Hoorcollege 8 - Pijn Flashcards
Wat is pijn
Onaangename zintuiglijke en emotionele ervaring in verband met werkelijke of potentiële weefselschade, of beschreven in termen van dergelijke schade.
Acute pijn
- Treedt plotseling op
- Signaal van letsel, waarschuwing en behoefte aan hulp en rust
- Verdwijnt bij herstel van schade
- Korte duur <6 weken
- Huisarts of pijnstilling
- Snee, brandwond
Chronische pijn
- Acute episode, aanwezig zonder aanpassingsdoel
- Onvermogen om lichaam te herstellen naar homeostase
- Neemt niet af bij behandeling
- Tussen 3-6 maanden
- Pijnspecialist
- Chronische ziekten
Soorten chronische pijn
- Chronische goedaardige pijn
- Chronische progressieve pijn
- Terugkerende acute pijn
Chronische goedaardige pijn
- Houdt 6 maanden of langer aan
- Reageert relatief niet op behandeling
- De ernst van de pijn varieert
Chronische progressieve pijn
- Langer dan 6 maanden, ernst neemt toe
- Kwaadaardige of zenwustelsel aandoeningen
Terugkerende acute pijn
- Intermitterende episoden van pijn acuut maar chronisch
- Komt langer dan 6 maanden terug
Risicofactoren, wat men kwetsbaar maakt op mentaal vlak
Stress, trauma, angst en catastroferen
Beschermende factoren pijn
Sociale steun, actieve coping, acceptatie en self-efficacy
Nociceptieve pijn
Komt voort uit weefselschade veroorzaakt door trauma, niet genezend letsel of ontstekingsprocessen.
Voorbeelden nociceptieve pijn
Reumatische aandoeningen en ontstekingsziekten
Neuropatische pijn
Directe gevolg van laesies of ziekten van het somatosensorische zenuwstelsel
Voorbeelden neuropathische pijn
- Aandoeningen geassocieerd met perifere neuropathische pijn
- Aandoeningen die gepaard gaan met centrale neuropathische pijn
- Letsel of trauma door operatie
Nociceptie
Vermogen van een organisme om pijn te voelen en waar te nemen
Centrale sensitisatie
Treedt op als gevolg van veranderde nocictoractivatie door weefselschade of letsel aan het somatosensorisch systeem of ziekte die de pijn veroorzaakt. Lichaam wordt zich meer bewust van pijnsignalen.
Voorbeelden centrale sensitisatie
- Fantoompijn
- Fibromyalgie
- Prikkelbare darm syndroom
Pijndrempel
Het punt waarop een stimulus pijnlijk wordt
Pijntolerantie
De mate waarin een pijnlijke stimulus kan worden verdragen
Pain Pathway
Bron van pijn –> pijnboodschappen via perifere zenuwen –> ruggenmerg en brein –> hersenen interpreteren het als pijn –> sturen onderdrukkende chemicaliën en triggeren andere responses
Vicieuze cirkel pijn
Pijn + angst maken slapen moeilijk. Slaapgebrek maakt pijn erger en vermindert energie. Chronische pijn kan leiden tot depressie en angst. Dit maakt coping moeilijker. Pijn en weinig energie maken het hard om actief te zijn. Weinig bewegen maakt pijn erger.
Primaire (intrapersoonljike) winst
Wanneer uiting van pijn resulteert in de beëindiging of vermindering van een aversief gevolg