Dział III- Epoka węgla i stali Flashcards
Kiedy USA dostało Oregon? Od kogo?
1846r. WB
Kiedy USA dostało Teksas, Nowy Meksyk i Kalifornię? Od kogo?
1848r. Meksyk
Kiedy USA dostało Alaskę? Od kogo?
1867r. Rosja
Co robili amerykanie na dzikim zachodzie?
Kolonizowali go, z przyłączonych ziem powstały nowe stany
Cechy stanów północnych
- radykalne sekty protestanckie
- osiedla miejskie
- mniej niewolników
- niewielkie majątki ziemskie
- początki rewolucji przemysłowej
- udział w kolonizacji dzikiego zachodu
Cechy stanów południowych
- więcej anglikanów
- mniej osiedli miejskich
- Duże posiadłości wiejskie- plantacje
- uprawa ryżu i tytoniu
- duża liczba niewolników
- powstawały plantacje bawełny z powodu dużego popytu na nia- wykorzystanie niewolnikow
Kompromis z Missouri- kiedy?
1820
kompromis z Missouri- czego dotyczył?
spor o niewolnictwo. Ustalono ze stany będą same podejmować decyzje w tej sprawie.
kompromis z Missouri- co ustalał?
Ustalał ze missouri będzie stanem niewolniczym w zamian za zgodę Południa aby zach. granica niewolnictwa biegła wzdłuż równoleżnika 36*30’
Dodatkowo z terenu Massachusetts wyodrębniono nowy stan- Maine- w celu zachowania równowagi sil w Senacie miedzy stanami bez niewolnictwa i stanami dopuszczającymi niewolnictwo
czym jest abolicjonizm?
ruch powstały w latach 30. XIXw. na północy. Zakładał likwidacje niewolnictwa.
w którym roku ukazuje się “Chata Wuja Toma”? O czym jest?
w 1852r., jest na temat niewolnictwa. Impulsem było uchwalenie w 1850r. przez Kongres Stanów Zjednoczonych ustawy przeciwko ukrywaniu zbiegłych czarnych niewolników.
jakie partie były w USA?
demokraci (południe) i republikanie (północ)
Demokraci
stany Południowe, zwolennicy autonomicznych praw poszczególnych stanów, skupieni wokół Jeffersona Davisa
republikanie
stany północne, przeciwnicy niewolnictwa, zwolennicy bezpłatnego nabywania ziemi na terenach zachodnich, skupieni wokół Abrahama LIncolna
kiedy prezydentem zostaje Lincoln?
1860
czego obawiało się południe po prezydencie Lincolnie?
odgórnej likwidacji niewolnictwa
kiedy i kto ogłosił pierwsza secesje?
20 grudnia 1860r., Karolina Poludniowa
ile stanów przytłoczyło się do Karoliny pld. po jej secesji?
10
Co powstało ze stanów, które odliczyły się po wyborze Lincolna na prezydenta? Kto przewodził? Stolica?
powstały Skonfederowane Stany Ameryki, na których czele jako prezydent stanów Jefferson Davis.
Stolica Richmond
kiedy pierwsze starcia zbrojne w wojnie secesyjnej? Gdzie?
1861r.- Fort Sumter
Północ- Unia: ile stanów, ile żołnierzy, jakie tereny, kto głównodowodzącym?
23 stany
2 mln złomiarzy
tereny uprzemysłowione
gen. Ulisses Grant
południe- konfederacja: ile stanów, ile żołnierzy, jakie tereny, kto głównodowodzącym + skąd kadra oficerska?
11 stanów
850 tys złomiarzy
tereny rolnicze
gen. Robert Lee
kadra z West Point- najlepsza szkoła wojskowa w USA
bitwa nad Bull Run
21 lipca 1861, zwycięstwo konfederatow
bitwa nad rzeka Antietam (wojna secesyjna)
wrzesień 1862- powstrzymała ofensywę konfederatow
zdobycie portu Nowy Orlean
1862, zdobyła Unia
Bitwa pod Gettysburgiem
1-3 lipca 1863 r., zwycięstwo Unii
Największą bitwa wojny secesyjnej
dowódca konfederscji.- R. Lee
dowódca Unii.- G. Meade
wojska konfedrscji.- 75 tys
wojska Unii- 82 tys
sytuacja po bitwie pod Gettysburgiem
konfederacja przeszła do defensywy i broniła się w twierdzach
jaka taktyke wykorzystywał gen. William T. Sherman, gen. Unii
po wejściu na tereny Konfederacji stosował taktykę spalonej ziemi
kiedy, kto, gdzie podpisano akt kapitulacji (Konfederacja)
9 kwietnia 1865r., gen. Lee podpisuje w Appomatox akt kapitulacji
przyczyny zwyciestwa Unii
- zaplecze przemysłowe
- blokada morska południa- brak handlu, brak zaopatrzenia w bron z Europy
- ustawa o osadnictwie (Homestead Act) z 1862, która zapewniała każdemu obywatelowi amerykańskiemu możliwość otrzymania od rządu za minimalna cenę ok. 60 ha działki na terenach zachodnich w zamian za odbycie służby wojskowej po stroni Unii
- 1863- zniesienie niewolnictwa w zbuntowanych stanach
skutki wojny secesyjnej
- 14 kwietnia 1865 zamordowanie Lincolna
- represje wobec południa
- na południu w stanach wprowadzono gubernatorów woskowych
- władza przeszła w ręce ludzi z północy
- likwidacja niewolnictwa- 1865 poprawka do konstytucji znosząca niewolnictwo
- byłych niewolników pozostawiono samych sobie
- dyskryminacja rasowa w polityce zostala zniesiona
- prawa wyborcze dla wszystkich doroslych mężczyzn
- integracja imigrantów
- powstanie Ku-Klux-Klanu w 1865
- na południu wprowadzono segregacje rasowa w szkolnictwie i komunikacji
jak wyglądało USA w 2 połowie XIX wieku?
- wysoki przyrost naturalny
- masowy napływ emigrantów
- rozwój przemysłu, żeglugi i kolejnictwa
- 1869- otwarto pierwsza linie transkontynentalna łącząca wybrzeża pacyfiku i antlantyku
- kształtowanie się zasad izolacjonizmu w polityce zagranicznej
- eksterminacja Indian
- utrzymanie systemu dwupartyjnego
- wzrost niezadowolenia robotników, których liczebność szybko wzrastała- wystąpienia które krwawo pacyfikowanio
- 1 maja 1886r.- demonstracja robotnicza w Chicago krwawo stłumiona- II Międzynarodówka obwoła ten dzień dla upamiętnienia Świętem Pracy
- działalność związków zawodowych
- polityka ekspansji zwłaszcza na pacyfiku
jakie dwie siły próbują zjednoczyć Włochy?
- Królestwo Sardynii i Piemontu, Karol Albert później Wiktor Emanuel
- republikanie, Giuseppe Garibaldi
czym jest risorgimento?
ruch ideowy i polityczny, związany z walką o wyzwolenie narodowe i zjednoczenie Włoch
kto zacisnął współpracę podczas wojny krymskiej?
Francja i Królestwo Sardynii i Piemontu
kim był Camillo Cavour
premier kr. Sardynii i Piemontu od 1852r.
co musiało się stać żeby zjednoczyć Włochy?
- pogorszenie sytuacji Austrii
- uzyskanie sojusznika przeciwko Austrii
- współpraca z republikanami
w którym roku porozumienie między Francją a Włochami? Warunek?
1858r., warunkiem było to że Austria wypowie wojnę
dlaczego Austria wypowiada wojnę kr. Sardynii i Piemontu?
bo kr. S i P zaczyna się zbroić i ignoruje prośby Austrii
kiedy zaczyna się pierwszy etap zjednoczenia Włoch? Kto vs kto
1859 Francja i kr. S i P vs Austria
kiedy odbyły się bitwy pod Magnetą i Solferino? kto vs kto
1859 Francja i kr S i P vs Austria
co powstanie po bitwach pod Magentą i Solferino? Kto zakłada
Czerwony krzyż, Henry Dunant
jakie są postanowienia po I etapie zjednoczenia Włoch (traktat w Villafranca) ?
Lombardia dla Francji w ramach porozumienia z Austrią
Lombardia dla Włoch w ramach porozumienia z Francją. Za to Sabaudia trafia w ręce francuskie
kiedy co dzieje się przed II etapem zjednoczenia Włoch?
po porozumieniu po I Etapie Zjed. Wł. tereny Parmy, Modeny, Toskanii i Państwo Kościelne nie zostają włączone, więc wybuchają bunty
kiedy przeprowadzone zostają plebiscyty w Parmie, Modenie, Toskanii i P.K? (przed II EZW)
1860
co dostaje P. Kościelne po plebiscytach?
Lacium- region środkowych Włoch
kiedy zaczyna się II etap zjednoczenia Włoch? Z kim jest związany
1860- Giuseppe Garibaldi
Kto jest sojusznikiem kr. S i P a kto wrogiem
republikanie z Giuseppe Garibaldim na czele są sojusznikiem a wrogiem jest Królestwo Obojga Sycilii
czym była “wyprawa 1000 czerwonych koszul”?
wyprawa Garibaldiego przeciwko kr. Obojga Sycylii
skutki II EZW
Garibaldi zajmuje kr. OS, plebiscyt w 1860- chcą być w kr. S i P
kiedy powstaje Królestwo Włoch? Gdzie są stolice?
1861r. Turyn i Florencja
kiedy zaczyna się III ETW? Kto jest sojusznikiem, kto wrogiem
w 1866, Prusy sojusznikiem, Austrai wrogiem
(III EZW) co wybucha w 1866?
wojna Prus z Austrią
bitwa pod Custozą i jej skutki (zjednoczenie Włoch i zjednoczenie Niemiec)
1866, Austria wygrywa z Włochami, ale Prusy wygrały z Austrią więc WENECJA DLA WŁOCH
w jakich latach jest IV EZW? kto jest sojusznikiem i wrogiem?
1870-71, Prusy sojusznik, Francja wróg
skutki IV etapu zjednoczenia Włoch?
Prusy wygrywają z Francją, RZYM DLA WŁOCH
jakie były koncepcje zjednoczenia Niemiec?
Wielkie Niemcy- Niemcy jednoczą się pod przewodnictwem Austrii
Małe Niemcy- Niemcy jednoczą się pod przewodnictwem Prus, nie ma Austrii
jakie były zalety Prus?
jednolite państwo, świetna gospodarka (1834 związek celny), reforma wojskowa Helmuta von Moltke (służba tylko 3 lata)
reformy Helmuta von Moltke
reforma wojskowa (3 lata służby), reforma kolei, wprowadzenie telegrafów
kiedy Wilhelm I zostaje królem Prus?
1861
kiedy Otto von Bismarck zostaje kanclerzem?
1862
kto zostaje sekretarzem sztabu w Prusach?
Helmut von Moltke
kiedy I etap zjednoczenia Niemiec? Kto sojusznikiem, kto wrogiem?
1864, sojusznikiem Austria, wrogiem Dania
skutki I EZN?
Prusy dostają Szlezwik a Austria Holsztyn
kiedy II etap zjednoczenia niemiec? kto sojusznikiem kto wrogiem?
1868r., sojusznikiem Włochy, wrogiem Austria
skutki II EZN (pokój w Pradze 1866)?
Holsztyn dla Prus, Lombardia dla Włoch, powstanie Związku Północnoniemieckiego
kiedy III etap zjednoczenia Niemiec? kto sojusznikiem kto wrogiem?
1870-71, sojusznik Włochy, wróg Francja
skutki III EZN?
Alzacja i Lotaryngia dla Prus, Rzym dla Włoch
jak wygląda sytuacja w Europie w 1870 roku? (temat: zjednoczenie Prus)
w Portugalii wymiera dynastia
królem chciał zostać Leopold Hohenzollern Sigmaringen
Francja obawia się otoczenia i żąda rezygnacji kandydata Prus
Leopold rezygnuje, ale Francja chce, aby już nigdy nie kandydowały
co w związku z sytuacją w Europie w 1870 wieku robią Bismarck i Moltke
zmieniają depeszę króla pruskiego tzw. depesza emska
w którym roku rozpoczyna się wojna między Francją i Prusami?
1870
bitwa pod Sedanem kto vs kto
1870 Francja vs Prusy
jaki jest skutek bitwy pod Sedanem
Francja przegrywa, Ludwik Napoleon abdykuje
kiedy powstaje II Rzesza Niemiecka? Gdzie?
18.01.1871 Wesal
jakie są założenia pokoju w Wersalu w 1871?
- Prusy zyskują Alzację i Lotaryngię
- kontrybucja narzucona na Francję
- wojska pruskie stacjonują we Francji
kto był premierem Austrii w 1849-59? Jak nazywa się ten okres
Bach, era Bacha
kto w 1859 zostaje ministrem spraw wewnętrznych w Austro-Węgrzech?
Agenor Gołuchowski- zwolennik autonomii narodów
kiedy zostają wprowadzone reformy wewnętrzne w Austrii?
1867r.
jakie są skutki reform w Austrii w 1867?
powstanie Austro-Węgier
jak nazywa się część austriacką Austro-Węgier?
przedllitawia
jak nazywa się część węgierską Austro-Węgier?
zalitawia
postanowienia reform w Austro-Węgrach?
Chorwaci dostają autonomię od Węgrów
Polacy dostają autonomię od Austrii
jaka organizacja powstaje po wojnie prusko-austriackiej w 1866r.?
Północne Niemcy
jakie tereny były celem kolonizacji XIX wiecznej?
Afryka i Azja
jakie były cele kolonizacji XIX wieku?
rynki zbytu i zaplecze surowcowe
co musi posiadać imperium
kolonie, flotę, armię lądową
jakie były stare potęgi kolonialne?
Wielka Brytania, Francja, Rosja
jakie były nowe potęgi kolonialne z Europy?
Niemcy (od 1870), Włochy, Holandia, Belgia
w jaki sposób przebiegała kolonizacja Afryki przez WB?
południkowo- linia KK (Kair-Kapsztad), ale linię przerwali Niemcy
kiedy skończyły się wojny z Zulusami?
w 1879 r.
bitwa pod Isandlwana
1879 Zulusi vs WB
kiedy były wojny burskie?
1899-1902
kim byli Burowie?
to osadnicy helenderscy
kto brał udział w wojnach burskich?
Winston Churchill, Robert Badem Powell
kim był Rober Badem Powell
założyciel harcerstwa w Afryce