Hoorcollege 3 - Diabetes Mellitus Flashcards
Endocriene systeem
Een systeem met betrekking tot de afgifte van een hormonale stof naar de bloedstroom
Verschillende organen in het endocriene systeem? (9)
- Pijnappelklier
- Hypothalaus
- Hypofyse
- Schildklier
- Thymus
- Bijnieren
- Alvleesklier
- Teelballen
- Eierstokken
Insuline
- Hormoon die de alvleesklier maakt, zorgt ervoor dat glucose uit het bloed naar de cellen gaat voor energie
- Regelt het metabolisme/stofwisseling
- Zorgt dat cellen glucose opnemen en opslaan in glycogeen voor later gebruik
- Beïnvloedt ook cognitie
Wat gaat er mis bij diabetes patiënten?
Het lichaam maakt geen of te weinig insuline meer aan, of reageert niet meer op insuline. Hierdoor blijft het glucose te lang in het bloed zitten en kan het niet gebruikt worden als brandstof.
Bloedsuikerspiegel bij diabetes?
Te hoog, er is teveel glucose in het bloed doordat ze te weinig insuline hebben.
Diabetes Type 1
- Auto immuunziekte waarbij cellen in de alvleesklier aangevallen worden
- Alvleesklier maakt GEEN insuline meer aan
- Insulineafankelijkheid (insuline spuiten)
Symptomen Diabetes Type 1
- Heel veel dorst
- Frequent plassen
- Ongewoon gewichtsverlies, het lichaam gebruikt namelijk vet voor energie
- Extreme vermoeidheid en prikkelbaarheid
- Extreme honger
- Wazig zicht
- Rode, branderige ogen
Risicofactoren Diabetes Type 1
- Familiegeschiedenis
- Genetica
- Geografie (verder van evenaar meer kans)
- Blootstelling virussen
- Lage vitamine D
- Andere voedingsfactoren
- Hebben van een jonge moeder <25
Retinopathie
Verloop bij Diabetes
Problemen aan de retina, ogen. Slecht zien tot blindheid. Voorkomen worden door bloedsuikerspiegels onder controle te houden.
Nephropathie
Verloop bij Diabetes
Problemen aan de nieren. Gevolgen kunnen zijn: nierdialyse of niertransplantatie.
Neuropathie
Verloop bij Diabetes
Niet goed functioneren van de zenuwen. Last van tintelend prikkelend, dof of pijnlijk gevoel in extremiteiten (vingers, tenen, handen, voeten)
Diabetes Type 2
- Insuline resistentie van het lichaam
- Te weinig produceren of resistentie
- Bloedsuiker hoog
- Lange aanloop
Diabetes Type 2 symptomen
- Symptomen van type 1 diabetes
- Snijwonden die langzaam genezen
- Tintelingen in handen/voeten
- Terugkerende huid, tandvlees of blaas infecties
Risicofactoren Diabetes Type 2
- Ouder dan 45
- Overgewicht
- Inactieve levensstijl
- Familiegeschiedenis
- Etniciteit
- Roken
- Hoog cholesterol
- Hoge bloeddruk
- Geschiedenis zwangerschapsdiabetes
Diabetes type 2 naar type 1
Cellen zitten te vol met vet waardoor er geen ruimte is voor insuline opslag. Vet en glucose in bloed wat kan zorgen voor hart en vaat problemen. Je lichaam maakt nog meer insuline aan omdat het vet wel ergens opgeslagen moet worden. Hierdoor cellen inresistent.
Op een gegeven moment kan je alvleesklier het niet meer aan waardoor insuline aanmaak volledig stopt.
Behandeling Diabetes algemeen
- Gebalanceerd dieet op vaste tijden zodat er weinig schommelingen zijn
- Beweging
- Weinig alcohol en niet roken
Behandeling Diabetes Type 1
Meerdere keren voor een maaltijd insuline spuiten of via een pomp
Behandeling Diabetes Type 2
Verliezen van gewicht, orale medicatie voor verminderen insuline resistentie en medicatie verlagen bloeddruk.
Hyper
- Teveel glucose > 10 mmol/l
- Droge mond
- Toename dorst
- Zwakte
- Hoofdpijn
- Wazig zicht
- Vaak plassen
- Aantasting bloedvaten
- Nier en oog problemen
- Hoge bloeddruk
Oplossing = insuline spuiten
Hypo
- Te weinig glucose <4 mmol/l
- Zweten
- Bleek worden
- Prikkelbaarheid
- Honger
- Duizeligheid
- Vermoeidheid
- Angstaanvallen
- Disoriëntatie
- Coma
Oplossing = voeding met veel koolhydraten of spuiten van glucagon
DSME
- Diabetes Self-Management Education
- Interventie vooral in Amerika die ervoor zorgt dat je beter om leert gaan met je ziekte.
Beïnvloeden van:
DSME
- Onmiddellijk (leren)
- Intermediate (gedragsverandering)
- Post intermediate (klinische verbetering)
- Lange termijn (gezondheidsstatus verbetering)
Gedragsinterventies voor diabetes patiënten met psychologische problemen
- Aanpassing levensstijl
- Cognitieve gedragstherapie (stress verminderen en gedrag veranderen)
- Probleemoplossende therapie
- Motiverende gespreksvoering
- Depressie behandeling
- Behavioral Family Systems Therapy (vooral kinderen)
- Training coping (vooral kinderen)
Redenen voor slechte therapie trouw Diabetes patiënten
- Innemen van medicatie heeft geen directe gevolgen
- Symptomen treden pas na lange tijd op
Psycho educatie
Uit leggen waarom iets (therapie trouw in dit geval) belangrijk is, en wat de consequenties zijn wanneer ze dit niet doen.
Web based systems
Interventies bij problemen medicatie gebruik
Patiënten kunnen glucoseniveaus uploaden en optimaal medicatie advies krijgen
LATE interventie
Interventies bij problemen medicatie gebruik
Verpleegkundige krijgt een online waarschuwing wanneer een patiënt zijn medicijnen niet heeft opgehaald bij de apotheek. Dit is effectief gebleken
Hypoglycemie preventie training
Interventies bij problemen medicatie gebruik
Training waarbij je les krijgt over glucose en symptomen. Aan het eind van de training konden mensen hun glucoseniveaus beter onder controle houden voor langere tijd.
Associaties depressie en diabetes
- Lagere kwaliteit van leven
- Toename hyperglycemie
- Toename gebruik gezondheidszorg
- Meer risico complicaties
- Toename functionele beperking
- Meer risico overlijden
Relatie depressie en diabetes
- Depressie gevolg van diabetes
- Depressie risico factor voor ontstaan diabetes
Mogelijke oorzaken angst bij diabetes patiënten
- Hormonale veranderingen
- Angst door het zijn van chronisch zieke patiënt
- Hypoglecemische angst, angst voor de gevolgen van te lage bloedsuikerspiegel
Behandeling depressie bij diabetes patiënt
- Antidepressiva + psychologische interventies
- Aandacht voor zowel depressie als diabetes
- Leefstijlinterventies (mindfullness)
Behandeling angst bij diabetes patiënt
- Informatie geven over relatie tussen angstsymptomen en diabetes
- Geen ontspanningstraining
- Geen bètablokkers
Diabulima
Eetstoornis bij een persoon met diabetes, meestal type 1, waarbij de persoon doelbewust insuline beperkt om gewicht te verliezen.
Doordat je geen insuline inspuit blijft glucose in je bloed zitten en plas je het weer uit.
Risicofactoren ontstaan eetstoornis bij diabetes patiënten
- Jonge leeftijd
- Vrouw
- Hoger gewicht
- Ontevreden lichaamsbeeld
- Geschiedenis diëten
- Geschiedenis depressie
Consequenties eetstoornis bij diabetes patiënten
Slechte glycemische controle en dus hogere kans op complicaties zoals neuropathie, retinopathie en vroegtijdige dood.
Gevolgen minder stress bij diabetes patiënten
- Betere controle over bloedsuikerspiegel
- Hogere therapie trouw omdat je beter zorgt voor jezelf
Aanbevelingen psychologen die diabetes patiënten behandelen
- Communiceren met andere disciplines
- Eenvoudige taal
- Medische kennis van ziekte
- Herzie en pas programma aan
- Ken grenzen van professionele expertise
