L 13: Strafbaarheid - beperking Flashcards
Hoe heten de strafuitsluitingsgronden uit het algemeen deel en waar zijn ze op van toepassing?
- Algemene strafuitsluitingsgronden
- Toepasselijk bij elke delictsomschrijving
Zijn er nog andere strafuitsluitingsgronden?
Ja, bizondere strafuitsluitingsgronden
die gelden alleen voor de delictsomschrijving waar ze bij staan, (bv art 46b en 261 lid 3 Sr)
Wat zijn de eisen bij noodweer?
- proportionaliteit
- subsidiariteit
wat houdt de eis van proportionaliteit in?
Dat de verdediging in redelijke verhouding moet staan tot de aanval –. gaat om de manier van verdedigen
(bij een aanval met de blote hand, niet verdedigen met een pistool)
Wat is de eis van subsidiariteit?
Was er een andere oplossing geweest dan verdedigen, bv weglopen?
Valt onder art 41 ook huisvrede (art 138 Sr)?
nee, dat is niet ‘enig goed’
Wat zijn de eisen van art 41 mbt noodweer?
- een noodweersituatie (is ogenblikkelijke wederrechtelijke aanranding)
- verdediging van eigen of andermans lijf, eerbaarheid of goed
- binnen de perken van proportionaliteit en subsidiariteit
Wat is het kenmerk van noodweerexces tov noodweer?
Bij overtredeing van de eis van proportionaliteit en/of subsidiariteit kan alsnog straffeloosheid volgen als de ‘overreactie’ veroorzaakt werd door een hevige gemoedsbeweging, veroorzaakt door de aanranding.
Wat is een schulduitsluitingsgrond?
Ondanks het vervuld zijn van een delictsomschrijving kan er toch geen verwijt worden gemaakt
dus:
- corrigeert het verwijt
- corrigeert de reikwijdte van de delictsomschrijving
zorgt ervoor dat de dader niet strafbaar is
Wat is een rechtvaardigingsgrond?
- er is geen wederrechtelijkheid
- corrigeert de delictsomschrijving
corrigeert ook de materiele norm
Een rechtvaardigingsgrond zorgt ervoor dat het gehele feit ( en daarmee dus ook de dader) niet strafbaar is
Wat doet art 41 lid 2 tov art 41 lid 1?
Het beperkt de verwijtbaarheid van het niet voldoen aan de norm
Is noodweer een schulduitsluitingsgrond of een rechtvaardigingsgrond?
idem voor noodweerexces?
Noodweer is een rechtvaardigingsgrond, de ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanval rechtvaardigt een precies op dei aanval afgepaste reactie. Die reactie mag, die is niet wederrechtelijk.
Noodweerexces is een schulduitsluitingsgrond: een te zwar ereactie is te zwaar, dus wederrechtelijk.Maar de aanval met de daardoor veroorzaakte hevige gemoedsbeweging verontschuldigt de te zware reactie
Wat zijn, naast noodweer (R) en noodweerexces (S) de overige algemene strafuitsluitingsgronden?
R= rechtvaardigingsgrond
S= schulduitsluitingsgrond
- wettelijk voorschrift (R)
- ambtelijk bevel (R)
- onbevoegd gegeven ambtelijk bevel (S)
- noodtoestand (R)
- psychische overmacht (S)
- ontoerekenbaarheid (S)
Wat is wettelijk voorschrift?
Rechtvaardigingsgrond
Dus wat objectief nodig is om een wettelijk voorschrift uit te voeren (heel strak)
Voorbeeld: de deurwaarder die de APV-het verbod spullen op straat te zetten- mocht overtreden om zijn wettelijke plicht- een woning te ontruimen- te kunnen uitvoeren
Wat is ambtelijk bevel?
Rechtvaardigingsgrond
een ambtenaar met een bevoegdheid kan zelf alle handelingen verrichten die ter uitvoering van die beveogdheid nodig zijn hij kan die handelingen ook opdragen aan ondergeschikten
voorbeeld: de deurwaarder die een ander de opdracht geeft spullen op straat te zetten
Wat is een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel?
Schulduitsluitingsgrond
een onbevoegd gegeven bevel op een terrein waar de chef normaal bevelsbevoegdheid had
gegeven aan een ondergeschikte
die te goeder trouw handelt
Wat is Noodtoestand?
Rechtvaardigingsgrond
voorbeeld: De opticien die de winkelsluitingswet overtrad door de noodtoestand van een klant die net zijn bril verloren had
Wat is psychische overmacht?
Schulduitsluitingsgrond
Voorbeeld: twee drenkelingen op een vlot, te klein voor beide, de een drukt de ander eraf, dus doodslag
echter de doodslag wordt verontschuldigd door overmacht
Wat is ontoerekenbaarheid?
Schulduitsluitingsgrond
Het gaat om de geestelijke vermogens van de dader. Die kunnen nooit een algemeen geldende materiele norm beinvloeden maar wel de mogelijkheid dit delict aan deze dader te verwijten
Om te beslissen vraagt de rechter vaak een psychiatrisch rapport aan
Moet de afwezigheid van strafuitsluitingsgronden ten laste worden gelegd?
Nee, dat hoeft niet.
De OvJ concretiseert slechts de delictomschrijving in zijn tenlastelegging
Als er, conform art 350 Sv een strafuitsluitingsgrond is, wat is dan de uitspraak?
Afhankelijk van de delictomschrijving:
- Ontslag van alle rechtsvervolging
- Vrijspraak
Moet een rechter in zijn vonnis expliciet alle strafuitsluitingsgronden onderzoeken en weergeven?
Nee, de rechter moet slechts laten blijke dat hij zich heeft afgevraagd of er strafuitsluitingsgronden zijn
De delictomschrijving van een overtreding:
- hoe wordt deze genoemd?
- wat is een kenmerk?
- Geobjectiveerd delict
- de delictomschrijving van een overtreding bevat geen subjectief bestanddeel
In het strafrecht is ook bij overtredingen schuld van belang. Hoe is dit geregeld?
- het staat niet in de delictomschrijving
- er is geen bepaling voor in de wet
- Vorm: algemene strafuitsluitingsgrond, deze staat evenmin in de wet
Algemene buitenwettelijke strafuitsluitingsgrond: afwezigheid van alle schuld
Wat is de rechtsvraag in het Melk en water arrest?
Wat besliste de HR?
Mag iemand die zonder sculd heeft gehandeld, gestraft worden als de wettelijke delictsomschrijving geen schuld eist, en geen wettelijke schulduitsluitingsgrond van toepassing is?
HR: bovenstaande is in strijd met ‘geen straf zonder schuld’
Wat betekent AVAS?
Afwezigheid van alle schuld
Is AVAS een rechtvaardigings of een schulduitsluitingsgrond?
Schulduitsluitingsgrond
Waar is AVAS een oplossing voor?
Voor die gevallen waarin de delictomschrijving uitsluitend de gedraging uitdrukt: de geobjectiveerde deleictomschrijvingen
