K2: Krwiste Flashcards
Preparaty GM-CSF
Sargramostym
Molgramostym
Preparaty C-CSF
Filgrastym
Lenograstym
Działanie GM-CSF
Rozwój progenitorow granulo, eos, mf, oraz słabiej płytek i erytro
Niepozadane filgrastyn, lenograstym, sargramostym, molgramostym
Bole kości, goraczka, hipotonia, tachykardia, obniżenie saturacji, wysięki oplucnowe i osierdziowe, zakrzepowe
najgroźniejszy efekt uboczny terapii doustnymi prep. żelaza
wstrząs: gwałtowne rozszerzenie naczyń po przekroczeniu zdolność wiązania Fe przez transferynę
odtrutka na ostre zatrucie Fe
deferoksamina - zapobiega wchłanianiu Fe, wiąże i ułatwia wydalanie
stabilna pochodna kw. foliowego
kw. pteroiloglutaminowy
stabilna pochodna B12
cyjanokobalamina
kw. foliowy - nośnik
grup metylowych i formylowych
EPO: zastosowanie
niewydolność nerek, AIDS, przewlekłe zapalne i neo; wybrane przypadki aplazji szpiku; wcześniaki;
duże dawki»_space; a. sierpowatokrwinkowa
EPO: niepożądane
nadciśnienie tętnicze, zespół nadlepkości, przejściowy z. grypopodobny
rekombinowana EPO z wydłużonym T1/2, podawana raz w tygodniu
darbepoetyna alfa
leczenie niedokrwistości z EPO
zawsze Fe!
pegylowany filgrastym
pegfilgrastym: zmniejszony klirens nerkowy, mniejsza immunogenność, lepsza rozpuszczalność
stymulują powstawanie i uwalnianie płytek»_space; leczenie ciężkich małopłytkowości
IL-11 i trombopoetyna
niepożądane IL11 i trombopoetyny
nadciśnienie, hipokaliemia
inne działanie IL-11
nasila hematopoezę i wzrost endotelium pp i osteoklastów (małopłytkowość w terapii neo pozaszpikowych)
używane klinicznie preparaty trombopoetyny
ludzki czynnik wzrostowy i rozwoju megakariocytów (rHuMGDF)
ludzka trombopoetyna (rHuTPO)
» dawcy i małopłyt. po radio i chemioterapii
mimetyk trombopoetyny»_space; immunologiczna małopłytkowość
romiplostym
dekstran haptenowy
1kDa»_space; przed pierwszymi transfuzjami innych dekstranów, zapobiega anafilaksji
dekstrany: niepożądane
anafilaksja, niemożność oznaczenia grupy krwi, przeciwkrzepliwe (brak odtrutki!)
dekstrany: hemodynamiczne
wzrost CO i ośrodkowego ciśnienia żylnego (OCŻ/CVP), diurezy
anafilaskja: dekstrany
reakcja krzyżowa IgG skierowanych przeciwko polisacharydom bakteryjnym
lek hamujący dojrzewanie megakariocytów i tworzenie płytek»_space; leczenie naplytkowości
anagrelid
inhibitory syntazy TXA2
dazoksyben, kamonagrel, rydogrel, pikotamid
blokery rec. TXA2
pikotamid, rydogrel, sulotroban, wapiprost
inhibitory PDE
dipirydamol, cylostazol
blokery GP IIb/IIIa
abcyksymab, eptyfibatyd, tyrofiban…
mechanizm aspiryny
acetylacja seryny 530 COX-1, nieodwracalnie hamuje;
działanie: po 60 min
T1/2: ok. 20 min
czas działania: 7-10 dni*
* po 2 dniach już 20% odrodzone - prawidłowe krzepnięcie
dawka przeciwpłytkowa aspiryny
75-300 mg/dzień
aspirynooporność (%)
4-10% populacji
aspirynooporność typu I = farmakokinetyczna
in vitro wykazuje obie aktywności (blokuje TXB2 i agregacja)
> > najczęściej niestosowanie leku przez pacjenta, branie innych NLPZ (razem lub tuż po)
aspirynooporność typu II = farmakodynamiczna
ani in vivo ani in vitro nie hamuje
osłabiają aspirynę
hiperlipidemia, hiperglikemia, palenie tytoniu»_space; stres oksydacyjny»_space; izoprostany
pseudooporność na aspirynę (typ III)
nie hamuje agregacji (ani in vivo, ani in vitro), blokuje TXA2
aspiryna: przeciwzapalnie
rzut gorączki reumatycznej przeziębienia, bóle głowy nerwobóle zapalne, zwyrodnieniowe zmiany stawów dna moczanowa (duże dawki)
aspiryna: przeciwwskazania
zaburzenia równowagi kw-zas (cukrzyca, mocznica, tężyczka)
astma, polipy w nosie
niewyd. nerek i wątroby
dna moczanowa (małe dawki)
hamują agregację płytek przez selektywne i nieodwracalne łączenie z rec. P2Y12; upośledzenie aktywacji kompleksu GP IIb/IIIa
tienopirydyny: tiklopidyna, klopidogrel, prasugrel, elinogrel
analog ATP, blokuje P2Y12, krótko działa, dożylnie
kangrelor
nietienopirydyna, bezpośrednio działa na P2Y12; odwracalny antagonista; szybciej i skuteczniej
tykagrelor
tienopirydyna III generacji, lepsza farmakokinetyka
prasugrel
tienopirydyna, może być podawana dożylnie (nagłe kardio stany np. w pracowni hemodynamicznej)
elinogrel
fragment Fab p-c przeciwko kompleksowi rec. GP IIb/IIIa; dożylnie w angioplastyce
abcyksymab
cykliczny heptapeptyd, kompetytywny inh. rec fibrynogenu
eptyfibatyd
niepeptydowa pochodna tyrozyny, selektywny blok. rec. fibrynogenu, słabo działa na rec. witronektynowy
tyrofiban
rec. witronektynowy
adhezja, migracja, proliferacja komórek
swoisty inhibitor syntazy TXA2
dazoksyben
niedziałanie dazoksybenu
gromadzenie się PGH2
anatagonista rec. TP, inhibitor syntazy TXA2»_space; ale nie działa
rydogrel
antagonista TXA2 i inhibitor jego syntazy, zmniejsza występowanie zdarzeń naczyniowych, u chorych z miażdzycą t. dolnych
pikotamid
hamuje wychwyt adenozyny do m. naczyń; wzrost cAMP w płytkach, agonista rec. prostacyklin»_space; choroby krążenia mózgowego; “próba podkradania wieńcowego”
dipirydamol
kardio: dipirydamol
z warfaryną»_space; pacjenci ze sztuczną zastawką
niebezpieczna interakcja dipirydamolu
adenozyna (antyarytmiczny)
inhibitor PDE typu 3 w płytkach, k. mięśni gładkich naczyń i serduszko!»_space; antyagregacja i miorelaksacja
cylostazol
cylostazol: użycie
chromanie przestankowe, po stentach*, potrójna terapia przeciwpłytkowa
syntetyczny analog prostacykliny; najsilniejszy inhibitor agregacji;
epoprostenol
epoprostenol: użycie (6)
operacje z krążeniem pozaustrojowym; hemodializa (gdy heparyna odpada); schorzenia z małopłytkowścią; pierwotne nadciśnienie płucne; nadciśnienie w ciąży: ch. Raynaud
epoprostenol: mechanizm
rec. IP»_space; wzrost cAMP w płytkach
epoprestnol: niepożądane
spadek cisnienia, krawienia, zaczerwienie twarzy, pulsujący ból głowy, nudności i kolka brzuszna
stabilny analog PGI2, czas eliminacji: 30 min»_space; pacjencji zagrożeni amputacją, nadciśnienie płucne (III i IV)
iloprost
iloprost: przeciwskazania
stany ze zwiększonym ryzykiem krawień, zaawansowana ChNS, OSW (ostatnie 6 msc), groźne zab. rytmu serca, udar mózgu / TIA (3 msc)
syntetyczny analog PGI2, hamuje agregację, bezpośrednio rozkurcza tętniczki płucne»_space; nadciśnienie płucne
treprostynil
bloker agregacji płytek inicjowanej przez trombinę (inhibitor rec. dla trombiny)
worapaksar
inhibitor rec. trombiny i działaniem przeciwko TXA2
terutroban
antagoniści wit. K: mechanizm
proces posttranslacyjnej gamma-karboksylacji reszt kw. glutaminowego F II, VII, IX, X, C, S»_space; hamowanie ich powstania w wątrobie
> > efekty po kilku dniach, w pierwszych nawet zwiększone ryzyko zakrzepów (białko C najkrótszy cz. półtrwania)
antidotum na doustne hamujące krzepliwość
witamina K1/K2
najdłuższy T1/2
FII
monitorowanie krzepliwości: doustne leki
INR = 2-4
metabolizm warfaryny
S-warfaryna (mocniejsza) «_space;CYP2C9
R-warfaryna «_space;CYP1A2 i CYP3A4
działanie warfaryny
hamowanie reduktazy epoksydu wit. K
doustny antykoagulant, metabolizowany przez esterazy, w migotaniu przedsionków, bardzo dlugi okres półtrwania
tekarfaryna
doustne antykoagulanty: nasilenie działania
zespół nerczycowy, nadczynność tarczycy, etanol
allopurynol, cymetydyna, SSRI, azole, erytromycyna, klarytromycyna, omeprazol, cyprofloksacyna, ko-trymoksazol, celekoksyb, amiodaron, izoniazyd
doustne antykoagulanty: osłabienie działania
fenytoina, karbamazepina, ryfampicyna, rybawiryna
doustne antykoagulanty: powikłania
martwica skóry, teratogenność!, purpurowe stopy (cholesterolowe zatory :P), uczulenia
bezpośredni endo antykoagulant polianionowy z ziarnistości mastocytów
heparyna
heparyna: mechanizm
zwieksza kilka tys. razy szybkość działanie antytrombiny (inaktywacja trombinę i Xa)
> > za pomocą reszt lizynowych zmienia konformację antytrombiny»_space; ujawnia pętle z argininą
kompleks antytrombina-heparyna
hamuje proteazy serynowe, trombinę Xa, IXa, XIa, XIIa»_space; hamowanie tworzenia trombiny!
montirowanie: heparyna (HNF)
APTT (wzrost 1,5-2,5 razy)
nadmierne krwawienia poheparynowe (tylko HNF)
siarczan protaminy
HIT
małopłytkowość poheparynowa
HIT typu II (immunologiczna)
zmniejszenie >50%, po 4-10 dniach»_space; 20-40x ryzyko zakrzepica zwłaszcza tętnicza
heparyna: niepożądane (długotrwała terapia)
osteoporoza, martwica skóry, alergie, łysienie, hipoaldosteronizm
LMWHs
low molecular weight heparins, mniej niż 18 jednostek cukrowych»_space; neutralizacja Xa, nie trombiny, nie wydłużają APTT
heparyny drobnocząstkowe: wymienić
enoksaparyna, nadroparyna, dalteparyna, bemiparyna, certoparyna, parnaparyna, rewiparyna, tynzaparyna
inhibtory czynnika Xa
wiąże wyłączanie antytrombiny, pentasacharydy:
fondaparynuks, rywaroksaban, danaparoid, idraparynuks, idrabiotaparynuks
syntetyczny pentasacharyd (naturalnie w heparynach fragment+kw.siarkowy) >> zwiększa 300x działanie antytrombiny, usuwany przez nerki, nie wywołuje HIT KONIECZNIE pozajelitowe
fondaparynuks
wiąże się wybiórczo z aktywnym miejscem Xa wolnym bądź w kompleksie; metabolizowany w wątrobie
rywaroksaban
mieszanina heparynoidów, silnie hamują Xa i słabo IIa
danaparoid
