Hoorcollege 11 - Vermoeidheid Flashcards
Slaapdeprivatie
Wanneer je verhinderd wordt in het dagelijks functioneren voor meerdere dagen door slaperigheid.
Effecten slaapdeprivatie
- Morbiditeit
- Verminderde kwaliteit van leven
- Verminderde school- en werkprestaties
- Kosten voor gezondheidszorg
- Stemmingsproblemen
- Fysieke morbiditeit (zwaarlijvigheid, auto-ongelukken)
Vermoeidheid als symptoom
Moe omdat je griep hebt
Vermoeidheid als diagnostisch kenmerk
Uitgeput door hartfalen
Vermoeidheid als risicofactor
Als je heel vermoeid bent heb je groter risico op hart en vaat ziektes
Vermoeidheid als prestatiemaatstaf
Meten hoe vermoeid mensen zijn op werk en dit vergelijken
Vragenlijsten voor Vermoeidheid
- Multidimensional fatigue inventory (MFI)
- Fatigue assessment scale (FAS)
Bijdragende factoren aan vermoeidheid
- Functionele ziekte ernst
- Cognitieve stoornis (hersenschudding)
- Medische comorbiditeiten & behandelingen (chemo maakt iemand moe)
- Slaapproblemen en apneu
- Chronische en oncontroleerbare psychologische nood
- Depressie
- Ongezonde levensstijl
- Ontstekingsprocessen (als immuunsysteem aan het werk is, word je moe)
MFI
Korte vragenlijst, meet verschillende domeinen van vermoeidheid.
- Algemene vermoeidheid
- Geestelijke vermoeidheid
- Lichamelijke vermoeidheid
- Verminderde activiteit
- Verminderde motivatie
Fysiologische factoren voor vermoeidheid bij nier dialyse
- Anemia
- Ondervoeding
- Uremia
- Hyperparathyroidism
- Medicatie
- Fysieke inactiviteit
- Comorbiditeit
Dialyse gerelateerde factoren vermoeidheid
- Postdialyse vermoeidheid
- Dialyse adequaatheid
- Manier van dialyse
- Frequentie van dialyse
Sociodemografische factoren voor vermoeidheid bij dialyse behandeling
- Leeftijd
- Geslacht
- Ras
- Beroepsstatus
- Huwstatus
- Opleiding
- Sociale steun
Psychologische/ gedragsmatige factoren voor vermoeidheid bij nier dialyse
- Angst
- Stress
- Depressie
- Slaapstoornissen
- Middelengebruik
Voorspellers van overlijden of het krijgen van een nieuwe MI na dotterbehandeling bij mensen met coronaire hartziekten.
Vermoeidheid en hopeloosheid
Sporten en MS
Wanneer MS patiënten regelmatig sporten voelen ze zich minder vermoeid op fysiek, psychosociaal en algemeen vlak
Factoren die vermoeidheid in stand houden
- Klachten toeschrijven aan fysieke oorzaken, niet aan psychologisch
- Weerstand tegen psychologische diagnose
- Specifieke ideeën over vermoeidheid, resulteert in vermijden beweging en sociale contacten
Behandeling vermoeidheid
- Patiënt en klachten serieus nemen
- Uitleggen dat er een interactie tussen fysieke en psychologische factoren is
- Patiënt leren anders met klachten om te gaan
- Geleidelijke opbouw van het fysieke trainingsprogramma
Chronische vermoeidheidssyndroom (CVS)/ myalgic encefalomyelitis (ME)
Medisch onverklaarde vermoeidheid van ten minste 6 maanden, die nieuw is, niet het gevolg is van voortdurende inspanning, niet aanzienlijk wordt verlicht door rust en een anzienlijke verlaging teweegbrengt van eerdere activiteitsniveaus
Symptomen CVS/ME
4 of meer voor diagnose
- Subjectieve geheugenstoornis
- Concentratie problemen
- Pijnlijke lymfeklieren
- Spierpijn
- Gewrichtspijn
- Keelpijn
- Hoofdpijn
- Onrustige slaap
- Malaise (= ziek voelen) na inspanning
Verschillende behandelingen voor CVS/ME
- CBT –> om leren gaan met vermoeidheid
- Graded exercise therapy –> uithoudingsvermogen verhogen
- Medicatie tegen pijn, misselijkheid en slaapproblemen
Slaap-waakstoornissen
Problemen om in slaap te vallen of te blijven. Er zijn 10 verschillende types.
Gemeenschappelijke kenmerken slaap-waakstoornissen
- Problemen met kwaliteit, timing en/of duur
- Belangrijkste kenmerken: onrust en beperking overdag
- Gaat vaak gepaard met depressie, angst, cognitieve problemen
- Risicofactor voor latere psychische en lichamelijke aandoenignen