Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Klinische psychologie > Klinische psychologie H13 > Flashcards

Klinische psychologie H13 Flashcards

verlies en rouw

1
Q

Welke rouwmythes bestaan er?

A
  • vaste uniforme reacties
  • verliesverwerking adhv stadia/fasen
  • verlies dient altijd doorgewerkt te worden
  • rouwproces moet leiden tot verbreken band overledene
  • positieve emoties afwezig
  • evenwicht na 1-1.5jr terug
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de kern van rouw?

A

Separatiepijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hoe komt separatiepijn tot uiting?

A
  • gevoel: verdriet, verlangen, missen
  • gedachten: het kan niet waar zijn
  • gedrag: zoeken
  • gewaarwordingen: verwarring
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is rouw?

A

Antwoord op verlies van betekenisvolle relatie en wijze waarop we ons leven aanpassen met gemis, in voortdurende interactie met onze omgeving
Antwoord op uitdaging: verlieservaring integreren in levensverhaal, identiteit, geheugen, zelf- en wereldbeeld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is het doel van rouw?

A

Onszelf heruitvinden, verrijken, ons zelfbeeld herdefiniëren, wereldbeeld herordenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat zijn beïnvloedende factoren bij rouw?

A
  • persoonlijkheid: voorgeschiedenis hechting en coping
  • betekenis relatie: stressoren
  • aard verlies: sociale steun
  • heersende rouwcultuur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Welke theorieën zijn er over rouw?

A

Standaard- of trechtermodel
Fasemodel van Kübler-Ross
Takenmodel van Worden
Het duale procesmodel van Stroebe en Schut

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat houdt het standaard- of trechtermodel in?

A
  • universele en voorspelbare fasen
  • negatieve emoties en confrontaties onvermijdelijk en noodzakelijk voor herstel
  • vermijden negatieve emoties = pathologisch
  • eindpunt = herstel
    = fasenmodel Kübler-Ross
    = takenmodel Worden
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat houdt het fasemodel van Kübler-Ross in?

A
  • ontkenning
  • boosheid
  • onderhandelen en vechten
  • depressie
  • aanvaarding
    -> achteraf gezien niet persé alle fasen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat houdt het takenmodel van Worden in?

A

4 rouwtaken
- acceptatie van realiteit van verlies
- emotioneel doorwerken van pijn van verlies
- aanpassen aan omgeving zonder overledene
- emotionele energie losmaken van overledene, opnieuw investeren in andere relaties of overledene emotioneel een nieuwe plaats geven en opnieuw investeren in leven

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat houdt het duale procesmodel van Stroebe en Schut in?

A

Copingmodel dat beschrijft hoe we het leven verder leiden
- verliesgerichte coping: stressoren die ontstaan door verlies(ervaring)
- herstelgerichte coping: omgaan met secundaire stressoren die resultaat zijn van verlies, hoe aanpassen aan veranderingen
- gezond om soms te vermijden, rouw is flexibel tussen 2 copingsstrategieën

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wanneer kan complexe rouw ontstaan volgend het duale procesmodel van Stroebe en Schut?

A

Bij stagnatie tussen de 2 copingstrategieën herstelgerichte coping en verliesgerichte coping

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke copingstrategieën zijn er in het duaal procesmodel van Stroebe en Schut?

A

Verliesgerichte en Herstelgerichte coping

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Waartoe leidt onverwerkte rouw volgens het takenmodel van Worden?

A

Lichamelijke en psychische klachten?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat betekent het als je positieve emoties ervaart tijdens de rouw volgens het standaard- of trechtermodel?

A

Ontkenning

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke prototypische trajecten zijn er na verlies?

A
  • veerkrachttraining
  • hersteltraject
  • ‘snel’ hersteltraject
  • chronisch probleemtraject
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat houdt de veerkrachttraining in bij rouw?

A
  • Meeste passen leven aan zodat er minimale verstoring is van algemeen functioneren
  • Veerkracht: vermogen om relatief stabiel en gezond te blijven bij blootstelling aan potentieel traumatische gebeurtenissen
  • 49%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat houdt hersteltraject bij rouw in?

A
  • ‘Normaal’ rouwproces
  • Acute pijnlijke reacties en symptomen, niet goed functioneren
  • Gelijkelijke terugkeer tot stabiliteit
  • 35%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat houdt een ‘snel’ hersteltraject bij rouw in?

A
  • acute pijnlijke reacties en symptomen, niet goed kunnen functioneren
  • snel herstel, snelle terugkeer tot stabiliteit
  • 10%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wat houdt een chronisch probleemtraject in?

A
  • relatief weinig mensen ontwikkelen het
  • hoger aantal bij gewelddadig overlijden of overlijden kind
  • 6%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat houdt persisterende rouw in?

A

Verschijnselen die passen bij acute rouw houden maandenlang aan
- intens emotioneel lijden
- beperkingen in sociaal, beroepsmatig en recreatief functioneren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wat is de prevalentie van persisterende rouw?

A

4%, vaker bij vrouwen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Welke symptomen zijn er van gecompliceerde rouw?

A

Meer en meer consensus over essentie van verstoorde rouw
- separatiepijn en intens verlangen naar overledene
- moeite om verlies te accepteren
- gevoelens van betekenisloosheid
- moeite om alledaagse activiteiten op te pakken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wat is het verschil met verstoorde rouw en gewone rouw?

A

Bij verstoorde rouw verschijnselen die beperkter aanwezig zijn bij gewone rouw die blijven aanhouden en die zorgen voor langdurig lijden en disfunctioneren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Welke meerwaarde is er bij persisterende rouw voor de klinische praktijk?

A
  • verschillende depressieve symptomen of symptomen PTSS
  • rouwsymptomen voorspellen functioneren beter dan intensiteit van angst- of depressieve klachten na verlies
  • reageren minder op behandelingen voor depressie of PTSS
  • vraagt specifieke behandelaanpak!
  • helpt om mensen te verwijzen naar juiste zorg
26
Q

Welke specifieke onderliggende oorzaken zijn er bij persisterende rouw?

A
  • onveilige, angstige gehechtheid en emotioneel instabiliteit
  • negatieve cognities, vermijdingsgedrag, rumineren
  • toegenomen activering van verslavingscentrum en afgenomen hartslag
27
Q

Welke controverse is er over (persisterende) rouw?

A

Rouw is een normaal verschijnsel dat niet gemedicaliseerd mag worden
Verstoorde rouw juist definiëren zo mensen beter identificeren

28
Q

Wat zijn de DSM5 criteria van persisterende rouw?

A
  • overlijden min 12 maand geleden
  • 1 van volgende kenmerken op meeste dagen, klinisch significante mate, bijna elke dag laatste maand
    – intens kwellend verlangen naar overledene
    – preoccupatie met gedachten of herinneringen aan overledene
  • sinds overlijden min 3 van volgende op meeste dagen, klinisch significante mate, bijna elke dag laatste maand
    – identiteitsverwarring
    – ongeloof
    – vermijding zaken die eraan doen denken dat de persoon is overleden
    – intense emotionele pijn
    – emotionele verdoofdheid
    – gevoel dat leven zinloos is
    – intense eenzaamheid
  • veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk/beperkingen in functioneren
  • rouwreactie buiten proportie
  • niet beter verklaard door andere stoornis
29
Q

Wat is het verschil tussen persisterende rouw en normale rouw?

A
  • onderscheid tussen mensen die wel en niet vastlopen in rouwreacties
  • duur en voortgang van rouw
  • aantal en intensiteit van rouw
  • mate van lijdensdruk
30
Q

Welke verschillen zijn er tussen persisterende rouw, depressie en PTSS

A

Tabel p 94

31
Q

Welke kenmerken van verlies zijn risico- en beschermende factoren bij rouw?

A

Meer nabije verliezen
Plotseling verlies en/of onder traumatische omstandigheden
- onvoorbereid op verlies
- gewelddadig VS niet-geweldadige
– verlies door ‘uitwendige doodsoorzaken’
– onzekerheid en minder info
– schuld en verantwoordelijkheid - betrokkenheid van anderen
– juridische en praktische gevolgen

32
Q

Welke persoonskenmerken van nabestaande zijn risico- en beschermende factoren bij rouw?

A

Persoonlijke stijl/coping
- emotionele instabiliteit
- angstig en vermijdende hechtingsstijl (risico), veilige hechtingstijl vergemakkelijkt rouwproces
Sociodemografische factoren
- vrouw = risicofactor
- SES: lager inkomen = risicofactor
- leeftijd: meer kans op PR op hogere leeftijd

33
Q

Welke omstandigheden na verlies zijn risico- en beschermende factoren bij rouw?

A

Ondersteuning, ruimte om te rouwen, aanmoediging
Gepercipieerde steun
Al dan niet bijkomende financiële of juridische stressoren

34
Q

Welke psychologische factoren zijn risico- en beschermende factoren bij rouw?

A

Betekenis die mensen toekennen aan verlies
Typische gedachten over zichzelf, de wereld en toekomst
Emotieregulatiestrategieën

35
Q

Welke conclusie is er over risico- en beschermende factoren bij rouw?

A

Mix van factoren beïnvloeden rouw
Sommige zaken kunnen we niet veranderen
Manieren van omgaan met verlies kan wel veranderd worden
Begeleiding en therapie richten zich op de manieren van omgaan met verlies

36
Q

Wat kan er slecht gaan bij rouwcounseling?

A

Het kan de rouw soms heftiger en langduriger maken

37
Q

Wat is de algemene houding die je houdt bij rouw?

A

Niet te snel interveniëren
Normaliseren rouwuitingen en ruimte/tijd geven
Tussen presentie en interventie: breder kader voor rouwtherapie en -begeleiding
- presentie (zijngsgericht): eren en bestaansrecht geven aan pijn in veilige plek
- proces of therapeutische relatie: veilige omgeving, empathie, aanwezig zijn, erkennen, emoties, luisteren, respect tonen
- procedures (doelgericht): breed scala aan technieken volgens verschillende stromingen

38
Q

Wat voor rouwcounseling wordt er gegeven?

A
  • geen interesse in verwerking gerichte therapie
  • interventies gericht op versterken vertrouwen in eigen persoon, leven, toekomst
  • aansporen om verlies onder ogen te zien
  • helpen en aanmoedigen om betekenisvolle activiteiten te blijven doen
  • normaliseren
  • psycho-educatie
39
Q

Welke 3 processen zijn onderliggend aan chronische rouw en wat is er speciaal aan?

A
  • problemen bij elaboreren en integreren verlies met bestaande kennis in lange termijn geheugen
  • extreem negatieve cognities en catastrofale misinterpretaties van rouwreacties
  • angstig en depressief vermijdingsgedrag
    Ze beïnvloeden elkaar
40
Q

Hoe werkt de behandeling in op de 3 processen onderliggend aan chronische rouw?

A
  • bevorderen elaboratie en integratie verlies
  • opsporen en veranderen cognities
  • verminderen vermijdingsgedrag en versterken activiteiten die verwerking bevorderen
41
Q

Wat is de cognitief-gedragstherapeutische conceptualisering van gecompliceerde rouw

A

Tabel p 97

42
Q

Welke interventies zijn er bij rouw?

A
  • psycho-educatie
  • cognitieve herstructurering: disfunctionele gedachten vervangen door functionele
  • exposure aan pijnlijke aspecten van verlies
  • graduele activering: activiteiten die voorheen leuk waren opnemen
  • schrijfopdrachten: vorm exposure
  • stoelentechniek: net of lege stoel de overledene is
43
Q

Hoe werkt psycho-educatie bij rouw?

A
  • info over rouw
  • normalisering
  • referentiekader voor begrip eigen emoties
  • info over factoren die verliesverwerking bemoeilijken
44
Q

Hoe werkt cognitieve herstructurering bij rouw?

A
  • systematisch opsporen disfunctionele gedachten
  • uitdagen gedachten (socrates dialoog en gedragsexperimenten)
  • doel: vervangen door functionele gedachten
45
Q

Hoe werkt exposure bij rouw?

A

Blootstellen aan pijnlijke aspecten van verlies
Kerninterventie want beïnvloedt 3 centrale processen
- dwingt mensen betekenis te overdenken en door te laten dringen
- onderzoek catastrofale misinterpretaties
- angstige vermijding wordt verminderd

46
Q

Hoe werkt de graduele activering bij rouw?

A

<> Depressieve vermijding
Activiteiten opnemen die voorheen plezierig waren, helpt verlies verwerken, niet nodig te wachten tot je eerst beter voelt
Stappen
- in kaart brengen huidige activiteiten
- concrete doelen inventariseren en deze opdelen in haalbare stappen
- stappen systematisch doorwerken onder begeleiding van therapeut

47
Q

Hoe werkt de schrijfopdracht bij rouw?

A

Schrijven over meest pijnlijke aspecten van verlies
- bij traumatisch verlies: traumatische gebeurtenis, gedachten en gevoelens op papier
- bij onuitgesproken gevoelens: brief gericht aan overledene
- bij ambivalente gevoelens: 3-brievenmethode (pos, neg, pos en neg in evenwicht)

48
Q

Hoe werkt de stoelentechniek bij rouw?

A

Lege stoel alsof overledene aanwezig is
Dialoog met overledene
Doorbreekt vermijding en kan gevoelens omvormen

49
Q

Welke blijvende verbondenheid is er met de overledene?

A
  • zintuigelijk waarneembaar
  • ‘gesprekken’
  • belangrijke opvattingen
  • speciale plaatsen
  • betekenisvolle opdrachten van overledene
50
Q

Welke invloed heeft rouw op individueel en relationeel niveau?

A

Wederzijdse beïnvloeding
Herkenning maar ook verschillen in rouwbeleving - spanning

51
Q

Welke structurele veranderingen gebeuren bij een dood gezinslid?

A

Positie in kinderrij - verwachtingen
Alleenstaande ouder - eventueel veranderingen tussen generaties

52
Q

Welke interactiepatronen zijn er na een overlijden?

A
  • voldoende beschikbaar?
  • verhoogde samenhorigheid
  • terugtrekken en gebrek aan samenhorigheid
  • meer mensen in gezin
53
Q

Hoe kan je een gecompliceerde rouw in een gezin herkennen?

A
  • hiërarchie verstoord
  • balans van geven en nemen verstoord
  • belastende delegaties
  • eerdere verliezen
  • overledene heeft geen plek gekregen in gezinssysteem
54
Q

Hoe raakt de hiërarchie verstoord bij gecompliceerde rouw in een gezin?

A

Kind krijgt partnerfunctie
Kind/partner krijgt ouderfunctie (destructieve parentificatie)
Vooral problematisch als het langdurig aanhoudt

55
Q

Op welke manier is de balans van geven en nemen verstoord in een gezin met gecompliceerde rouw?

A
  • wanneer iemand iets geeft, houdt die rekening met eigen en andermans belangen
  • bij overlijden moet er gezocht worden naar nieuw evenwicht
  • risico dat balansen onvoldoende bewegen en te lang uit evenwicht raken omdat er niet op een gezonde manier wordt gegeven
56
Q

Welke belastende delegaties zijn er bij een gezin met een gecompliceerde rouw?

A
  • kinderen krijgen levensopdrachten of delegaties
  • problemen wanneer opdrachten niet passend zijn, of niet in belang van diegene die ze kregen
  • bij problematische relatie met overledene: vaak vastklampend aan deze opdrachten
57
Q

Wat doet eerdere verliezen bij een gezin met gecompliceerde rouw?

A

Latere verliezen kunnen niet-verwerkte rouw weer toegankelijk, voelbaar en bewerkbaar maken

58
Q

Wat gebeurt er als de overledene geen plek heeft gekregen in het gezinssysteem met gecompliceerde rouw?

A

Regelmatig wordt overledene doodgezwegen door het gezin, verbondenheid met familie wordt ontkend
Indirect een grote tol, vaak 1 of 2 gezinsleden die zich nog erg verbonden voelen

59
Q

Welke interventies worden gedaan met betrekking tot het systeem bij gecompliceerde rouw?

A
  • systeeminterventies gezinspatronen en verweven geraakte banden ontrafeld + komt ruimte voor rouw
  • gezinsstructuur hersteld of gewijzigd -> gezinsinteracties
  • belang rouwen dat er voor elk gezinslid ander kan uitzien
  • nood aan zichtbare plek van overledene in familie
  • gebruik rituelen
  • verliezen binnen familie in kaar brengen adhv genogram
60
Q

Welke behandeling is het effectiefste met rouw (tov welke)?

A

Cognitief-gedragstherapeutische behandeling > ondersteunende counseling

61
Q

Welke behandeling heeft geen effect bij rouw?

A

Preventieve interventies

62
Q

Welke behandelingis effectief op korte en lange termijn voor gecompliceerde rouw?

A

Behandeling specifiek voor gecompliceerde rouw

Klinische psychologie (16 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions