İntestin & Kolon Flashcards
Bağırsak mıtilitesini arttıranlar?
Gastrin, CCK, Motilin, Substans P, Nörotensin, Pankreatik polipeptid
Bağırsak motilitesini azaltanlar?
Sekretin, Peptid YY, Somatostatin, Nörotensin
Crohn hastalığı diğer isimleri?
Terminal ileit (en sık tuttuğu yer)
Rejyonel ileit (bölgesel tutulur)
Transmural enterit (tüm katlar tutulur)
Granülomatöz enterit (nonkazeifiye)
Crohn patolojik bulgular?
Aftöz ülserler (en erken lezyon)
Lineer ülserler
Nonkazeifiye granülom (spesifik)
Submukozal ve subserozal fibrozis (En belirgin)
Crohn hastalığı makroskopik bulgular?
Skip lezyonlar
Duvar kalınlaşması
İnternal fistüller
Mezenterik yağ dokusunun bağırsak üzerine ilerlemesi (fat wrapping)
Crohn hastalığı klinik ve radyolojik bulgular?
Klinik: Karın ağrısı (en sık), ishal, kilo kaybı
Radyolojik:
Fistüller ve abseler
Kaldırım taşı görüntüsü
Bağırsak duvarında kalınlaşma ve asimetrik tutulum
Kantor’un ip işareti (Çok ince terminal ileum ip gibi görünür)
Crohn GİS komplikasyonları?
Obstrüksiyon (en sık, en sık ameliyat endikasyonu), perforasyon, fistül, abse, kanama
Crohn vs ÜK antikorları?
Crohn: ASCA (+), pANCA (-) %92
ÜK: ASCA (-), pANCA (+) %98
Crohn ekstraintestinal bulgular?
—Dermatolojik (en sık): Eritema nodozum (hastalık şiddeti ile orantılı), pyoderma gangrenozum
—Romatolojik: Periferal artrit (hastalık şiddeti ile orantılı), ankilozan spondilit, sakroileit
—Oküler: Konjunktivit, uveit, iritis, episklerit
—Hepatobiliyer: Hepatik steatoz, kolelitiazis, primer sklerozan kolanjit, perikolanjit
—Ürolojik: Nefrolitiazis, üreteral tıkanıklık
—Diğer: Trombemboli, vaskülit, osteoporoz, endokardit, miyokardit, amiloidoz, pankreatit, interstisyel akciğer hastalığı
Crohn’da perineal hastalıkta ilk tedavi?
Siprofloksasin + metronidazol
İnce bağırsak neoplazmları?
Benign:
-Adenom: En sık (asemptomatik)
-Benign stromal tümörler (Semptomatik)
Malign:
-Adenokarsinom: En sık
-Karsinoid tümör: 2.
-Lenfoma: 3.
Metastatik tümörler primer tümörlerden daha fazla: En sık diğer karın içi organlardan metastaz
En fazla kanayan tümör?
GIST
Meckel divertikülü özellikleri?
-En sık gerçek divertikül
-En sık gözlenen konjenital anomali
-En sık komplikasyon çocuklarda kanama, yetişkinlerde obstrüksiyon
-En sık bulunan ektopik mukoza, mide mukozası.
Meckel divertikülü 2ler kuralı?
Toplumun %2 sinde
İleoçekal valvden ortalama 2 feet (60cm) uzaklıkta.
2 inch (5cm) uzunluğunda
Erkeklerde 2x daha sık
2 cins heterotopik doku içerir: mide, pankreas
İnce bağırsak perforasyonları?
En sık neden iyatrojenik (ERCP),
En sık duodenumda,
BT altın standart
İnce bağırsak rezeksiyonu sonrası yaşam kalitesini etkileyen faktörler?
Bağırsak <200cm
İleal rezeksiyon
Sağlam kolon yokluğu
İleoçekal valvin yokluğu
Kalan ince bağırsaklarda hastalık olması
Neler berelerden emilir?
Proksimal jejun: Demir, folat, Ca
Terminal ileum: Safra tuzları, Vit B12
Kısa bağırsak sdr yol açan nedenler?
Mezenterik damar tıkanıkları (en sık)
Crohn
Malignensi, tümör
Strangüle fıtıklar
Volvulus
Radyasyon enteriti
Retroperitoneal kolon bölümleri?
Çıkan kolon, inen kolon, hepatik ve splenik fleksura: Buralarda volvulus görülmez
Kolon arteryel akım?
—Transvers kolon prox 2/3 e kadar: SMA (ileokolik, sağ kolik, orta kolik arter)
—Tranvers kolon distal 1/3 ten itibaren: IMA (Sol kolik, sigmoidal, sup rektal arter)
—SMAxIMA bağlantıları: Drummond marjinal arter(tüm mezenterik kenar boyunca), Riolan arkı (SolxOrta kolik)
Kolonda dolaşımın zayıf olduğu noktalar?
Griffith noktası: Splenik fleksura
Sudeck noktası: Rektosigmoid fleksura
Reltum arterleri?
Üst 1/3: IMA (Süperior rektal)
Orta 1/3: Internal Iliyak A (Orta rektal)
Alt 1/3: Internal pudental A (İnferior rektal)
Divertikülozis?
-Kazanılmış: Multipl, Sol kolon, Yalancı divertiküller
-Konjenital: Tek, Sağ kolon, Gerçek divertikül
—Ayrımı: Yalancı divertikülde kas tabakası bulunmaz sadece mukoza ve submukoza. Gerçek divertikülde ise tüm katmanlar var.
Divertikülit kliniği?
Yetişkinlerde alt GİS kanamanın en sık nedeni: divertikül
Konstipasyon, sol alt kadran künt ve devamlı ağrı, düşük dereceli ateş, iştahsızlık, bulantı, lökositoz
Divertikülit tanısı?
En güvenilir: BT
Kontraendike olan: Baryumlu grafi ve kolonoskopi
Komplike divertikülit Hinchey sınıflaması?
Hinchey 1: Perikolik/mezenterik abse
Hinchey 2: Uzak apseler; pelvik/retroperitoneal
Hinchey 3: Yaygın pürülan peritonit (bağırsak lümeni ilişkisi olmayan)
Hinchey 4: Yaygın fekal peritonit (bağırsak lümeni ile ilişkili)
Kolovezikal fistül sık nedenleri?
Divertikülit
Kolon kanseri
Crohn hastalığı
Tanı: BT ve sistoskopi
Volvulus düşünsürecek bulgular?
Ani ağrı
Distansiyon (asimetrik)
Gaz-gaita çıkartamama
ADBG’de ters U veya omega belirtisi
Arteriovenöz malformasyon?
(=Anjiyodisplazi, vasküler displazi, vasküler ektazi)
Nedeni belirlenemeyen rekürren, kronik alt GİA kanamalarına neden olur
Yaş>50
%15 masif kanama
En sık çıkan kolon, özellikle çekum
Kolonoskopi ve anjiyografi tanı koyucu ve tedavi edici
Ülseratif Kolit patolojik bulgular?
Mukozal ödem (En erken bulgu)
Kript abseleri (spesifik)
Üzeri püy kaplı ülserler
Ülserlerin arasında normal mukoza polipoid yapı alır (Psödopolip)
Segmenter değildir.
Rektumdan başlar proksimale doğru ilerler.
Fibrozis nedeniyle haustralar kaybolur (Kurşun boru manzarası)
Ülseratif Kolit klinik bulgular?
En sık: Kanlı ishal veya hematokezya
En sık komplikasyon kanama
En sık ekstrakolik etkilenen organ: Karaciğer; Sklerozan kolanjit (PSK), artrit/ankilozan spondilit/sakroileit kolektomi sonrası geriler, eritema nodozum.
Cerrahi tedavi sonrası gerilemeyen bulgular: PSK, siroz, eritema nodozum
Ülseratif Kolit vaka ipuçları?
Rektal kanama, diyare (mukuslu), tenezm
Biyopside kript abseleri
Baryumlu grafi: Kurşun boru manzarası ve haustraların kaybı
Toksik megakolon?
—Toksik tablo, ateş, karın ağrısı, peritonit, distansiyon, kanlı diyare
—Tanı için ilk: Direkt karın grafisi -> Transvers kolona bakılır (çap >5-6cm)
—Tedavi: IV sıvı, N/G ile dekompresyon, antibiyotik, yüksek doz steroid. Düzelmezse/kötüleşirse cerrahi
ÜK zemininde gelişen kanser?
Multipl odaklardan, düz (flat) displazi alanlarından gelişen daha az diferansiye, prognozları daha kötü.
ÜK Mayo Clinic endoskopik sınıflaması?
Derece 1: Normal
Derece 2: Eritematöz
Derece 3: Dokunma ile kanamalı daha eritemli alan
Derece 4: Ciddi kanama ve frajilite varlığı
ÜK ameliyat endikasyonları?
Elektif ameliyat: Total proktokolektomi + ileoanal anastomoz
—Medikal tedaviye yanıtsız, ilaçlara yan etki
—Kanser profilaksisi (displazi saptanırsa)
—Tedaviye dirençli ekstrakolik bulgular
Acil ameliyat: Total kolektomi + uç ileostomi
—Hayatı tehdit eden masif kanama
—Tedaviye dirençli toksik megakolon veya fulminan kolit
Behçet hastalığı?
Triad: Genital lezyonlar, Üveit, Aftöz lezyonlar
GİS En çok tutulan bölge: Sağ kolon, ileoçekal valv
Komplikasyonlar: Perforasyon, kanama
Tedavi: Rezeksiyon
Clostridium Difficile risk faktörleri?
İmünsüpresyon
Kemoterapi öyküsü
>65 yaş
Önceden hastanede yatma öyküsü
Antibiyotik kullanımı (!)
Yoğun bakım öyküsü
PPI (!)
Kolon polipleri?
En sık görülen benign tümörler.
GİSte polipler en sık kolorektal.
-Non-neoplastik polipler:
—Hiperplastik: En sık, >2cm hafif malign dejenerasyon riski
—İnflamatuar
—Juvenil
—Hamartomatöz
-Neoplastik polipler:
—Tübüler: En sık neoplastik, kanserleşme riski en az
—Tübülovillöz
—Villö: En nadir, en çok kanserleşen
Peutz-Jeghers?
Mukozal hiperpigmentasyon (melanin noktaları)
Hamartomatöz polipler
En fazla jejunda polip, intüssepsiyon yapar
Tüm GİSte artmış kanser riski
STK11 geninde mutasyon, OD
Hamartomatöz poliplerin adenoma ve sonunda kanserleştiği sdr?
Familyal Juvenil Polipozis (OD) —> Profilaktik kolektomi
PTEN mutasyonu görülen durumlar?
Juvenil polipozis
Peutz-Jeughers
Cowden
PTEN hamartom sdr
MEN-2B
Familyal Adenomatöz Polipozis (FAP)?
Malign potansiyel 100%, APC geni
Gardner: FAP + osteom, epidermoid kist, desmoid tümör
Turcot sdr: FAP + SSS tümörleri (glioma, medulloblastom)
FAP kolorektal kanser dışı riski artan kanserler?
Üst GİS neoplazmları: Mide, duodenum adenokarsinom (en sık), periampüler kanser
Hepatobiliyer tümörler
Tiroid kanserleri
Desmoid tümörler
Meduloblastom
FAP kolon dışı benign bulgular?
Retina pigment epitelinin konjenital hipertrofisi
Hipertrofik gastrik fundik polipler
Epidermoid kistler
Osteomlar
Amsterdam kriterleri?
—En az birisi diğerlerine göre birinci derece akraba olan, en az 3 akrabada histolojik doğrulanmış kolorektal kanser
—En az iki ardışık kuşakta görülüyor olması
—Kolorektal kanserlerden en az birinin 50 yaşından önce saptanmış olması
Kolorektal kanser?
GİSin en sık kanseri
En sık rektosigmoid bileşkede
Genelde >50 yaş (en önemli)
APC gen mutasyonu! Onkogen olan: K-ras
Kolorektal kanser yüksek risk faktörleri?
> 10 yıl ÜK
Steiktğre neden olmuş Crohn hastalığı
FAP
Herediter nonpolipozis kolon Ca sdr
Kolon polipleri öyküsğ
Aile öyküsünde polip veya kolorektak kanser
50 yaş
Kolorektal kanser riskini azaltan ilaçlar?
Aspirin ve NSAİİ, oral folik asit ve kalsiyum, selenyum ve antioksidan vitaminler
Kolorektal kanser tarama yöntemleri?
Riskli bireyler: 50 yaşından itibaren;
-10 yılda bir kolonoskopi
-Yıllık GGK
-5 yılda bir sigmoidoskopi veya çift kontrastlı baryumlu kolon grafisi
Ailesel kanser ve 1. derece akrabada kanser olanların taraması: 40 yaşından itibaren 5 yılda bir kolonoskopi
Kolorektal kanser yayılım ve özellikleri?
En sık yayılım lenfatik yolla.
Hematojen yayılım en sık karaciğere sonra akciğere
İlk belirtisi: Dışkılama düzeni değişiklikleri ve rektal kanama
Obstrüksiyon daha sık solda, perforasyon daha sık çekumda.
Kolorektal kanser lokalizasyona göre bulgular?
Sağ kolon: Demir eksikliği anemisi, ele gelen kitle, karın ağrısı
Sol kolon: Hematokezya, obstrüksiyon
Rektum: Hematokezya (en sık), tenesmus
Kolorektal kanser takibinde nüks veya metastaz tanısı için kuklanılan?
CEA
Kolorektal kanser evreleme?
Evre 1: Cerrahi. [T1-2]
Evre 2: Cerrahi + KT. [T3-4]
Evre 3: Cerrahi + KT. [N1]
Evre 4: Tümör negatif cerrahi sağlanabiliyorsa cerrahi. [M1]
Akut apandisit ilişkili etkenler?
—Obstrüksiyona en sık neden olan parazit: askaris
—Perfore ve gangrene apandisitlerde en sık izole edilen bakteriler: B.fragilis (en sık anaerob) ve E.coli (en sık aerobik)
Akut apandisit muayene bulguları?
Obturator testi: apendiks pelvise dönük olanlarda sağ uyluğa fleksiyon ve iç rotasyon yapılınca sağ alt kadranda ağrı olur.
Rovsing bulgusu: Sol alt kadrana basıldığında gaz yukarı doğru çıkar ve sağ alt kadranda ağrı olur.
Psoas testi: Retroçekal apandisitte, hasta sol lateral dekubitte iken sağ uyluğu arkaya çekilir (hiperekstensiyon) ve sağ alt kadranda ağrıya sebep olur
Ten-horn bulgusu: Sağ testis aşağı çekildiğinde sağ alt kadran ağrı
Dunphy bulgusu: Öksürmekle sağ alt kadranda ağrı
Rosenstein bulgusu: Hastanın sol tarafına yattığında ağrının artması
Aaron bulgusu: McBurney noktasına bastırıldığında epigastriumda ağrı
Apandiks en sık tümörleri?
Karsinoid
Benign: Adenom
Paödomiksoma peritonei sdr yol açan tümörler?
Apendiks (En sık erkek)
Over (En sık kadın)
Mide
Pankreas
Kolon
(Müsinöz mukus yapabilenler)
Anal inkontinans nedeni?
En sık nedeni: Mekanik (Genelde obstetrik yaralanma)
Hemoroidal hastalık?
Saat 3, 7, 11 hizasında bulunan hemoroidal yastıkçıkların travmaya uğraması sonucu inflamasyonu.
Nedenler: Sert gaita, uzun süreli ıkınma, artmış abdominal basınç, pelvik taban desteğinin yetersizliği. Bu durumların sık tekrarı sonucu prolabe olurlar.
İnternal hemoroidler?
Dentat çizginin üzerinde ve mukoza ile örtülü.
En önemli semptom: Dışkılamayı takiben ağrısız kanama.
Sınıflaması:
-1. derece: Ağrısız kanar. Diyet, bant ligasyonu, fotokoag, skleroterapi
-2. derece: Ağrısız kanar. Prolabe olur, spontan redükte olur. Diyet, bant ligasyonu, fotokoag, skleroterapi
-3. derece: Ağrısız kanar. Prolabe olur, elle redükte olur. Bant ligasyonu, skleroterapi, hemoroidektomi
-4. derece: Kanar, prolabe olur, redükte olmaz. Cerrahi endikasyon (hemoroidektomi)
Eksternal hemoroidler?
İnferior rektal venlerin diltasyonu sonucu gelişir. Pektinat çizginin altında ve anoderm ile örtülü.
Genellikle asemptomatik. Ama tromboze olunca ağrı meydana gelir. Ülaerasyon ve strangülasyon olabilir.
Anal fissür?
Tipik olarak litotomi pozisyonunda saat 6 veya 12 hizasında. Diğer yerleşimler atipiktir.
Atipik lokalizasyonlu anal fissür: Crohn, epidermoid Ca, tüberküloz, sifilis, hiv
—Defekasyonu takiben ağrılı ve parlak kırmızı damla damla kanama
—Kronik anal fissür: Hipertrofiye anal polip, sentinel skin tag, ülser
Perianal fistül?
En sık nedeni anorektal apse.
En sık görülen: İntersfinkterik fistül
Tedavi: Fistülektomi
İntestin onstrüksiyonunun en sık nedenleri?
Postoperatif adezyonlar (75%)
Neoplazm (20%)
Fıtıklar
Crohn hastalığı
Kolon obstrüksiyonunun en sık nedenleri?
Kolon kanseri (60%)
Divertikülit (15%)
Volvulus (15% - gelişmekte olan ülkelerde en sık neden)
İntestin proksimal obstrüksiyon?
Sık ve safralı kusma. Distansiyon daha az.
Hipokloremi, hipopotasemi, metabolik alkaloz
İntestin distal obstrüksiyon?
Seyrek ve fekaloid kusma.
Dehidratasyon, Metabolik asidoz, hipotansiyon, distansiyon, azalmış venöz dönüş, strangülasyon, nekroz.
