Hoorcollege 10: Evenwicht Flashcards
zenuw evenwichtsorgaan
n. vestibulo cochlearis
waar gaat proprioceptie van evenwichtsorgaan naartoe?
proprioceptie naar cerebellum
vestibulair apparaat
evenwichtsapparaat
opbouw labyrint (binnenoor)
- Cochlea (slakkenhuis) = gehoorzintuig; orgaan van Corti
- Vestibulair labyrint = evenwichtszintuig:
a. Utriculus & sacculus = otolietorgaantjes; Maculae
b. Drie ½ cirkelvormige kanalen = Cristae
locatie labyrinth
- in het benige labyrint ligt het vliezige laybrint dat gevuld is met endolymfe
- de ruimte tussen de vliezige labyrint en de benige wand is gevuld met perilymfe
locatie utriculus en sacculus
Utriculus = basis voor de drie ½ cirkelvormige kanalen.
Sacculus = ligt onder utriculus als een soort zakje, verbonden met cochlea.
–> beide gevuld met endolymfe.
haarcellen vestibulair apparaat
macula utriculus
macula sacculus
in ½ cirkelvormige kanalen alleen in ampul.
AP haarcel
Haarcel met oplopende stereocilia in endolymfe. Als haarbundel afgebogen wordt naar langste haartje, dan komt er spanning in tip-links dan gaan kanaaltjes open. Kalium stroomt vanuit endolymfe naar binnen en zorgen voor depolarisatie. –> neurotransmitter afgifte > n. vestibulocochlearis > cerebellum
Als haartjes naar kortste haartje buigen, dan sluiten de kanalen en kan de cel weer hyper-/repolariseren.
locatie otolietorgaantjes
utriculus en sacculus
otolietorgaantjes
kristallen, die ingebed liggen in een gelei die de stereocilia omgeven. Er ligt dus massa bovenop de haarbundels.
2 mechanisme otolietorgaantjes
door lineaire versnelling (F = m.a; optrekken/afremmen) en zwaartekracht (F = m.g; headtilt)
–> zo worden haartjes afgebogen. Zodra mechanisme stopt, dan vuren stereocilia geen AP meer af.
orientatie maculae
Sacculus = verticaal = zwaartekracht Utriculus = horizontaal = lineaire versnelling
orientatie van haarbundel maculae
Er zijn allerlei richtingen: dan kunnen alle bewegingen geregistreerd worden.
Sacculus = langste haarbundel van binnen naar buiten.
Utriculus = langste haarbundel van buiten naar binnen.
Intern spiegelbeeld
striolae > zit binnen in maculae. Mechanisme onbekend.
ampullen ½ cirkelvormige kanalen
haarcellen hebben allemaal dezelfde orientatie. Als je linksom gaat draaien, dan gaat de haarbundel afbuigen door de vertraging van het endolymfe > vuurfrequentie omhoog.
Als je blijft draaien, dan komt endolymfe ook op gang > haarbundel neutraal.
Als je stopt met draaien, dan blijft endolymfe nog even doordraaien > haarbundel buigt andere kant op > inhibitie AP.
½ cirkelvormige kanalen
1 horizontale
2 verticale die met elkaar verbonden zijn.
orientatie haarcellen ½ cirkelvormige kanalen
Haarcellen in een kanaal zijn allemaal op dezelfde manier georiënteerd, i.t.t. de haarcellen in de otolietorganen. Elk kanaal werkt samen met zijn spiegelbeeldkanaal aan de andere kant van de kop, waar de haarcellen in de tegenovergestelde richting zijn georiënteerd.
samenwerking kanalen
kanalen werken samen met kanalen in het zelfde vlak. Dus links voor en rechts achter; links achter en rechts voor; en midden.
Als het ene kanaal wordt geprikkeld, dan wordt de tegenovergestelde kanaal geremd.
linkse draaiing
dan wordt linkse horizontale booggang geprikkeld, en wordt rechtse horizontale booggang geinhibeerd.
LARP-plane
Left anterior en Right Posterior werken samen
RALP-plane
Right anterior en Left Posterior werken samen
LH en RH -plane
Left horizontal en right horizontal werken samen
fysiologie otolietorganen
Utriculus & Sacculus:
- reageren enkel op lineaire versnellingen (dynamisch)
- geven continu informatie door over de positie van de kop t.o.v. de constante verticale valversnelling t.g.v. de zwaartekracht (statisch)
- in de utriculus domineren de haarcellen in de pars medialis de respons van de utriculus; bij een ipsilaterale head-tilt neemt de gemiddelde vuurfrequentie toe.
fysiologie half-cirkelvormige kanalen
Semi-circulair:
- reageren enkel op hoekversnellingen
- worden normaal gesproken geprikkeld door een rotatie in het vlak van het kanaal waarbij het gezicht naar de ipsilaterale zijde wordt gebracht.
