Hoofdstuk 2 Flashcards
Neurale plasticiteit?
hersenweefsel heeft het vermogen om zich aan te passen aan de omgeving.
brain-body orientation system
locatie van hersengebieden met het gezicht als referentie
spatial orientation?
locatie van hersengebieden in relatie tot andere onderdelen van het lichaam
Anterior/frontal/rostral
bekijken vanaf de voorkant
- anterior = voorkant van het dier of hoofd
- frontal = voorkant in referentie tot hersensectie
- rostral = voorkant in referentie tot bek van het dier
Caudal/posterior
bekijken vanaf de achterkant
- caudal = bij/tegen de staart van het beest
- posterior = voor de menselijke ruggengraat
coronal/horizontal/saggital
manieren om menselijk lichaam te snijden/bekijken
- coronal = kroon (boven) naar beneden (krijgt frontal view)
- horizontaal (krijgt dorsal of ventral view)
- saggital = over de lengte als hersenen van zijkant gezien (krijgt medial of lateral view)
Dorsal/superior
- dorsal = rug van een 4 benig dier de ruggengraat van de mens, ook in referentie tot het menselijke brein, van boven
- superior = above
ventral/inferior
- ventral = buik van een 4 benig dier, in referentie tot het menselijk brein
- inferior = below
lateral/medial
- lateral = richting de zijkant van het lichaam of brein
- medial = richting het midden (specifiek het lichaams middellijn.
hersenbeschermende lagen van buiten naar binnen?
beschermd door schedel en hersenvlies (= meninges)
- dura mater/harde hersenvlies
- arachnoid layer/spinnewebvlies
- pia mater/zachte hersenvlies
dura mater/harde hersenvlies
bestaat uit twee lagen, heeft geen strakke vorm, maar zit wel tussen de holtes en vast aan de schedel. zorgt ervoor dat de hersenen niet tegen de schedel aan botsen. bevat veel bloedvaten en zenuwuiteinden
arachnoid layer/spinnewebvlies
ziet eruit als spinneweb, is niet stevig. bestaat uit collageen eiwit (bouwsteen in je lichaam) heeft weinig bloedvaten.
pia mater/zachte hersenvlies
ook goed doorbloed. tussen de pia mater en het spinnewebvlies vloeit cerebrospinale vloeistof (CSF).
cerebrospinale vloeistof?
absorbeert schok en vervoert afvalstoffen van je brein (zorgt ook dat je brein niet tegen je schedel stoot) en is maar 100 ml
CVA?
Cerebro vasculair accident; ookwel beroerte, ongeluk in je hersenen door de goede doorbloeding gebeuren kunnen fouten dus fataal zijn.
beroerte kan ook gebruikt worden bij bloeding op of tussen hersenvliezen
3 belangrijke bloedvaten die bloed naar het cerebrum brengen?
- anterior cerebral artery
- middle cerebral artery
- posterior cerebral artery
ischemisch CVA
herseninfarct, afsluiting van bloedvat door bloedprop of vernauwing, leidt tot lokaal zuurstoftekort en daarmee uitval hersendeel. medicijn is bloedverdunners
hemorragisch CVA
hersenbloeding, bloeduitstorting in de hersenen door opengebarsten of gescheurd bloedvat
3 belangrijkste hersenstructuren zichtbaar van buitenaf (zonder hersenvliezen)
- cerebrum = grote hersenen, twee hemisferen, meest geavanceerde denkwerk
- cerebellum = hangen onder de grote hersenen kleine hersenen, ondersteunen cerebrum met aansturen complexe bewegingen
- hersenstam = gespecialiseerd in vitale functies zoals ademhalen en leven
cerebrale cortex “hersenschors” kwabben?
- frontale kwab = executief functioneren
- partiele kwab = integratiefunctie
- occipitaal kwab = visueel
- temporaalkwabben = taalverwerking, auditief, objectherkenning en meer
namen zijn gebaseerd op schedelvorm
cerebrale cortex bestaat uit?
- gyrus = bochten
- sulcus = groeven
- fissure = diepe groef, bijna het binneste van je hersenweefsel, bijvoorbeed verdeling hersen delen.
longtidunal fissure?
verdeeld rechter- en linkerhemisfeer
stoffen binnen in de hersenen?
- grijze stof = zenuwcellen (geen isolerende laag) buitenkant hersenen
- witte stof = zenuwvezels (isolerende laag) - hoog gehalte hiervan in corpus callosum. binnenkant hersenen
- reticulaire stof = netvormig (mix van vezels en cellen)
corpus callosum?
hersenbalk
ventrikelsysteem
4 met elkaar verbonden holtes gevuld met cerebrospinale vloeistof
1e en 2e ventrikels?
= laterale ventrikels, een in elke hemisfeer, verbonden met 3e ventrikel
3e ventrikel
zit in diencephalon (tussenhersenen) tussen linker- en rechterthalamus, verbonden met 4e ventrikel
4e ventrikel?
tussen het cerebellum en de pons. verbonden met subarachnoïdale ruimte en centrale kanaal (in ruggenmerg)
centrale zenuwstelsel?
omvat de hersenen en het ruggenmerg
indeling van het zenuwstelsel
onder naar boven
- ruggenmerg (spinal cord)
- hersenstam (brainstem)
- grote hersenen (forebrain)
2 type cellen
- neuronen; hebben primaire functie
- gliacellen; hebben ondersteunende functie
waar zitten zenuwcellen?
buitenkant van de hersenschors, maar zijn niet op zichzelfstaand. verbonden door zenuwvezels
axonen?
zenuwvezels. omgeven door vettig laagje. uitloper van een zenuwcel die elextrische impulsen doorgeeft en zo zorgt voor informatieoverdracht in de hersenen.
axonen en zenuwvezels zijn hetzelfde
tractus en zenuw?
tractus is bundel van zenuwvezels binnen het centrale zenuwstelsel. buiten het centrale zenuwstelsel is het een zenuw, wordt tractus als hij het centrale zenuwstelsel inloopt
ruggenmerg?
onderdeel van het centrale zenuwstelsel, heeft tegenovergestelde witte en grijze stof als hersenen. dus grijze stof binnenkant en witte stof buitenkant.
segmenten ruggenmerg
5
- Cervicaal (7) nek
- Thoracaal (12) midden
- Lumbaal (3) onderrug
- Sacraal (5-6)
- Coccygeaal (1) staartbeentje
dermatoom?
lichaamsdeel (dat hoofdzakelijk wordt voorzien door ruggenmergzenuwen)
dermatoom en welke twee ruggenmergzenuwen?
- sensorische zenuw (binnenkomend, afferent); verstuurt info van de huid, gewrichten en spieren naar het ruggenmerg
- motorische zenuw (uitgaand, efferent); verstuurt informatie naar de spieren in een bepaald deel van het lichaam.
wet van Bell & Magendie
ruggenmergzenuwen zijn bilateraal.
- dorsale/posterieure hoorn (achterkant)= sensorisch/afferent
- ventrale/anterieure hoorn (voorkant)= motorisch/efferent
dus informatie komt in de achterkant van het ruggenmerg binnen en gaat aan de voorkant eruit.
12 paar hersenzenuwen
1 set voor de linkerkant en 1 voor de rechterkant
namen en functies zijn verplicht voor tentamen
- olfactorius = reuk
- opticus = zicht
- oculomotorius = oogbeweging
- trochlearis = oogbeweging
- trigeminus = gevoel in gezicht en beweging kauwspieren
- abducens = oogbeweging
- facialis = beweging van gelaatspieren (expressie)
- vestibulocochlearis = gehoor en evenwicht
- Glossopharyngeus = tong en keel beweging en sensatie
- vagus = hartslag, bloeddruk, ingewanden, beweging van strottenhoofd
- accessorius = nek- en halsspieren
- hypoglossus = tongspieren
Hoe lopen hersenzenuwen? en voordelen en nadelen?
recht naar de hersenen en niet via het ruggenmerg
- voordeel = snel
- nadeel = uitvalsproblemen als een zenuw gaat ontsteken
gezichtsverlamming van Bell
ontsteking van hersenzenuw VII (nervus facialis); zwelling -> compressie -> gedeeltelijk verlies van functie
- verslapping of verlamming van de aangezichtsspieren
autonome zenuwstelsel?
deel van het perifere zenuwstelsel dat onbewust plaatsvindende functies reguleert. heeft sympathetische divisie en parasympatische divisie
sympathetische divisie
“fight or flight response”
- stimulerend; activeren en opwinden
- verbonden met thoracale en lumbale ruggenmergsegmenten
- ganglia dichtbij ruggenmerg (wel grensstreng)
- preganglionaire (acetylcholine) vezels kort, postganglionaire (norepinephrine) vezels lang
Parasympathische divisie
“rest and digest”
- inhiberend: relaxen en voedsel verteren
- verbonden met sacrale ruggenmersegmenten, maar vooral met 3 hersenzenuwen (vagus, facialis en oculomotorius)
- ganglia dichtbij organen (geen grensstreng)
- preganglionaire vezels lang, postganglionaire vezels kort (beide acetylcholine)
Hersenstam
- achterhersenen = rhombencephalon (metencephalon + myelencephalon) -> met name motorische functies, zit onderin
- Middenhersenen = mesencephalon -> sensorische functies, middenin
- Tussenhersenen = Diencephalon -> integratie van sensorische en motorische functies, bovenin.
cerebellum zit aan de hersenstam aan de rug kant.
Achterhersenen
- pons = verbindt cerebellum met rest hersenen
- medulla & pons = vitale functies
- cerebellum (kleine hersenen) = timing en coördinatie
heeft een reticulaire formatie
middenhersenen
heeft cerebrale aquaduct (loopt cerebrinale vloeistof doorheen), loopt door hele middenhersenen en gaat over in ruggenmerg.
- dorsale kant heeft sensorische structuren
- ventrale kant motorische
tussenhersenen
- thalamus = integreert sensorische informatie en stuurt naar specifieke gebieden in cerebrale cortex (hersenschors)
- Hypothalamus = onder de thalamus, reguleert hormoonproductie en betrokken bij vrijwel alle aspecten van gedrag.
Grote hersenen (forebrain)
bestaat uit:
- cerebrale cortex
- basale ganglia
- hippocampus
- amygdala
ganglion
cluster van neuronen
basale ganglia
betrokken bij impliciet geheugen (motor skills) en controle en coördinatie van vrijwillige motorische bewegingen.
cerebrale cortex
grote hersenen
- neocortex: bestaat uit 6 lagen
- allocortex: bestaat uit minder lagen
de 6 lagen hebben allemaal een andere functie
Belangrijkste functies van het brein
- perceptie - waarneming
- integratie van informatie - creëeren van perceptuele wereld
- actie - gedrag
