Hoofdstuk 2 Theoretische perspectieven en onderzoek

Question 1

Theorie

Answer 1

Verklaring of voorspelling ten aanzien van een verschijnsel, die een raamwerk biedt om de relaties tussen een reeks feiten of principes te begrijpen.

Question 2

Psychodynamisch perspectief

Answer 2

Benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat gedrag gemotiveerd wordt door innerlijke krachten, herinneringen en conflicten, waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en waarover hij weinig controle heeft.

Question 3

Psychoanalystische theorie

Answer 3

Theorie die ervan uitgaat dat onbewuste krachten bepalend zijn voor iemand persoonlijkheid en gedrag (Freud).

Question 4

Id

Answer 4

het primitieve, ongeorganiseerde, aangeboren deel van de persoonlijkheid dat opereert vanuit het genotsprincipe

Question 5

Ego

Answer 5

het rationale en redelijke deel van de persoonlijkheid, dat opereert vanuit het realiteitsprincipe.

Question 6

Superego

Answer 6

het aspect van de persoonlijkheid dat iemand geweten vertegenwoordigt en het onderscheid maakt tussen goed en kwaad.

Question 7

Psychoseksuele ontwikkeling

Answer 7

vijf fasen die kinderen volgens Freud doorlopen, waarin genot, of bevrediging, telkens gericht is op een andere biologische functie en een ander deel van het lichaam.

Question 8

Fixatie

Answer 8

Gedrag dat in een eerdere ontwikkelingsfase is blijven steken als gevolg van een onopgelost conflict (freud)

Question 9

Psychosociale ontwikkeling

Answer 9

de veranderingen in onze interacties met anderen en in hoe we aankijken tegen het gedrag van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij. (Erikson)

Question 10

Behavioristisch perspectief

Answer 10

Benadering binnen de psychologie die ervan uitgaat dat je moet kijken naar waarneembaar gedrag en externe stimuli in de omgeving om de ontwikkeling van het individu te begrijpen. (John B. Watson)

Question 11

Stimulus-respons-leren

Answer 11

Vormen van leren die we kunnen beschrijven in termen van stimuli en responsen, zoals de klassieke en operante conditionering.

Question 12

Klassieke conditionering

Answer 12

Een vorm van leren waarbij een organisme op een bepaalde manier leert reageren op een neutrale stimulus die dat type respons normaal gesproken niet uitlokt. (Pavlov)

Question 13

Operante conditionering

Answer 13

Een vorm van leren waarbij een vrijwillige respons versterkt of verzwakt wordt, afhankelijk van de associatie met positieve of negatieve consequenties. (Skinner)

Question 14

Gedragsmodificatie

Answer 14

Een op het behavioristisch perspectief gebaseerde techniek om de frequentie van gewenst gedrag te verhogen en de frequentie van ongewenst gedrag te verlagen.

Question 15

Sociaal cognitieve leertheorie

Answer 15

Benadering binnen de psychologie waarbij de nadruk ligt op leren door het gedrag van een ander persoon (een model) te observeren en na te doen. (Bandura)

Question 16

Cognitief perspectief

Answer 16

Benadering binnen de psychologie die zich richt op de processen die mensen in staat stellen de wereld te leren kennen, begrijpen en overdenken.

Question 17

Assimilatie

Answer 17

Het proces waarbij mensen een nieuwe ervaring interpreteren aan de hand van hun huidige cognitieve ontwikkelingsstadium en denkwijze.

Question 18

Accommodatie

Answer 18

Het proces waarbij bestaande manieren van denken of doen veranderen in reactie op nieuwe stimuli of gebeurtenissen.

Question 19

Informatieverwerkingstheorie

Answer 19

Benadering van cognitieve ontwikkeling die probeert te achterhalen op welke manier mensen informatie coderen, opslaan en terughalen.

Question 20

Cognitieve neurowetenschap

Answer 20

Bendering van cognitieve ontwikkeling die zich richt op de invloed van hersenprocessen op cognitieve activiteit.

Question 21

Systemisch perspectief

Answer 21

Perspectief waarbij men kijkt naar de relatie tussen individuen en hun fysieke wereld, cognitieve wereld, persoonlijkheidswereld en sociale wereld.

Question 22

Bio-ecologisch model

Answer 22

Model ontwikkelt door Bronfenbrenner dat uitgaat van vijf omgevingsniveaus die elk organisme gelijktijdig beïnvloeden. Het microsysteem, mesosysteem, exosysteem, macrosysteem en het chronosysteem

Question 23

Sociaal-culturele theorie

Answer 23

Benadering binnen de psychologie die het verloop van de cognitieve ontwikkeling ziet als het resultaat van sociale interacties tussen de leden van een cultuur. (Vygotsky)

Question 24

Evolutionair perspectief

Answer 24

Benadering binnen de psychologie die gedrag probeert te identificeren dat het resultaat is van de genetische erfenis van onze voorouders.

Question 25

Ethologie

Answer 25

De wetenschap die kijkt naar de invloed van biologische kenmerken op gedrag.

Question 26

Gedragsgenetica

Answer 26

De wetenschap die kijkt naar het effect van erfelijkheid op gedrag.

Question 27

Zelfdeterminatietheorie

Answer 27

Theorie over menselijke motivatie uitgaande van de kerngedachte dat er drie natuurlijke basisbehoeften zijn die het functioneren, het welbevinden en de groep van mensen beïnvloeden: autonomie, verbondenheid en competentie.

Question 28

Humanistisch perspectief

Answer 28

Benadering binnen de psychologie wat een reactie is op het behaviorisme en de psychoanalyse, ontwikkeld door Rogers en Maslow. Het gaat uit van het positieve idee dat mensen een aangeboren drang hebben tot zelfactualisatie om daarmee zowel het eigen welzijn als dat van de maatschappij te verbeteren.

Question 29

Empirisch-wetenschappelijke methoden

Answer 29

Procedures om ideeën en vragen te toetsen met behulp van zorgvuldige, gecontroleerde technieken en systematische dataverzameling gebaseerd op eigen, objectieve waarnemingen.

Question 30

Hypothese

Answer 30

Een voorspelling die toetsbaar, oftewel weerlegbaar is.

Question 31

Operationalisering

Answer 31

De vertaling van een hypothese in specifieke, toetsbare procedures die gemeten en waargenomen kunnen worden.

Question 32

Experimenteel onderzoek

Answer 32

Onderzoek dat bedoeld is om causale relaties tussen verschillende factoren te ontdekken.

Question 33

Correlationeel onderzoek

Answer 33

Onderzoek dat bedoeld is om vast te stellen of er tussen twee (om meer) factoren een verband of correlatie bestaat.

Question 34

Steekproef

Answer 34

de groep participanten die is geselecteerd voor een onderzoek, met de bedoeling dat de resultaten van het onderzoek gelden voor een soortgelijke grotere groep (de populatie)

Question 35

Experiment

Answer 35

Een onderzoeksmethode om een oorzaak-gevolgrelatie vast te stellen, waarbij de onderzoeker verschillende ervaringen voor verschillende groepen participanten of proefpersonen creëert.

Question 36

Experimentele conditie

Answer 36

De procedure, zoals een behandeling, die de onderzoeker bestudeert en de omstandigheden waaraan de experimentele groep wordt blootgesteld.

Question 37

Experimentele groep

Answer 37

De groep die in een experiment wordt blootgesteld aan de experimentele conditie.

Question 38

Controlegroep

Answer 38

De groep die in een experiment niet wordt blootgesteld aan de experimentele conditie.

Question 39

Onafhankelijke variabele

Answer 39

De omstandigheid of factor die de onderzoeken onder controle heeft of manipuleert.

Question 40

Afhankelijke variabele

Answer 40

De variabele die de onderzoeker gaat meten en waarvan hij verwacht dat deze beïnvloed wordt door de onafhankelijke variabele.

Question 41

Surveyonderzoek

Answer 41

Onderzoek waarbij aan een grote groep mensen vragen gesteld worden over attitudes, gedrag of denkbeelden over een bepaald onderwerp. (ook wel enquête onderzoek).

Question 42

Natuurlijke observaties

Answer 42

Onderzoek waarbij natuurlijk voorkomend gedrag wordt geobserveerd zonder in te grijpen in de situatie.

Question 43

Casestudy

Answer 43

Studie waarbij de toestand waarin één individu of een groep individuen verkeert diepgaand en uitvoerig wordt onderzocht.

Question 44

Veldonderzoek

Answer 44

Onderzoek uitgevoerd in een natuurlijke omgeving

Question 45

Laboratoriumonderzoek

Answer 45

Onderzoek uitgevoerd in een gecontroleerde omgeving die expliciet is opgezet om de gebeurtenissen constant te houden.

Question 46

Theoretisch onderzoek

Answer 46

Onderzoek dat bedoeld is om verklaringen te toetsen en nieuwe wetenschappelijke kennis te vergaren.

Question 47

Toegepast onderzoek

Answer 47

Onderzoek dat bedoeld is om praktische oplossingen voor directe problemen te vinden.

Question 48

Fundamenteel onderzoek

Answer 48

Onderzoek dat gericht is op het verwerven van kennis over grondbeginselen en basismechanismen, zonder stil te staan bij de mogelijke toepassingen van die kennis.

Question 49

Praktijkgericht onderzoek

Answer 49

Onderzoek waarvan de vraagstelling wordt ingegeven door een beroepspraktijk en waarvan de kennis direct bijdraagt aan die beroepspraktijk.

Question 50

Longitudinaal onderzoek

Answer 50

Onderzoek waarin het gedrag van één of meer individuen door de tijd heen wordt gemeten.

Question 51

Dwarsdoorsnedeonderzoek of cross-sectioneel onderzoek

Answer 51

Onderzoek waarbij mensen van verschillende leeftijden op hetzelfde tijdstip met elkaar worden vergeleken.

Question 52

Cross-sequentieel onderzoek

Answer 52

Onderzoek waarin een aantal verschillende leeftijdsgroepen op verschillende tijdstippen worden bestudeerd.