HC 7 Epistemologische anarchie Flashcards
Feyerabend
–> epistemologische opvattingen
Relativist en constructivist –> spreekt over tradities, vergelijkbaar met paradigma’s en taalspelen
- tradities gaan verder dan wetenschap –> tradities volgen elkaar op, de ene is niet beter dan de andere
- volgens Feyerabend kun je tradities/paradigma’s kiezen (bij Kuhn was een switch het einde van het paradigma)
Against method
- Feyerabend
Boek dat gaat over de wetenschappelijke methode
- waarvan we denken dat het feiten zijn, zijn subjectieve geconstrueerde feiten, doordat relativisme/constructivisme theoriegeladen is. –> je creeërt met je ideeën en theorieën subjectieve feiten
- Objectieve feiten bestaan niet
–> Feyerabend is tegen wetenschappelijke methode als de enige methode
Conclusie against method: we moeten ook andere bronnen van kennis accepteren en toelaten (anything goes)
Anything goes
Elke methode mag je gebruiken voor kennisverwerving
- methodologisch anarchisme tegenover monopolie op kennisverwerving
Epistemologisch anarchist
- als je de wereld wilt begrijpen dan is het vreemd om van tevoren restricties op te leggen, omdat je het risico loopt van alles te missen
- wanneer je dogmatisch bent, is het altijd onwenselijk en dat gaat in tegen een humanitaire houding. Je moet mensen dus vrij laten in hun denken, zonder restricties op te leggen over de manier van kennisverwerving
Kennis is een zee van alternatieven
- tegenintuïtief
tegenregels gebruiken: regels die integenspraak zijn met de geaccepteerde regels
–> Er komen steeds meer alternatieven
Alternative facts
Er zijn bij Feyerabend veel alternatieve feiten, omat er veel onvergelijkbare alternatieven zijn
–> maar als we hierin mee gaan dan zouden vaccins en 5G ook goede redenen zijn voor het ontwikkelen van autisme
Vrijheid van methode in het onderwijs
We zouden zelf onze manier van kennisverwerving moeten mogen kiezen, wij hebben namelijk niet gekozen voor wetenschap in het onderwijs
Problemen met relativisme en constructivisme
- vooral gericht tegen Kuhns opvatting
- paradigma
- moeten we wel kunnen kiezen voor wat we leren
Probleem 1: vooral gericht tegen Kuhns opvatting
Kuhn beschrijft paradigmawisselingen, die volgens hem incommensurabel zijn: je kunt ze niet rationeel vergelijken met elkaar en al helemaal niet met objectieve feiten, want deze zijn niet kenbaar
probleem 2: paradigma
We hebben kennis van de geconstrueerde feiten, en welk paradigma/traditie je hebt, bepaalt wat de geconstrueerde feiten zijn, en daarmee dus ook welke zinnen relatief daarvan waar zijn. Een feit wordt waargemaakt door een geconstrueerd feit vanuit een bepaald paradigma/ traditie. Elke zin is waar afhankelijk van in welk paradigma jij je bevindt, en welke feiten worden geconstrueerd. Dan is er geen absolute waarheid
Probleem 3: moeten we wel kunnen kiezen voor wat we leren
Moeten we wel kunnen kiezen voor les in regendansen/voovdoo/astrologie/toveren op school? Feyerabend stelt at mensen vrijgelaten moeten worden in hun denken
Argument voor relativisme
Achtergrondtheorie de ervoor zorgt dat je iets ziet als een konijn en dan is het ook een konijn of juist een eend als eend.
–> waarneminf is afhankelijk van mentale activiteit
Lakatos
Red de wetenschap van relativisme/constructivisme en pakt demarcatiecriterium weer op.
–> gaat een normatief alternatief voor de wetenschap voor het descriptieve van Kuhn geven
Genuanceerd falsificationisme
Falsificatie aanpassen van dogmatisch naar methodologisch naar genuanceerd falsificationisme
–> probeert redelijke van de wetenschap te redden door te zeggen dat vooruitgang mogelijk is en dat doe je door een methode te gebruiken en niet door psuedowetenschap te gebruiken
Van dogmatisch naar methodologisch naar genuanceerd falsificationisme
Poppers falsificationisme is het dogmatische falsificationisme
- hij verdedigt methodologisch falsificationisme
Dogmatisch falsificationisme
- elke wetenschappelijke theorie is feilbaar
- de empirische basis is onfeilbaar
- enkel op basis van empirische data kan je een theorie beoordelen
- wetenschappelijke groei gaat via het verwerpen van theorie op basis van feiten –> faslifieren)
Waarom was dogmatisch falsificationisme problematisch?
De waarneming is theoriegeladen, dus er is geen onfeilbare empirische basis. je kan het altijd fout hebben, omdat het allemaal niet zo radicaal is.
Methodologisch falsificationisme
Neemt de theoriegeladenheid van de waarneming serieus
Conventionele ‘empirische basis’
Het accepteren van de achtergrondtheorie maakt het mogelijk om epirische data te verwerven die eventueel strijdig zijn met de theorie die je onderzoekt/gebruikt
–> nog steeds falsificationisme, want datgene dat niet met de empirische basis overeenstemt, wordt verworpen
Genuanceerd falsificationisme
Falsificatie van theorieën is mogelijk, op basis van wat je denkt dat de feiten zijn, waardoor de normativiteit van de wetenschap gered is, dat wil zeggen dat het mogelijk is om een norm te stellen aan die disciplines die beweren wetenschappelijk te zijn
Een theorie wordt gefalsifieer indien;
- T’ een empirische meerinhoud heeft boven T: ze voorspelt nieuwe feiten die volgens T onwaarschijnlijk of zelfs verboden zijn
- T’ verklaart het voorgaande succes van T: alle niet-weerlegde inhoud van T is opgenomen in T’. Je behoudt het goede van T en falsifieert delen daarvan en dan heb je T’
- een gedeelte van de empirische meerinhoud van T’ wordt bevestigd (gecorroboreerd)
T’ is oude en T is nieuwe theorie
Onderzoeksprogramma’s
- wetenschappers werken met theoretische gehelen
- men wil aan een onderzoeksprogramma vasthoudn, in ieder geval aan de harde kern ervan
–> kunnen achter elkaar maar ook naast elkaar bestaan, waardoor je ze kunt vergelijken (niet incommensurabel)
Rationele vergelijking van theorieën
Incommensurabiliteitshypothese van Kuhn is onjuist volens Lakatos
–> wetenschappers van verschillende onderzoeksprogrammas praten met elkaar en onderzoeken welke verklaring het beste is, met als doel de beste theorie te vinden
Heristiek
Een manier om via een methodoloische weg een antwoord op problemen te zoeken
- negatief en positief
Negatieve heuristiek
Zegt wat je niet mag doen
Positieve heuristiek
Zegt wat je wel mag doen
–> Als je de harde kern niet mag opgeven, dan zal je (om falsificatie ervan te voorkomen) dus wel aan de gordel (de rand om de kern) moeten sleutelen als een voorspelling niet uitkomt. Dit moet je wel zo doen zodat het falsifieerbaar blijft
Progressief onderzoeksprogramma
Door aanpassing van de gordel wordt de theorie complexer en krijgt steeds meer empirische meerinhoude. Je theorie voorspelt meer dingen dan dat het voorheen voorspelde
–> wetenschappelijk
Degeneratief onderzoeksprogramma
In het beste geval heb je allemaal falsifieerbare hypothese, die telkens gefalsifieerd worden. Door opeenstapeling van ad hoc nulhypothesen wordt de theorie welgered, maar dit is niet de manier, want wordt steeds gefalisfieerd. Dit programma dient verlaten te worden, omdat het geen empirische meerinhoud geeft
–> pseudowetenschap
Pseudowetenschap volgens Lakatos
Een progressief onderzoeksprogramma doet meer voorspellingen die bovendien bevestigd worden. Daarbij classificeert hij het Marxisme als pseudowetenschap, omdat alle uitspraken gefalsifieerd werden.
- je hebt positieve evidentie nodig en weinig weerlegging
- verlaat een degeneratief onderzoeksprogramma (onware falsifieerbare voorspellingen)
- het moet een echt programma zijn, waardoor het nieuwe voorspelling genereert
Kritiek van Kuhn op Lakatos
Lakatos geeft geen normatief alternatief voor zijn descriptieve theorie –> wetenschappers accepteren een theorie en werken ermee, maar dat is hetzelfde als normal science, terwijl relativisme/constructivisme hetzelfde blijven
–> het is eerder Kuhn die per ongeluk een normatieve theorie heeft opgesteld, dan dat Lakatos een beschrijvende theorie van Kuhn heeft overgenomen en een paar woorden heeft veranderd
Verschillen tussen Kuhn en Lakatos
Kuhn: paradigma’s zijn incommensurabel –> bij Lakatos niet
Kuhn: paradigma’s kunnen niet naast elkaar bestaan –> bij Lakatos wel
Demarcatiecriteria van Lakatos
- falsifieerbaarheid
- werken met een heel onderzoeksprogramma
- progressied; succesvolle voorspellingen doen
- houd niet vast aan een degeneratief onderzoeksprogramma
Conclusie Lakatos
Het is gelukt om wetenschap van pseudowetenschap te onderscheiden door zijn demarcatiecriteria
–> we kunnen nu wegblijven van relativisme en constructivisme
