Hoofdstuk 3 - Cyclusstoornissen Flashcards
Vanaf wanneer spreken we van een onregelmatige cyclus?
Bij een cycluslengte van minder dan 21 dagen of meer dan 35 dagen.
Vanaf wanneer spreken we van polymenorroe?
Vanaf een cycluslengte van minder dan 21 dagen.
Vanaf wanneer spreken we van oligomenorroe?
Wanneer er minder dan 6-8 periodes van menstruatie per jaar zijn.
Wanneer spreken we van amenorroe?
Wanneer er gedurende minstens 6 maanden geen menses aanwezig zijn.
Welke structuur is in principe niet nodig voor een goede menstruele cyclus?
De eileider.
Wat is de meest voorkomende oorzaak van oligomenorroe?
Polycysteus ovariumsyndroom
Wat is de frequentste genetische oorzaak van primaire amenorroe?
Congenitaal idiopathisch hypogonadotroop hypogonadisme: afwezige of onvolledige seksuele maturatie tegen de leeftijd van 18 jaar.
Hoe heet het syndroom waarbij congenitaal idiopathisch hypogonadotroop hypogonadisme (IHH) gecombineerd is met anosmie?
Het syndroom van Kallmann.
Hoe is het gestalte en de botkenmerken van meisjes met IHH of Kallmann?
Hun gestalte is bovengemiddeld gezien hun groeikraakbeenschijven niet sluiten maar hun botleeftijd is vertraagd en hun botdensiteit is lager.
Wat is de frequentste oorzaak van hypothalame oligomenorroe?
Een te laag vetgehalte.
Welke hormonen gesecreteerd door vetweefsel zijn essentieel voor de inductie en instandhouding van GnRH secretie?
Ghreline en leptine.
Juist of fout?
Een tekort aan prolactine (hypoprolactinemie) zal de GnRH secretie onderdrukken.
Fout, een teveel aan prolactine (hyperprolactinemie) zal de GnRH secretie onderdrukken.
Wat zijn oorzaken van hyperprolactinemie?
- Frequentst: prolactinesecreterend adenoom
- Medicamenteus: psychotrope medicatie, anti-emetica, opiaten en sommige antihypertensiva
- Zwangerschap en borstvoeding
- Primaire hypothyroïdie
- Nierinsufficiëntie
Wat is het syndroom van Sheehan?
Totale hypofysaire insufficiëntie door acute necrose ten gevolge van een ernstige obstetrische bloeding.
Wat is het eerste teken van hypofysaire uitval?
Afwezigheid van borststuwing en lactatie.
Wat zijn de diagnostische criteria voor PCOS?
- Klinische en/of biochemische tekenen van hyperandrogenisme
- Tekenen van ovariële disfunctie: oligoanovulatie en/of polycystische eierstokken
Wat is het effect van PCOS op het endometrium?
Door de perifere aromatisatie en de chronische anovulatie is er een oestrogeendominant endometrium met risico op hyperplasie.
Wat is de spontane evolutie van PCOS?
Het verbetert in de tweede helft van de reproductieve periode.
Waarop hebben vrouwen met PCOS een verhoogd risico?
- Type 2-diabetes en dyslipidemie
- Hypertensie, ischemisch hartlijden en cardiovasculaire mortaliteit
- Pre- of postmenopauzaal endometriumcarcinoom
Hoe kan obesitas / DM zorgen voor hyperandrogenisme en hirsutisme?
Door de insulineresistentie t.h.v. de lever is er minder productie van SHBG. Hierdoor stijgt de vrije fractie van testosteron.
Wat is het syndroom van Asherman?
Intra-uteriene adhesies door chronische inflammatie, focale necrose en littekenvorming van de decidua.
Hoe ontstaat het syndroom van Asherman?
Meestal is het een gevolg van retentie van placentair weefsel na een miskraam of postpartum.
Hoeveel follikels zijn aanwezig bij PCOS?
> 12 follikels van 2-9 mm in elk ovarium OF een berekend ovarieel volume van > 10 ml.
Welke tailleomtrek wijst op de mogelijkheid van het metabole syndroom?
> 88 cm.
Welke ratio van taille-op-heupomtrek wijst op een langdurig androgeenoverwicht?
> 85%.
Waar wijst een negatieve progesterondervingstest op?
Hypo-oestrogenemie?
Waar wijst een positieve progesterondervingstest op?
Anovulatoire oligomenorroe.
Bij welke vrouwen wordt er een test met oestrogenen en progestagenen uitgevoerd?
Bij vrouwen met een negatieve progestageentest bij wie een anatomisch ptobleem niet kan worden uitgesloten.
Wat is de volgende stap indien de test met oestrogenen + progestagenen geen dervingbloeding oplevert?
Anatomisch nazicht d.m.v. transvaginale echografie.
Welke oestrogeenantagonist dient men toe bij een patiënte met hypothalame oligoamenrroe en zwangerschapswens?
Clomifeencitraat.
Hoeveel bloedafnames moet men doen om de diagnose van hyperprolactinemie te stellen?
Twee of vier bepalingen in één uur. Liefst ‘s morgens na het ontwaken.
Wat is de volgende stap indien toediening van clomifeencitraat bij de patiënt met hypothalame oligomenorroe niet geholpen heeft?
Toediening van exogene gonadotrofines.
Waaruit bestaat de therapie van hyperprolactinemie?
- Medicamenteus: medicatie stoppen
- Idiopathisch / adenoom: cabergoline
Moet cabergoline gestopt worden tijdens de zwangerschap?
Best wel, tenzij bij grote macroprolactinomen of flare-up van symptomen door groei.
Waaruit bestaat de behandeling van PCOS?
- Oestroprogestageenpreparaat (de pil)
- Indien ernstig hirsutisme: na 6-9 aand bijkomend anti-androgene medicatie
- Indien contra-indicatie voor oestrogenen: progestageen op cyclische wijze
- Indien metabool syndroom: levensstijlveranderingen met ev. metformine
In welke dosis wordt clomifeencitraat toegediend?
Men start met 50 mg per dag gedurende vijf dagen. Indien geen ovulatie bereikt wordt, kan de dosis opgedreven worden tot 150 mg per dag voor 6 cycli.
Wat is de enige indicatie voor glucocorticoïdtherapie in de gynaecologische endocrinologie?
Zwangerschapswens bij NCAHH.
Welk glucocorticoïd krijgt de voorkeur: hydrocortison of dexamethason?
Hydrocortison, het wordt namelijk afgebroken door de placenta waardoor de foetus niet blootgesteld wordt.
