Instructiecollege Flashcards
Op welke twee manieren is Descartes een dualist?
Substantie dualisme en mechanistische fysiologie. De ziel (res cogitans) en het lichaam (res extensa) zijn twee verschillende substanties. Maar het lichaam maakt ook deel uit van de wereld, dus het mind-body dualisme is ook een mind-world dualisme.
Wat is de pijnappelklier?
De zetel van de ziel, het is de plek waar het lichaam en ziel met elkaar verenigd worden. Een van de problemen van Descartes is hoe werkt de interactie tussen lichaam en ziel.
Hoe zit het met de toegankelijkheid van de mind?
De mind is niet voor andere mensen toegankelijk. Lichamen zijn uitgebreid dus ze nemen ruimte in, er is een mogelijkheid van interactieve controle. De ziel is niet uitgebreid, dus is niet toegankelijk voor de zintuigen. Dat betekent dat jij de enige bent die toegang heeft tot de eigen ziel. Introspectie is de enige mogelijkheid voor het object. Hierdoor spreekt Descartes altijd tot de eigen persoon. Het is een boek in het eerste persoonsperspectief.
Wat is het doel van de meditaties?
Toen Descartes de Meditaties schreef waren er al verschillende publicaties vanuit de wetenschap. Volgens Descartes moest de wetenschap een nieuwe methode proberen te vinden; een nieuw fundament. Descartes wil uitleggen wat de bouwstenen van de werkelijkheid zijn en een nieuw epistemologie ontwikkelen: hoe weten wij dat we iets met zekerheid weten. Deze vragen wilde Descartes expliciet maken.
Wat is het verband tussen Descartes en de Aristotelische traditie?
In de tijd van Descartes vormde de Aristotelische traditie nog de basis van universitaire opleidingen. Descartes zag noodzaak om het systeem van Aristoteles te vervangen door een nieuw systeem. De filosofie als systeem; de filosofie als boom. De metafysica is het fundament (wortels), de natuurkunde de stam en alle andere wetenschappen de takken. Maar deze volgorde hield Descartes niet aan.
Hoe denkt Descartes over de drieledige zielen van Aristoteles?
In zijn werk de verhandeling over de mens schrijft Descartes over een mens die geen ziel heeft. Wat zou zo’n automaat doen? De machine kan bewegen, voortplanten, groeien, etc. Dus je hebt geen vegatieve (planten) of sensitieve (dieren) ziel nodig. Je hebt alleen de rationele ziel nodig. Volgens Aristoteles horen lichaam en ziel bij elkaar, de ziel is de vorm van lichaam en het lichaam is de materie. Volgens Descartes heb je geen ziel nodig om de vegatieve en sensitieve ziel van Aristoteles te verklaren.
Hoe verklaart Descartes de reactie van de mens zonder rationele ziel?
Fysiologisch. Stel je komt met je voet te dichtbij het vuur, dan wordt er getrokken aan een zenuw. Het vuur is een extern object die een beweging in de zenuw veroorzaakt die doorloopt tot de pijnappelklier. Er gaat iets open in de pijnappelklier die reizen tot animale geesten en die sturen het signaal naar de hersenen zodat je je voet terugtrekt. Het is een afdruk in de oppervlakte van de pijnappeklier die ervoor zorgt dat er een beeld komt dat we moeten interpreteren. De pijnappelklier is niet bezield, want het maakt deel uit van het lichaam. Daarin zou echter wel de ziel zitten die de taak heeft ons ervan bewust te maken.
In hoeverre komen de Meditaties overeen met de Platoonse traditie?
Het lichaam is uitgebreid en deelbaar. Alles dat deelbaar is, is ook sterfelijk. Het gaat altijd uit elkaar. De ziel is ondeelbaar en alles dat ondeelbaar is, is onsterfelijk. Dit is een gedeelte dat Plato in de Pheadrus gebruikt. De samenvatting beschrijf wat er in de Mediataties staat en legt voornamelijk uit dat hij niet echt bewezen heeft dat de ziel onsterfelijk is. Hij laa zich hier in de Platoonse traditie. Het is een grote aanval op de Aristotelische traditie.
Waaruit blijkt dat er een ziel-wereld dualisme is volgens Descartes?
We hebben volgens Descartes geen directe toegang tot de wereld. Het kennende subject staat centraal. De externe wereld is niet vanzelfsprekend. Hij probeert de bestaande te rechtvaardigen vanuit introspectie (inhoud van de geest). Hij stelt de vraag of de externe wereld de bron van gewaarwording is. Een van de problemen van Descartes is wat is de relatie tussen mijn mentale objecten en de objecten in de externe wereld.
