Antybiotyki 1 (chinolony, sulfonamidy, NF, NI) Flashcards
środki antyseptyczne
z reguły bakteriobójcze, typ I, miejscowo (stężęnie), najlepiej G+>G->grzyby i wirusy> przetrwalniki
żółty barwnik anilinowy, odkażanie ran i bł. śluzowych w opatrunkach mokrych (0,1-0,5%)
etakrydyna (Rivanol)
nasilają działanie fluorochinolonów
anty beta-laktamowe
NF: wchłaniają się z pp
nitrofurantoina, furagina
azotan srebra
10-20% - niszczy tkanki mniejsze - odkaża - przemywanie pęcherza moczowego, do worka spojówkowego
grupa II FCH
cyprofloksacyna, pefloksacyna, ofloksacyna
NF: niepożądane nitrofurantoiny
polineuropatia, niedokrwistosci, zwloknienie pluc, jadlowstret»_space; gromadzi się w tkankach
alkohole i fenole
denaturacja białek i niszczenie błon lipidowych
ALH
N-acylowant lakton homoseryny - mediator quorum sensing G (-)
kwas salicylowy
2-10% - alkoholowy; keratolityczne,polepsza penetrację alkoholu
SF: miejscowe
sulfacetamid; ftalylosulfatiazol, sukcynylosulfatiazol; sulfanilamid, mafenid, sulfadiazyna
związek rtęci (0,001-0,004%) - konserwant szczepionek i antytoksyn
tiomerosal
metenamina (urotropina)
doustnie, odkażenie d. moczowych - z kw. askorbinowym (zakwaszającym mocz - uwolnienie formaldehydu)
NI do czego?
H. pylori <3, rzekomobłoniaste, Crohn, Colitis Ulcerosa, trądzik, rzęsistkowica, giardiaza, amebioza
reakcja disulfiramowa
ostra nietolerancja alkoholu - taki megakac: NF, NI, pochodne sulfonylomocznika, cefalosporyny
zwiększają działanie doustnych antykoagulantów
nitroimidazolowe pochodne
leczenie malarii
sulfadoksyna+pirymetamina
biseptol - co to?
sulfametoksazol : trimetoprym 5:1
formaldehyd
bakterio, wiruso i grzybobójczy; wiele godz»_space; #przetrwalniki; 40% - martwica tkanek 2-10% - odkażanie narzędi, urządzeń
fluorochinolony
kumulują w prostacie; NIE w MRSA, VRE i Listeria monocytogenes; mogą uszkodzić chrząstki wzrostowe (po 18r.ż!! *mukochorzy z Pseudomonas aeruginosa)
pochodne nitrofuranu
wolne rodniki - #DNA i białka; duże stęż - hamują enzymy przemian węglowodanów; bakterioSTATyczne szerokie spektrum NIE oporność wtórna
spektrum nitrofuranowo
szerokie: G+, G-, grzyby, pierwotniaki (G. lamblia) NIE: Pseudomonas aeruginosa, Acinebacter spp.
produkt kondensacji tauryny i formaldehydu; bakteri i grzybobójczy; rany tk. miękkych i kości oraz przemywanie jam ciała (0,5-2%)
taurolidyna
nadtlenek benzoilu
utleniająco, keratolitycznie - #trądzik
nadtlenek wodoru
30% - przyżega tkanki 3% - wodny, uwalnia tlen, rany 0,5% - wodny, płukanie j. ustnej, #przetrwalniki
I generacja chinolonów
kw. nalidyksowy kw. pipemidowy cynoksacyna»_space; niepowiklane moczowe, wąskie spektrum
LRE
linezolid resistant Enterococci
płyn Lugola
kilka% - wodny w jodku potasu, pędzlowanie migdałków i bł. śluz. w jamie ustnej (rzadko) - dużo jodu - zahamowanie tarczycy
SF: wolno, długo
sulfadoksyna, sulfalen
jedyna na szpitalne zap. pluc III FCH
lewofloksacyna
chloramina T - co to?
tosylochloramid sodu
SF: może wywoływać kwasicę metab.
mafenid
jod i jodofory
utlenia i denaturuje białka
ŚO: bakteriostatyczny i grzybostatyczny
chlorheksydyna
VRE
Vancomycin resitant Enterococci
oporność MLS-B
krzyżowa na makrolidy, linkosamidy i streptograminy
FCH: wydłużenie QT
moksyfloksacyna, lewofloksacyna, gemifloksacyna
czwartorzędowe zw. amonowe; tenzydy kationowe; odkażanie skóry i bł. śluz.; lepiej na G+, nie zabijają prątków; inaktywowane przez mydła!!
chlorek benzalkonium chlorek benzoksonium etylosiarczan mecetronium cetylpirydynium
typ II - leki
np. sulfonamidy, inhibitory reduktazy dihydrofolianu, pochodne nitroimidazolu
typ II
atakuje procesy związane z syntezą cegiełek budujących organizmy oraz ich metabolizmem
grupa III FCH - kiedy
rozszerzone działanie - gronkowce, paciorkowce, Legionella; mniej niż cyprofloksacyna na P. aeruginosa; zaostrzenia przewleklego oskrzeli; pozaszpitalne zap. pluc; ostre zap. zatok przynosowych
nadmanganian potasu
0,03%-0,1% - rany i błone śluzowe 0,2% - silnie drażni, #przetrwalniki
NF: hamuje MAO
furazolidon
inhibitory DHFR
trimpetoprym, iklaprym, pirymetamina;
reguła Jawetza
nie łączyć bakteriostatycznych z bakteriobojczymi
stosowanie sulfonamidów
samodzielnie w jaglicy; bakteryjne zap. spojówek; oczyszczenie pp przed op. i zakażenia skóry
furagina
niepowikłane zakażenia prostaty oraz proste zak. moczowe (Klebsiella, Proteus)
pochodne nitroimidazolu
metronidazol, tynidazol, nimorazol, ornidazol; wolne rodniki nitrowe»_space; DNA i białka; bakterie i pierwotniaki beztlenowe (rzęsistek, pełzak czerwonki); oporność wtórna częsta; dobrze przenikają; wydalane niezmienione przez nerki;
spektrum działania sulfonamidów
G- i G+; pierwotniaki i grzyby; SŁABO na beztlenowce praktycznie w ogóle: Pseudomonas, Proteus, Serratia, Treponema
chloramina B
2-5% - odkażanie pomieszczeń i urządzeń 0,5-2% - tkanin, sprzętu oraz rąk
fluorochinolony: interakcje
NLPZ - wzrost ryzyka drgawek teofilina - zatrucie przez spadek metabolizmu glin, magnez - zmniejszenie wchlaniania fch
nowy inhibitor DHFR; zakażenia skóry i tk. podskórnej G+
iklaprym
barwi mocz na brązowo
metronidazol
SF: krótko i szybko
sulfafurazol sulfametyzol, sulfamidyna
hamuje enzymy lipidobudujące; budowa fenolowa; bakterio (G+), grzybo i słabo wirusobójczy; może sprzyjać pojawieniu się szczepów krzyżowo opornych na leki/antyb
tryklozan
jodyna
3% - alkoholowy; bakterio, grzybo, wiruso, powoli przetrwalinkobójcza; zabija pierwotniaki; odkażanie skóry; CZĘSTO podrażnienie, alergia, korozja metali, palna
sulfonamidy
kompetycyjnie blokuja syntaze dihydrofolianu; bakterioSTATYCZNE; szerokie spektrum *stymulują!! wzrost riketsji
trimetoprym
słabo zasadowy - kumuluje w prostacie i wydzielinie pochwowej; lipofilny; niepowikłane zak. mocz.
chloramina T
0,25-0,5% - odkażenie rąk 0,05-0,25% - płukanie j. ustnej, pęcherza moczowego i pochwy oraz odkażanie wody pitnej
typ I działania leków
atakuje podstawowe procesy życiowe związane z pozyskiwaniem energii
typ III
atakuje procesy związane z syntezą makrocząsteczek (DNA, RNA, białek)
leki o szerokim spektrum
np. tetracykliny, klindamycyna, karbapenemy
kumuluje się w komórkach żernych
azytromycyna
bierze często udział w szerzeniu się oporności w obrębie gronkowców i paciorkowców
transdukcja (plazmidami)
przykład jednostronnej oporności
oporne na AMIKACYNĘ są oporne na GENTAMYCYNĘ, ale nie koniecznie na odwrót
VISA
vancomycin intermediate Staphylococcus aureus
stosowany na wankomycyno resistant gronkowce
linezolid
NDM-1
New Delhi metallo-lactomase-1; gen oporności na większość/wszystkie? antybiotyków
szczególnie oporny na środki odkażające
Pseudomonas aeruginosa
środki utleniające
utleniają -SH i DNA
kwasy
denaturują białka, DNA
benzoesan sodu
drażni śluzówkę żołądka, może nasilać objawy ch. wrzodowej; słabo wykrztuśnie
estry kw. para-aminobenzoesowego
konserwanty w przemyśle farmaceutycznym
aldehydy
denaturują białka
paraformaldehyd
wydziela gazowy formaldehyd po podgrzaniu»_space; ostre zatrucie - martwica śluzówek + kwasica*
aldehyd glutarowy
bakterio, grzybo, wiruso i przetrwalnikobójczy; sterylizacja narzędi i sprzętu
alkohol etylowy
bakterio, grzybo i wirusobójczo; nie niszczy przetrwalników; optymalnie 70% - odkażenie nieuszkodzonej skóry
bakteriostatyczny, grzybostatyczny i wirusostatyczny; nie drażni skóry ani błon śluz.; odkażenie rąk, pola op. jam ciała i bł. śluz.;
chlorheksydyna
kiedy nie chlorheksydyna?
operacje ucha środkowego i neurochorurgiczne - uszkodzenie nerwów; może przenikać przez skórę noworodków
jodofory
koloidalne roztwory w amfifilnych polimerach; mniej drażni niż jodyna; skóra i bł. śluz.
metale ciężkie
utleniają i blokują grupy -SH
zabieg Credégo
azotan srebra do worka spojówkowego (1%) - profilaktyka rzeżączkowego zap.
bezpieczniejszy niż azotan; roztwory (0,5-10%) i maści (2-10%) odkażanie skór i ran
proteinian srebra
sól srebra do leczenia oparzeń
sulfadiazyna
tenzydy
=detergenty - uszkadzają lipidy i białka
odkażanie skóry i bł. śluz (0,01-0,1%)
fiolet krystaliczny
błękit metylenowy
przemywanie pęcherza moczowego i ran (0,05-0,1%)
NF: nie wchłaniane z pp
nifuroksazyd, furazolidon
NF: zakażenia pp (salmonelloza, gardiaza)
nifuroksazyd, furazolidon
NF: wyłączenie miejscowo w wyprzeniach bakteryjnych i grzybiczych skóry i j. ustnej
nitrofural
antagonizuje kw. nalidyksowego i innych chinolonów
nitrofurantoina
niepożądane NI
ppokarmowe (często), neuro (bóle, encefalopatia, drgawki), pancytopenia, agranulocytoza
kiedy nie NI?
nie u noworodków, kobiet karmiących i w I trymestrze; II i III tylko jeśli konieczne
niwelują działanie sulfonamidów
prokaina i tetrakaina; obecność ropy
SF: wolno, średnio długo
sulfametoksazol, sulfapirydyna
SF: niepożądane
krzyżowa alergia: diuretyki pętlowe i tiazydowe, pochodne sulfonylomocznika, diazoksyd; skórne, pp, kamica, hematologiczne; stawy
biseptol - nazwa
ko-trymoksazol
ko-trymoksazol
doustnie/*dożylnie (ciężkie z. d. mocz./ Shigella/Salmonella; drugi rzut w wielu innych) 60% pneumokoków, 30% H. influenza opornych zak. Pneumocystis jiroveci
leczenie toksoplazmowy i leiszmaniozy
sulfadiazyna+pirymetamina
inhibitory gyrazy
pochodne chinolowe, łączą się z podj. A topoizomerazy II i IV; bakteriobójcze; efekt postantybiotykowy;
kiedy nie podawać FCH wydłużających QT
hipokaliemia, śr. antyarytmiczne IA i III, erytromycyna, trójcykliczne antydepresanty
grupa II FCH - kiedy
szersze spektrum G-; niewielka aktyw. G+; zakazenia ukl. mocz; zap. prostaty, muko;biegunka podroznych; zpa. otrzewnej i OZT (z metronidazolem)
grupa III FCH
lewofloksacyna, moksy, lome, gemi, bezy BEMOLO GELE