L 13: Strafbaarheid - beperking

Question 1

Hoe heten de strafuitsluitingsgronden uit het algemeen deel en waar zijn ze op van toepassing?

Answer 1

• Algemene strafuitsluitingsgronden
• Toepasselijk bij elke delictsomschrijving

Question 2

Zijn er nog andere strafuitsluitingsgronden?

Answer 2

Ja, bizondere strafuitsluitingsgronden

die gelden alleen voor de delictsomschrijving waar ze bij staan, (bv art 46b en 261 lid 3 Sr)

Question 3

Wat zijn de eisen bij noodweer?

Answer 3

• proportionaliteit
• subsidiariteit

Question 4

wat houdt de eis van proportionaliteit in?

Answer 4

Dat de verdediging in redelijke verhouding moet staan tot de aanval –. gaat om de manier van verdedigen

(bij een aanval met de blote hand, niet verdedigen met een pistool)

Question 5

Wat is de eis van subsidiariteit?

Answer 5

Was er een andere oplossing geweest dan verdedigen, bv weglopen?

Question 6

Valt onder art 41 ook huisvrede (art 138 Sr)?

Answer 6

nee, dat is niet ‘enig goed’

Question 7

Wat zijn de eisen van art 41 mbt noodweer?

Answer 7

• een noodweersituatie (is ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding)
• verdediging van eigen of andermans lijf, eerbaarheid of goed
• binnen de perken van proportionaliteit en subsidiariteit

Question 8

Wat is het kenmerk van noodweerexces tov noodweer?

Answer 8

Bij overtredeing van de eis van proportionaliteit en/of subsidiariteit kan alsnog straffeloosheid volgen als de ‘overreactie’ veroorzaakt werd door een hevige gemoedsbeweging, veroorzaakt door de aanranding.

Question 9

Wat is een schulduitsluitingsgrond?

Answer 9

Ondanks het vervuld zijn van een delictsomschrijving kan er toch geen verwijt worden gemaakt

dus:

• corrigeert het verwijt
• corrigeert de reikwijdte van de delictsomschrijving

zorgt ervoor dat de dader niet strafbaar is

Question 10

Wat is een rechtvaardigingsgrond?

Answer 10

• er is geen wederrechtelijkheid
• corrigeert de delictsomschrijving

corrigeert ook de materiele norm

Een rechtvaardigingsgrond zorgt ervoor dat het gehele feit ( en daarmee dus ook de dader) niet strafbaar is

Question 11

Wat doet art 41 lid 2 tov art 41 lid 1?

Answer 11

Het beperkt de verwijtbaarheid van het niet voldoen aan de norm

Question 12

Is noodweer een schulduitsluitingsgrond of een rechtvaardigingsgrond?

idem voor noodweerexces?

Answer 12

Noodweer is een rechtvaardigingsgrond, de ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanval rechtvaardigt een precies op dei aanval afgepaste reactie. Die reactie mag, die is niet wederrechtelijk.

Noodweerexces is een schulduitsluitingsgrond: een te zwar ereactie is te zwaar, dus wederrechtelijk.Maar de aanval met de daardoor veroorzaakte hevige gemoedsbeweging verontschuldigt de te zware reactie

Question 13

Wat zijn, naast noodweer (R) en noodweerexces (S) de overige algemene strafuitsluitingsgronden?

R= rechtvaardigingsgrond

S= schulduitsluitingsgrond

Answer 13

• wettelijk voorschrift (R)
• ambtelijk bevel (R)
• onbevoegd gegeven ambtelijk bevel (S)
• noodtoestand (R)
• psychische overmacht (S)
• ontoerekenbaarheid (S)

Question 14

Wat is wettelijk voorschrift?

Answer 14

Rechtvaardigingsgrond

Dus wat objectief nodig is om een wettelijk voorschrift uit te voeren (heel strak)

Voorbeeld: de deurwaarder die de APV-het verbod spullen op straat te zetten- mocht overtreden om zijn wettelijke plicht- een woning te ontruimen- te kunnen uitvoeren

Question 15

Wat is ambtelijk bevel?

Answer 15

Rechtvaardigingsgrond

een ambtenaar met een bevoegdheid kan zelf alle handelingen verrichten die ter uitvoering van die beveogdheid nodig zijn hij kan die handelingen ook opdragen aan ondergeschikten

voorbeeld: de deurwaarder die een ander de opdracht geeft spullen op straat te zetten

Question 16

Wat is een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel?

Answer 16

Schulduitsluitingsgrond

een onbevoegd gegeven bevel op een terrein waar de chef normaal bevelsbevoegdheid had

gegeven aan een ondergeschikte

die te goeder trouw handelt

Question 17

Wat is Noodtoestand?

Answer 17

Rechtvaardigingsgrond

voorbeeld: De opticien die de winkelsluitingswet overtrad door de noodtoestand van een klant die net zijn bril verloren had

Question 18

Wat is psychische overmacht?

Answer 18

Schulduitsluitingsgrond

Voorbeeld: twee drenkelingen op een vlot, te klein voor beide, de een drukt de ander eraf, dus doodslag

echter de doodslag wordt verontschuldigd door overmacht

Question 19

Wat is ontoerekenbaarheid?

Answer 19

Schulduitsluitingsgrond

Het gaat om de geestelijke vermogens van de dader. Die kunnen nooit een algemeen geldende materiele norm beinvloeden maar wel de mogelijkheid dit delict aan deze dader te verwijten

Om te beslissen vraagt de rechter vaak een psychiatrisch rapport aan

Question 20

Moet de afwezigheid van strafuitsluitingsgronden ten laste worden gelegd?

Answer 20

Nee, dat hoeft niet.

De OvJ concretiseert slechts de delictomschrijving in zijn tenlastelegging

Question 21

Als er, conform art 350 Sv een strafuitsluitingsgrond is, wat is dan de uitspraak?

Answer 21

Afhankelijk van de delictomschrijving:

• Ontslag van alle rechtsvervolging
• Vrijspraak

Question 22

Moet een rechter in zijn vonnis expliciet alle strafuitsluitingsgronden onderzoeken en weergeven?

Answer 22

Nee, de rechter moet slechts laten blijke dat hij zich heeft afgevraagd of er strafuitsluitingsgronden zijn

Question 23

De delictomschrijving van een overtreding:

• hoe wordt deze genoemd?
• wat is een kenmerk?

Answer 23

• Geobjectiveerd delict
• de delictomschrijving van een overtreding bevat geen subjectief bestanddeel

Question 24

In het strafrecht is ook bij overtredingen schuld van belang. Hoe is dit geregeld?

Answer 24

• het staat niet in de delictomschrijving
• er is geen bepaling voor in de wet
• Vorm: algemene strafuitsluitingsgrond, deze staat evenmin in de wet

Algemene buitenwettelijke strafuitsluitingsgrond: afwezigheid van alle schuld

Question 25

Wat is de rechtsvraag in het Melk en water arrest?

Wat besliste de HR?

Answer 25

Mag iemand die zonder sculd heeft gehandeld, gestraft worden als de wettelijke delictsomschrijving geen schuld eist, en geen wettelijke schulduitsluitingsgrond van toepassing is?

HR: bovenstaande is in strijd met ‘geen straf zonder schuld’

Question 26

Wat betekent AVAS?

Answer 26

Afwezigheid van alle schuld

Question 27

Is AVAS een rechtvaardigings of een schulduitsluitingsgrond?

Answer 27

Schulduitsluitingsgrond

Question 28

Waar is AVAS een oplossing voor?

Answer 28

Voor die gevallen waarin de delictomschrijving uitsluitend de gedraging uitdrukt: de geobjectiveerde deleictomschrijvingen