Inleidend Recht - 10. Rechtsbescherming tegen de overheid

Question 1

Onrechtmatig handelen overheidsorgaan

Answer 1

In een rechtsstaat is het vanzelfsprekend dat de macht van de overheid gecontroleerd wordt en dat burgers of instellingen als zij menen dat een overheidsorgaan onrechtmatig handelt zich tegen dit handelen kunnen verzetten.

Question 2

rechtsbescherming

Answer 2

Onder rechtsbescherming verstaan we rechtsgangen voor natuurlijke en rechtspersonen waarin het handelen van de overheid wordt voorgelegd aan een andere overheidsinstantie die de bevoegdheid heeft een bindende uitspraak te doen.

Question 3

Administratief beroep:

Answer 3

Geschillen met de overheid worden behandeld door een hoger bestuursorgaan. Bestreden besluit wordt voorgelegd aan een ander bestuursorgaan.
Administratieve rechtspraak acht de wetgever niet zo gewenst omdat men vreesde dat dit type onafhankelijke rechtsprekende colleges het bestuur zou dwarsbomen.

De voorkeur voor administratief beroep sloeg om naar een voorkeur voor bestuursrechtspraak.

Question 4

Bestuursrechtspraak:

Answer 4

Een beroep kan tegen een besluit van een bestuursorgaan worden ingesteld bij een van het bestuur onafhankelijke rechterlijke college zoals de rechtbank of het college van beroep voor het bedrijfsleven.
Dergelijke colleges worden aangeduid als bestuursrechter ook wel administratieve rechter.

Question 5

geheel nieuw stelsel van bestuursrechtspraak

Answer 5

Vanaf de jaren ‘80 van de vorige eeuw kwam er een geheel nieuw stelsel van bestuursrechtspraak. De invoering van dit nieuwe stelsel bracht een ingrijpende herziening van de rechterlijke organisatie mee.

Question 6

Sector bestuursrecht van de rechtbank:

Answer 6

Is belast met de rechtspraak in eerste aanleg van bestuursgeschillen.

Question 7

Hoger beroep van de uitspraken van de rechtbank

Answer 7

Kan worden ingesteld bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van Staten of als het om geschillen in een groot aantal wetten op de terrein van de sociale zekerheid of het ambtenarenrecht gaat bij de centrale Raad van beroep in Utrecht.

Question 8

Rechtsbescherming tegen besluiten van bestuursorganen, waar in Awb geregeld?.

Answer 8

De hoofdstukken 6, 7 en 8 van de Awb beschrijven de rechtsbescherming tegen besluiten van bestuursorganen.

Question 9

Welke begrippen zijn cruciaal in de rechtsbescherming?

Answer 9

Cruciaal in de rechtsbescherming zijn de begrippen besluit en belanghebbende. Want alleen als er sprake is van een besluit kan de rechtsbescherming die de Awb biedt worden ingeroepen en deze rechtsbescherming staat alleen open voor belanghebbenden.

Question 10

Een besluit:

Answer 10

Artikel 1.3 Awb is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.

Question 11

Wat is van belang om in de rechtsbescherming onderscheid te maken?

Answer 11

Voor de rechtsbescherming is het van belang onderscheid te maken tussen besluiten van algemene strekking en beschikkingen

Question 12

Een beschikking:

Answer 12

Een besluit gericht op een concreet geval of op een bepaald individu.

Question 13

Een besluit van algemene strekking:

Answer 13

Heeft een algemene karakter zoals een algemeen verbindende voorschrift een beleidsregel en een plan. Artikel 8.2 Awb geen beroep op de rechtbank worden ingesteld.

Question 14

Welke wetten en beleidsregels zijn niet vatbaar voor bezwaar en beroep.

Answer 14

In materiële zin

Question 15

Begrip belanghebbenden en welk artikel in Awb?:

Answer 15

Niet iedereen kan beroep instellen tegen een besluit. Artikel 2.1 Awb belanghebbende is rechtstreeks bij het besluit betrokken.

Question 16

Begrip Voorprocedure en welk artikel in Awb?:

Answer 16

Artikel 8.1 Awb bepaald dat een belanghebbende tegen een besluit van een bestuursorgaan beroep in kan stellen bij de bestuursrechter.

De voorprocedure moet in de meeste gevallen worden gevolgd voordat beroep op de bestuursrechter kan worden ingesteld.

Er geldt een aantal uitzonderingen. Zo kan de voorprocedure worden overgeslagen als het besluit tot stand is gekomen na een uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure. Ook als beide partijen ermee instemmen kan de bezwaarprocedure worden overgeslagen.

Question 17

Bezwaarschriftprocedure en welk artikel Awb?:

Answer 17

Artikel 7.3 Awb belanghebbende doet eerst bezwaar bij de bestuursorgaan. Is bedoeld dat bestuursorgaan en belanghebbende bij elkaar komen om te kijken of het bestuursgeschil zonder rechterlijke tussenkomst kan worden opgelost.

Question 18

Bezwaarschrift:

Answer 18

Ingediend bij het betrokken bestuursorgaan waarin de belanghebbende zijn bezwaren tegen het besluit formuleert.

Question 19

Beschikking op bezwaar:

Answer 19

Het bestuursorgaan is verplicht zijn besluit naar aanleiding van het ingediende bezwaarschrift te heroverwegen om een nieuw besluit te nemen. Zie hoofdstuk 7 van de Awb over de bezwaarschriftprocedure. Dit is in feite een voorprocedure, dus een handeling en drempel van de bezwaarschriftprocedure.

Question 20

Rechtstreeks in beroep bij de rechtbank:

Answer 20

Burger kan de bezwaarschriftprocedure overslaan voorwaarden is dat het bestuursorgaan ook vindt dat het beter is om meteen beroep in te stellen. Meestal voor besluiten waarover burger en bestuursorgaan al veel met elkaar hebben overlegd.

Question 21

Administratief beroep;

Answer 21

in sommige bestuurswetten wordt tegen besluiten beroep opengesteld op een ander hoger bestuursorgaan zij bieden dus een vorm van administratief beroep. Als een bestuurswet aangeeft dat een belang hebbende administratief beroep in moet stellen bij een ander bestuursorgaan ziet de Awb dit administratief beroep als een voorprocedure.

Question 22

Beroep en welk artikel Awb?

Wat wordt beoordeeld?

Waar gaat de rechter niet op in en wat wordt niet beoordeeld?

Answer 22

Wordt geregeld in hoofdstuk 8 Awb.

De rechtbank beoordeeld de rechtmatigheid van het besluit.

Is het besluit genomen conform de geldende rechtsregels en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

De rechter gaat niet in de doelmatigheid van het besluit. Beleidsafwegingen van het bestuursorgaan worden niet of slechts marginaal beoordeeld.

Question 23

Beroep gegrond:

Answer 23

De rechtbank vernietigd de bestreden uitspraak geheel Of gedeeltelijk. De rechter kan in dit geval het bestuursorgaan opdragen zo nodig binnen een bepaalde termijn en of op straffe van een dwangsom een nieuw besluit te nemen of een andere handeling te verrichten uiteraard met in afneming van de uitspraak. Het is mogelijk dat de rechtbank zelf een nieuw besluit neemt en bepaald dat zijn besluit in de plaats treed van het bestrijden besluit.

Question 24

Beroep ongegrond

Answer 24

Het bestreden besluit blijft in stand.

Question 25

Welke wetten wijzen een eigen bestuurswetten aan?

Answer 25

Sommige bestuurswetten wijzen hun eigen bestuursrechter aan. Bij lichte verkeersovertredingen dat naar administratief beroep op de officier van justitie beroep kan worden ingesteld bij de kantonrechter van een rechtbank.

Question 26

College van beroep voor het bedrijfsleven:

Waar oordeelt dit college over?

Answer 26

Treed als rechter op in eerste en enige aanleg in zaken op het gebied van het economisch bestuursrecht.

• Verboden prijsafspraken
• Concessieverlening in het openbaar vervoer
• Tarieven in de gezondheidszorg en dergelijke

Question 27

Wanneer wordt er een bestuursrechter aangewezen?

Answer 27

Als een bestuurswet een specifieke bestuursrechter aanwijst moet daar beroep worden ingesteld want dat is de gewone bestuursrechter bij de rechtbank niet bevoegd het beroep te behandelen.

Question 28

Welke besluiten is de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State als bestuursrechter aangewezen?

Answer 28

Tegen een aantal besluiten in de sfeer van de milieuwetgeving

Question 29

Hoger beroep:

Answer 29

Tegen uitspraken van de bestuursrechter van de rechtbank kan hoger beroep worden ingesteld. Geregeld in titel 8.5 van de Awb. Ingesteld bij de afdeling bestuurs spraak van de Raad van State (ABRvS).

Question 30

Beroepszaak over het ambtenarenrecht of de sociale zekerheid

Answer 30

Wordt beroep door de Centrale Raad van Beroep behandeld CRvB)

Question 31

Bestuursrechter voor het sociaal economisch recht

Answer 31

College van beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Treed vaak op als rechtere in eerste en enige aanleg maar behandelt een bepaalde gevallen Het Hoge beroep tegen uitspraken van de rechtbank.

Question 32

Meestal geen cassatie:

Answer 32

Van uitspraken die een eerste aanleg door de rechtbank zijn gedaan en daarna in Hoger beroep zijn behandeld door de heer genoemde colleges is geen cassatie bij de Hoge Raad mogelijk.

Question 33

Cassatie door de Hoge Raad is mogelijk voor?

Answer 33

Uitspraken van de belastingkamers van het gerechtshof

Question 34

Zie schema blz 198

Answer 34

Voorprocedure
a. bezwaarschriftprocedure bij Rechtbank
a. administratief beroep bij Rechtbank

Beroep
b. Rechtbank

Hoger Beroep
c. Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
c. Centrale Raad van Beroep (ambtenarenzaken en sociale zekerheid)

Question 35

Voorlopige Voorziening

Looptijd procedure bezwaar en hoger beroep?

Wanneer VoVo?

Doel VoVo?

Answer 35

De behandeling van het bezwaar het beroep en het hogere beroep doet alles bij elkaar vaak meer dan een jaar.

Voor spoedeisende gevallen als de belanghebbende de behandeling van zijn zaak niet af kan wachten is er de mogelijkheid van een voorlopige voorziening.

De belanghebbende verzoekt dan de voorzieningenrechter om snel een tijdelijke uitspraak te doen die geld tot het einde van de procedure dus dat het moment dat er een definitieve uitspraak ligt.

Question 36

Wanneer is een VOVO spoedeisend?

Answer 36

Een voorlopig voorziening kan alleen worden gegeven indien er sprake is van onverwijlde spoed gelet op de betrokken belangen. De voorzieningenrechter moet de belangen afwegen tegen de belangen van het bestuursorgaan om het bestreden besluit hangende de rechtszaak wel uit te voeren.

Question 37

Wanneer een VOVO indienene?

Answer 37

Een verzoek voor een voorlopige voorziening kan alleen worden ingediend als er ook een gewone procedure loopt dus een
-bezwaar,
-administratief beroep of
-beroep.

Question 38

Taken burgerlijke rechter?

Answer 38

De burgerlijke rechter die in eerste instantie bevoegd is kennis te nemen van geschillen tussen burgers onderling vervult daarnaast ook taken op het terrein van de rechtsbescherming tegen overheidshandelen.

Question 39

Burgerlijke rechter als bestuursrechter, wanneer nodig?

Answer 39

Gerechtshoven en de Hoge Raad kennen een speciale belastingkamer voor geschillen over besluiten in de sfeer van de belastingen.

En de kantonrechters van de rechtbank zijn in de wet administratief rechterlijk afhandeling verkeersgedragingen aangewezen als bestuursrechter bij overtreding van verkeersvoorschriften.

Question 40

Nadeelcompensatie:

Welk artikel Awb?

Answer 40

Artikel Art 4:126 Awb en verder zijn er op gericht burgers en bedrijven het recht te geven op schadevergoeding als zij schade lijden door onrechtmatige besluiten van de overheid en ook nadeelcompensatie.

Overheid en belanghebbenden kent een vergoeding toe voor geleden schade door rechtmatig handelen. Er ontstaat een nadeel door het handelen van de overheid.

Question 41

Bij vergoeding van schade door onrechtmatig besluit:

Hoe wordt het verzoek verwerkt en waar wordt dit ingediend?

En wat is de reactie daarop?

Answer 41

Kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de schade die een bedrijf lijdt doordat een bestuursorgaan onterecht een vergunning heeft geweigerd.

Als eenmaal door de rechter is vastgesteld dat vergunning ten onrechte is geweigerd, kan de belanghebbende verzoeken om vergoeding van zijn schade. Dit kan worden ingediend bij het desbetreffende bestuursorgaan.

De reactie op dit verzoek is een beschikking waartegen bezwaar en beroep open staat.

Question 42

Klachtbehandeling en Ombudsman:

Welk artikel Awb?

Waar gaat het over?

En wat doet de ombudsman niet?

Voor wie treed deze op? Wat kan worden ingediend?

Answer 42

Gaat het niet over besluiten van bestuursorganen maar om gedragingen. Als de burger vindt dat het bestuursorgaan hem niet zorgvuldig behandeld kan de burger een klacht indienen bij het desbetreffende bestuursorgaan.

Question 43

Interne Klachtafhandeling:

Artikel Awb?

Wie heeft het recht?

Door wie en hoe wordt de klacht afgehandeld?

Hoe is de procedure?

Answer 43

Bestuursorganen moeten er voor zorgen dat ze een procedure hebben voor het intern afhandelen van klachten.

Artikel 9:12 Awb burgers hebben het recht om zich met een klacht tot een bestuursorgaan te wenden.

De klacht dient intern afgehandeld te worden door een persoon of een commissie die zelf niet betrokken is bij de klacht.

De klagende burger dienst tijdens een hoorzitting de gelegenheid te krijgen om zijn klacht mondeling toe te lichten en naar de hoorzitting moet het bestuursorgaan met een schriftelijk oordeel over de klacht komen.

Question 44

Externe klachtafhandeling:

Welk artikel Awb?

Door wie en hoe ingesteld?

Answer 44

is de Burger niet tevreden over de wijze waarop een klacht intern is afgehandeld dan kan hij zijn klacht indienen bij een Ombudsman.

Artikel 9:17 Awb bepaald dat externe klachtbehandeling ook mogelijk is door een Ombudsman of een ombudscommissie die in het leven is geroepen door de provinciewet de gemeentewet de wet gemeenschappelijke regelingen of de waterschapswet.

Question 45

Wie hebben de keuze om een ombudsman in te stellen?

Answer 45

Provincies en gemeente hebben de keuze ze kunnen zelf hun eigen Ombudsman of ombudscommissie benoemen of de gemeente of provincie onderbrengen bij de Nationale Ombudsman.

Question 46

Wat is de hoofdregel om een ombudsman in te stellen?

Answer 46

Als hoofdregel geldt dat een burger pas terecht kan bij een Ombudsman nadat hij de interne klachtenprocedure heeft doorlopen.

Question 47

Wat onderzoekt de ombudsman?

Hoe legt hij dit vast?

En hoe en aan wie rapporteert de ombudsman?

Wat legt de ombudsman op?

Wat is de invloed van het oordeel?

Duur van de benoeming en door wie?

Answer 47

De Ombudsman stelt vast of het onderzochte gedrag al dan niet behoorlijk is geweest. Zijn onderzoek legt hij vast in een openbare rapport dat wordt toegezonden aan de klager en aan het betrokken bestuursorgaan.

De Ombudsman stelt jaarlijks een algemeen verslag op van zijn bevindingen en richt dit aan de Staten Generaal.

Bestuursorganen hechten er doorgaans aan de aanbevelingen die in het oordeel zijn opgenomen uit te voeren.

Ook al omdat de oordelen openbaar zijn en de media en andere betrokken na kunnen gaan wat een bestuursorgaan met een oordeel van de Ombudsman doet.

Wordt benoemd voor een periode van 6 jaar door de tweede kamer op voordracht van de vicepresident van de Raad van State, de president van hoge raad en de president van de algemene rekenkamer.

Question 48

De juiste vorm van rechtsbescherming, welke vragen worden gesteld?

Answer 48

De juiste vorm van rechtsbescherming, voor belanghebbende is het niet gemakkelijk om te weten welke procedure van toepassing is.

Wat is de juiste vorm van rechtsbescherming
1. Is het voor beroep vatbaar besluit?
2. Is de insteller van het beroep belanghebbende?
3. Algemene rechtsgang of bijzondere?
4. Hoger beroep?

Question 49

Algemene rechtsgang of bijzondere:

Answer 49

Bevat de bestuurswet waarop het besluit rust geen eigen rechtsgang dan geldt de rechtsgang van de Awb.

Question 50

Rechtsgang van de Awb:

Answer 50

1. Bezwaar bij het betrokken bestuursorgaan,
2. Beroep op de rechtbank
3. Hoger beroep bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State of bij de centrale Raad van beroep (sociale zekerheid en ambtenarenzaken)

Question 51

Bestuurswet wijst, waarop het besluit rust een ander bestuursorgaan aan bij administratief beroep, wat is dan de procedure?

Answer 51

Wijst de bestuurswet waarop het besluit rust een ander bestuursorgaan aan waar administratief beroep kan worden ingesteld dan geldt dit administratief beroep als voorprocedure. Daarna kan de belanghebbende beroep instellen bij de bestuursrechter.

Question 52

Wijst de bestuurswet waarop het besluit is gebasseerd geen eigen bestuursrechter aan?

Answer 52

Dan kan de belanghebbende na de voorprocedure in beroep gaan bij de sector bestuursrecht van de rechtbank.

Question 53

Wijst de bestuurswet een eigen bestuursrechter aan

Answer 53

Dan moet na de voorprocedure beroep worden ingesteld bij de bestuursrechter want dat is de gewone bestuursrechter van de rechtbank niet bevoegd.

Question 54

Hoger Beroep, bij welke afdeling?:

Answer 54

Van de uitspraak van de bestuursrechter is veelal hoger beroep mogelijk bij het afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van staat of bij de centrale Raad van Beroep tenzij de bestuurs wet een afwijkende regeling bevat.

Question 55

Wet Mulder

Answer 55

Bij lichte verkeersovertredingen bij het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden als hogerberoepsrechter.

Question 56

Welke bestuurswetten kennen geen beroep?

Answer 56

Sommige bestuurswetten kennen helemaal geen mogelijkheden van beroep, zo handelt het college van Beroep voor het bedrijfsleven in veel gevallen bestuurs verschillen in eerste enige aanleg af.

Question 57

Cassatie, wanneer mogelijk?

Answer 57

speelt in het bestuursrecht een bescheiden rol want is alleen in belastingzaken mogelijk.

Question 58

Zie vragen pagina 205 over de juiste vorm van rechtsbescherming.

Er zijn vijf vragen?

Answer 58

Vraag 1: Is de bestreden handeling een voor beroep vatbaar besluit? Artikel 1:3 Awb

Vraag 2: valt degene die bezwaar wil maken of in beroep wil gaan, in de kring van belanghebbenden? Artikel 1:2 Awb

Vraag 3: Op welke wet is het bestreden besluit gebasseerd?

Vraag 4: Bevat de bestuurswet waarop het besluit rust, informatie over bezwaar en beroep?

Vraag 5a? Wijst de bestuurswet een bestuursorgaan aan als administratief beroepsorgaan?

Vraag 5b? Wijst de wet een bestuursrechter aan?

Question 59

Vraag 1: Is de bestreden handeling een voor beroep vatbaar besluit? Artikel 1:3 Awb

Answer 59

Bestreden handeling geen voor beroep vatbaar besluit, dan kan wellicht een vordering bij de burgerlijke rechter worden ingesteld op basis van artikel 6:162 Awb of een verzoek worden gedaan om een onderzoek Nationale Ombudsman

Question 60

Vraag 2: valt degene die bezwaar wil maken of in beroep wil gaan, in de kring van belanghebbenden? Artikel 1:2 Awb

Answer 60

Nee, dan is het maken van bezwaar en het instellen van beroep uitgesloten. Wellicht kan door politiek druk, door contacten met de gemeenteraad invloed worden uitgeoefend.

Question 61

Vraag 3: Op welke wet is het bestreden besluit gebaseerd?

Answer 61

Van belang om de bestuurswet waarop het besluit rust te vinden en aan de hand van deze wet de rechtsgang vast te stellen.

Question 62

Vraag 4: Bevat de bestuurswet waarop het besluit rust, informatie over bezwaar en beroep?

Answer 62

Zo nee, dan is de gewone rechtsgang van de Awb van toepassing. Als er wel bepalingen over bezwaar en beroep in de bestuurswet zijn opgenomen, moeten de vragen 5a en 5b worden gesteld.

Question 63

Vraag 5a? Wijst de bestuurswet een bestuursorgaan aan als administratief beroepsorgaan?

Vraag 5b? Wijst de wet een bestuursrechter aan?

Answer 63

5a: Ja, dan voorprocedure beroep op dit bestuursorgaan in te stellen. Na administratief beroep kan beroep bij de rechtbank worden ingesteld, tenzij de bestuurswet een eigen bestuursrechter noemt.

5b: Indien deze bestuurswet een eigen bestuursrechter aanwijst, dient de belanghebbende na de voorprocedure beroep in te stellen bij deze bestuursrechter.

De gewone bestuursrechter is in dergelijke gevallen niet bevoegd van het geschil kennis te nemen.