4.4 Seksuele Disfuncties Flashcards
wat is het PLISSIT model voor communicatie?
niveau 1: permission (normaliseren en erkennen seksualiteit)
niveau 2: limited information(geruststelling en realiteitstoetsing, zelfredzaamheid vergroten, voorkomen chron seksuele problemen)
niveau 3: specific suggestion (simpele gedragsadviezen, timing seks en meer tijd nemen)
niveau 4: intensive therapy (psychotherapie, streeloefeningen, VGT, relatietherapie)
70% kan al met niv 1-3 behandeld worden
Uit welke stappen bestaat de seksuele responscyclus?
Verlangen, opwinding, plateau, orgasme en herstel
wat is het verschil in de responscyclus tussen man en vrouw?
een man heeft na het orgasme een refractaire periode
een vrouw heeft dit niet of minder
vrouw heeft een langere plateaufase (duurt langer om een orgasme te bereiken)
Wanneer is er sprake van seksuele dysfunctie?
Langer dan 6 maanden, ondanks adequete stimulatie en sprake van lijdensdruk
er kunnen verschillende dingen fout gaan in de verschillende fases van de seksuele responscyclus waardoor een seksuele disfucntie kan ontstaan.
benoem wat er fout kan gaan in de verlangensfase
verminderde zin in seks
Wat kan er misgaan in de opwindingsfase?
Lubricatie verlies, erectiele dysfunctie, dyspareunie, vaginisme
benoem wat er fout kan gaan in de fase van het orgasme
Anorgasme, aspermie, premature/vertraagde ejaculatie, climacturie, dyspareunie
Wat kan er misgaan in de herstel fase?
Dyssatisfactie, pijn, priaprisme, persistent sexual arousal disorder (PSAD)
wat kunnen de oorzaken zijn van seksuele difunctie?
vasculair
neurogeen
endocrien
iatrogeen: medicatie, operatie
psychogeen
mixed
hoeveel % van de mannen met seksuale disfunctie tussen 57-85 jaar ervaren
erectieledisfunctie: 37%
verminderde zin 28%
premature ejaculatie (28%)
anorgasmie (20%)
hoeveel % van de vrouwen met seksuale disfunctie tussen 57-85 jaar ervaren
43% libidoverlies
39% lubricatieverlies
34% anorgasmie
17% dyspareunie
op oude leeftijd hebben vrouwen minder last van orgasmeproblemen dan op jonge leeftijd
hoe kan je de seksuele responscyclus meten?
lichamelijke metingen
- nocturnal penile tumescence NPT: meten van nachtelijke erecties in de REM slaap (gemiddeld 3-6x per nacht)
- psychofysiologisch seks lab: vaginal pulse amplitude. doorbloeding vagina neemt toe bij opwinding
vragenlijsten
- IIEF
- FSFI
epidemiologie
wat zijn vragenlijsten over de seksuele responscyclus?
IIEF voor man
- 15 vragen over laatste 4 weken heteroseksuele partnerseks
FSFI voor vrouw
- 19 vragen over laatste 4 weken heteroseksuele partnerseks
welk hormoon speelt een rol in de verlangensfase?
testosteron
bij afname van testosteron zal de zin in seks verminderen. moet echter wel heeel laag worden om de oorzaak te zijn van erectiestoornissen
Welke ziektes kunnen zorgen voor seksuele dysfuncties?
HVZ: atherosclerose a. cavernosa
Zenuwen: dwarslaesie, CVA, parkinson, MS
Longziekten
Nierinsufficiëntie
Depressie
Welke zenuwen zijn belangrijk voor de seksuele functie?
T11-L2 (psychogeen) en S2-4 (reflex)
hoezo neemt de seksuele disfunctie bij mannen toe met de leeftijd?
de vaten in de penis zijn namelijk klein en slibben daardoor sneller dicht (minder bloed toevoer). erectieproblemen kunnen daarom een voorbode zijn van HVZ
hoe gaat de mannelijke erectie?
a. cavernosa relaxeert (door n. cavernosus die NO afgeeft) waardoor bloedtoevoer naar penis toeneemt en de sinus cavernosus vol loopt met bloed en de penis stijf wordt
venen in de wellichamen worden dichtgedrukt–> bloed kan iet teruglopen
hoe werkt viagra
viagra is een PDE% remmer. het zorgt ervoor dat NO minder snel weggaat
hoe gaat de mannelijke ejaculatie ?
emissie
- via n hypogastricus en bekken zenuwen (parasympatisch)
- secretie van vocht uit glandula seminalis (para)
- contractie van vas deferens van de epididymis naar prostaat (symp)
- transport van vocht naar urethra posterior (symp)
- sluiten van blaashals (symp)
expansiefase (uitdrijving van zaad)
- via de n. hypogastricus (symp) en de n. pudendus (somatisch)
- sluiten van de blaashals (symp)
- contractie van de m. bulbospongiosus en m. ischiocavernosus (somatisch)
