Leki immunostymulujące Flashcards
Mechanizmy działania leków immunostymulujących:
a) naśladowanie funkjic poszczególnych endogennych autakoidów (rekombinowane interferony, rekombinowana IL-2)
b) swoiste, bezpośrednie pobudzanie proliferację komórek układu immunologicznego
c) nieswoiście stymulują reakcje immunologiczne
Typy interferonów:
typ I
- pobudza receptor dla IFN alfa (IFNAR)
- należą tu IFN-alga, IFN-beta, IFn-kappa, epsilon, theta i omega
typ II
- IFN gamma. działający przez receptor IFNGR
typ III
- nazywane IFN-lambda, heterogenna podgrupa cytokin działające przez różne typy receptorów
Interferon ALFA
- preparaty rekombinowane Interferonu Alfa-2a/ alfa-2b; Peginterferon alfa-2a/alfa-2b, Albuferon , Lokteron
- podawanie i.v., s.c. lub i.m.
- leczenie PZW typu B i C, półpaśca, opryszczki narządów płciowych i wielu neo
Niepożądane (często):
- zespół grypopodobny (prawie o wszystkich pacjentów) - zapobiega isę Paracetamolem
- nasilenie przebiegu schorzeń autoimmuno lub wywołanie nowych
- zaburzenia neuropsychiatryczne i neurologiczne
- zaburzenia hematologiczne
- zaburzenia okulistyczne i laryngologiczne
- zaburzenia skórne (nawet SJS)
- tendencja do zakażeń wirusowych
- wzrost ryzyka poronienia
NSLPZ i GKS osłabiają działanie interferonu
Interferon - poprawia działanie RYBAWIRYNY w zapaleniu wątroby oraz działanie cytostatyków (jak np. CYKLOFOSFAMId, DOKSORUBICYNA i CISPLATYNA)
Interferon Beta:
- rekombinowany Interferon beta-1a i beta-1b
- w niektórych krajach dostępny preparat ludzkiego IFNBeta podawany miejscowo w leczeniu kłykcin kończystych.
- zwykle i.m. lub s.c. w stwardnieniu rozsiadnym
Niepożądane:
- podobne do IFNalfa, ale łagodniejsze
- często reakcje miejscowe po wstrzyknięciu
Interferon Gamma
- rekombinowany Interferon Gamma-1B w leczeniu przewlekłej choroby ziarniniakowej
Niepożądane:
- jak IFNalfa
ALDESLEUKINA
- rekombinowana ludzka IL-2 (różni się tylko 2 aminokwasami)
- stymuluje aktywność i proliferację limfocytów T
- aktywuje limfocyty B i T oraz kom NK
- leczenie zaawansowanego raka nerki i neo skóry
Niepożądane:
- capillary leak syndrome (z. Clarksona) –> obrzęki, hipowolemia, spadek CTK, uszkodzenie nerek, płuc i wątroby
- zmiany skórne
- zaburzenia neuropsychiatryczne
- zaburzenia z przewodu pokarmowego
- zaburzenia z uk sercowo-naczyniowego (spadek CTK, tachykardia, nasilenie dławicy)
- zatorowość płucna , obrzęk płuc
- zaburzenia hematologiczne
- bóle stawów i gorączka
Podobne:
DENILEUKINA DIFTYTOKS - rekombinowana IL-2 połączona z toksyną krztuścową
Mielopoetyczne czynniki wzrostu
- bezpośrednio i swoiście stymulują konkretną linię komórkową
- Erytropoetyna i pochodne (EPOETYNA ALFA i DARBEPOETYNA ALFA)
- GM-CSF (MOLGRAMOSTYM) - stymuluje tworzenie kolonii makrofagów i granulocytów
- G-CSF (stymuluje kolonie granulocytów, FILGRASTYM< LENOGRASTYM)
- IL-11 i trombopoetyna
Zastosowanie: Leczenie niedokrwistości, agranulocytozy i uszkodzenia szpiku w przebiegu chemioterapii przeciwnowotworowej
Przeciwciała działające immunstymulująco:
IPILIMUMAB, TREMELIMUMAB
NIWOLUMAB, PEMBROLIZUMAB
ATEZOLIZUMAB
DURWALUMAB, AWELUMAB
- stosowane głównie w terapii przeciwnowotworowej
IPILIMUMAB, TREMELIMUMAB:
- przeciwciała blokujące CTLA-4
- leczenie czerniaka
- testy w raku prostaty i niedrobnokom. raku płuc
NIWOLUMAB, PEMBROLIZUMAB
- zapobiegają interakcji PD-1 z PD-1L (na kom nowotworowej), która to interakcja powoduje apoptozę limfocytów
- “immune checkpoint inhibitors”
- w terapii nierobnokomórkowego raka płuc
ATEZOLIZUMAB
- przeciwciało przeciw PD-1L
- leczenie raka pęcherza i niedrobnokom raka płuc
ELOTUZUMAB
- przeciwciało przeciw SLAMF7 zlokalizowanemu na kom NK i plazmocytach
- aktywacja kom NK
- terapia szpiczaka plazmocytowego
Inne leki immunostymulujące:
adjuwanty IMIKWIMOD LEWAMIZOL INOZYNA PRANOBEKS (IZOPRYNOZYNA) TYMOSTYMULINA EKOMER
Adjuwanty
- w nieswoisty sposób nasilają odpowiedź immunologiczną organizmu wobec Ag bakteryjnych, wirusowych, nowtoworowych
- wyciągi grzybicze lub bakteryjne - DIPEPTYD MURAMYLOWA, LENTINAN, PACHYMARAN, PICIBANIL, BESTATYNA , czasem atenuowany szczep M. tbc
- uzupełnienie terapii przeciwneo prowadzonej normalnymi lekami
- szczepionka BCG (M. tbc) - podawana jest dopęcherzowo w leczeniu powierzchownym raka pęcherza moczowego
IMIKWIMOD
- niejasny molekularny mechanizm działania
- nasila funkcje cytotoksyczne i wytwarzanie cytokin przez komórki układu immunologicznego
- krem (5%) na kłykciny kończyste oraz powierzchownego raka podstawnokomórkowego małych rozmiarów
- rzadko w rogowaceniu słonecznym na twarzy
Niepożądane:
- miejscowe reakcje skórne
- trwałe przebarwienia skóry
- rzadko objawy grypopodobne
LEWAMIZOL
- początkowo w zakażeniach obleńcami i przy tym wykazujący niejasne działanie immunostymulujące
- zmniejsza akt limf T supresorowych i nasila produkcję IFN
- wycofany z użycia u ludzie bo wywoływał: zapalenie naczyń, stawów oraz nautropenię
INOZYNA PRANOBEKS
- lek złożony o niejasnym mechanizmie molekularnym
- hamuje proliferację wirusów in vitro
- pobudza limf T i maktofagi
- działa głównie na wirusy herpes
- stosowana też w stanach obniżonej odporności oraz w profilaktyce i leczeniu ospy wietrznej, półpaśca i nawracającej opryszczki
Niepożądane:
- inozyna —> metabolizowana do kwasu moczowego –> hiperurykiemia
- nudności, wymioty
- dolegliwości z przewodu
- rzadko depresja
TYMOSTYMULINA
- częściowo oczyszczony ekstrakt z grasicy cielęcej, zawierają mieszaninę peptydów
- stymuluje aktywność limfocytów T i wytwarzanie IL-2 oraz IFN
- wspomagająco w leczeniu pierwotnych i wtórnych niedoborów odporności
- także w przewlekłym zapaleniu wątroby, stwardnieniu zanikowym bocznym, wspomaganiu funkcji szpiku w czasie terapii nowotworowej
- wstrzyknięcia podskórne lub domięśniowe
Niepożądane:
- miejscowe i ogólne reakcje uczuleniowej
EKOMER
- preparat ze standaryzowanym olejem z wątroby rekina grenlandzkiego
- alkoksyglicerole –> działają przeciwbakteryjnie,przeciwgrzybiczo i immunostymulująco
- stosowany w czasie chemioterapii, radioterapii przeciwnowotworowej (nieco ogranicza uszkodzenie szpiku w czasie terapii)
