Hoofdstuk 6 Flashcards
routes voor toediening?
- entraal = via spijsvertering
- parentaal = niet via spijsvertering
bloed-hersenbarriere en toediening farmaca?
om hersenen te bereiken moet farmaca van bloedbaan naar de extracellulaire vloeistof. alleen kleine ongeladen moleculen kunnen hierdoorheen door tight junctions.
tight junctions
nauwe verbindingen tussen de haarvaten en neuronen in de hersenen.
astrocieten
?
gebieden zonder bloed-hersenbarriere?
- hypofyse = afgifte van hormonen hierdoor wordt deels beïnvloedt door andere hormonen die daar via het bloed komen
- area postrema = detecteert toxische substanties die braakreflex opwekken
- pijnappelklier = moduleert dag/nacht cyclus onder invloed van hormonen
hoe worden psychofarmaca geëlimineerd uit het lichaam?
- catabolisatie (afbraak) = lever, nieren, ingewanden
- excretie = urine, ontlasting, zweet, borstvoeding, uitgeademde lucht
effecten farmaca op synaps?
- agonist = stof die effect neurotransmitter verhoogt of nagebootst
- antagonist = dtof die effect tegenwerkt
classificatie van psychofarmaca
- psycholeptica = inhiberen
- psychoanaleptica = stimuleren
- psychodysleptica = desorganiseren
psycholeptica - sedativa, hypnotica en anxiolytica
werken op GABA receptor (want die heeft hier bindingsplaatsen voor) als gaba antagonist
- sedativa en hypnotica als GABA (nabootsen)
- Anxiolytica verhogen binding van GABA
gebruikt in anesthesie en behandeling angst en epilepsie
psycholeptica - antipsychotica
werken op dopamine receptoren (activerend) als antagonisten.
- bezetten de dopamine receptor waardoor minder bindingsplaats voor DA
gebruikt bij behandeling van schizofrenie
psychoanaleptica - antidepressiva
- MAO
- TCA’s
- SSRi’s
MAO - Monoamine Oxidase
antidepressiva
MAO remmers inhiberen afbraak van serotonine
TCA’s - tricyclische antidepressiva (1ste gen)
inhiberen heropname van serotonine, maar ook van NE, histamine, ACth en DA
SSRi’s - selective serotonin re-uptake inhibitors (2de gen)
antidepressiva
inhiberen heropname van serotonine meer selectief. heeft minder bijwerkingen
psychoanaleptica - stimulantia
- cocaine/crack; dopamine agonist en blokkeren heropname van dopamine
- amfetamine; norepinefrine en dopamine agonist, stimuleren afgifte en blokkeren heropname
- andere amfetamine; ritalin, meth, MDMA/XTC