Hoofdstuk 3 Flashcards
uit welke twee typen zenuwcellen bestaat hersenweefsel
neuronen en gliacellen
algemene structuur neuronen?
- dendrieten; heb je veel van, verzamelt informatie
- cellichaam; 1, integreert informatie
- axon; 1, verstuurt informatie
3 algemene soorten neuronen
- sensorische neuronen
- interneuronen
- motorneuronen
sensorische neuronen?
input (afferent)
- lange dendrieten en korte axonen.
- dendrieten+cellichaam buiten CNS
- axon buiten CNS
interneuronen?
associatie
- korte dendrieten en korte axonen
- dendrieten, cellichaam + axon binnen CNS
Motorneuronen?
output (efferent)
- korte dendrieten en lange axon
- dendrieten + cellichaam binnen CNS
- axon buiten CNS
Gliacellen?
ondersteunen neuronen bij informatieverwerking door:
- fysieke steun
- voedingsstoffen
- verhogen van geleiding
- lijmen neuronen aan elkaar
zelf niet direct betrokken bij informatieverwerking
5 types gliacellen?
- ependymellen
- astrocyten
- microgliacellen
- oligodendrogliacellen
- schwann cellen
ependymcellen
productie cerebrospinale vloeistof. zit in binnenwand ventrikels en genereert heel de dag vloeistof
blokkade noemen we waterhoofd. bij baby’s nog uitzetten schedel
Astrocyten?
bloed-hersenbarriere (nauwe verbinding tussen bloedvaten en neuronen)
- structurele ondersteuning
- transporteren voedingsstoffen door bloedvaten en neuronen
- verhogen bloedtoevoer naar brein
- herstel beschadigd hersenweefsel door vorming littekenweefsel
Microgliacellen
verdedigingscellen
- ontstaan in het bloed als onderdeel imuumsysteem en migreren dan naar het centrale zenuwstelsel
- vallen lichaamsvreemd weefsel aan
- dringen beschadigd hersenweefsel binnen en stimuleren groei
- consumeren dood een geïnfecteerd hersenweefsel
alle andere gliacellen hebben oorsprong in hersenweefsel
Shwann cellen
in perifere zenuwstelsel. myeleniseren een klein stukje van axon, want herstel is belangrijk.
oligodendrogliacellen
in centrale zenuwstelsel. myeleniseren meerdere axonen want hechte verbinding is nodig.
myeleniseren door oligodendrogliacellen en Schwann cellen?
verbeteren geleiding van axonen -> verhogen snelheid en efficiëntie van neurale transmissie.
herstel na beschadiging in perifere zenuwstelsel
Schwann cellen laten los en blijven zweven. als axon weer opnieuw gaat groeien heeft hij pad van schwann cellen en komen schwann cellen er weer op af.
oligodendrogliacellen kunnen dit niet
histologie?
het kleuren van cellen of delen ervan om ze te kunnen zien.
- Clarity maakt hersenweefsel transparant
- brainbow is een transgenetische techniek
dit kon lang alleen post mortum, maar met recentere technieken kan het wel bij levende wezens.
van dunne plakjes hersenweefsel
interne structuur van een (zenuw)cel?
- celmembraam
- nucleus
- nucleair membraam
- endoplasmatisch reticulum
- golgi lichamen
- microtubuli
Celmembraam?
scheidt intercellulaire van extracellulaire vloeistof.
bestaat uit 2 lagen van fosfolide moleculen:
- kop = hydrofiel
- staart = hydrofoob
is semipermeabel
semipermeabel
alleen specifieke ionen kunnen passeren
kanaal?
membraameiwit
laat specifieke ionen door
poort?
membraameiwit
laat specifieke ionen door als de poort open is
pomp?
membraameiwit
actief transport, gebruikt energie. pompt specifieke ionen de cel en andere eruit.
Nucleus
celkern
- binnenin de celkern bevinden zich chromosomen
chromosomen
dubbelstrengs DNA moleculen. bevatten het menselijk genoom
lett. gekleurde lichamen
bouwstenen DNA?
opgebouwd uit chemische bouwstenen (nucleotides) die uit 3 onderdelen bestaan:
- fosfaat groep(en)
- pentose (suiker)
- een van vier type nucleobasen
- Adenine (A)
- cytosine (C)
- guanine (G)
- thymine (T)
Hoeveel paar chromosomen en welke bevat de nucleus?
23 paren.
- 1-22 = autosomen; bepalen fysieke kenmerken
- 23 = geslachtschromosomen
Genen?
elk gen is een segment van een DNA streng en elk chromosoom bevat duizenden genen.
allelen?
overeenkomstige genen binnen een chromosomenpaar.
een allel van moeder en een allel van vader
homo- en heterozygoot?
- als DNA-sequenties op beide allelen hetzelfde zijn = homozygoot
- als ze verschillend zijn = heterozygoot
Type DNA-sequenties
- wild-type allel
- mutaties (neutraal, positief, negatief)
Wetten van Mendel
allelen kunnen dominant of recessief zijn. Ze leiden tot een bepaalde eigenschap of niet.
wat zijn de bases van gedrag
basen -> aminozuren -> peptiden -> eiwitten -> cellen -> gedrag
genen en gedrag?
genen zijn de blauwdruk voor eiwitsynthese in het endoplasmatisch reticulum (eiwitfabriek).
de sequentie van basen in een gen codeert in welke volgorde aminozuren verzameld moeten worden en aan elkaar geplakt om een specifiek eiwit te vormen.
aminozuren?
de bouwstenen van eiwitten. worden gecodeerd in DNA-sequenties van codons en getranscribeerd op mRNA.
codons?
3 nucleotide basen
mRNA?
enkelstreng DNA
peptideverbindingen?
aminozuren zijn verbonden aan ekaar door peptideverbindingen.
- ketens van aminozuren heten (poly)peptiden
- lange peptideketens met een specifieke vorm heten eiwitten
stappen eiwitsynthese?
- ontvouwen DNA met genetische code
- code overschrijven op mRNA
- dat wordt gebruikt om allerlei aminozuren/eiwitten te maken
waar gaan eiwitten heen?
sommige blijven in de cel, sommigen gaan naar het celmembraam en andere verlaten de cel en werken als soort neurotransmitter.
waar gaan eiwitten heen?
sommige blijven in de cel, sommigen gaan naar het celmembraam en andere verlaten de cel en werken als soort neurotransmitter.
Golgi lichamen
eiwitten verpakken en voorzien van “adres en postzegel”
eiwitten in celmembraam
eiwitten die opgenomen worden in het celmembraam vormen kanaal, poort en pomp.
microtubili
transport
