Hoofdstuk 12 Flashcards
innate release mechanism
voorgeprogrammeerde reacties op stimuli. handig voor overleven. mensen hebben deze minder dan dieren die lager staan op de fylogenetische ladder
reuk (olfectia)
in je neus (in het olfactorisch epitheel) zitten geurreceptoren die reageren op chemische signalen
receptoren regenereren om de 60 dagen
paden van het reuksysteem?
- primaire pad naar pyriforme cortex en amygdala (emoties)
- secundaire naar orbitofrontale cortex via de thalamus (= doorgeefluik zintuigelijke info)
smaak (gustation)
iedere locatie op je tong heeft smaakreceptoren voor de smaken.
receptor is gevoelig voor bepaalde chemische stof, smaakknop interacteert hiermee en dit vormt actiepotentiaal voor.
paden voor smaak
- via thalamus naar S1 en primaire smaak cortex -> projecteert naar orbitofrontale cortex, waar combinatie met reuk gebeurt
- naar hypothalamus en amygdale (plezier uit eten)
gemotiveerd gedrag?
= gedrag dat een doel lijkt te vervullen
belangrijkst betrokken hersengebieden
- hypothalamus + hypofyse ; worden beïnvloed door
- limbisch systeem
- frontaalkwabben
opdeling gedrag
- regulerend: noodzakelijk voor overleving. gereguleerd door interne stimuli en gecontroleerd door hypothalamus
- niet-regulerend: niet-noodzakelijk voor overleving. beïnvloedt door externe stimuli en input via sensorische systeem. gecontroleerd door prefrontale cortex, limbisch systeem en hypothalamus
hypothalamus-hypofyse systeem
hypofyse zit achter optisch chiasma en geeft onder controle van de hypothalamus hormonen af aan de bloedbaan.
hypothalamus heeft verschillende kernen en hypofyse is omrringd door botstructuur.
hypofyse heeft voor- en achterkwab
hypofyse achterkwab (posterieur -> neuraal weefsel)
- ontvangt hormonen via axonen van hypothalamus (verlengstuk van hypothalamus)
- geeft deze af aan bloedbaan via kleine haarvaten in reactie op actiepotentiaal
- bijvoorbeeld oxytocine, vasopressine
hypofyse voorkwab (anterieur -> klierweefsel)
- ontvangt releasing hormoon (kan excitatie of inhibitie van hormonen aangeven) van hypothalamus via kleine haarvaten
- maakt zelf hormonen aan en geeft deze af aan bloedbaal
- bijvoorbeeld groeihormonen, prolactine, ACTH, thyreoïd.
hormoon regulerende activiteit in hypothalamus controle?
- feedback loops - bloedbaan is circulerend systeem dus hormonen komen terug bij hypo, zo bijhouden hoeveel hormonen in bloed.
- neurale regulatie - beïnvloedt door sensorische stimulatie, bijv. baby horen huilen en daardoor moedermelk aanmaakhormoon
- eerdere ervaringen - neurale plasticiteit, ieder brein is anders door andere omgeving.
hypothalamus bij ratten?
- laterale hypothalamus; stimulatie -> hongergevoel aan knop
- ventromediale hypothalamus; stimulatie -> gevoel van verzadiging uit knop
maar er is meer betrokken. niet alleen de hypothalamus. optelsom reguleert eetgedrag.
medische termen eten
afagie = niet meer eten
hyperfagie = te veel eten
spijsverteringssysteem (enterische systeem)
hier heeft hypothalamus ook invloed.
- maag, ingewanden
- alvleesklier; geeft insuline af
- lever: opslag glycogeen
- Twaalfvingerige darm: bevat hormoon gemonitord door hypothalamus die verzadiging beïnvloedt.
feedback loop CCK -> hypothalamus -> stopt eetgedrag
emotionele en cognitieve factoren eetgedrag
- emotionele: amygdala -> voorkeur voor eten (smaak)
- Cognitieve factoren: orbito prefrontale cortex -> reactie op etensgeur beïnvloedt smaakbeleving
twee effecten geslachtshormonen
twee effecten geslachtshormonen:
- organiserend effect: beïnvloeden ontwikkelen foetale brein, genderverschillen in cerebrale cortex.
- activerende effecten: beïnvloeden activiteit volwassen brein:
vrouwen; oestrogeen fluctuaties gerelateerd aan sexsueel gedrag
testosteron: fluctuaties in seksueel gedrag
effecten geslachtshormonen op hersenactiviteit
- hypothalamus bij ratten: niet seksuele motivatie, maar wel uitvoeren.
- amygdala: seksuele motivatie bij mannen (en waarschijnlijk ook vrouwen)
- cortex: rol niet duidelijk -> fantasie: ventrale visuele stroom -> plannen: frontaalkwab. frontale laesies kunnen leiden disinhibitie seksueel gedrag en verlies libido.
seksuele oriëntatie en genderidentiteit
- aangeboren
- beïnvloedt door hormonen
Darwin over emotioneel gedrag
- Darwin: emotionele toestanden komen tot uiting in extern observeerbaar gedrag (niet correct)
- functie: benaderen van pezierige stimulu of gedrag dat goed voor ons is en het ontwijken van gevaar of gedrag dat slecht voor ons is -> approach avoidance (zijn wel iets meer)
James Lange theorie
- James-Lange theorie: brein voelt pas na de actie de emotie. eerst wegrennen beer en dan pas angst.
bewijs hiervoor: mensen met schade aan ruggenmerg voelen emoties minder intens door minder sensorische input.
Appraisal theorie
ervaring van emoties zijn meerdere neurale netwerken betrokken die intens met elkaar verbonden zijn.
componenten van emotioneel gedrag
- subjectieve gevoelens - angst woede lifde
- fysiologische respons - autonome lichamelijke reacties
- cognitie - evaluatie stimulus, gedachte aan ervaring
subjectieve gevoelens - hersengebieden
amygdala (gevoel) + prefrontale cortex (actie)
fysiologische respons - hersengebieden
hypothalamus; vooral bij intense emoties, hartslag en zweten.
