H5.3: Diagnostiek van perifeer vaatlijden Flashcards
wat zijn uitingsvormen van atherothrombose?
- TIA
- CVA (beroerte)
- ACS
- myocard infarct
wie is at risk voor perifeer arterieel vaatlijden?
- diabeet
- (heeft) gerookt
- oud
- beenklachten
- afwijkende pulsaties lichamelijk onderzoek
- bekend met ander atherosclerotisch lijden
wat zijn typische klachten bij perifeer vaatlijden?
- pijn in spieren (bil, dijbeen, kuit)
- na inspanning, zoals lopen
- wordt minder in rust
hoe noem je etalagebenen ook wel?
claudicatio intermittens
waar let je op bij lichamelijk onderzoek voor claudicatio intermittens?
- pulsaties
- souffles
- afwezigheid haar / atrofie huid
- depending rubor en blanching( kleur voet gaat van heel rood naar heel bleek als je deze optilt tegen de zwaartekracht in)
- necrose/gangreen/niet-genezende wondjes
wat voor pulsaties kan je bij het lichamelijke onderzoek voelen?
- a. femoralis communis
- a. poplitea
- a. tibialis posterior
- a. dorsalis pedis
vanaf wanneer heet a. iliaca externa de a. femoralis communis?
zodra deze onder lig. inguinale door is gegaan
waarin splitst a. femoralis communis?
a. femoralis superficialis
a. femoralis profunda
waarins splitst de a. poplitea zich?
a. tibialis anterior
truncus tibiofibularis
wat is de differentiaal diagnose voor pijn in been?
- arteriele claudicatio intermittens
- neurogene claudicatio intermittens
- arthrose/arthritis
- veneuze claudicatio intermittens (meestal door diep veneuze trombose)
- chronische compartiments syndroom (spieren zwellen bij inspanning en drukken op de peesbekleding)
hoe onderscheid je neurogene claudicatio intermittens? (spinale kanaal stenose)
veranderen positie/gaan zitten geeft verlichting, maar ook vooral voorover leunen (op deze momenten is het spinale kanaal uitgerekt)
hoe onderscheid je arthritis/arthrose?
echt alleen gewrichtspijn en langzame afname is rust ipv snelle (zoals bij arteriele perifeer vaatlijden)
hoe onderscheid je veneuze lijden?
been loopt ‘vol’ , moeten voor verlichting gaan zitten met benen omhoog
hoe onderscheid je chronisch compartiment syndroom?
voelt als pijn in scheenbeen, langzame afname bij ontspanning
hoe kan je diagnostisch perifeer arterieel vaatlijden onderzoeken?
- doppler (enkel-arm index of looptest)
- echo-duplex (echo gecombineerd met duplex) NIET compressie
- CT angiografie ( ALLEEN MET CONTRAST )
- MRI angiografie ( ALLEEN MET CONTRAST )
waarop is een compressie duplex/echo gericht?
veneuze problematiek
wat gebeurt bij doppler bij NORMAAL GEZOND bloedvat?
trifasisch: eerst omhoog, dan onder baseline, dan kleeein beetje boven baseline
wat gebeurt er bij doppler bij VERSTIJFD ONGEZOND bloedvat?
hoogstens bifasisch (omhoog, omhoog)
wat is enkel-arm index?
meet met doppler hoogste systolische druk enkel (a. tibialis posterior of a. dorsalis pedis) en hoogte systolische druk (van beide armen en hoogste geldt).
enkel delen door arm
in rust < 0.9 : perifeer arterieel vaatlijden aangetoond
wat is looptest?
werkt hetzelfde als enkel-arm index, maar dan tijdens inspanning
als deze 0,15 zakt ; perifeer arterieel vaatlijden aangetoond
enkel arm index > 1.3
niet meer betrouwbaar
hoe kan je perifeer arterieel vaatlijden classificeren?
fontaine classificatie:
1: geen klachten
2: alleen loopklachten, en dan a = >200 m , b = <200m
3: rust-/nachtpijn (tenen of voorvoet ofzo, niet pijn in spier of kuit ofzo)
4: gangreen/niet-genezende wonden
hoe kan je met duplex de stenosegraad inschatten?
1: vaatboom met echo screenen om te kijken waar stenose zit
2 : je kan ook de snelheid zien
voordelen duplex
- niet invasief
- veilig
- goedkoop
nadelen duplex
- afhankelijk van kundigheid uitvoerende
- darmgas bij aorta-iliacaal traject
voordelen CT
- hoge sensitiviteit/specificiteit
- teruglezen en reconstructie
- weinig invasief
- snel
nadelen CT
- nefrotoxisch contrastmiddel
- röntgenstraling (kanker)
- calcificaties overdreven (dus stenose lijkt soms erger)
voordelen MRI
- magneet ipv straling
- niet invasief
- 3D
nadelen MRI
- nefrogene fibrose
- claustrofobie
- stents ofzo
wat is digitale substractie angiografie? (DSA)
je maakt röntgenfoto, maakt er een negatief van en legt het over elkaar , bot is weg, je spuit contrast middel in, ziet alleen nog vaten
voordelen angiogram
- kan heel goed de kleine bloedvaatjes mee zien
- gelijk behandelen
nadelen angiogram
- invasief
- rontgen
- nefrotoxisch
- alleen afbeelding van het lumen
