klasa 3, dział IV Ziemie polskie na przełomie XIX i XX wieku Flashcards
jakie były represje po upadku powstania styczniowego?
- katorga
- konfiskata 3 tys. majątków
- kontrybucje
jaka epoka zaczyna się wraz z upadkiem powstania styczniowego?
pozytywizm
jaką korzyść odnieśli chłopi po pow. styczniowym?
w wyniku uwłaszczenia zyskali ziemię na własność
jakie instytucje prowadziły działania w kierunku unifikacji Królestwa Polskiego i Imperium Rosyjskiego? W którym roku założone?
Komitet Urządzający i Komitet do spraw Królestwa 1864
jak nazywano Królestwo Polskie?
Kraj Nadwiślańskim
kiedy wprowadzono i kiedy zniesiono stan wojenny w KP?
1861-1881 (na jego miejsce stan wzmocnionej ochrony)
jakie jeszcze były inne działania unifikacyjne KP i Rosji po pow. styczniowym?
- utrudniono przekroczenie granicy
- cenzura od 1865
- rosyjski językiem urzędowym
- zwiększenie guberni z 5 do 10
- odebranie praw miejskim miastom, które pomagały w powstaniu
- bez zgody nie można było założyć gazet, otworzyć szkół kupieckich czy powołać nowe stowarzyszenie
jakie instytucje likwidowano w 1866 i 1867 r. w Królestwie Polskim?
Sekretariat Stanu do spraw Królestwa
odrębną administrację poczt oraz Komisję Przychodów i Skarbu
Radę Stanu, Administracyjną, Komisję Oświecenia Publicznego
Komisję Spraw Wewnętrznych i Duchownych
Komisję Sprawiedliwości
jaki urząd utworzono po śmierci namiestnika Fiodora Berga?
generał-gubernator
kto został generałem-gubernatorem w 1874 r.?
Iosif Hurko
kiedy zostały rozszerzone kompetencje generała-gubernatora?
w 1879 r
co gen.-gub. mógł zrobić po 1879 r.?
mógł decydować o postawieniu cywilów przed sądem wojennym oraz zsyłać Polaków na Sybir bez prawomocnego wyroku
jakie instutycje zastąpiły Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny oraz Szkołę Główną Warszawską?
Cesarski Uniwersytet Warszawski oraz Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa
kto został kuratorem warszawskiego okręgu szkolnego w 1879 r.?
Aleksandr Apuchtin
jak nazywa się okres rządów Apuchtina?
noc apuchtinowska 1879-1897
na czym odbywała się potajemna nauka języka polskiego?
na tajnych kompletach
jakiej instutucji w 1867 r. został podporządkowany Kościół katolicki?
Kolegium Duchowne
co robiło Kolegium Duchowne?
zamykało szkoły
konfiskowało dobra kościelne
księgi kościelne mogły być prowadzone tylko po rosyjsku
duchownym zaczęto wypłacać pensje rządowe (aby umożliwić państwu rosyjskiemu kontrolę działalności)
kiedy podjęto próbę likwidacji Kościoła unickiego?
w 1875 r.
gdzie były najbardziej krwawe protesty unitów?
w Pratulinie i Drelowie
w którym roku car podpisał dekret tolerancyjny?
w 1905 r.
gdzie trafiali Polacy na zsyłki?
na Syberię, do Kazachstanu, na Kaukaz i do guberni archangielskiej i permskiej
na co została zesłana największa grupa?
na katorgę, czyli przymusowe ciężkie roboty budowlane, w warzelniach soli lub w kopalniach
jakie jeszcze inne typy zesłań były?
dożywotnie osiedlenie, osiedlenie z możliwością powrotu, roty aresztanckie (karne obozy pracy)
jak pokonywano trasę w głąb Rosji na przymusowe prace?
w zależności od pogody: pieszo, konno, koleją lub sańmi
najwybitniejsi odkrywcy Syberii
Aleksander Czekanowski, Jan Czerski, Benedykt Dybowski
kierunki emigracji po powstaniu styczniowym
Francja, Szwajcaria, Włochy, Rumunia, Belgia, Wielka Brytania i Bułgaria
jakie stowarzyszenia emigracyjne działały we Francji?
Hotel Lambert, Zjednoczenie Emigracji Polskiej (1866) (to samo, inna nazwa) Zjednoczenie Demokracji Polskiej (1868)
kto należał do Zjednoczenia Demokracji Polskiej?
Józef Tokarzewicz, Jarosław Dąbrowski, Zygmunt Miłkowski
co przyniosło kres działalności stowarzyszenia ZDP we Francji?
komuna paryska z 1871 r.
czym jest kulturkampf?
kulturkampf to “walka z kulturą”
kto był twórcą terminu kulturkampf?
Rudolf Virchow
czym była Hakata?
Hakata to skrajnie nacjonalistyczna organizacja, która została utworzona 1894 r.
jakie działania podejmowała II Rzesza Niemiecka w ramach unifikacji?
- germanizacja kresów wschodnich
- walka z Kościołem katolickim
- działać mogły jedynie te klasztory, które opiekowały się chorymi
kto wyraził sprzeciw wobec ustaw w II Rzeszy?
Mieczysław Ledóchowski
czy polityka Bismarcka wobec kresów wschodnich zadziałała?
nie, jedynie wzmocniła więź Polaków i KK, a także wzmocniła świadomość narodową na Górnym Śląsku i Pomorzu
w jakim okresie był kulturkampf?
1871 do końca lat 70 XIX w.
elementy germanizacji szkolnictwa?
- język niemiecki jako język wykładowy
- polski tylko na lekcjach religii
- ograniczanie dostępu do szkół średnich polskiej młodzieży
kiedy niemiecki stał się językiem administracyjnym?
1876
czym jest dodatek kresowy? Kiedy wprowadzono?
1903 r., jest to nagroda za wzorowe wypełnianie obowiązków przez urzędników
czym jest ustawa kagańcowa? Kiedy wprowadzono?
1908 r., jest to ustawa zakazująca używania języka polskiego w przestrzeni publicznej (zebrania publiczne)
gdzie nie obowiązywała ustawa kagańcowa?
w powiatach, gdzie liczba polskich mieszkańców stanowiła 60%
czym są rugi pruskie? kiedy wprowadzono?
w 1885 r., są to deportacje polskich obywateli Rosji i Austro-Węgier z Prus
czy rugi pruskie spotkały się z aprobatą?
nie, wiele środowisk nie popierało tego rozwiązana (uderzało w przedsiębiorców i relacje z Rosją)
w którym roku utworzono Komisję Osadniczą dla Prus Zachodnich i Poznańskiego (inaczej Komisji Kolonizacyjnej)?
w 1886
co było zadaniem Komisji Kolonizacyjnej?
skupowanie gruntów polskich i osiedlanie tam osadników niemieckich
czym jest nowela osadnicza? Kiedy wprowadzono?
1904, zakazywała tworzenia nowych osad rolnych (trzeba było dostać pozwolenie na postawienie budynku)
czym jest ustawa wywłaszczeniowa? kiedy wprowadzono?
1908, na jej mocy Komisja Kolonizacyjna mogła wywłaszczać majątki Polaków
czy ustawa wywłaszczeniowa była często używana?
nie, bo spotkała się z krytyką niemieckiej jak i europejskiej opinii publicznej
od kiedy można było używać języka polskiego i ruskiego w Galicji?
od 1859 r.
kto został namiestnikiem Galicji po Bachu? Kiedy?
od 1849 r., Agenor Gołuchowski
czym jest patent lutowy? kiedy wprowadzono?
1861 r., ograniczy kompetencje Sejmów Krajowych i pozbawi praw wyborczych osób o małych majątkach
co należało do kompetencji Sejmów Krajowych?
- ustawodawstwo w zakresie kultury krajowej
- kontrola nad administracją rządową i samorządową
- wybór Wydziału Krajowego (organ przygotowawczy i wykonawczy)
kiedy sytuacja Polaków w Galicji się pogorszyła?
w 1864r., kiedy wprowadzono stan oblężenia i zamknięto Sejm Krajowy (w obawie przed Prusami)
kim byli stańczycy?
konserwatywne stronnictwo w Galicji
jakie były dwa stronnictwa w Galicji?
demokraci i konserwatyści (stańczycy)
co chcieli osiągnąć konserwatyści?
większą autonomię
co i kiedy wysłali do cesarza konserwatyści?
10 grudnia 1866 wysłali adres kończący się słowami “Przy Tobie Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy”
do kiedy kształtowała się autonomia w Galicji?
do 1871 r.
jakie swobody mieli Polacy po 1866 r. w Galicji?
- język polski językiem administracji, policji i sądownictwa
- nauczanie w szkołach ludowych i średnich w języku polskim
- polonizacja szkolnictwa wyższego
co utworzono w 1871 r. w Wiedniu?
resort do spraw Galicji
czym była konstytucja grudniowa? kiedy?
1867, ustawa dawała mieszkańcom Galicji szereg praw i wolności obywatelskich
czym stała się Galicja dla Polaków w XIX w.?
stała się centrum polskiej kultury, sztuki i nauki.
jakie są główne hasła pozytywizmu?
praca u podstaw (czyli nauczanie i budzenie świadomości narodowej u najbiedniejszych) i praca organiczna (cały naród to organizm)
kto napisał manifest pozytywistów? jaki tytuł?
Aleksander Świętochowski “My i wy” z 1871 r.
czym był Uniwersytet Latający?
szkoła wyższa dla kobiet w Warszawie, działał od 1883, a na Uniwersytet Latający przekształcił się w 1885
kto był główną organizatorką Uniwersytetu Latającego?
Jadwiga Szczawińska-Dawidowa
główni przedstawiciele pozytywizmu?
- Bolesław Prus (właśc. Aleksander Głowacki)
- Maria Konopnicka
- Eliza Orzeszkowa
- Henryk Sienkiewicz
- Adam Asnyk
w którym roku otworzono Muzeum Przemysłu i Rolnictwa?
w 1875, które gromadziło też eksponaty, udostępniało pracownie i laboratoria
kto założył Szkołę Handlową?
Leopold Kronenberg
gdzie najlepiej rozwijała się praca organiczna?
w zaborze Pruskim, zwłaszcza Wielkopolsce
jakie były najważniejsze organizacje działające w zaborze Pruskim?
Centralne Towarzystwo Gospodarcze, Centralny Związek Towarzystw Przemysłowych, Towarzystwo Oświaty Ludowej
jakie polskie gazety wychodziły w zaborze Pruskim?
Dziennik Poznański, Kurier Poznański, Gazeta Toruńska
jakie organizacje utworzono w Galicji w ramach walki z analfabetyzmem?
Towarzystwo Przyjaciół Oświaty, Macierz Szkolną, Towarzystwo Szkoły Ludowej, Akademię Umiejętności
Towarzystwo Przyjaciół Oświaty- kiedy utworzono?
1868
Macierz Szkolna- kiedy utowrzono?
1882
Towarzystwo Szkoły Ludowej- kiedy utowrzono?
1891
Akademia Umiejętności- kiedy utworzono?
1872
co wspierało działalność gospodarczą w Galicji?
Kasy Zaliczkowe, Towarzystwo Kółek Rolniczych, Bank Rolny
w którym roku i kto założył kasy Stefczyka?
w 1890, Franciszek Stefczyk
jakie gałęzie przemysłu/sektory gospodarcze rozwijały się w Galicji?
- przemysł wydobywczy (sól, węgiel, ropa)
- piwowarstwo, alkohole
- przemysł chemiczny
- przemysł maszynowy i metalowy
w którym roku założono Krajowy Fundusz Przemysłowy? Gdzie działała?
w 1887 r., działała w Galicji
jakie gałęzie przemysłu/sektory gospodarcze rozwijały się w zaborze pruskim?
- przemysł wydobywczy
- przemysł rolniczy
- metalurgia
- przemysł ciężki
w którym roku zniesiono granicę celną między Królestwem Polskim a Cesarstwem Rosyjskim?
w 1850
kiedy otwarto Kolej Warszawsko-Wiedeńską?
w 1848 r.
jaki teren został bardzo zindustrializowany przez powstanie Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej?
Zagłębie Dąbrowskiego
jakie gałęzie przemysłu/sektory gospodarcze rozwijały się w zaborze rosyjskim?
- przemysł metalowy i maszynowy
- przemysł chemiczny
- przemysł farmaceutyczny
- przemysł włókienniczy
jakie instytycje wspierały rozwój gospodarczy na terenie zabory rosyjskiego?
Bank Handlowy Kronenberga, Bank Handlowy Scheiblera, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie
kiedy miało miejsce zniesienie poddaństwa w zaborze pruskim?
w 1807
kiedy miało miejsce zniesienie poddaństwa w zaborze austriackim?
w 1848
kiedy miało miejsce zniesienie poddaństwa w zaborze rosyjskim?
w 1864 (reforma uwłaszczeniowa)
jaki był skutek uwłaszczenia chłopów w Galicji?
rozdrobnienie gospodarstw -> hamowanie rozwoju kapitału, dodatkowo podatki nałożone na chłopów -> upadek gospodarstw ->emigracja
co posiadała szlachta w Galicji?
prawo łowieckie i prawo propinacji (alkohol)
czym była kwestia serwitutów?
nierozwinięta kwestia w zaborze rosyjskim, która dotyczyła służebności, czyli prawa chłopód do korzystania z pańskich lasów i pastwisk
z jakiego zabory najczęściej wyjeżdżano?
z Galicji
z jakimi problemami mierzyła się Galicja?
klęski żywiołowe i epidemie, słaba sytuacja gospodarcza, emigracja, napięcia między Polakami i Ukraińcami
z jakimi problemami mierzył się zabór rosyjski?
rusyfikacja, dyskryminacja, coraz więcej chłopów bezrolnych, a więc coraz większy proletariat, wzrost antysemityzmu, rusyfikacja
z jakimi problemami mierzyły się zabór pruski?
dyskryminacja KK i Polaków, germanizacja
jaka nowa klasa społeczna pojawiła się w XIX w?
robotnicy
kto i kiedy założył pierwsze kółko polskich socjalistów?
Ludwik Waryński w 1874 r.
gdzie i w którym roku ogłoszono Zasady Socjalno-Rewolucyjnego Stowarzyszenia Polaków
w 1878 r. w Warszawie
jak nazwano zasady Socjalno-Rewolucyjnego Stowarzyszenia Polaków (aby zmylić władze rosyjskie)?
program brukselski
założenia programu brukselskiego?
- rewolucja społeczna
- walka klas
- uspołecznienie środków produkcji
- internacjonalizm (międzynarodowa rewolucja społeczna robotników)
kiedy nastąpiły pierwsze aresztowania działaczy socjalistycznych w zab. rosyjskim?
pod koniec lat 70 XIX w.
jakie miasto zostało ośrodkiem polskiego socjalizmu?
Genewa
kiedy i jaką nową partę polityczną założył Waryński po powrocie z Genewy?
w 1882 założył Socjalno-Rewolucyjną Partię Proletariat
jak zaczęto określać Socjalno-Rewolucyjną Partię Proletariat?
Wielki Proletariat lub I Proletariat
na czym opierał się Wielki Proletariat?
na doktrynie marksizmu i programie brukselskim
co głosił Wielki Proletariat?
- konieczność wprowadzenia dla robotników pełni praw politycznych i swobód obywatelskich
- równouprawnienie kobiet oraz wszystkich wyznań i narodowości
- upaństwowienie ziemi i przemysłu
- obowiązkowe i bezpłatne nauczanie
co było organem prasowym I Proletariatu?
“Proletariat”- gazeta wychodziła od 1883 r.
kiedy I Proletariat został rozbity?
w 1886 r.
kto i kiedy założył II Proletariat?
w 1888, Ludwik Kulczycki
kiedy i jaka organizacja wyłamała się z II Proletariatu?
1891 r., Zjednoczenie Robotnicze
kiedy i co zastąpiło II Proletariat?
w 1893 r., Polska Partia Socjalistyczna
kto i kiedy zainicjował założenie Związku Robotników Polskich?
w 1889 Julian Marchlewski
co było głównym problemem polskiego ruchu socjalistycznego?
kwestia stosunku do niepodległości Polski i patriotyzmu
kto uważał że sprawa robotników i niepodległość idą w parze?
Bolesław limanowskiski i Zygmunt Balicki
kto uważał że sprawa robotników jest ważniejsza?
Ludwik Waryński
co i kiedy założyli Limanowski i Balicki w Genewie?
Stowarzyszenie Socjalistyczne “Lud Polski”
gdzie przeszli działacze po rozwiązaniu Stowarzyszenia Limanowskiego i Balickiego?
do Ligi Polskiej utworzonej w 1887 r. w Szwajcarii
co zrobiono w celu zjednoczenia ruchu socjalistycznego? kiedy i gdzie?
zorganizowano zjazd polskich socjalistów w Paryżu w 1892
co powołano podczas zjazdu polskich socjalistów?
Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich
jak nazwano program Związku Zagranicznych Socjalistów Polskich?
program paryski
kiedy i jaka partia socjalistyczna powstała w Galicji?
Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska
kto był współzałożycielem Polskiej Partii Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska?
Ignacy Daszyński
jakie miały być działania Związku Zagranicznicznego Socjalistów Polskich
strajki, demonstracje, manifestacje i uświadamianie robotników w kwestii ich zadań politycznych i ekonomicznych
kto i kiedy założył Polską Partię Socjalistyczną?
w 1893 r. Stanisław Mendelson
kto był jednym z głównych działaczy PPS?
Józef Piłsudski
jakie działania były ważne dla PPS?
działania agitacyjne, wydawanie bibuły (niedozwolone druki), pismo “Robotnik”
w którym roku część działaczy odeszła z PPS razem z Ludwikiem Kulczyckim? co utworzyli?
w 1900 r. i utworzyli III Proletariat
kiedy przestał istnieć III Proletariat?
w 1909 r.
w którym roku doszło do rozłamu w PPS i co z niego powstało?
w 1893 r., powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego
kto był założycielem Socjaldemokracji KP?
Julia Marchlewski, Adolf Warski i Róża Luksemurg
na czym koncentrowała się SDKP?
na robotnikach, głosili internacjonalizm
dzięki komu wznowiono działalność SDKP?
Feliks Dzierżyński, Adolf Warski
w którym roku i jaką nazwę przyjęło nowe SDKP?
Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy, 1900
kto jako pierwszy przerwał milczenie w sprawie niepodległości? (ruch narodowy)
Zygmunt Miłkowski
co Miłkowski wydał w 1887 r.?
broszurę “Rzecz o obronie czynnej i Skarbie Narodowym”
kiedy i gdzie zawiązano Ligę Polską?
w 1887 r. w Szwajcarii
kiedy założono Związek Młodzieży Polski “Zet”
w 1887
czym był Związek “Zet”
trójzaborowe stowarzyszenie na wzór masonerii, skupiające studentów
co było celem Związku “Zet”
była to praca samokształceniowa wśród młodzieży uniwersyteckiej i gimnazjalnej
kto kierował “Zetem”
Zygmunt Balicki
kto przejął kontrolę na Ligą Polską w 1893 r.?
Zygmunt Balicki, Roman Dmowski, Jan Ludwik Popławski
gdzie przenieśli się działacze Ligi w 1894 r.?
do Galicji
jakie były główne założenia Ligi Narodowej?
- odzyskanie niepodległości w skutek systematycznej pracy narodu
- podniesienie poziomu cywilizacyjnego oraz wzmocnienie gospodarki i rolnictwa
- odrzucenie walki klas
co i kiedy zostało założone, aby zyskać poparcie chłopów dla LN?
Towarzystwo Oświaty Narodowej w 1899 r.
jaki był główny organ prasowy LN?
Przegląd Wszechpolski
kiedy powołano pierwszą masową organizację ruchu narodowego? Jak ją nazwano?
w 1897 r., Stronnictwo Narodowo-Demokratycznej (endecja)
kto przewodził ND?
Roman Dmowski
co endecja uważała za niebezpieczne?
socjalizm, żydów i masonerię
na co kładła nacisk endecja?
na wykształcenie chłopów i robotników
gdzie działała endecja?
na terenie zaboru rosyjskiego
kiedy powstało Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne w Galicji? Przez kogo?
w 1904 r., przez Stanisława Głąbińskiego
w którym roku endecja zorganizowała się w zaborze pruskim?
od 1909 r. pod nazwą Polskie Towarzystwo Demokratyczne, a od 1912 Towarzystwo Narodowo-Demokratyczne
gdzie była kolebka ruchu ludowego?
w Galicji
kto był prekursorem ruchu ludowego w Galicji?
ksiądz Stanisław Stojałowski
jakie gazety redagował ksiądz Stanisław Stojałowski?
od 1875 “Pszczółka” i “Wieniec”
inni zaangażowani w ruch ludowy w Galicji?
Bolesław i Maria Wysłouch
co założyli Wysłouchowie w 1886?
Przegląd Społeczny na łamach którego ukazywały się Szkice programowe
co powstało w 1889 z inicjatywy Bolesława Wysłoucha?
Przyjaciele Ludu
działacze chłopscy w Galicji?
Jan Stapiński, Jakub Bojko
co w 1890 r. założyli Wysłouchowie?
Towarzystwo Przyjaciół Oświaty
kiedy i gdzie utworzono Stronnictwo Ludowe?
w 1895 r., w Rzeszowie
kto był prezesem SL?
Karol Lewakowski
kto należał do SL?
Jakub Bojko i Jan Stapiński
co głosiło SL?
- reformy ordynacji wyborczej (kurie)
- obniżenie podatków
- upowszechnienie oświaty
- pomoc finansowa dla wsi
- wsparcie materialne oświaty na wsi
- pomoc dla chłopskiego ruchu spółdzielczego
- tworzenie instytucji kredytowych dla rolników
przyczyna strajku wielkanocnego?
biskup tarnowski obłożył “Przyjaciela Ludu” klątwą, ponieważ wyższe warstwy bały się ponownej rabacji Galicyjskiej
w którym roku miał miejsce strajk wielkanocny?
1897
w którym roku SL zmieniło nazwę? na co?
w 1903 r., na Polskie Stronnictwo Ludowe
program PSL?
to co w SL + nacisk na odzyskanie niepodległości
w którym roku PSL zawarło porozumienie z konserwatystami? na co to pozwoliło?
w 1908, pozwoliło na wejście do Koła Poselskiego
na jakie partie rozłamało się PSL w 1913 r.?
PSL-Lewica, PSL-Piast
kto przewodniczył PSL-Lewica?
Jan Stapiński
kto przewodniczył PSL-Piast?
Wincenty Witos
przyczyny wybuchu rewolucji 1905 r.?
- zła sytuacja ekonomiczno-gospodarcza (wysokie ceny, bezrobocie)
- strajki od 1 maja 1900 r.
- przegrana wojna z Japonią (1094-1905)
kiedy doszło do strajku generalnego robotników?
w 1902 r.
kto w 1904 r. założył Stowarzyszenie Rosyjskich Robotników Fabrycznych?
pop Gieorgij Gapon
kto mógł należeć do Stowarzyszenia Rosyjskich Robotników Fabrycznych?
z racji konserwatywno-narodowego charakteru organizacji tylko Rosjanie wyznania prawosławnego
kiedy miał się odbyć pochód robotników do cara Mikołaja II?
22 stycznia 1905 r.
jaka była treść petycji?
- poprawa warunków
- skrócenia dnia roboczego do 8 godzin
- podniesienie pensji
- prawa polityczne
Dlaczego wydarzenia z 22.01.1905 r. nazywa się “Krwawą niedzielą”?
ponieważ Mikołaj II nie miał zamiaru przyjmować petycji czy ulegać robotnikom i kazał wojsku z Petersburga otworzyć ogień do pokojowej manifestacji, kiedy on był poza miastem
kto jako pierwszy zginął przez zamach?
brat cara, Sergiusz Aleksandrowicz Romanow
kto przyłączył się do strajkujących robotników po “Krwawej niedzieli”
inteligencja, liberałowie, wojsko, wieś
kiedy car wydał Manifest październikowy?
30.10.1905 (17.10 wg. kalendarza juliańskiego)
co zapowiadał Manifest październikowy?
- nadanie praw obywatelskich
- wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego
- zwołanie Dumy Państwowej, czyli niższej izby
jakie były partie lewicowe w Rosji?
Socjaliści-Rewolucjoniści i Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji (Włodzimierz Lenin)
kiedy odbyłby się wybory do I Dumy Państwowej?
marzec 1906 r.
kiedy Mikołaj II rozwiązał I Dumę Państwową?
21 lipca 1906 r.
sytuacja podczas wyborów II Dumy Państwowe?
terror cara, wybory zakończyły się porażką cara
kiedy działała II Duma Państwowa?
5 marca do 16 czerwca 1907 r.
kiedy nastąpił koniec rewolucji?
w 1907 r. wraz z powołaniem III Dumy, która była niedemokratyczna, a car miał w niej większość
jaka była sytuacja w KP podczas wojny rosyjsko-japońskiej?
- zła sytuacja gospodarcza
- niezadowolenie z powodu mobilizacji do wojny z Japonią
jakie działania podjęli Polacy w związku z wojną rosyjsko-japońską?
- od 1904 r. demonstracje w polskich miastach
- akcje zbrojne, organizowane przez Organizację Spiskowo-Bojową (Piłsudski) od 1905 r.
jaka akcja OSB miała miejsce w 1908 r.?
Akcja pod Bezednami- napad na pociąg i kradzież pieniędzy
jak podzieliło się PPS w związku z wojną rosyjsko-japońską?
na starych- preferowali zamachy
na młodych- preferowali demonstracje i strajku
kto i kiedy spotkał się z rządem Japonii?
Piłsudski i Dmowski w 1904 r.
o co prosili Piłsudski i Dmowski?
obaj prosili o łagodniejsze traktowanie jeńców (co dostali).
Piłsudski chciał zyskać sojusznika w walce z zaborcą
Dmowski chciał przeszkodzić Piłsudskiemu
jaki wpływ na Polaków miała krwawa niedziela?
miały miejsca wystąpienia
kto i kiedy wezwał robotników do strajku powszechnego w KP?
w styczniu 1905, PPS i SDKPiL
jakie były postulaty strajkujących w KP?
- 8h pracy
- podwyżki
- proklamowanie republiki
- zwołanie parlamentu
- konstytucja
do kiedy trwał strajk powszechny w KP?
do lutego 1905
jakie inne wydarzenia w związku z krwawą niedzielą?
- protesty w szkołach do 1908 r.
- demonstracja w WWA 1 maja 1905 (30 zabitych)
- od 2 maja strajk powszechny w WWA
między kim dochodziło do starć na ulicach polskich miast?
między socjalistami (rewolucja) a narodowcami (ugoda)
kto zbojkotował wybory do Dumy Państwowej?
PPS i SDKPiL
kto dostał się do Dumy?
endecja Dmowskiego
czego żądała ND podczas posiedzeń Dumy?
autonomii dla Polaków
kiedy miało miejsce powstanie łódzkie?
22-24 czerwca 1905 r.
jaki był skutek powstania łódzkiego?
wprowadzenie stanu wojennego w powiecie łódzkim
kto został nowym generałem-gubernatorem po wydarzeniach w KP podczas rewolucji 1905-07?
Gieorgij Skałon
jakie były skutki działań Polaków podczas rewolucji 1905-07?
- wprowadzenie stanu wyjątkowego
- brutalne rozpędzanie demonstracji ulicznych
- kary bez wyroku sądowego
- 300 tys. wojska w KP
- działalność tajnej policji
- podżeganie przez Rosjan do antysemityzmu
kim był Piotr Stołypin?
od 1906 premier i MSW w Rosji, który wprowadził rządy silnej ręki. Wycofał się z reform demokratycznych i odmówił autonomii Polakom
jakie były skutki rewolucji 1905 r.?
- ukaz tolerancyjny (zakaz dyskryminacji katolików i unitów)
- szkoły niepaństwowe z polskim językiem nauczania
- powstanie Polskiej Macierzy Szkolnej
- działalność Towarzystwa Kursów Naukowych
- rozwój ruchu społecznego
- zakładanie polskich czasopism
- poprawa położenia chłopów i robotników
- rozkwit polskiego życia kulturalnego
jak podzieliło się PPS w 1906 r.?
Frakcja rewolucyjną z Piłsudskim, którzy dążyli do niezależności polskiego socjalizmu i niepodległości (starzy)
PPS Lewica, którzy byli zwolennikami sojuszu z rosyjskim ruchem rewolucyjnym i autonomią Polaków (młodzi)
jakie były szkoły historiograficzne?
szkoła warszawska i szkoła krakowska
kto stał na czele szkoły krakowskiej?
Michał Bobrzyński, Walerian Kalinka, Józef Szujski, Stanisław Koźmian i Stanisław Smolka
jakie były zasługi krakowskiej szkoły historiograficznej?
- prace na szeroką skalę nad edycją źródeł historycznych
- doskonalenie warsztatu badawczego
jakie były przekonania historyków krakowskich?
przyczyną upadku Rzeczpospolitej był kryzys polskiej kultury politycznej XVIII w., czyli anarchia szlachecka, liberum veto, “złota wolność” i brak silnej władzy centralnej
jaki pogląd na niepodległość mieli historycy krakowscy?
byli za ideą trójlojalizmu, czyli lojalność wobec państw zaborczych
kiedy powstała warszawska szkoła historiograficzna?
na przełomie lat 70 i 80 XIX w.
kto był przedstawicielem warszawskiej szkoły?
Tadeusz Korzon, Władysław Smoleński, Adolf Pawiński
wokół czego koncentrowały się badania warszawskich historyków?
wokół kwestii związanych z historią ustroju i kwestii społeczno-gospodarczych
co zadecydowało o upadku Rzeczpospolitej według szkoły warszawskiej?
o upadku zadecydowały czynniki zewnętrzne, czyli agresja sąsiadów, która zaprzepaściła dzieło reform z XVIII e.
jak była teoria warszawskiej szkoły historiograficznej?
teoria odrodzenia w upadku- zmiany polityczno-społeczne miały spowodować zmiany ustrojowe, co doprowadziłoby do unowocześnienia państwa
gdzie mogli żyć Żydzi w Rosji?
w strefach osiedlania (specjalne strefy)
jakie tereny obowiązywało prawo o strefach osiedlania? jakie były tego efekty?
w zachodnich guberniach (czyli też w Kongresówce) co sprawiło, że znaczna część Żydów mieszkała w na ziemiach polskich
jak nazywał się ruch żydowski z czasów oświecenia?
Haskala
kiedy sytuacja żydów poprawiła się w poszczególnych zaborach (równouprawnienie)?
- zabór pruski 1848 (Wiosna Ludów)
- zabór rosyjski 1862 (reformy Wielopolskiego)
- zabór austriacki 1867 (konstytucja)
żydowscy naukowcy, artyści i intelektualiści
- Szymon Askenazy (historyk)
- Leopold i Maurycy Gottliebowie (malarze)
- Ludwik Zamenhof (okulista i twórca esperanto)
jak nazywała się pierwsza wybitna malarka polska?
Anna Bilińska
jaki artykuł opublikował w 1898 r. Artur Górski?
“Młoda Polska”
co postulował Górski w artykule “Młoda Polska”?
niezależność sztuki, wolność artysty
jak inaczej nazywa się Młodą Polskę?
neoromantyzm
przedstawiciele Młodej Polski
- Stanisław Przybyszewski
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer
- Jan Kasprowicz
- Stanisław Wyspiański
- Zenon Przesmycki pseud. Miriam, Jan Żagiel
- Władysław Stanisław Reymont
czym jest dekadencja?
nurt światopoglądowy i artystyczny, który swój początek miał około 1890 roku. Pojęcie to wywodzi się od francuskiego słowa décadence, oznaczającego „chylenie się ku upadkowi”, „schyłek” (wieku).
kompozytorzy epoki neoromantyzmu?
- Mieczysław Karłowicz
- Ludomir Różycki
- Karol Szymanowski
- Ignacy Jan Paderewski