6. De wetenschappelijke methode en het demarcatiecriterium

Question 1

Wetenschappelijke methode

Answer 1

Associëren we met het voeren van empirisch, experimenteel, kwantificeerbaar onderzoek met als doel een domein van de werkelijkheid te begrijpen en te voorspellen. Echter lopen de domeinen van de verschillende wetenschappen zo erg uiteen dat er geen sprake kan zijn van één wetenschappelijke methodologie
- formele wetenschappen zijn niet empirisch
- evolutiebiologie en astrofysica zijn niet experimenteel
- psychologie, sociologie en antropologie zijn niet vaak kwantificeerbaar
- biologie maakt geen voorspellingen

Question 2

Twee sterk van elkaar verschillende families van wetenschappen zijn

Answer 2

• mens- of sociale wetenschappen
• natuurwetenschappen

Question 3

Mens- of sociale wetenschappen

Answer 3

Richten zich op het menselijk denken, handelen en interacteren; geschiedenis, psychologie, economie, sociologie, antropologie

Question 4

Natuurwetenschappen

Answer 4

Richten zich op de fysische en natuurlijke wereld; fysica, chemie, biologie

Question 5

Verschillende studieobjecten

Answer 5

Waar natuurwetenschappen zich focussen op aspecten van de fysische wereld, focussen mens- of sociale wetenschappen zich op het doen en laten van de mens

Question 6

Verschillende doel

Answer 6

Volgens Dilthey gaan natuurwetenschappen hun domein van de werkelijkheid erklären: de werkelijkheid beschrijven in termen van oorzaak en gevolg en wetmatigheden. Sociale wetenschappen proberen hun domein van werkelijkheid te verstehen
- natuurwetenschappen
- sociale wetenschappen

Question 7

Verschillende methodes en aspiraties

Answer 7

• natuurwetenschappen gaan proberen om universele wetten te ontdekken en bloot te leggen
• sociale wetenschhappen gaan we regelmatigheden blootleggen
• natuurwetenschappen kunnen precies voorspellen; we kunnen heel precies een zonsverduistering voorspellen
• sociale wetenschappen kunnen niet zo nauwkeurig voorspellen, omdat het gaat om gedachtes en gedragingen
• looping effect

Question 8

Looping effect

Answer 8

Binnen de mensenwetenschappen kan er een interactie bestaan met het studieobject. Wanneer we iets gaan beschrijven, zoals menselijk denken, doen, voelen, wordt het verandert door onze beschrijving. Hoe we iets beschrijven, heeft invloed op het gedrag van de mensen

Question 9

Gelijkenissen tussen natuuwetenschappen en sociale wetenschappen

Answer 9

Werken beide zelfcorrigeren
- cognitieve artefacten vergroten niet alleen de reikwijdte van wetenschappen, ze beschermen ook tegen intuïtieve denkfouten
- het wetenschappelijk kader en de context waarin aan wetenschappen wordt gedaan beschermen tegen de denkfouten van systeem 2
- het wetenschhapelijk kader en context waarin aan wetenschappen gedaan wordt, beschermt tegen emotionele vertekening (bandwagon effect)

Question 10

Bandwaggon effet
- ingroup-outgroup bias

Answer 10

Wetenschappen zijn een coöperatieve activiteit waar wetenschappers samen in grote onderzoeksgroepen samen werken. De kans bestaat erin dat binnen de onderzoeksgroepen men niet kritisch gaat kijken naar het werk van anderen. Echter, ligt de kracht juist in het bestaan van rivaliserende groepen, omdat deze graag elkaar resultaten controleren en fouten willen ontmaskeren

Question 10

Belang van wetenschappelijke vooruitgang

Answer 10

Rationeel denken zorgt voor een verbetering van levensomstandigheden, levensverwachting en de samenleving. Om tot een betere samenleving te komen, moet men kennis op doen over mensen. In de sociale wetenschappen hebben we een belangrijk gevaar van zelfcensuur. Wanneer we atomen beschrijven kunnen we dit doen zonder al te veel kritiek. Bij het beschrijven van de mens, komt er veel meer kritiek kijken. Wanneer er negatieve sociale gevolgen zijn, vervalt het begrip van de mens en samenleving

Question 11

Faslifieerbaarheid

Answer 11

Het moet in principe mogelijk zijn om die theorie te weerleggen op basis van observatie
–> Popper ging hiermee in tegen het demarcatiecriterium van verifieerbaarheid, je kunt namelijk nooit met zekerheid zeggen dat een theorie waar is. Ook ging hij in tegen confirmatie

Question 12

Poppers visie over wetenschappen

Answer 12

Popper dacht dat de wetenschap vooruit ging door hypotheses en weerleggingen. Wanneer een hypothese weerlegt wordt, komt er een nieuwe hypotheses met bewerkte informatie waardoor we meer kennis op doen. De theorieën worden hierdoor steeds waarschijnlijker. Dat betekent ook dat we nooit 100% zeker kunnen zijn. Een wetenschappelijke theorie is nooit een kwestie van zekerheid, maar een kwestie van waarschijnlijkheid. Zekerheid is volgens hem dogmatisch denekn; waarschijnlijkheid is wetenschappelijk denken

Question 13

Kritiek op Poppers demarcatiecriterium

Answer 13

• praktijkgericht
• Feyerabend’s epistemologisch anarchisme
• Sokal’s Hoax

Question 14

Praktijkgerichtheid van Poppers demarcatiecriterium

Answer 14

Wetenschappers doen in de praktijk niet aan wetenschappen zoals Poppers criterium vereist. Wetenschappers gaan niet specifiek opzoek naar tegenstrijdig bewijs, en laten ze zelfs niet altijd hun theorie vallen bij tegenbewijs.
Vaak weet je niet of het falsifiërend bewijs komt doordat je iets anders nog niet geobserveerd hebt, of doordat je hypothese fout is

Question 15

Feyerabend’s epistemologisch anarchisme

Answer 15

Een epsitemologisch anarchist is een wetenschapper die zich keert tegen elke vorm van een demarcatiecriterium. Feyerabend zei ‘anything goes’. Volgens hem zijn alle grote doorbraken in de wetenschap gekomen doordat de gangbare methodologische regels aan de laars gelapt werden; regels verhinderen de vooruitgang
- psotmodern denken

Question 16

Postmodern denken

Answer 16

Stellen dat wetenschappers geen ontdekkers zijn, maar beeldhouwers. Elke theorie is een constructie van de werkelijkheid; er zijn dus veel mogelijke manieren om die constructies te maken.
Feyerabend pleit voor een scheiding van staat en weteschao=p

Question 17

Sokal

Answer 17

Was ervan overtuigd dat er wel degelijk een odnerscheid was tussen goede wetenschappelijke theorieën en ongefundeerde wetenschappelijke theorieën. De wetenschap gaf volgens hem meer betrouwbare theorieën over de werkelijkheid dan andere vormen, zoals Voodoo.

Question 18

Sokal’s Hoax

Answer 18

Sokal wilde aantonen dat peer review en wetenschappelijke standaarden afwezig waren door zelf een artikel vol onzin te schrijven (sokals hoax
- doordat zijn artikel arg diepzinnig leek, kwam het door het peer review proces heen, en werd het gepubliceerd