Klinische psychologie H3

Question 1

Psychisch determinisme

Answer 1

Alles ligt al vast (door geest), toeval bestaat niet

Question 2

Wat is het centraal uitganspunt van psychoanalytische theorie & psychodynamische therapie?

Answer 2

Psychologische problemen worden aangestuurd door onbewuste motieven en conflicten uit de kindertijd

Question 3

Wat is de achtergrond (basis) psychoanalytische theorie?

Answer 3

Van Freud
Eerste psychologische benadering
Voortgekomen uit onmacht medische verklaringen
Praten over problemen kan helpen
Bewust en onbewust

Question 4

Wat is de persoonlijkheidstheorie?

Answer 4

ES/ID: primaire, aangeboren, onbewuste behoeften/driften
UBER-ICH:SUPEREGO: soort geweten, normen en waarden
ICH/EGO: uitvoerende macht, stabiliseert id en superego

Question 5

Wat zijn de soorten afweermechanismen?

Answer 5

• verdringing
• regressie
• rationalisatie
• verplaatsing
• projectie
• reactieformatie
• ontkenning
• sublimatie

Question 6

Verdringing

Answer 6

Verdrijving van angstaanjagende ideeën uit het bewustzijn naar het onbewuste

Question 7

Regressie

Answer 7

Terugkeer, naar een vorm van gedrag dat kenmerkend is voor een eerder ontwikkelingsstadium

Question 8

Rationalisatie

Answer 8

Gebruik van misleidende rechtvaardiging voor onacceptabel gedrag

Question 9

Verplaatsing

Answer 9

Verplaatsing van ideeën en impulsen over bedreigende of ongeschikte objecten naar minder bedreigende objecten

Question 10

Projectie

Answer 10

Toeschrijven van eigen onacceptabele impulsen aan anderen, zodat het lijkt dat het andermans impulsen zijn

Question 11

Reactieformatie

Answer 11

Gedrag dat tegengesteld is aan de werkelijke impulsen, om de werkelijke impulsen te onderdrukken

Question 12

Ontkenning

Answer 12

Weigeren om de werkelijke aard van een bedreiging onder ogen te zien

Question 13

Sublimatie

Answer 13

Ombuigen van primitieve impulsen in positieve, constructieve acties

Question 14

Wat is de theorie van Jung (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 14

analytische psychologie
- naast persoonlijk onbewuste
- ook collectief bewuste
- persoonlijkheidstheorie met archetypen
aandacht aan religieuze en filosofische aspecten
overschatting betekenis seksualiteit
kritiek: te vage ideeën, niet toetsbaar

Question 15

Wat is de theorie van Adler (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 15

overschatting betekenis seksualiteit
gericht op toekomst, doelen van mensen
minderwaardigheidscomplex: universele en onvermijdelijke gevoelens, niet per sé pathologisch
evenwichtstheorie:
- tekortkomingen op ene terrein gaat men compenseren met talenten op ander terrein
- middel om minderwaardigheid te bestrijden
- pathologisch indien overcompensatie

Question 16

Wat is de theorie van Erikson (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 16

8 fasen in psychosociale ontwikkeling, richting ego-identiteit
- zuigeling: vertrouwen - wantrouwen
- peuter: autonomie - schaamte en twijfel
- kleuter: initiatief - schuldgevoel
- schoolkind: vlijt - minderwaardigheid
- adolescent: identiteit - identiteitsverwarring
- vroege volwassenheid: intimiteit - isolement
- volwassenheid: generativiteit - stagnatie
- ouderdom: ego-integriteit - wanhoop

Question 17

Wat is de theorie van Hartman (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 17

Egopsychologie
Ego heeft eigen energie en motieven

Question 18

Wat is de theorie van Mahler (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 18

Objectrelatietheorie
Proces scheiding moeder cruciaal voor PHontwikkeling
Introjectie: geïnternaliseerde representaties van hechtingsfiguren in PH opnemen

Question 19

Wat is de theorie van Bowlby (persoonlijkheidstheorie)?

Answer 19

Hechtingstheorie: hechting als motor op PHontwikkeling

Question 20

Wat is de behandeling voor psychopathologie?

Answer 20

Achtergrond
- psychoanalyse
- psychodynamische therapie

Diagnostiek
- syndroompathologie
- persoonlijkheidspathologie

Therapie: Psychoanalytische therapie

Question 21

Wat zijn de aannames van psychoanalyse?

Answer 21

Psychologische processen onbewust werkzaam
Symptomen door geïnternaliseerde conflicten

Question 22

Wie zijn de invloedrijke figuren op psychoanalyse en waarom?

Answer 22

Charcot Salpêtrière: hysterie = organische ziekte, hypnose verlammingen oproepen en genezen
Freud: hysterie = psychische oorzaak
Breuer: techniek = hypnose trauma’s ophalen

Question 23

Leg klassieke psychoanalyse uit

Answer 23

Algemeen: grote nadruk onbewuste (driften)
Cliënt op divan buiten zicht
Therapeut terughoudend en neutraal
Doel: verandering persoonlijkheid
Techniek: vrije associatie
Gerichtheid: herbeleven verleden, gedachten- en gevoelswereld
Duur: onbeperkt

Question 24

Leg moderne psychodynamische therapie uit

Answer 24

Algemeen: meer nadruk bewuste interactie met sociale omgeving
Cliënt in stoel tegenover therapeut
Therapeut actief en echt
Doel: verminderen klachten en oplossen acuut probleem
Techniek: confrontatie en verheldering
Gerichtheid: actuele problematiek wordt bijgewerkt
Overdracht en weerstand mbt problematiek bijgewerkt
Duur: beperkt (15 sessies)

Question 25

Wat is syndroompathologie?

Answer 25

Gericht op waarneembaar gedrag, een toestand die reactief en veranderlijk is

Question 26

Wat is persoonlijkheidspathologie?

Answer 26

Opsporen onderliggende structuren, niet direct waarneembaar
Model van Kernberg

Question 27

Wat is het model van Kernberg?

Answer 27

Neurotisch - Identiteitsintegratie = geïntegreerd
Neurotisch - Afweer = rijp
Neurotisch - Realiteitstoetsing = intact
Borderline - Identiteitsintegratie = diffuus
Borderline - Afweer = primitief
Borderline - Realiteitstoetsing = intact
Psychotisch - Identiteitsintegratie = onsamenhangend
Psychotisch - Afweer = primitief
Psychotisch - Realiteitstoetsing = afwezig

Question 28

Wat is psychoanalytische therapie?

Answer 28

Bewustwording van inhoud en oorsprong conflicten
Zodoende eigen gevoelswereld op orde brengen
Om tot verandering in de persoonlijkheid te komen
En op constructievere wijze de behoeften te bevredigen

Question 29

Wat zijn de centrale concepten van psychoanalytische therapie?

Answer 29

• vrije associatie
• weerstand
• overdracht
• tegenoverdracht
• analyseren
• doorwerken

Question 30

Wat is vrije associatie?

Answer 30

Alle gedachten, gevoelens, beelden, herinneringen, fantasieën ongecensureerd toe te laten
driften uit kindertijd verdrongen naar onbewuste
-> vaak op lichamelijke wijze geuit

Question 31

Wat is weerstand?

Answer 31

Vorm van afweer, verzet tegen verandering

Question 32

Wat is overdracht?

Answer 32

Gevoelens en fantasieën tav personen uit kindertijd overgedragen op personen in heden
Vaak in therapeutische relatie om inzicht te krijgen in wijze waarop verleden het heden beïnvloedt

Question 33

Wat is tegenoverdracht?

Answer 33

Gevoelens en fantasieën tav personen uit kindertijd overgedragen op personen in heden
Therapeut -> cliënt
- Subjectieve tegenoverdracht: eigen gevoelens van therapeut door interactie met patiënt geactiveerd
- Objectieve tegenoverdracht: gevoelens therapeut door disfunctionele interpersoonlijke gedragingen van patiënt geactiveert

Question 34

Wat is doorwerken (bij psychoanalytische therapie)?

Answer 34

Voortdurend opnieuw toepassen analytische strategieën om weerstand te doorbreken

Question 35

Studies naar effect psychoanalytische therapie

Answer 35

Theorie zwakke basis voor therapie
Veel evidentie voor kortdurende psychodynamische behandeling
Psychiatrie: verschuiving analytisch denken -> empirische grondhouding