Hoofdstuk 10. De sociaalemotionele ontwikkeling en de persoonlijkheidsontwikkeling in de peuter- en kleutertijd.

Question 1

Psychosociale ontwikkeling

Answer 1

De veranderingen in onze interacties met anderen en in hoe we aankijken tegen het gedrag van anderen en tegen onszelf als leden van de maatschappij (Erikson)

Question 2

Stadium van autonomie-versus-schaamte

Answer 2

Volgens Erikson de periode waarin kinderen van twaalf à achttien maanden tot drie jaar zelfstandigheid en autonomie ontwikkelen als hun ouders hun verkenningsdrang stimuleren, en schaamte en zelftwijfel ervaren als ouders te veel of te weinig verwachten.

Question 3

Stadium van initiatief-versus-schuldgevoel

Answer 3

Volgens Erikson de periode van het derde tot het zesde jaar waarin kinderen te maken krijgen met conflicten tussen het verlangen om initiatief te nemen en in het middelpunt te staan en het schuldgevoel dat voortvloeit uit de onbedoelde consequenties van hun acties.

Question 4

Zelfbeeld

Answer 4

Iemands identiteit of de opvattingen die hij van zichzelf als persoon heeft

Question 5

Individualistische oriëntatie

Answer 5

Denk- en leefwijze waarin de nadruk ligt op persoonlijke identiteit, de eigenheid van het individu en persoonlijk belang.

Question 6

Collectivistische oriëntatie

Answer 6

Denk- en leefwijze waarin de nadruk ligt op onderlinge en wederzijdse afhankelijkheid.

Question 7

Oedipuscomplex

Answer 7

Psychoanalytisch concept waarbij jongens een erotische binding ervaren met hun moeder en hun vader als concurrent zien

Question 8

Identificatie (volgens psychoanalyse)

Answer 8

Psychisch proces waarbij iemand zich eigenschappen, houdingen en waarden van de ander eigen maakt en zichzelf geheel of gedeeltelijk transformeert naar het model van deze ander.

Question 9

Elektracomplex

Answer 9

Psychoanalytisch concept waarbij meisjes een bezittelijke genegenheid voor hun vader vertonen, waarbij rivaliteit en afstand ten opzichte van de moeder ontstaat.

Question 10

Genderidentiteit

Answer 10

Het persoonlijk gevoel over de eigen seksuele identiteit. Genderidentiteit kan samenvallen met het geboortegeslacht maar kan er ook van verschillen.

Question 11

Genderschema

Answer 11

Een cognitief raamwerk waarbinnen genderrelevante informatie wordt geordend.

Question 12

Genderconstantie

Answer 12

Het feit dat mensen permanent mannelijk of vrouwelijk zijn als gevolg van vaste, onveranderlijke biologische factoren.

Question 13

Genderexpressie

Answer 13

De manier waarop iemand de genderbeleving via gedrag naar buiten brengt.

Question 14

Genderdiversiteit

Answer 14

Aandacht voor de verschillen tussen de verscheidenheid in genderidentiteiten, -rollen, en -expressies.

Question 15

Functioneel spel

Answer 15

Spelvorm die bestaat uit eenvoudige, zich herhalende activiteiten

Question 16

Constructief spel

Answer 16

Spelvorm waarbij kinderen objecten manipuleren om iets te produceren of te bouwen.

Question 17

Solospel

Answer 17

Spelvorm waarbij een kind alleen speelt, ogenschijnlijk zonder anderen op te merken.

Question 18

Parallel spel

Answer 18

Spelvorm waarbij kinderen naast elkaar met hetzelfde materiaal spelen zonder wezenlijke interactie

Question 19

Toekijkend spel

Answer 19

Spelvorm waarbij kinderen alleen maar naar het spel van anderen kijken zonder zelf mee te doen.

Question 20

Associatief spel

Answer 20

Spelvorm waarbij twee of meer kinderen daadwerkelijk de interactie aangaan doordat ze speelgoed of materiaal uitwisselen of lenen, hoewel ze niet hetzelfde doen.

Question 21

Coöperatief spel

Answer 21

Spelvorm waarbij kinderen echt met elkaar spelen.

Question 22

Theory of mind

Answer 22

De (cognitieve) vaardigheid om aan jezelf en anderen gedachten, gevoelens, ideeën en intenties toe te schrijven en op basis daarvan te anticiperen op het gedrag van anderen.

Question 23

Autoritaire opvoedingsstijl

Answer 23

Manier van opvoeden die zich kenmerkt door controlerend, streng, star en koud gedrag, vaak straffen en het eisen van strikte gehoorzaamheid van kinderen.

Question 24

Permissieve opvoedingsstijl

Answer 24

Manier van opvoeden die zich kenmerkt door het stellen van weinig eisen en grenzen aan kinderen en tegelijkertijd een warme en verzorgende houding.

Question 25

Autoritatieve opvoedingsstijl

Answer 25

Een liefde vollen en emotioneel ondersteunende manier van opvoeden, die zich enerzijds kenmerkt door het hanteren van duidelijke en consistente regels en anderzijds door het uitleggen aan kinderen waarom zij zich op een bepaalde manier moeten gedragen.

Question 26

Onverschillige opvoedingsstijl

Answer 26

Manier van opvoeden die zich kenmerkt door het niet of nauwelijks tonen van belangstelling voor het kind en door ongeïnteresseerd, afwijzen en emotioneel afstandelijk gedrag.

Question 27

Morele ontwikkeling

Answer 27

De rijping van iemands rechtvaardigheidsgevoel en van zijn besef van goed of fout.

Question 28

Moreel realisme

Answer 28

Het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen regels als vast en onveranderlijk beschouwen (Piaget)

Question 29

Beginnende coöperatiestadium

Answer 29

Het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen gedeelde regels leren tijdens sociale spelletjes en deze regels nog steeds als grotendeels onveranderlijk beschouwen. (Piaget)

Question 30

Autonome coöperatiestadium

Answer 30

Het stadium van morele ontwikkeling waarin kinderen zich ervan bewust worden dat formele spelregels gewijzigd kunnen worden als de mensen die het spel willen spelen het daarmee eens zijn. (Piaget)

Question 31

Immanente rechtvaardigheid

Answer 31

Het idee dat het overtreden van regels direct bestraft dient te worden.

Question 32

Preconventioneel niveau

Answer 32

Kohlbergs eerste niveau van morele ontwikkeling waarin de persoon gericht is op een externe autoriteit en het weegschaalmodel hanteert (gericht op het vermijden van straf en het krijgen van een beloning)

Question 33

Conventioneel niveau

Answer 33

Kohlbergs tweede niveau van morele ontwikkeling waarin de persoon gericht is op wat men van hem of haar verwacht en op wat de groep of meerderheid goed vindt.

Question 34

Postconventioneel niveau

Answer 34

Kohlbergs derde niveau van morele ontwikkeling waarin de persoon gericht is op in overleg overeengekomen afspraken en eigen en universele morele principes

Question 35

Prosociaal gedrag

Answer 35

Behulpzaam gedrag dat ten goede komt aan anderen.

Question 36

Abstract modeling

Answer 36

Proces waarbij kinderen algemene regels en principes ontwikkelen die ten grondslag liggen aan het gedrag dat ze observeren

Question 37

Empathie

Answer 37

Het vermogen om zich in de gedachte- en belevingswereld van andere in te leven.

Question 38

Instrumentele agressie

Answer 38

Agressie die wordt gemotiveerd door de wens om een concreet doel te bereiken

Question 39

Expressieve agressie

Answer 39

Het agressief uiten van ongenoegen, vaak niet gericht op een andere persoon, maar meer op een bepaalde situatie.

Question 40

Emotionele zelfregulatie

Answer 40

Het vermogen om de aard en intensiteit van emoties aan te passen tot een gewenst niveau.

Question 41

Relationele agressie

Answer 41

Niet-fysieke agressie die bedoeld is om een ander psychisch te kwetsen.