Hoofdstuk 3 - Cyclusstoornissen

Question 1

Vanaf wanneer spreken we van een onregelmatige cyclus?

Answer 1

Bij een cycluslengte van minder dan 21 dagen of meer dan 35 dagen.

Question 2

Vanaf wanneer spreken we van polymenorroe?

Answer 2

Vanaf een cycluslengte van minder dan 21 dagen.

Question 3

Vanaf wanneer spreken we van oligomenorroe?

Answer 3

Wanneer er minder dan 6-8 periodes van menstruatie per jaar zijn.

Question 4

Wanneer spreken we van amenorroe?

Answer 4

Wanneer er gedurende minstens 6 maanden geen menses aanwezig zijn.

Question 5

Welke structuur is in principe niet nodig voor een goede menstruele cyclus?

Answer 5

De eileider.

Question 6

Wat is de meest voorkomende oorzaak van oligomenorroe?

Answer 6

Polycysteus ovariumsyndroom

Question 7

Wat is de frequentste genetische oorzaak van primaire amenorroe?

Answer 7

Congenitaal idiopathisch hypogonadotroop hypogonadisme: afwezige of onvolledige seksuele maturatie tegen de leeftijd van 18 jaar.

Question 8

Hoe heet het syndroom waarbij congenitaal idiopathisch hypogonadotroop hypogonadisme (IHH) gecombineerd is met anosmie?

Answer 8

Het syndroom van Kallmann.

Question 9

Hoe is het gestalte en de botkenmerken van meisjes met IHH of Kallmann?

Answer 9

Hun gestalte is bovengemiddeld gezien hun groeikraakbeenschijven niet sluiten maar hun botleeftijd is vertraagd en hun botdensiteit is lager.

Question 10

Wat is de frequentste oorzaak van hypothalame oligomenorroe?

Answer 10

Een te laag vetgehalte.

Question 11

Welke hormonen gesecreteerd door vetweefsel zijn essentieel voor de inductie en instandhouding van GnRH secretie?

Answer 11

Ghreline en leptine.

Question 12

Juist of fout?

Een tekort aan prolactine (hypoprolactinemie) zal de GnRH secretie onderdrukken.

Answer 12

Fout, een teveel aan prolactine (hyperprolactinemie) zal de GnRH secretie onderdrukken.

Question 13

Wat zijn oorzaken van hyperprolactinemie?

Answer 13

• Frequentst: prolactinesecreterend adenoom
• Medicamenteus: psychotrope medicatie, anti-emetica, opiaten en sommige antihypertensiva
• Zwangerschap en borstvoeding
• Primaire hypothyroïdie
• Nierinsufficiëntie

Question 14

Wat is het syndroom van Sheehan?

Answer 14

Totale hypofysaire insufficiëntie door acute necrose ten gevolge van een ernstige obstetrische bloeding.

Question 15

Wat is het eerste teken van hypofysaire uitval?

Answer 15

Afwezigheid van borststuwing en lactatie.

Question 16

Wat zijn de diagnostische criteria voor PCOS?

Answer 16

• Klinische en/of biochemische tekenen van hyperandrogenisme
• Tekenen van ovariële disfunctie: oligoanovulatie en/of polycystische eierstokken

Question 17

Wat is het effect van PCOS op het endometrium?

Answer 17

Door de perifere aromatisatie en de chronische anovulatie is er een oestrogeendominant endometrium met risico op hyperplasie.

Question 18

Wat is de spontane evolutie van PCOS?

Answer 18

Het verbetert in de tweede helft van de reproductieve periode.

Question 19

Waarop hebben vrouwen met PCOS een verhoogd risico?

Answer 19

• Type 2-diabetes en dyslipidemie
• Hypertensie, ischemisch hartlijden en cardiovasculaire mortaliteit
• Pre- of postmenopauzaal endometriumcarcinoom

Question 20

Hoe kan obesitas / DM zorgen voor hyperandrogenisme en hirsutisme?

Answer 20

Door de insulineresistentie t.h.v. de lever is er minder productie van SHBG. Hierdoor stijgt de vrije fractie van testosteron.

Question 21

Wat is het syndroom van Asherman?

Answer 21

Intra-uteriene adhesies door chronische inflammatie, focale necrose en littekenvorming van de decidua.

Question 22

Hoe ontstaat het syndroom van Asherman?

Answer 22

Meestal is het een gevolg van retentie van placentair weefsel na een miskraam of postpartum.

Question 23

Hoeveel follikels zijn aanwezig bij PCOS?

Answer 23

> 12 follikels van 2-9 mm in elk ovarium OF een berekend ovarieel volume van > 10 ml.

Question 24

Welke tailleomtrek wijst op de mogelijkheid van het metabole syndroom?

Answer 24

> 88 cm.

Question 25

Welke ratio van taille-op-heupomtrek wijst op een langdurig androgeenoverwicht?

Answer 25

> 85%.

Question 26

Waar wijst een negatieve progesterondervingstest op?

Answer 26

Hypo-oestrogenemie?

Question 27

Waar wijst een positieve progesterondervingstest op?

Answer 27

Anovulatoire oligomenorroe.

Question 28

Bij welke vrouwen wordt er een test met oestrogenen en progestagenen uitgevoerd?

Answer 28

Bij vrouwen met een negatieve progestageentest bij wie een anatomisch ptobleem niet kan worden uitgesloten.

Question 29

Wat is de volgende stap indien de test met oestrogenen + progestagenen geen dervingbloeding oplevert?

Answer 29

Anatomisch nazicht d.m.v. transvaginale echografie.

Question 30

Welke oestrogeenantagonist dient men toe bij een patiënte met hypothalame oligoamenrroe en zwangerschapswens?

Answer 30

Clomifeencitraat.

Question 31

Hoeveel bloedafnames moet men doen om de diagnose van hyperprolactinemie te stellen?

Answer 31

Twee of vier bepalingen in één uur. Liefst ‘s morgens na het ontwaken.

Question 32

Wat is de volgende stap indien toediening van clomifeencitraat bij de patiënt met hypothalame oligomenorroe niet geholpen heeft?

Answer 32

Toediening van exogene gonadotrofines.

Question 33

Waaruit bestaat de therapie van hyperprolactinemie?

Answer 33

• Medicamenteus: medicatie stoppen
• Idiopathisch / adenoom: cabergoline

Question 34

Moet cabergoline gestopt worden tijdens de zwangerschap?

Answer 34

Best wel, tenzij bij grote macroprolactinomen of flare-up van symptomen door groei.

Question 35

Waaruit bestaat de behandeling van PCOS?

Answer 35

• Oestroprogestageenpreparaat (de pil)
• Indien ernstig hirsutisme: na 6-9 aand bijkomend anti-androgene medicatie
• Indien contra-indicatie voor oestrogenen: progestageen op cyclische wijze
• Indien metabool syndroom: levensstijlveranderingen met ev. metformine

Question 36

In welke dosis wordt clomifeencitraat toegediend?

Answer 36

Men start met 50 mg per dag gedurende vijf dagen. Indien geen ovulatie bereikt wordt, kan de dosis opgedreven worden tot 150 mg per dag voor 6 cycli.

Question 37

Wat is de enige indicatie voor glucocorticoïdtherapie in de gynaecologische endocrinologie?

Answer 37

Zwangerschapswens bij NCAHH.

Question 38

Welk glucocorticoïd krijgt de voorkeur: hydrocortison of dexamethason?

Answer 38

Hydrocortison, het wordt namelijk afgebroken door de placenta waardoor de foetus niet blootgesteld wordt.