klasa 3 dział VI dwudziestolecie międzywojenne Flashcards
deklaracja Balfoura
1917
konferencja pokojowa w Paryżu
I 1919-I 1920
układ z Niemcami w Wersalu i utworzenie Ligi Narodów
28 czerwca 1919
Republika Weimarska
1919-1933
układ z Austrią w Saint-Germain
10 września 1919
układ z Bułgarią w Neuilly
27 listopada 1919
układ z Węgrami w Trianon
4 czerwca 1920
układ z Turcją w Sevres
10 sierpnia 1920
wprowadzenie NEP-u (Nowa Polityka Ekonomiczna) w Rosji Sowieckiej
1921
konferencja waszyngtońska
XI 1921-II 1922
niemiecko-sowiecki układ z Rapallo
16 kwietnia 1922
marsz na Rzym
październik 1922
utworzenie ZSRS
30 grudnia 1922
traktat pokojowy kończący wojnę grecko-turecką w Lozannie
24 lipca 1923
pucz monachijski
listopad 1923
plan Dawesa
1924
traktat z Locarno
październik 1925
początek wojny domowej w Chinach
1927
czarny czwartek, początek Wielkiego Kryzysu
24 października 1929
Wielki Głód na Ukrainie
1932-1933
wprowadzenie Nowego Ładu w USA
1933
objęcie urzędu kanclerza przez Adolfa Hitlera
30 stycznia 1933
powstanie ententy bałkańskiej
1934
noc długich noży
29-30 czerwca 1934
wojna włosko-abisyńska
X 1935-V 1936
układ francusko-sowiecki o wzajemnej pomocy
V 1935
remilitaryzacja Nadrenii
7 marca 1936
wojna domowa w Hiszpanii
1936-1939
pakt antykominternowski
1936
początek inwazji japońskiej na Chiny
1937
anszlus Austrii
12 marca 1938
noc kryształowa
9-10 listopada 1938
konferencja monachijska
29 listopada 1938
pakt Ribbentrop-Mołotow
23 sierpnia 1939
cele konferencji paryskiej
- uregulowanie kwestii spornych (przycz. wojny)
- ustalenie roli Niemiec w Europie i na świecie
- uporządkowanie kwestii granic w Europie Środkowej
- zapewnienie pokoju między państwami
na czym oparto obrady konferencji paryskiej?
na 14-punktowym planie Thomasa Woodrowa Wilsona
kto podejmował najważniejsze decyzje na konferencji paryskiej?
Thomas Woodrow Wilson (USA), Georges Clemenceau (premier Francji), David Lloyd George (szef rządu brytyjskiego)
kto wchodził w skład Wielkiej Czwórki
David Lloyd George (WB), Vittorio Orlando (Włochy), Georges Clemenceau (Francja), Thomas Woodrow Wilson (USA)
dlaczego Rosja nie była obecna podczas konferencji Paryskiej
ponieważ zawarła osobny pokój z państwami centralnymi co zostało uznane za zdradę
główny problem konferencji paryskiej
opracowanie, podpisanie i ratyfikowanie traktatu pokojowego z Niemcami
czego domagali się Francuzi na konf. paryskiej
odzyskania Alzacji i Lotaryngii, oderwania ziem nadreńskich i utworzenia małego państwa, demilitaryzacji zachodniego pogranicza Rzeszy, wzmocnienie Rzeczpospolitej (bufor między Rosją i Niemcami), wysokie reparacje
czego domagali się Brytyjczycy na konf. paryskiej
nie chcieli tak surowych warunków i wzmocnienia potęgi francuskiej
kto był pomysłodawcą Ligi Narodów
USA
co propagowali Amerykanie na konf. paryskiej
utworzenia LN, zwolennicy zasady samostanowienia narodów w Europie Środkowej, tereny sporne przydzielać na podstawie plebiscytów
zobowiązania Niemiec na podstawie traktatu wersalskiego
- oddanie części terytoriów Francji, Polsce, Czechosłowacji, Belgii oraz Litwie
- plebiscyty na spornych terenach z Polską, Danią, Francją, Belgią
- rezygnacja z posiadłości kolonialnych (przekształcenie ich w terytoria mandatowe)
- zmniejszenie armii lądowej do 100 tys. bez broni pancernej, chemicznej i lotnictwa
- zapłaty 132 mld marek w złocie w ramach reparacji dla Francji
- demilitaryzacja Nadrenii
- wyrzeczenie możliwości zjednoczenia z Austrią
- wyrażenie zgody na umiędzynarodowienie kanału Kilońskiego
jakie ziemie dostały inne państwa w ramach traktatu wersalskiego
Francja- Alzacja i Lotaryngia
Polska- Wielkopolska, Pomorze Nadwiślańskie oraz terytorium dla Wolnego Miasta Gdańsk
Czechosłowacja- skrawek Górnego Śląska
gdzie przeprowadzono plebiscyty i z kim
Polska- Górny Śląsk, Warmia, Mazury i Powiśle
Dania- Szlezwik-Holsztyn
Francja- Zagłębie Saary
Belgia- okręg Eypen-Malmedy
czym są terytoria mandatowe
terytoria (kolonie) odebrane po wojnie agresorom i powierzone, uchwałą Organizacji lub Państwa, do administracji państwom zwycięskim i sojuszniczym.
postanowienia traktatu z Saint-German z Austrią
- likwidacja monarchii austro-węgierskiej
- zakaz połączenia z Niemcami
- ograniczenie wojska do 30 tys. żołnierzy
- przekazanie południowego Tyrolu Włochom
- oddanie Bukowiny Rumunii
- obciążenie odszkodowaniami wojennymi
postanowienia traktatu z Trianon z Węgrami
- oddanie terytorium na rzecz Rumunii, Królestwa SHS, Czechosłowacji i Austrii
- ograniczenie armii do 35 tys. żołnierzy (ochotników)
- obciążenie reparacjami wojennymi
postanowienia traktatu z Neuilly z Bułgarią
- oddanie terytorium na rzecz Rumunii, Grecji i Królestwa SHS
- ograniczenie armii do 20 tys. ochotników
- obciążenie reparacjami
postanowienia traktatu z Sevres z Turcją
- likwidacja Imperium Osmańskiego
- utworzenie z częsci ziem terytoriów mandatowych
- oddanie Grecji wschodniej Tracji, Dardanele i Izmir
- powstanie autonomicznego Kurdystanu
- włączenie do Armenii wschodniej Anatolii
- ograniczenie armii do 50 tys. żołnierzy
- obciążenie reparacjami
- demilitaryzacja cieśnin czarnomorskich
co, oprócz warunków pokoju z Niemcami, było zawarte w traktacie wersalskim
zasady funkcjonowania Ligi narodów i Międzynarodowej Organizacji Pracy
czym jest ład wersalski
nowa sytuacja geopolityczna po 28 czerwca 1919 r.
co zrobiły Stany Zjednoczone po I wojnie światowej
wróciły do polityki izolacjonizmu, kongres nie ratyfikował traktatu z Niemcami i nie weszli do Ligi Narodów
jakie były negatywne skutki narzucenia warunków pokoju przez państwa zwycięskie
niezadowolenie przegranych, poczucie pokrzywdzenia, radykalizację nastrojów politycznych w Niemczech, Austrii i Węgrzech, wojna Turcji z Grecją, niezadowolenie z rekompensat we Włoszech, zsunięcie Rosji Sowieckiej na margines
pozytywne skutki warunków pokoju zawartego w Wersalu
odrodzenie państw Europy Środkowej
kto musiał podpisać traktaty mniejszościowe
Polska, Czechosłowacja, Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Rumunia i Grecja
czy traktaty mniejszościowe działały
nie, LN nie monitorowała działania, a do tego były niesprawiedliwe, ponieważ np. mniejszość Niemiecka była chroniona, ale Polska już nie
jak nazywa się statut Ligi Narodów
Pakt Ligi Narodów
ile państw należało do LN w latach 20. i 30. XX w
63
jakie organizacje współpracowały z Ligą Narodów
Międzynarodowa Organizacja Pracy i Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej
jaka była słabość LN
została zdominowana przez WB i Francję, przez co zmarginalizowane zostały mniejsze państwa
jakie państwa uczestniczyły w konferencji waszyngtońskiej
USA, Wielka Brytania + dominia, Francja, Włochy, Holandia, Portugalia, Belgia, Japonia i Chiny (wszystkie mają interesy w rejonie Oceanu Spokojnego i Azji Wschodniej)
jakie 4 państwa podpisały układ na konferencji waszyngtońskiej
USA, WB, Francja i Japonia
układ o ograniczeniu zbrojeń morskich
zakaz marynarki większej niż 35 tys. i zakładania nowych baz: USA, WB, Japonia, Francja, Włochy
co gwarantował traktat o poszanowaniu niepodległości i suwerenności Chin
ochronę terytorium Republiki Chińskiej, równość wszystkich sygnatariuszy układu w dziedzinie handlu
jakie dokumenty zostały podpisanie podczas konferencji waszyngtońskiej
układ 4 mocarstw nt. poszanowania integralności terytorialnej wysp Oceanu Spokojnego
układ o ograniczeniu zbrojeń morskich
traktat o poszanowaniu niepodległości i suwerenności Chin
przyczyny kryzysu demokracji
spory na podłożu etnicznym i społecznym,
niestabilność w parlamentach,
inflacja i hiperinflacja,
drożyzna,
trudności w zapewnieniu zabezpieczeń społecznych,
bezrobocie
dlaczego Włosi nie byli zadowoleni po I wojnie światowej
bo uzyskali niewielkie terytoria- południowy Tyrol i Istrię, była słaba sytuacja gospodarcza, bezrobocie, inflacja, drożyzna
skutki złej sytuacji we Włoszech po wojnie
fala strajków, nastroje rewolucyjne (komunistyczne i nacjonalistyczne)
co utworzyli weterani wojenni we Włoszech
Związki Kombatanckie (fasci di combatimento)
kto zyskał popularność w czasach kryzysu demokracji we Włoszech
Benito Mussolini- dawny działacz socjalistyczny, dziennikarz, weteran walk z Austią
co powstało ze zjednoczenia Związków Kombatanckich przez Mussoliniego
Narodowa Partia Faszystowska
faszyzm
ideologia i ruch polityczny, według którego dobro państwa miało stanowić najwyższą wartość ważniejszą od potrzeb jednostki
czym są czarne koszule
paramilitarna organizacja, której celem była ochrona demonstracji i siłowe zwalczanie komunistów
czym jest marsz na Rzym
wyprawa na stolicę ok. 30 tys. faszystów ubranych w czarne koszule
do czego doprowadził Mussolini po dołączeniu do rządu (koalicja)
doprowadził do aneksji Rijeki (Fiume) i inwazji na grecką wyspę Korfu
w którym roku Mussolini powołał Wielką Radę Faszystowską
w 1923
czym stała się Wielka Rada Faszystkowska
niezależny od rządu ośrodek władzy
kto został zamordowany we Włoszech w 1924
Giacomo Matteotti, socjalista i przeciwnik Mussoliniego
w którym roku Mussolini przyjął tytuł Duce
w 1925
rok i przyczyna ustawodawstwa wyjątkowego we Włoszech
1926, nieudany zamach na Mussoliniego
co wprowadzało ustawodawstwo wyjątkowe we Włoszech
zlikwidowanie partii opozycyjnych i związków zawodowych
zakaz strajków
wprowadzono przymus pracy
wprowadzono cenzurę i zniesiono wolność słowa
uchylono niezawisłość sądów
wprowadzono terror tajnej policji politycznej
scentralizowano władzę w ręku Duce
skutki gospodarcze i społeczne przejęcia władzy przez Mussoliniego (dla Włochów)
roboty publiczne, rozwój przemysłu ciężkiego, modernizacja rolnictwa, spadek bezrobocia, system zabezpieczeń społecznych, idea korporacjonizmu
kto przejął władzę w Niemczech po monarchii
Rada Pełnomocników Ludowych
kto był liderem Rady Pełnomocników Ludowych
Friedrich Ebert
reformy w Niemczech po I wojnie światowej
ośmiogodzinny dzień pracy, ubezpieczenia społeczne, swoboda zgromadzeń i stowarzyszeń, zniesienie cenzury wojennej, wybory do Zgromadzenia Narodowego (głosowanie także dla kobiet)
czym były Freikorpsy
oddziały ochotnicze, które miały czuwać nad bezpieczeństwem wewnętrznym w państwie niemieckim
jaką radykalną grupę komunistyczną udało się rozbić w Niemczech
Związek Spartakusa
skąd potoczna nazwa Republiki Weimarskiej
ponieważ obrady Zgromadzenia Narodowego, podczas którego ustalono ustrój Niemiec i konstytucję, zostały przeprowadzone w Weimarze (w Berlinie trwały zamieszki)
uchwalenie konstytucji Republiki Weimarskiej
11 sierpnia 1919
jaki był ustrój Republiki Weimarskiej
republika, państwo federalne, którego kraje miały autonomię. Wzmacnia się władza centralna, ogólnoniemiecki rząd z kanclerzem odpowiedzialnym przed parlamentem, na czele państwa prezydent
układ w Rapallo- skutki
wyjście z izolacji Rosji Sowieckiej i Republiki Weimarskiej, przywrócenie stosunków dyplomatycznych tych dwóch państw, zacieśnienie współpracy wojskowej
czym jest legenda o ciosie w plecy
opinia krążąca wśród oficerów i weteranów niemieckich, którzy czuli się pokrzywdzeni podpisaniem traktatu wersalskiego i uważali za winnych finansistów żydowskich.
próba zamachu w Berlinie
1920 r.
gdzie doszło do przewrotu komunistycznego w Niemczech
w Zagłębiu Ruhry (nie powiódł się)
dlaczego doszło do radykalizacji nastrojów w Niemczech
bezrobocie, hiperinflacja, spłaty reparacji wojennych
jakie państwo rozwijało się najlepiej po wielkiej wojnie
USA- rozwój telekomunikacji, elektrotechnika, poprawa jakości życia, większa ilość firm
czym jest spekulacja
nabywanie papierów wartościowych po zaniżonej cenie i sprzedaż z dużym zyskiem
co doprowadziło do nadprodukcji
wzmożona produkcja, brak możliwości zbytu w Stanach, a Europa nie była w stanie ich kupiś
jaki sektor ucierpiał najbardziej po krachu na giełdzie nowojorskiej
rolnictwo- ograniczenie konsumpcji spowodowało mniejsze zapotrzebowanie i obniżenie cen żywności przez co bankrutowały
jakie były skutki krachu na giełdzie nowojorskiej
spadek wartości pieniądza, bankructwa wielu firm, nie można było wypłacić oszczędności, zaciągnąć kredytów, wzrost bezrobocia, ubóstwa i bezdomności, kryzys walutowy (pieniądz papierowy był zależny od złota), załamanie się handlu międzynarodowego
jaki rok był najgorszym gospodarczo rokiem dla Europy
1932
czym jest zjawisko rozwarcia nożyc cen
znaczny spadek cen produktów rolnych, przy jednoczesnej stagnacji lub niskim spadku cen produktów przemysłowych potrzebnych do uprawy
jakie państwa Europy najbardziej odczuły kryzys
Niemcy, Rumunia, Węgry, Polska
dlaczego Niemcy tak mocno odczuły skutki kryzysu
z powodu plany Dawesa i zależności od systemu finansowego USA
jakie działania podjęły państwa z powodu Wielkiego Kryzysu
interwencjonizm
czym jest interwencjonizm
sztuczne regulowanie gospodarki przez rząd
kto krytykował samoregulację wolnego rynku
ekonomista John Keynes
co wprowadzono w ramach interwencjonizmy
cła protekcyjne (chronią własną produkcję przemysłową i rolną)
skupy interwencyjne płodów rolnych i towarów
regulacja i kontrola państwowa cen i zarobków
ceny dumpingowe
monopole
roboty publiczne
upaństwowienie części zakładów/gałęzi przemysłowych
czym są ceny dumpingowe
dopłacanie za środków publicznych w celu sprzedaży szczególnie ważnych dla danego państwa towarów
czym jest etatyzm
idea, według której państwo przejmuje funkcje podmiotu gospodarczego
kto przejął władzę w 1933 r. po Herbercie Hoovercie
Franklin Delano Roosevelt
co opracował Franklin Roosevelt wraz z ekonomistami
Nowy Ład
jakie były główne założenia Nowego Ładu
zwiększenie siły nabywczej społeczeństwa i rozszerzenie konsumpcji walka z bezrobociem polityka rolna polityka socjalna polityka walutowa, bankowa i giełdowa
ile trwał Nowy Ład
1933- 1939, 6 lat
skutki Wielkiego Kryzysu
polityczne: radykalizacja
gospodarczo: rozwinięcie interwencjonizmu państwowego
czyją zasługą była stabilna sytuacja wewnętrzna Niemiec
Gustava Stresemanna
co zakładał plan Dawesa
rozłożenie reparacji na wieloletnie raty w celu ustabilizowania gospodarki Niemiec
udzielenie przez USA pożyczki dla rządu niemieckiego w kwocie 200 mln dolarów
wycofacie oddziałów francuskich, belgijskich Zagłębia Rurhy
ewakuację wojsk alianckich z okupowanych ziem Nadrenii
co zakładało porozumienie z Locarno z Francją i Brytanią
nienaruszalność granicy Niemiec z Francją i Belgią której gwarantem zostały Wielka Brytania i Włochy (pakt reński)
całkowitą demilitaryzację Nadrenii w zamian za skrócenie okresu okupacji tych terenów
mocarstwa zachodnie nie zagwarantowały nienaruszalności granicy wschodniej Niemiec
w kolejnych układach potwierdzono sojusz Francji z Polską i Czechosłowacją
w którym roku Niemcy weszły do Ligi Narodów
1926
do jakiego ugrupowania wstąpił Adolf Hitler w 1920 r.
do Niemieckiej Partii Robotników (DAP)
zmiana nazwy Niemieckiej Partii Robotników (DAP) po tym jak Hitler został liderem
Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników (NSDAP)
co utworzył Hitler w NSDAP
Oddziały Szturmowe (SA)
kto udzielił poparcia Hitlerowi w przejęciu władzy w Bawarii
Erich Ludendorff
jaki był skutek puczu NSDAP z 1923
zdelegalizowanie tej partii
jak nazywano poglądy zwolenników Hitlera
narodowy socjalizm (nazizm)
jakie były cechy nazizmu
skrajny nacjonalizm
rasizm oparty na przekonaniu o wyższości “rasy germańskiej”
walka z marksizmem i ruchem robotniczym
likwidacja rządów bogatej elity
walka z liberalizmem i demokracją parlamentarną
wprowadzenie rządów silnej ręki
rewizja traktatu wersalskiego
ekspansja terytorialna dla Niemców, aby zdobyć przestrzeń życiową (Lebenstraum) w Europie Środkowo-Wschodniej i koloniach
kiedy w życie wszedł plan Younga w Niemczech
w 1930
co zakładał plan Younga
redukcję i rozłożenie odszkodowań na równe raty w wysokości 2,5 mld marek rocznie
czym jest mit założycielski NSDAP
zabici i aresztowani bojówkarze stali się bohaterami rewolucji nazistowskiej, a Hitler stał się męczennikiem
jakie dwie partie zyskiwały coraz więcej głosów w latach 30 w Reichstagu
NSDAP i Niemiecka Partia Komunistyczna (KPD)
kto i kiedy powierzył Hitlerowi zadanie stworzenia rządu koalicyjnego jako nowy kanclerz
prezydent Hindenburg, 30 stycznia 1933
jaki był skutek stworzenia rządu koalicyjnego z Hitlerem
zamieszki i protesty lewicy, pożar Reichstagu 27-28 lutego 1933
jaki był skutek pożaru Reichstagu
uzyskanie specjalnych pełnomocnictw przez Hitlera, wykorzystanie terroru w walce z opozycją i ostatecznie przejęcie władzy
co zrobili naziści po przejęciu władzy w Niemczech
znieśli federalny charakter państwa
powstała Tajna Policja Państwowa (Gestapo)
rozbudowali sieć obozów koncentracyjnych
kto był liderem Gestapo
Heinrich Himmler
kiedy NSDAP stała się jedyną legalnie funkcjonującą partią
14 lipca 1934
jaką rolę przejął Hitler po śmierci Hindenburga
Fuhrer’a (szef, wódz państwa)
jak zaczęto nazywać Niemcy po przejęciu władzy przez Hitlera
III Rzesza
dlaczego Żydzi stali się celem Hitlera
ponieważ zajmowali wysokie stanowiska wśród bogatych elit, a także byli odmienni religijnie i kulturowo
kiedy w życie weszły ustawy norymberskie
w 1935
co zakładały ustawy norymberskie
odbierały obywatelstwo Żydom
zakazywały związków Żydów z Aryjczykami
ograniczenie możliwości wykonywania zawodów przez Żydów
noc kryształowa
listopad 1938
czym jest herrenvolk
“rasa panów”, czysto rasowe społeczeństwo niemieckie
młodzieżowa organizacja paramilitarna tworzona przez nazistów
Hitlerjungen
w którym roku bolszewicy ustanowili socjalistyczne republiki sowieckie
w 1921
jakie były dwie koncepcje nowego państwa rosyjskiego
Lenin: konfederacja republik rządzonych przez partie komunistyczne
Stalin: scentralizowane państwo, republiki jedynie teoretycznie autonomiczne
kiedy utworzono Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich
30 grudnia 1922
jaka koncepcja państwa rosyjskiego wygrała?
koncepcja Lenina (konfederacja republik)
jakie państwa z ZSRS mogły utrzymywać kontakty z innymi państwami
republika ukraińska i białoruska
kogo dotknęły represje ze strony Czeki
arystokrację, inteligencję, duchowieństwo prawosławne i wrogie środowisk apolityczne
jaka partia rządziła w Rosji
Rosyjska Komunistyczna Partia (bolszewików) z Leninem na czele
w jakich latach trwał komunizm wojenny
1918-1921
cechy komunizmu wojennego
produkcja i dostawy dla wojska
kontyngenty (przymusowe dostwy żywności)
trzeba pracować
wsie dotknięte komunizmem
w jakich latach trwał NEP (Nowa Polityka Ekonomiczna)
1921-1928
cechy NEP-u
otwarte prywatne zakłady
chłopi mogli sprzedawać na wolnym rynku
spadek niezadowolenia społecznego
w jakich latach trwała gospodarka centralnie planowana
od 1928 do upadku ZSRR
cechy gospodarki centralnie planowanej
plany gospodarcze
rozwój przemysłu ciężkiego
pogorszenie poziomu życia
szukanie winnych za niewykonane plany
reforma walutowa w ZSRR
1922-1924
na czym opierał się system Lenina
na biurokracji aparatu partyjnego i terrorze tajnej policji
jakie było przywództwo Lenina
kolektywne: on i 4 jego współpracownikó
współpracownicy Lenina
Lew Trocki- stworzył Armię Czerwoną, zwolennik ekspansji komunizmu
Józef Stalin- zwolennik ugruntowania komunizmu w 1 państwie
Grigorij Zinojew
Lew Kamieniew
śmierć Lenina
1924
kiedy w życie wszedł pierwszy plan pięcioletni
w 1929 r.
rozwój jakich gałęzi zakładał plan pięcioletni
przemysłu ciężkiego i przeprowadzenie wielkich przedsięwzięć inżynieryjnych
w jakich latach Stalin przeprowadził kolektywizację gospodarstw rolnych
1929-34
czym są sowchozy
państwowe gospodarstwa
czym są kołchozy
spółdzielcze gospodarstwa
skutki zmiany gospodarki wiejskiej przez Stalina
śmierć 10-14 mln ludzi
czym jest stalinizm
sposób rządzenia partią i państwem ukształtowanym w ZSRS w okresie rządów Stalina 1929-53. Oparty jest na kulcie jednostki, propagandzie, terrorze, kontroli i gospodarce centralnie planowanej
kiedy została powołana Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych (NKWD)
w 1934
wielka czystka
1934-1938
czym była walka z religią w Rosji
niszczenie dóbr kościoła, prześladowanie duchownych, głoszenie naukowych interpretacji faktów opartych na założeniach materializmu marksistowskiego
czym było rozkułaczanie
zabieranie kułakom (bogatym chłopom) ziemi
jakiej gałęzi dotyczyła nacjonalizacja
przemysłu
kto stał na czele NKWD
Jeżow, a później Ławrienij Breia
czego pozbyto się w ramach wielkiej czystki/terroru
większości kadry oficerskiej Armii Czerwonej, Kamieniewa i Zinojewa
komunistyczna młodzieżówka
Komsomoł
kiedy Imperium Osmańskie podpisało zawieszenie broni
30 października 1918 w Mudros
wojna turecko-grecka
1919-1922
kto stanął na czele młodoturków w Turcji
gen. Mustafa Kemal Pasza
kim i kiedy został Mustafa Kemal Pasza
premierem wiosną 1920
czym stała się Turcja w czasie rządów Kemala Paszy
republiką
ludobójstwo Ormian
1915-1916
czemu sprzeciwiali się młodoturcy
warunkom pokoju z Sevres i sułtanatowi
czym zasłyną Kemal Pasza
europeizacją Turcji i wyjściem z kryzysu
deklaracja Balfoura
deklaracja zapowiadająca założenie w Palestynie państwa żydowskiego
pogrom mniejszości żydowskiej w Palestynie
1921
czym jest Biała Księga
dokument ustanawiający limit osadników przybywających do Palestyny
antybrytyjskie i antyżydowskie powstanie arabów w Palestynie
1936
jaka była decyzja władz brytyjskich co do imigracji do Palestyny w połowie lat 30.
ograniczenie imigracji do 3 tys. osób rocznie
jakie państwo chciał podbić Mussolini
Etiopię (Abisynię)
kto rządził Etiopią (Abisynią)
Hajle Sellasje I
najazd Włochów na Etiopię
1935
kogo rząd Włoski proklamował na króla Abisynii
Wiktora Emanuela II
utworzenie hinduskiej partii Indyjski Kongres Narodowy
1885
powstanie islamskiej partii Liga Muzułmańska w Indiach
1906
kto stał na czele Indyjskiego Kongresu Narodowego
Mohandas Gandhi
do czego wzywał Mohandas Gandhi
do obywatelskiego nieposłuszeństwa i biernego oporu
kto postulował powstanie odrębnego muzułmańskiego państwa obok Indii
Mohammad Jinnah
kto stał na czele Indyjskiego Kongresu Narodowego w latach 30
Jawaharlal Nehru
kto przejął władzę w Chinach w 1911
Yuan Shikai
kim w 1916 roku ogłosił się Yuan Shikai
cesarzem
w którym roku umiera Yuan Shikai
1916
kiedy powstaje Kuomintang i kto jest przewodniczącym
w 1911, Sun Jat-sen
w którym roku do Chin wraca Sun Jat-sen
w 1918
jakie były trzy zasady Sun Jat-sena
jedność narodu, demokracja, dobrobyt
czym zasłynął Sun Jat-sen
ustabilizowaniem sytuacji w Chinach, przywróceniem jedności i suwerenności państwa, budową demokracji, poszerzeniem praw obywatelskich i dobrobytu chłopów
jakie państwa zyskały większe wpływy na Chiny po konferencji waszyngtońskiej
USA i Japonia
jaka organizacja starała się destabilizować sytuację w Chinach
Międzynarodówka Komunistyczna (Komintern)
kiedy umiera Sun Jat-sen
w 1925
kto jest następcą Sun Jat-sena
Czang Kaj-szek
jaką politykę prowadził Czang Kaj-szek na początku
współpracował z ZSRS, co przełożyło się na sojusz Kuomintangu i Chińskiej Partii Komunistycznej
kto postulował powstanie odrębnego muzułmańskiego państwa obok Indii
Mohammad Jinnah
kto stał na czele Indyjskiego Kongresu Narodowego w latach 30
Jawaharlal Nehru
kto przejął władzę w Chinach w 1911
Yuan Shikai
kim w 1916 roku ogłosił się Yuan Shikai
cesarzem
w którym roku umiera Yuan Shikai
1916
kiedy powstaje Kuomintang i kto jest przewodniczącym
w 1911, Sun Jat-sen
w którym roku do Chin wraca Sun Jat-sen
w 1918
jakie były trzy zasady Sun Jat-sena
jedność narodu, demokracja, dobrobyt
czym zasłynął Sun Jat-sen
ustabilizowaniem sytuacji w Chinach, przywróceniem jedności i suwerenności państwa, budową demokracji, poszerzeniem praw obywatelskich i dobrobytu chłopów
jakie państwa zyskały większe wpływy na Chiny po konferencji waszyngtońskiej
USA i Japonia
jaka organizacja starała się destabilizować sytuację w Chinach
Międzynarodówka Komunistyczna (Komintern)
pakt o wyrzeczeniu się z wojny/Pakt Brianda–Kellogga
1928 (wielostronny pakt)
kto jest następcą Sun Jat-sena
Czang Kaj-szek
jaką politykę prowadził Czang Kaj-szek na początku
współpracował z ZSRS, co przełożyło się na sojusz Kuomintangu i Chińskiej Partii Komunistycznej
w którym roku wybuchła wojna domowa (Kuomintang vs ChPK)
1927
ile lat trwała wojna domowa w Chinach
20 lat z przerwami
kto stał na czele w ChPK w czasie wojny domowej
Mao Zedong
kto miał władzę w Japonii
zwolennicy militaryzmu
upadek dyktatury gen. Miguela Primo de Rivery
1930
jak nazywała się Mandżuria po aneksji przez Japonię
Mandżukuo
co zrobiła Japonia kiedy LN próbowała pomóc Chinom
wycofała się z organizacji
pakt antykominternowski
1936, między III Rzeszą a Japonią
otwarta wojna Japonii z Chinami
1937
układ przyjaźni
maj 1935, układ między Francją i Rosją
przyjęcie ZSRS do Ligi Narodów i otrzymanie pozycji członka Rady
1934
międzynarodowa konferencja rozbrojeniowa w Genewie
1932, redukcja mocy militarnej państw członkowski LN
jaki pomysł zaprezentował Mussolini na arenie międzynarodowej w latach 30.
powstanie koncertu mocarstw/pakt czterech: Niemiec, Francji, Włoch i Wielkiej Brytanii. Nie spotkał się z optymizmem
mała ententa
Czechosowacja, Rumunia, Jugosławia, powstała na początku lat 20.
ententa bałkańska
Rumunia, Jugosławia, Grecja i Turcja, powstała w 1934 roku
z kim sojusz zacisnęła Francja
z Polską, Czechosłowacją, Rumunią, Grecją i Serbią
jakie państwa wstrzymały się od udziału w wojnie domowej w Hiszpanii
Wielka Brytania i Francja
w którym roku Hiszpania stała się republiką
w 1931
kto wygrał w wyborach do parlamenty hiszpańskiego
radykalni rewolucjoniści, lewicowy Front Ludowy
co robił Front Ludowy
atakował więzienia, napadał na kościoły, mordował księży, dewastował redakcje nieprzychylnych gazet
kiedy wojsko zbuntowało się przeciwko Frontowi Ludowemu
w lipcu 1936
jak nazwali się hiszpańscy buntownicy i kto stanął na ich czele
Junta Obrony Narodowej, gen. Francisco Franco
jak nazywano Juntę
frankiści
kto popierał gen. Franco
bogate elity, duchowni, większość oficerów, faszyści i monarchiści
kto popierał Front Ludowy podczas wojny domowej
zwolennicy reform społecznych, socjaliści, liberałowie, radykalne grupy komunistyczne, orędownicy idei autonomii Katalonii, flota wojenna i siły powietrzne
w jakich latach trwały walki w Hiszpanii
1936-1939
kto wsparł gen. Franco w wojnie domowej
Włochy i Niemcy- 60 tys. żołnierzy
jak nazywano bierność zachodnich mocarstw wobec Niemiec, Włoch i Japonii
appeasement
jakie państwa wstrzymały się od udziału w wojnie domowej w Hiszpanii
Wielka Brytania i Francja
konferencja monachijska
29 września 1938
kto został zamordowany w czasie puczu pro-hitlerowców w 1934 w Austrii
Engelbert Dollfuss- kanclerz, przeciwnik anszlusu
kto stał na czele Austriackiego ruchu narodowo-socjalistycznego
Arthur Seyss-Inquart
kiedy nastąpił anszlus Austrii
12 marca 1938
co ustanowiono na wcielonych do III Rzeszy ziemiach austriackich
Marchię Wschodnią (Ostmark)
jakie reformy nastąpiły we Franci po Wielkim Kryzysie
reformy społeczne, kosztem polityki zagranicznej i obronnej
dlaczego Francja stała się bierna wobec Hitlera
czuła się bezpieczna, dzięki linii Maginota, a społeczeństwo było pacyfistyczne. Próbowano odsuwać w czasie nieunikniony konflikt
czym jest linia Maginota
sieć fortyfikacji na granicy francusko-niemieckiej
o czym mówił pakt Ribbentrop-Mołotow
pakt o nieagresji. 2 części- pierwsza, oficjalna mówiła o nieagresji, a druga, to tajny protokół, w którym określono strefy wpływów w Europie Środkowej
jakie było zadanie Brytyjskiej Wspólnoty Narodów
zrzeszała dominia, które stały się całkowicie niezależnymi państwami
czym jest kryzys sudecki
kryzys międzynarodowy z 1938 wywołany żądaniami III Rzeszy wobec Czechosłowacji w kwestii Kraju Sudeckiego.
co było tematem rozmów podczas konferencji monachijskiej
kryzys sudecki, Włochy i inne państwa zachodnie zostały mediatorami sporu między Pragą i Berlinem, przy czym nie zaproszono Czechosłowacji na tą konferencję.
jak nazwano ziemie czechosłowackie po likwidacji tego państwa przez Hitlera
Protektoratem Czech i Moraw
kiedy Hitler wymógł na Litwie odstąpienie Kłajpedy
wiosną 1939
w którym roku Włochy zajęły Albanię
w 1939
co Węgry przyłączyły do swojego państwa w 1939
Ruś Zakarpacką
czym był pakt wschodni
idea Francji i ZSRS, wielostronny układ między ZSRS a państwami Europy Środkowej
na jakie dwa fronty grał Stalin
pertraktował jednocześnie z III Rzeszą i polepszeniem stosunków, a także z WB i Francją na temat sojusz wojskowego przeciwko państwom osi
o czym mówił pakt Ribbentrop-Mołotow
pakt o nieagresji. 2 części- pierwsza, oficjalna mówiła o nieagresji, a drugi o strefach wpływów obu państw
kto jako pierwszy przeleciał nad Atlantykiem
Charles Lindberg (Amerykanin)
jak nazywały się wielkie liniowce pływające na Oceanie Atlantyckim
transatlantyki
kto przyczynił się do sformułowania teorii kwantowej
Albert Einstein, Niels Bohr, Max Planck
kto interesował się atomami
Jean Frederic Joliot-Curie i Irene Joliot-Curie, Frederico Fermi
kto odkrył penicylinę
Alexander Fleming
kto stał za rozwojem psychoanalizy
Zygmunt Freud
pisarze epoki dwudziestolecia
Franz Kafka, Ernest Hemingway, Francis Scott Fitzgerald
kierunki w sztuce
abstrakcjonizm, surrealizm, dadaizm
czołowi malarze surrealizmu
Pablo Picasso i Salvador Dali
charakterystyczny styl architektoniczny
modernizm
symbole kultury masowej
kino, radio, prasa, komiksy
film III Rzeszy
triumf woli
film ZSRS
pancernik Potiomkin
kto i kiedy wymyślił telewizor
John Baird 1924
współpracownicy Hitlera
Jodeph Goebbels (NSDAP), Heinrich Himmler (Gestapo), Ernst Rohm (dowódca SA, został zabity podczas “nocy długich noży”)
państwa powstałe po I wś
Finlandia, Irlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Związek Socjalistycznych republik Sowieckich, Polska, Czechosłowacja, Austria, Węgry, Królestwo Serbów Chorwatów i Słoweńców,