Hematoloji Flashcards
Yaşa göre Hb değerleri kaçtır ?
Bebek doğduğunda kord kanında ortalama Hb 16,5 gr/dldir. <13,5gr/dl ise anemi diyoruz.
1 aylıkken ort 14 gr/dl. <10gr/dl ise anemi diyoruz
2 aylıkken ort 11,5 gr/dl. <9gr/dl ise anemi diyoruz.
6 ay-6 yaş –> 11
6-12 yaş –> 11,5
12-15 yaş –> 12
15-erişkin –> Kızlarda 12, Erkeklerde 13
Anemik hastada klinik nasıl olur ?
Halsizlik, yorgunluk, solukluk
Anemiye bağlı baş ağrısı
DEA ise sık enfeksiyon geçirme
Anemi çok ağırsa çarpıntı taşikardi
Altta yatan sebep demir eksikliğine bağlı ise pikası olabilir
Hemolitik anemi veya B12 eksikliği var ise sarılık eşlik edebilir.
Anemi nedenleri nelerdir ?
Kİ çalışmaması, Kİ yetmezlikleri EPO eksikliğine bağlı Olgunlaşma bozukluklarında, yapısal işlev bozukluklarnda Hemolitik anemiler Kan Kayıpları
Anemik hastada anamnezde neler sorulmalı ?
- Başlama yaşı: DEA 6-24 ay sık; YD bebekte varsa ABO-Rh uyuşmazlığı. G6PD eksikliği…; 6 aydan sonra başlayan Akdeniz anemisi
- Cinsiyet(X’e bağlı geçen G6PD eks.)
- Bebeklikten beri var mı ? (konjenital)
- Belli aralıklarla tekrarlıyor mu ?
- Sarılık ?
- İdrar gaita rengi
- İlaç kullanımı
- Enfeksiyon geçirdi mi ?
- Kanama diatezi sorgula
- Deri döküntüsü, eklemlerde şişlik ?
- Kronik ishal var mı ?
- YD döneminde sarılık, fototerapi, kan değişimi var mı ?
Anemik Hastada Lab MCV yorumu nasıl yapılır ?
MCV(2-10yaş) Alt sınır: 70fl+yaş
MCV Üst sınır: (0,6xYaş)+84fl (18 yaşa kadar)
MCVye göre;
-Mikrositer anemiler: DEA, Talasemi taşıyıcılığı, KHA, sideroblastik anemi
- Normositer anemiler:DEA erken evresi, KHA, böbrek yetmezliği, Kİ yetersizliği, hipotiroidzm, lösemiler
- Makrositer anemiler: Megaloblastik anemiler, hemolitik anemiler
Demir eksikliği anemisinde Fe göstergeleri nelerdir ?
Serum demiri: Düşük
TDBK: Artmış
Ferritin: Düşük
Transferrim satürasyonu lab kağıdında olmaz. Serum demiri/TDBK ile hesaplanır.
Mentzer indeksi nedir ?
MCV/RBC
Talasemi taşıyıcılığını ayırt etmede önemli.
Talasemi traitte RBC normal veya yüksek, mentzer indeksi <13tür.
DEA’da RBC düşük, mentzer indeksi >13tür.
Hastada mikrositer anemi varsa akla neler gelmeli ?
RBC normal veya yüksek–> Talasemi taşıyıcılığı
RBC düşükse–> DEA
Talasemi için Hb elektroforezi yaparız. HbA2>%3,5 ise talasemi taşıyıcısı deriz.
DEA için demir parametrelerine bakarız.
İkisini de düşünmezsek aklımıza gelecek 3. hastalık Kronik Hastalık Anemisi
Makrositer anemili hastada ne düşünelim ?
MCV yüksekse önce bir B12/Folat eksikliği ekarte et.
MCV yüksek B12, folat eksikliği yoksa o zaman bir hemolitik anemi yönünden araştırılmalıdır.
Retikülositoz hemolitik anemi ve kanamalarda olur. Azalmış eritrositi yerine koymak için kemik iliği çok çalışır.
Retikülosit azalmış, eritrosit morfolojisi normal ama Kİ’nin yeterince çalışmadığı hastalıklara hipoproliferatif hastalıklar diyoruz. Hangi hastalıklar bunlar ? Kİ yetmezliklerinde rtc düşüktür. DEA ve kronik böbrek yetmezliklerinde de düşüktür.
İnefektif eritropoez, dolaşıma geçemeden kan hücrelerinin yıkılmasıdır. Talasemi ve B12 eksikliklerinde gördüğümüz bir durum.
Anemi ayırıcı tanısı nasıl yapılır ?
Anemi izole mi ?
Lökopeni, trombositopeni gibi eşlik eden bir durum varsa ve tanıyı da koyamıyorsanız o zaman Kİ aspirasyonu yapmanız gerekebilir.
Pansitopeni varsa B12/ Folat eksikliği, lösemi, aplastik anemi düşünülür.
Anemiye lökositoz eşlik ediyorsa enfeksiyon araştır, akut kanama veya lösemi nedeniyle olabilir.
Anemiye trombositoz eşlik ediyorsa kronik kanamalar akla gelmeli.
PY’da eritrositin büyüklüğünü nasıl değerlendiririz ? Lenfositin çekirdeği kadar olması lazım.
Hepsidin nedir ?
Bir akut faz reaktanıdır. Demir emilimini ve vücuttaki demir dağılımını düzenler, hücre içinden plazmaya demir salınımını engeller.
Ferropotini parçalayarak etki eder.
DEA sebepleri nelerdir ?
- Hızlı büyüme
- Azalmış Fe emilimi: Demirden fakir diyet, çölyak, gastrik rezeksiyon, ppi kullanımı
- Kan kaybı: GİS kanamaları, küçük çocukta inek sütü alerjisi (gaitada gizli kan), peptik ülser, ÜK, meckel divertikülü
B-Talasemi , DEA ve KHA nasıl ayırt edelim ?
Hepsinde MCV düşük
Ferritin DEA’de düşük. (sınır 12)
B-talasemide ferritin düşük değil ama beraberinde DEA olabileceği unutulmamalı.
KHA’de ferritin normal veya yüksek (>30)
Serum demiri DEA ve KHA’da düşük B-talasemide normal
TDBK’si DEA’de yüksekken KHA’da düşüktür.
Hemolitik anemilerin sebepleri nelerdir ?
-KONJENİTAL
Membran defektleri: Herediter Sferositoz
Hb defektleri: Talasemiler
Enzim defektleri: G6PD eksikliği, PK eksikliği
-EDİNSEL Hipersplenizm Travmatik Hemoliz İlaçlar PNH
Anemi anamnezinde neler soralım ne düşünelim ?
Başlangıç yaşı, ne zamandır çocuk soluk, ne zamandır sarı, ailede başka böyle olan var mı, ailede dalağı büyümüş biri var mı gibi sorular soruyoruz.
YDda hemolitik anemiden kuşkulanıyorsak aklımıza izoimmunizasyon, herediter sferositoz ve G6PD eksikliğini düşünmeliyiz.
Bebek 3 aydan büyükse hemoglobinopatileri aklımıza getirmeliyiz.
Erkek çocuk, kriz şeklinde çok ani gelişen anemi, idrar ranginde koyuluk (kola rengi idrar) bu kriterler varsa aklımıza hemen G6PD eksikliği gelecek !!