmiany śódmiąższowe w płucach, oligospermia u mężczyzn
CHLOROCHINA, HYDROKSYCHLOROCHINA - leki stosowane w malarii, hamują funkcje limf T, prezentację antygenu oraz chemotaksję neutrofili i monocytów, zmniejszają objawy zapalne w RZS. Czasem jako leki zapobiegające nawrotom
Niepożądane: odwracalne uszkodzenie plamki, zaburzenia z przewodu, fototoksyczność, miopatia, neuropatia obowodowa
MINOCYKLINA - antybiotyk z grupy makrolidów, hamuje aktywność metaloproteinaz tkankowych
Grupy leków biologicznych stosowanych w RZS:
- leki przeciw TNF-alfa
- leki przeciw IL-1B
- leki przeciw IL-6 (TOCYLIZUMAB, SEKUKINUMAB)
- inhibitory kostymulacji limfocytów T
- inhibitory kalcyneuryny i szlaku mTOR (leki wiążące się z immunofiliną)
- leki przeciw IL-2
leki anty-TNFalfa
INFLIKSYMAB - mysio-ludzkie igG (jedyny podawany i.v.)
ADALIMUMAB - ludzkie IgG1
ETANERCEPT - białko fuzyjne z dwoma cząsteczkami p75 i fragmentem Fc igG
GOLIMUMAB - monoklonalne pc pw TNFalfa
CERTOLIZUMAB PEGOL - pegylowany humanizowany fragment Fab przeciw TNFalfa
PEGSUNERCEPT - pegylowany receptor dla TNF
Przeciwwskazania dla leków anty-TNF alfa i inhibitorów kostymulacji limofcytów T:
- czynna i utajona gruźlica
- czynna ospa wietrzna lub półpasiec
- czynne ciężkie zakażenie wirusowe lub grzybicze
- zapalenie wątroby
- ciąża
anty-TNF nie można też stosować w chorobach demielinizacyjnych - bo same mogą powodować demielinizację
Działanie niepożądane leków przeciw TNf-alfa:
- wzrost podatności na infekcje
- nasilenie lub rozwinięcie rekacji autoimmunologicznych
- zapalenie naczyń, leukopenia
- zespoły demielinizacyjne
- zapalenie nerwu wzrokowego
- reakcje uczuleniowe w miejscu wstrzyknięcia
Leki hamujące działanie IL-1B
ANAKINRA - antagonista receptora dla IL-1b
RYLONACEPT - białko fuzyjne neutralizujące IL-1b przed jego połączeniem z receptorem
KANAKINUMAB - przeciwciało monoklonalne przeciw IL-1B
stosowane w RZS i innych kolgenozach, ale nie można ich zastosowac jednocześnie z lekami przeciw TNF-alfa
Inhibitory kostymulacji limfocytów T
- analogi białka CTLA-4, które łączą się z CD80/CD86 , blokując w ten sposób możliwosć połączenia się limfocyta z nimi
- ABATACEPT - ludzkie CTLA-4, połączone z fragmentem Fc ludzkiego IgG
- BELATACEPT - j.w., różni się dwoma aminokwasami
przeciwwskazania taki ejak dla anty-TNF, z wyjątkiem chorób demielinizacyjnych
Leki stosowane w ostrym napadzie dny moczanowej:
NSLPZ (najczęściej INDOMETACYNA)
GKS ( można podawać miejscowo-do stawu)
KOLCHICYNA
które NSLPZ są nieskuteczne w leczeniu dny moczanowej?
TOLMETYNA ASPIRYNA ( w małych dawkach - upośledza wydzielanie kwasu moczowego i może nawet spowodować napad dny moczanowej)
KOLCHICYNA
- alkaloid, hamujący polimeryzację tubuliny
- hamuje migrację leukocytów i fagocytozę kryształów
- w ostrych napadach dny, profilaktyce w okresie międzynapadowym, tez w gorączce śródziemnomorskiej i zapaleniu osierdzia
- doustnie 1 mg - w 1. dobie co 6 h, w 2 - co 8 w 3- co 12
- dożylnie tylko w placówkach medycznych i tylko przez wykwalifikowany personel (max. 3 mg)
- dawka zależna od wydolności nerek
Niepożądane:
- neuropatia obwodowa (działanie niepożadane w klasie leku - wszystkie działające na tubulinę to powodują)
- miopatia i uszkodzenie szpiku - szczególnie gdy razem z cyklosoryną
- wyłysienie
- biegunka
Zatrucie kolchicyną
ból gardła
krwawa biegunka
krwiomocz, skąpomocz
postępująca depresja układu nerwowego
Leki zmniejszające powstawanie kwasu moczowego
Oba mają niebezpieczną interakcję z MERKAPTOPURYNĄ I AZATIOPRYNĄ
ALLOPURYNOL - hamuje powstawanie kwasu moczowego (jego metabolit blokuje oksydazę ksantynową) oraz słabo syntezę puryn. Jest przyjmowany nastałe w okresie między napadami. Uwaga - na początku terapii może spowodować napady dny moczanowej (dopóki kwas moczowy nie spadnie poniżej 6 mg/dl) Nasila działanie doustnych antykoagulantów! Niepożądane; - neuropatia obwodowa - zaburzenia żołądkowo jelitowe - zespół nadwrażliwości - skurcz oskrzeli - uszkodzenie wątroby/nerek - z. Stevensa-Johnsona - zaburzenia hematologiczne
FEBUKSOSTAT
silny selektywny inhibitor oksydazy ksantynowej
dawka pojedyncza : 40-80 mg/dobę
skuteczniejszy i bezpieczniejszy niż ALLOPURYNOL
