Aandacht, executieve functies en geheugen Flashcards
Waar staat ARAS voor?
Ascending Reticular Activating System
Waar is de ARAS mee betrokken?
aandacht
Wat doet de thalamus met de informatie die vanuit de ARAS binnenkomt voordat het naar de cortex wordt gestuurd?
filtering van informatie; herhaalde en zwakke stimuli
Waar is bewuste verwerking van informatie (alertheid)?
cerebrale cortex
Waarom is aandacht belangrijk?
- Omgaan met beperkte hersencapaciteit
- Faciliteiten stimulusdetecties en perceptie
- Relevante hersenprocessen activeren (geheugen)
- Klaarmaken om in actie te komen! (bekende situaties hoef je minder moeite voor te doen)
Informatieverwerking kan automatisch en gecontroleerd worden verwerkt. Wat zijn kenmerken van elk?
- Automatisch
o Stimulus-gestuurd
o Bottom-up
o Onbeperkte capaciteit; snel
o Geen aandachtsinspanning nodig
o Eenmaal aangeleerd, moeilijk te veranderen - Gecontroleerd
o Motivatie-gestuurd
o Top-down
o Beperkte capaciteit, traag
o Aandachtsinspanning nodig
o Kan willekeurig (afhankelijk van de omstandigheden, persoonlijke belangen, etc) worden aangewend
Welke drie soorten aandacht zijn er?
- Selectieve aandacht
- Verdeelde aandacht
- Volgehouden aandacht/vigilantie
Welk type informatieverwerking is motivatie-gestuurd?
gecontroleerde informatieverwerking
Welk type informatieverwerking heeft onbeperkte capaciteit en is snel?
automatische informatieverwerking
Vul in: Visuele informatie gaat naar de … cortex voor ‘wat’, en via de … cortex naar de ‘waar’ stroom.
Visuele informatie gaat naar de temporale cortex voor ‘wat’, en via de parietale cortex naar de ‘waar’ stroom.
Hoe uit het syndroom van Anton zich?
- Hypodensiteit bilateraal occipitaal (occipitale bloeding)
- Corticale blindheid
o Ontkenning blindheid
o Levendige beschrijving van omgeving/confabuleren
o Beelden intern gegenereerd
Uit welke drie onderdelen bestaat het uitvoeren van plannen?
- Vaststellen van doel en ontwikkelen subdoelen
- Vaststellen van wat nodig is om subdoelen te bereiken
- Rekening houden met consequenties
Welke structuur is betrokken bij het uitvoeren van plannen?
(pre)frontale cortex
Welke 5 subcorticale circuits zijn betrokken bij plannen?
- motorisch circuit
- oculomotorisch ciruit
- dorsolateraal prefrontaal
- lateraal orbitofrontaal
- anterieure cingulate
Welke drie van deze circuits is betrokken bij cognitie/hogere orde?
- motorisch circuit
- oculomotorisch ciruit
- dorsolateraal prefrontaal
- lateraal orbitofrontaal
- anterieure cingulate
- dorsolateraal prefrontaal
- lateraal orbitofrontaal
- anterieure cingulate
Wat doet het motorische circuit?
a. SMA, premotor, motor putamen globus pallidus thalamus SMA
b. Supplementary Motor & Premotor: planning, initiatie en opslag
c. Motor programmas; fine-tuning beweging
d. Motorisch: uitvoering van beweging volgens plan
Wat doet het oculomtorisch circuit?
a. Frontale oogveld centrale caudatus globus pallidus / substantia nigra thalamus
b. Vrijwillige oogbewegingen
c. Onafhankelijk van visuele stimuli
Welke problemen krijg je als er een defect zit in het dorsolateraal prefrontale circuit?
i. Oordeelsvermogen
ii. Concrete denken
iii. Cognitieve flexibiliteit/planning
iv. Executieve funcite, motorplanning, aandacht
v. Aandachtsspanne en werkgeheugen
Welke problemen krijg je als er een defect zit in het lateraal orbitofrontale circuit?
b. Problemen met:
i. Social aangepast gedrag
ii. Impulscontrole
iii. Emotionele labiliteit
iv. Stimulusgestuurd gedrag
v. Arousal, motivatie, affect
vi. Orbitofrontaalkwab: bewust zijn
Welke problemen krijg je als er een defect Isin het anterieure cingulate circuit?
i. Initiatiefverlies
ii. Verminderde verbale output & motoriek
iii. Akinetische mutisme = gebrek aan beweging & spraak
iv. Incontinentie
Wat zijn de functies van de prefrontale cortex?
- Werkgeheugen
- Representatie van omgeving die gedrag stuurt
- Representatie LTM geactiveerd in werkgeheugen om huidige gedrag aan te passen
- Vereist uitwisseling van huidige perceptuele informatie met opgeslagen informatie
Welke verbindingen heeft de prefrontale cortex? (ter illustratie)
motorisch, perceptueel, limbische gebieden. Parietale en temporale cortex. Subcorticale structuren projecteren indirect naar PFC via thalamus. Vanuit PFC feedback naar meeste van deze subcorticale structuren (= gedrag moduleren).
Wat zijn oorzaken van frontale laesies/stoornissen?
traumatisch hersenletsel, tumoren (na verwijdering alsnog behoudt van functies), vasculaire lesies, neuropsychiatrie (frontotemporale dementie, schizofrenie).
Nog even kort, wat zijn van alle systemen binnen het limbische systeem hun functies?
- Hippocampus: kritisch voor aanleren nieuwe informatie en consolidatie (STM LTM)
- Amygdala: koppeling met emoties, m.n. angst
- Cortex: opslag informatie
- Prefrontale cortex: hogere orde verwerking en planning
Wat is encoding?
het proces waarin inkomende informatie wordt gerelateerd aan informatie die al aanweizg is in het geheugen, waardoor het makkelijker te onthouden en terug te halen is (retrieval). Meestal automatisch
We encadreren op grond van betekenis, beelden en organisatie. Hoe wordt deze voordeling ook wel omschreven?
visual (structurele encodering), acoustic (fonemische encodering) en semantic (diep, zoals lezen).
ook wel ‘personaliseren van informatie’
Welke drie soorten van geheugen hebben we (NIET (non)declaratief?)
- sensorisch geheugen
- werkgeheugen
- lange termijn geheugen
Hoe snel gaat sensorisch geheugen?
SNEL: Visueel: 0.5 sec, auditief 3-4 sec, tactiel <1 sec
Werkgeheugen en aandacht gaan hand in hand. Wat zijn enkele kenmerken hiervan (illustratief)?
Je kunt aandacht schenken zien als in het werkgeheugen houden
Aandacht is noodzakelijk voor herhalen, het interne herhaalproces
Hoe langer je aandacht schenkt aan iets, hoe groter de kans dat het zal worden onthouden
Capaciteit werkgeheugen is beperkt maar via ‘chunking’ (= actief encodeerproces) is het makkelijker om meer informatie op te slaan.
Stelling: lange termijn geheugen is beperkt
niet waar, is onbeperkt
welke structuur is betrokken bij lange termijn geheugen?
hippocampus, daarna naar specifieke corticale gebieden. Hippocampus zorgt voor verbindingen en integratie van informatie
Ter illustratie: dit zijn de verschillende verbindingen bij lange termijn geheugen:
o Encodering perceptuele, motorische en cognitieve informatie
o Gespecialiseeerde primaire en associatieve corticale gebieden
o Hipoocampus integreert informatie
o Reactivatie van hippocampale-corticale netwerken leidt tot versterking cortico-corticale connecties
o Versterking cortico-corticale connecteis: herinneringen onafhankelijk van hippocampus
o integratie met eerdere corticale herinneringen
o connecties hippocampus-cortex snel, tijdelijk
o connecties tussen corticale areas langzaam en langdurig
top
sterke emoties zorgen voor …
sterkere herinneringen
Continue stress kan geheugen…
verstoren
Hippocampus is kleiner/groter bij mensen met PTSS
kleiner
Hippocampus is kliner/groter bij mensen die meer bestand zijn tegen stressoren
groter
HOe leer je effectief?
- Regelmatige leerperioden geven steeds minder extra resultaat
- Als leerperioden ‘te dicht’ op elkaar volgen is het resultaat minder dan wanneer ze ‘voldoende’ gespreid zijn
- Dit wordt het zogenaamde ‘massed versus spaced repetition’ effect genoemd
