Attentie, bewustzijn en delier Flashcards
Wat is een deler?
een organisch-psychiatrische stoornis. Stoornis in bewustzijn/aandacht veroorzaakt door cerebrale ontregeling als gevolg van een lichamelijk aandoening en/of intoxicatie/onttrekking van een geneesmiddel. Delier heeft zonder uitzonderingen een somatisch substraat.
Stelling: een delier is vaak idiopathisch
niet waar! er is altijd een lichamelijke oorzaak!
Wat zijn typerende klachten van een pathofysiologische oorzaak bij een delier?
koorts, slecht zien, droge en warme huid + delier
Aan welke twee klinische beelden moet een delier voldoen?
stoornis in bewustzijn en aandacht
ofwel: geen interactie met omgeving, kan niet aandacht erbij houden = diagnose
Stelling: een delier is een klinische diagnose
klopt
Welke symptomen passen nog meer bij een delier naast een stoornis in bewustzijn en aandacht?
desoriëntatie, verwardheid, hallucinaties, motorische onrust (stilte delier)
Hoe is het beloop van een delier?
acuut ontstaan en fluctuerend beloop
Hoe vraag je het beloop uit
Bij anderen!! (verpleegkundigen/naasten, de pt is geen goeie graadmeter)
Stelling: het ontstaan van een delier kan in uren, dagen of weken
klopt, alhoewel weken vaker voorkomt bij ouderen
Stelling: de snelheid is afhankelijk van de oorzaak
klopt
Wat is het typerende beloop van een delier?
o Typerend: binnen 24-72u van prodroom tot full-blown delier (niet altijd!)
o Wisselend: ’s avonds/s’ nachts > overdag, kan ook enkele uren afwezig zijn
Het vaststellen van een delier wordt als lastig ervaren omdat het verschillend kan uitten. Wat zijn de verschillende typen delier?
- hyperactief
- gemixt
- hypoactief
- excited/opwindingsdelier
- katatoon (heeeeeel rustig)
… delier
Bij welke risicogroep komt een hyperactief delier vaker voor?
bij mensen die drugs hebben gebruikt, krijg je alleen rustig bij hele hele hoge dosissen seditiva
Hoe vaak komt een delier voor op de IC?
70-90%
Hoe veel van oudere patiënten in het ziekenhuis hebben een delier?
10-40%
hoe veel patiënten krijgen post-operationeel een delier?
10-50%
Hoe vaak wordt de diagnose delier gemist?
maar 1/3 wordt herkend en 2/3 wordt gemist
Wat zijn de oorzaken van dat een delier weinig wordt gediagnosticeerd?
weinig kennis, complex beeld met wisselend beloop/presentatie, moeilijk onderscheidbaar, geen objectieve test (= klinische diagnose)
Een delier is een medische noodsituatie. Leg de ernst uit. (illustratief)
Een delier is een medische noodsituatie indicatief voor onderliggend ernstig somatisch lijden. De 1 jaar mortaliteit is 35-40%, langere opname duur en blijvende cognitieve schade. Er is een 3 keer hogere sterfte op de IC na 6 maanden bij degenen die een delier hebben gehad.
Stelling: een delier komt vaak door 1 oorzaak
niet waar, het is vaak multifactoreel
Doordat een delier multifactorieel, kunnen kwetsbare en uitlokkende factoren worden geïdentificeerd. Wat zijn kwetsbare factoren?
leeftijd >70j, cognitieve stoornissen, ernstige ziekte, gebruik van alcohol, VG neurologische/psychiatrische aandoening
Wat zijn uitlokkende factoren?
infectie, koorts, metabole ontregeling, hypoxie, operatie en trauma, dehydratie, polyfarmacie, geneesmiddelen met psychoactieve werking, intoxicatie en detoxificatie (delirium tremens)
kijk naar dia 19 van de HC. Wat beschrijft dit figuur?
Dit plaatje laat zien dat een oudere die heel kwesbaar is, al een slaaptablet nodig heeft om een delier te krijgen, terwijl bij een gezond persoon veel meer nodig is.
Er zijn heel veel (mogelijke) pathofysiologische mechanismen die ten grondslag liggen aan een delier. Wat is het voornaamste mechanisme?
Gaat om een ontregeling van de hersenen door een verminderd oxidatief metabolisme. T.g.v. verminderd oxidatief metabolisme ontstaan er stoornissen in de activiteit van neurotransmitters: verminderde activiteit acetylcholine, verhoogde afgifte adrenaline, verhoogde afgifte noradrenaline en verhoogde afgifte dopamine
