Hersenstam en slaapstoornissen

Question 1

Waar is de hersenstam bij betrokken?

Answer 1

aandacht, arousal, bewustzijn en slaap

Question 2

De hersenstam kan worden opgedeeld in het rostrale en caudale deel. Welke projecties gaan door welk deel?

Answer 2

• rostrale deel: ascenderende projecties
• caudale deel: descenderende projecties

Question 3

Waar zijn de ascenderende in het rostrale deel van de herstenstam belangrijk voor?

Answer 3

attentie, arousal, bewustzijn

Question 4

Waar zijn de descenderende projecties in het caudale deel van de hersenstam belangrijk voor?

Answer 4

Tonus van de spieren, houding en evenwicht

Question 5

Een klein stukje schade in de hersenstam kan al leiden tot een…

Answer 5

coma

Question 6

Wat zijn twee pathofysiologische mechanismen die een coma kunnen veroorzaken?

Answer 6

een diffuse uitval (insult) voor beide hersenhelften of een brandpunt laesie waarbij het stijgende reticulaire activeringssysteem (ARAS) betrokken is gelegen in de bovenste pons, middenhersenen en diencephalon

Question 7

Stelling: een laesie in 1 hersenhelft kan al resulteren in een coma

Answer 7

niet waar, je hebt bihemisferische disfunctie nodig om dat te veroorzaken

Question 8

Wat zijn de grootste oorzaken van een coma?

Answer 8

beroerte, craniale trauma en drugsvergifting

Question 9

Welke score wordt gebruikt voor het bepalen van kwantitatief bewustzijn?

Answer 9

De Glasgow Coma Scale (EMV) score

Question 10

Wat wordt er bedoeld met het ‘locked in syndrome;?

Answer 10

schade aan ventrale pons -, zijn mentaal/cognitief wakker, en kunnen enkel de ogen bewegen, maar verder kunnen zijn niet bewegen.

Question 11

Welke neurotransmitter wordt uitgescheden door de telencephalon en diencephalon?

Answer 11

acetylcholine en histamine

Question 12

Welke neurotransmitter wordt uitgescheden door het mesencephalon?

Answer 12

dopamine

Question 13

Welke neurotransmitter wordt uitgescheden door het rhombencephalon?

Answer 13

Noradrenaline en serotonine

Question 14

Welke drie stadia van slaap zijn er?

Answer 14

• wakker
• REM-slaap
• niet-REM slaap

Question 15

Waar staat REM voor?

Answer 15

Rapid Eye Movement

Question 16

Stelling: tijdens de remslaap verlam je

Answer 16

klopt

Question 17

Welke neurotransmitter zorgt ervoor dat je in de remslaap terecht komt en kan dromen?

Answer 17

Acetylcholine

Question 18

Om de … minuten wissel je tussen REM-slaap en normale slaap

Answer 18

30

Question 19

Periodes van REM worden steeds langer/korter

Answer 19

langer (en niet-REM steeds korter!)

Question 20

Welke hersenstructuren zijn betrokken bij slaap?

Answer 20

• thalamus
• hypothalamus
• SCN
  (nucleus suprachiasmaticus
  )
• hersenstam

Question 21

welke rol vervult de thalamus tijdens de slaap?

Answer 21

is ook wel de ‘final common pathway’, wordt aan/uitgeschakeld bij begin/einde slaap

Question 22

welke rol vervult de hypothalamus tijdens de slaap?

Answer 22

begin van de slaap

Question 23

Welke rol vervult de hersenstam tijdens de slaap?

Answer 23

continueren (REM)slaap

Question 24

waardoor raak je ‘verlamd’ tijdens je REM slaap?

Answer 24

Direct inhibitoire banen direct vanuit de hersenstam naar de motorische voorhoorn tijdens de remslaap waardoor je ‘verlamd’ bent

Question 25

ICSD-3 kent 81 slaap stoornissen… noem enkele

Answer 25

• Insomnia stoornissen
• Slaap-gerelateerde ademhalingsstoornissen
• Hypersomnolentie
• Circadiane ritme stoornissen
• Slaap-gerelateerde bewegingsstoornissen
• Parasomnias
• Andere slaapstoornissen

Question 26

wat staat er in je DD bij te weinig slaap?

Answer 26

insomnie (10%), rusteloze benen, periodic limb movement syndrome, narcolepsie, slaapapneu (obese), parasomnieën (bv REM sleep behaviour disorder – RBD, slaapwandelen/tandenknarsen)

Question 27

Wat staat er in je DD bij te veel slaap?

Answer 27

excessive daytime sleepiness (EDS), narcolepsie, hypersomnie

Question 28

REM slaap stoornis (bewegen tijdens REM-slaap, kan ook bewegen/reageren op wat er gebeurd in de droom) voorspelt

Answer 28

(direct) neurodegeneratie (zoals Lewy body disorder, Parkinson)

Question 29

Bij insomnie heeft iemand meer dan drie maanden klachten minimaal 3x/w. Het komt vrij vaak voor (31%). Wat zijn mogelijke oorzaken van insomnie?

Answer 29

o Neurologische ziekten: Alzheimer, Parkinson, MS, etc
o Primaire of psychofysiologische insomnie: inslaap-, doorslaap-, gemengd, rusteloze slaap
o Psychologische/psychiatrische problemen: depressie, angst, ADHD, bipolair, etc.

Question 30

Wat zijn kenmerken van OSASI-apneu?

Answer 30

• Snurken
• Ademhaling stop
• Hypersomnolentie
• Cognitieve klachten
• Hoofdpijn, impotentie, ….

Question 31

Hoe werken de meeste slaapmedicatie?

Answer 31

Door aan te grijpen op neurotransmitter! Voorbeelden:
- GABA: A en B receptors: benzodiazepines (versterken)
o Overdosis relatief veilig, maar cave alcohol en andere drugs en apneu
o Verslaving
o Halfwaarde tijd bepaalt neven effecten: geheugen, cognitie
o Spierverslappers, anxiolytica
- HistamineL H1, H2, H3, H4 receptors
- Monoamines NA (alfa en beta), 5HT (I-x?), DA (1-5)
- Melatonin: MT1, MT2, (MT3)
- Orexin

Question 32

Waarom is waakzaamheid geborgen bij het geven van medicatie bij insomnie

Answer 32

als je de slaapstoornis niet oplost ben je aan het dweilen met de kraan open

Question 33

Wat valt onder niet-medicamenteuze behandeling van insomnie?

Answer 33

• Slaap restrictie: Het is niet rustgevend om lang stil te liggen in bed. Ga later in bed leggen!
• Cognitieve gedragstherapie
• Lichttherapie
• Slaap hygiene
• Beweging
• lichaamstemperatuur