hoofdstuk 9 slaap en waak stoornissen

Question 1

wat zijn slaap en waak stoornissen?

Answer 1

slaap en waak => benadrukt de verstoring van de overgang tussen de fases slaap en waak:

problemen met slaap beïnvloeden de waak => vermoeidheid/ concentratieproblemen/

problemen met de waaktoestand veroorzaakt problemen in de slaap => te veel stress => slechte slaapkwaliteit

=> significante impact op dagelijks functioneren en de gezondheid

Question 2

Welke twee categorieën heb je?

Answer 2

1) dyssomnia’s: verstoringen van de hoeveelheid – kwaliteit of timing van slaap

2) parasomnia’s: verstoringen die plaatsvinden tijdens de slaap of bij overgang tussen waken en slapen

Question 3

uit welke typen bestaan de dyssomnia’s?

Answer 3

1) Insomnia stoornis

2)Hypersomnolentiestoornis

3)Narcolepsie

4) ademhalingsgerelateerde stoornissen

5) Slaap-waakstoornissen gebonden aan circadiaanse ritme

Question 4

wat is een insomniastoornis?

Answer 4

Problemen met inslapen – doorslapen – bereiken van voldoende diepe slaap

Min. Drie maanden – 3 dagen per week

Veel stress + impact op de dagelijkse verplichtingen

Gaat ten koste van stemming – concentratievermogen – aandacht – reactie en probleemoplossned vermogen & geheugen

Maken zelf een onderschatting van hoeveelheid slaap

Chronisch? Zwakker immuunsysteem

Meestal psychische problemen: gaan piekeren => hierdoor teveel arousal die de hersengebieden activeren => lichaam is in fight of flight modus en niet in staat om in te slapen

Faalangst => de druk om te MOETEN slapen die men zich zelf oplegt => werkt averechts

Question 5

wat is Hypersomnolentiestoornis

Answer 5

Overmatige slapergheid overdag

Tekortkoming van slaap en waakmechanismes in de hersenen en stimulatie is nodig om overdag wakker te blijven

Teveel gaba in de hersenen waardoor slaperigheid wordt opgewekt

Question 6

wat is narcolepsie?

Answer 6

Plotselinge episodes van slaap die niet kunnen worden onderdrukt

Onmiddellijke overgang van waaktoestand naar remslaap = dromen

Meestal door afwijkende werking van hypocretine (gemaakt in de hypothalamus) in de hersenen

Of door kataplexie => verlies van spierspanning

Vaak last van hypnagoge hallucinaties

Question 7

wat zijn slaap en waak stoornissen gebonden aan circadiaanse ritme

Answer 7

Slaap waak stoornis die wordt gekenmerkt door verschil tussen normale slaap-waakcyclus van lichaam en de eisen van de omgeving

Question 8

Uit wat bestaan de parasomnia’s?

Answer 8

Nachtmerriestoornis
Payor nocturnus Slaapwandelen
Remslaapgedragsstoornis

Question 9

wat is nachtmerriestoornis?

Answer 9

Herhaaldelijk wakker worden als gevolg van nachtmerries => leiden tot persoonlijke stress

Vaak door traumatische ervaringen en vindt plaats wnr persoon stress heeft

Vaak tijdens de rem slaap

Question 10

wat is payor nocturnus?

Answer 10

Slaap-waakstoornis die gekenmerkt wordt door herhaalde episodes van nachtelijke paniekaanvallen die leiden tot abrupt wakker worden

Question 11

wat is de remslaapgedragsstoornis?

Answer 11

Episodes van naspelen van dromen door verwoorden of wild bewegen

Verlamming tijdens de remslaap(noodzakelijk zodat we geen verwondingen oplopen) is afwezig => plotseling schoppen

Algemeen gevolg van neurodegeneratieve stoornis

Vroege teken zijn van ziekte van parkinson

Question 12

wat is de biologische behandeling van slaapstoornissen?

Answer 12

Angstremmers

Effecten van GABA versterken zodat de activiteit/ arousal in centraal zenuwstelsel wordt geremd => kalmering van bewustzijn en spierontspanning

Probleem: verminderen kwaliteit van de remslaap waardoor de herstellende functies van de slaap wordt verstoord => leiden tot een kater in de ochtend

Bij stoppen => rebund verschijnselen => slapeloosheid komt terug en erger

Geleidelijk aan stoppen en niet opeens

Snel tolerantie opbouwen en chemische afhankelijkheid veroorzaken & onthoudingsverschijnselen wanneer er gestopt wordt

Psychologische afhankelijkheid: psychologische behoefte
Het wordt een zelfvervullende voorspellen
Schrijven het slapen toe volledig aan de medicatie en niet aan zich zelf

Question 13

wat is de psychologische behandeling van slaapstoornissen?

Answer 13

Cognitief gedragstherapeutische technieken

Maladaptieve slaapgewoonten veranderen en disfunctionele gedachten veranderen

Stimuluscontrole: veranderen van omgeving die met slapen is geassocieerd => als het bed ook voor andere activiteiten zoals eten/ lezen/ televisie kijken gebruikt worden => verliest zijn waarde als cue voor slapen & bed wordt geassocieerd met nervositeit en stress => verbinding tussen slapen en bed versterken
Bed Uitsluitend voor slaap en seks
Niet langer in bed dan 10 a 20 min als men niet in slaap kan vallen => andere ruimte gaan om te ontspannen
Regelmatige slaap en waak cyclus in stellen

Ontspanningstechnieken die voor bedtijd kan worden toegepast

Rationele herstructurering
* Disfunctionele maladaptieve gedachten vervangen door rationele
* Ik moet nu in slaap vallen => misschien voel ik me moe, maar ik heb me al eerder gered met weinig slaap en morgen heb ik een kans om te compenseren
* Ben ik gek? Ik moet mezelf niet langer de schuld geven, slaap kan je niet afdwingen en laat maar komen zoals het komt

CGT => zeer gunstig en beter dan slaappil want door slaappil ontwikkelt men geen goede slaapgewoonten