Hc 3.1 Consultatie In Verband Met Geboorteregeling Flashcards
Wat is anticonceptie/contraceptie?
Alle middelen die tot doel hebben
bevruchting en zwangerschap te voorkomen
wat is de ideale vorm van anticonceptie?
100% betrouwbaar
geen negatieve effecten op gezondheid
eenvoudig te gebruiken
goedkoop
toegankelijk
direct toepasbaar
reversibel
geen effect op seksualiteitsbeleving
toepasbaar door man en vrouw
voldoet bijna nooit aan alle eisen
Welke ontwikkelingen hangen samen met anticonceptie?
- Sociologische en economische ontwikkeling
- Afname moeder & kind sterfte
Hoe wordt betrouwbaarheid van anticonceptie uitgedrukt?
Pearl index: aantal zwangerschappen per 100 gebruikersjaren
Wat zijn vrij onbetrouwbare manieren van anticonceptie?
- Periodieke onthouding
- Coitus interruptus
- Temperatuur meten
wat is coitus interruptus?
oudste vorm van anticonceptie
voor het klaarkomen de penis uit de vagina trekken
wat is de hoofdwerking van hormonale anticonceptie?
- Verhinderen follikelontwikkeling en ovulatie (onderdrukken LH-piek met progesteron)
- Onderdrukken follikelontwikkeling (onderdrukken FSH met oestrogeen & progesteron)
Wat zijn nevenwerkingen van hormonale anticonceptie?
- Transformatie endometrium
- Verandering cervicaal slijmvlies
- Beinvloeding tubamotoriek/peristaltiek
wat zit er in de normale pil?
de normale anticonceptiepil is een combinatie van progestativum en oestrogeen wat leidt tot hypogonadotrofie (laag FSH en LH)
er worden vaak monofasische combinatiemethoden gebruikt (iedere anticonceptiepil heeft dezelfde hoeveelheid hormonen)
hoezo wordt oestrogeen ook gegeven bij de pil?
oestrogeen wordt gegeven ter stabilisering van het endometrium in de vorm van ethinyl-estradiol.
dit voorkomt atrofie van het endometrium (oestrogeen zorgt normaal voor differentiatie van endometrium). hierdoor krijg je geen doorbraakbloedingen
waarvan zijn progestagenen bij hormonale anticonceptie afgeleid?
nor-testosteron. hierdoor kan het gebruik van de hormonale anticonceptie een androgene werking hebben.
dit is minder in de nieuwere pillen (2e en 3e generatie)
Wat zijn voordelen van hormonale anticonceptie?
Cyclus regulatie, minder bloedverlies, minder androgeen effect (SHBG), minder endometrium/ovarium carcinomen, minder dysmenorroe
wat zijn nadelen van hormonale anticonceptie?
tromboserisico verhoogd
- oestrogenen verhogen stollingsfactoren zoals V, VII, VIII, X, fibrinogeen
- 2e generatie mogelijke beter dan 3e generatie
cardiovasculaire aandoeningen risico verhoogd
- lage EE dosis
- androgene werking
- - hypertensie
- dyslipidemie
cerebrovasculaire accidenten
- geassocieerd met oestrogene component
Wat zijn klachten die voorkomen bij gebruik van hormonale anticonceptie?
hoofdpijn
- spanningshoofdpijn bij starters
- door oestrogeen onttrekking tijdens stopweek
onregelmatige bloedingen
- spotting tgv < EE
libidovermindering
- stress, ansgt
stemmingswisselingen
- PMS
- onttrekking progestageen en/ of EE
- als dit onafhankelijk van de stopweek is: relatief E rijkere pil en/ of P armer
gewichtstoename
- Vaak na 3 maanden over
welke neveneffecten heeft hormonale anticonceptie?
metabolisme: verstoorde glucose tolerantie test (geen DM)
serum lipiden: verhoogt triglyceriden, HDL/ LDL ratio: afhankelijk androgeniciteit progesteron
binding globulines: TBG, SHBG, CBG: hoger, vrije fractie langer
lever adenomata (goedaardige gezwellen): waarschijnlujk door hogere EE component
stolling; oestrogenen verhogen stollingsfactoren
Waar moet je over nadenken bij het voorschrijven van hormonale anticonceptie?
- Betrouwbaarheid en gebruiksgemak (innamefouten)
- VG: trombose, HVZ, leveraandoeningen, mammacarcinomen, diabetes
- Medicatie: anti epileptica, rifampicine, sint-Jans kruid
- Migraine met aura
- Roken > 35 jaar
wat is kanker risico bij hormonale anticonceptie?
- mamma
- ovarium en endometrium
- pil gebruik en BRCA genmutatie
- benigne leverafwijkingen en hepatocellulair carcinoom
mamacarcinoom lijkt verhoogd. mn bij jonge gebruikers maar effect verdwijnt na staken
ovariumcarcinoom en endomentriumcarcinoom; beschermend effect
BRCA genmutatie: onduidelijk. beschermend ovariumca, onduidelijk mamaca
benigne leverafwijkingen en hepatocellulaircarcinoom: lijkt verhoogd, echter vooral bij 1e generatie OAC, zijn a priori zeer zeldzame aandoeningen
contraindicaties van hormonale anticonceptie?
trombose in VG of trombofilie
cardiovasculaire aandoeningen
- potentierend effect van roken, leeftijd, hypertensie
- daarentegen huidige generatie progestagenen gunstiger voor lipidenprofiel
ischemic stroke
- arteriele trombose door vnl oestrigenen
- migraine met aura–> progesteron only preparaat
leveraandoeningen
- progesterone-only-pill lijkt minder risico te hebben
mammacarcinoom, gyn. maligniteit
Wat zijn voorbeelden van hormonale anticonceptie?
- Nuva ring
- EVRA pleister
- Minipil
- Implanon
- Prikpil
- Orale anticonceptie pil
wat is de NUVA ring?
combinatie van oestrogeen (EE= ethinylestradiol) en progesteron (etonogestrel= ENG)
heeft constante spiegels
3 weken in vagina, 1 week niet
lagere dosering nodig dan bij de normale pil want er is geen first pass effect
pearl index (PI)= 0,4 dus zeer betrouwbaar
-0,4 zwangerschappen per 100 vrouwenjaren
doorgebruiken
wat is de EVRA pleister?
pleister die bestaat uit drielagen
bevat progestageen (norelgestromin) en EE
3 weken, 1x per week
stopweek (doorgebruiken kan)
geen huidverzorgende producten gebruiken
bij baden en douchen kan pleister loslaten
doorgebruiken kan
wat is de minipil?
alleen progestativa (progestageen)
- desogestrel
endometrium decidualisatie (geschikt worden voor zwangerschap wordt onderdrukt)
cervix slijm (wordt dikker, lastiger voor sperma om er doorheen te komen)
mindere mate ovulatie remming
continue gebruik
marge van vergeten is kritiek (3-6 uur)
betrouwbaar
kan met borstvoeding (2 weken postpartum starten)
wat is hormonale anticonceptie: impanon?
(implantaat in arm)
alleen progestageen
- etonogestrel
onderdrukt mn ovulatie (LH piek)
minder follikelGROEI
spotting (1/2 jaar)
bloedingspatroon verandert
3 jaar werkzaam
uiterst betrouwbaar
inbrengen vergt ervaring
wat is hormonale anticonceptie: prikpil of depo provera?
intramusculaire injectie
medroxyprogesteron
vrijwel volledige onderdrukking ovariele activiteit
atrofische bloedingen en niet altijd bereiken amenorroe
lange nawerking (soms 1-2 jaar). werking pil houdt dus na stoppen nog lang aan
< botmineraaldichtheid!
