H1.5: Rechtvaardigheid Flashcards
wat is een ethos?
set van waarden, principes, dingen die wij belangrijk vinden
wat is de definitie van rechtvaardigheid?
gelijke gevallen gelijk behandelen, voor zover we hen als gelijk mogen beschouwen
de constante wil om iedereen te geven wat hem of haar toekomt
de plicht om personen de mogelijkheden en middelen te geven die hen toekomen
wat is een sociale institutie?
bv democratie, werkloosheiduitkering, inrichting onderwijs, werk kansen
wat is utilisme?
grootst mogelijke goed voor de grootste groep mensen; opgeteld het grootste netto geluk voor iedereen die het aangaat
wat is egalitarisme?
mensen dienen gelijk behandeld te worden
wat is sufficientarianisme?
alle mensen moeten voldoende krijgen
wat is prioritarisme?
naarmate mensen slechter af zijn, verdienen zij meer prioriteit
wat is reasonable plurism?
er zijn meerdere redelijke en goed beargumenteerde standpunten die iets anders denken
welke vier categorieën van rechtvaardigheid zijn er?
-verdelende (distributieve): hoe verdeel je als zorg de beschikbare middelen
-corrigerende; als arts een ernstige fout maakt en het ziekenhuis geld betaald om daarvoor te compenseren/CORRIGEREN
-vergeldende (retributieve): heeft met strafrecht te maken wanneer een arts echt een hele grote fout maakt
-contributieve: mensen willen iets bijdragen en iets betekenisvols doet
wanneer is er sprake van een verdelingsvraagstuk?
- gewild goed
- schaarste aanwezig
wat voor soort verdelingsvraagstukken zijn er?
-micro: wachtlijst afspraak huisarts
-meso: ziekenhuis verdeling over verschillende domeinen
-macro: afspraken basispakket, budget gezondheidszorg
hoe vertaalt utilisme zich in nederlandse zorg?
kosteneffectiviteit: zoveel mogelijk gezondheidswinst voor zoveel mogelijk patiënten voor een zo laag mogelijke prijs
waarbij hoort john rawls?
egalitarisme
wat past bij egalitarisme?
gelijkheid is uitgangspunt, ongelijkheid is alleen acceptabel als dat ten goede komt van de meest benadeelden
wat is procedurele rechtvaardigheid?
je hebt een procedure om rechtvaardigheid te krijgen: taart verdelen dan laat degene die snijdt het laatste stukje pakken en dan is dat de procedure om even grote stukken te krijgen: dat is het onafhankelijke criterium voor rechtvaardigheid
welke vormen van procedurele rechtvaardigheid zijn er?
-pure procedural justice: loterij: je weet vooraf niks over de uitkomst, alleen over de manier om die uitkomst te krijgen
-perfect procedural justice: taart verdelen: je hebt uitkomstcriterium en je hebt een procedure
-imperfect procedural justice: strafrecht: goede uitkomstcriterium, maar geen goede perfecte procedure
wat is het verschil tussen eerlijkheid en rechtvaardigheid?
eerlijkheid: iedereen is het erover eens wat de rechtvaardige uitkomstmaat is
rechtvaardigheid: meer een theorie over wat een goede verdeling is maar er is niet per se een duidelijke set van regels waardoor overeenstemmend onderscheid kan worden worden gemaakt tussen eerlijkheid en oneerlijkheid
wat waren de uitgangspunten van rawls?
liberty en equality
wat is the veil of ignorance?
van rawls een gedachteexperiment: als je weet wie je bent en jouw rol, is jouw keuze niet objectief en rechtvaardig. je zou bv minder uitgeven aan gezondheidszorg als je weet dat je gezond bent. –> veil of ignorance = originele positie: risicomijdend
wat moest volgens rawls verdeeld worden?
primary social goods
welke principes had rawls bedacht mbt verdeling primary social goods?
-first principle: vrijheden moeten voor iedereen gelijk zijn
-second prinicple: sociale en economische ongelijkheden moeten zo aan beroepen vastzitten die voor iedereen toegankelijk zijn
-third principle: ongelijkheden zijn acceptabe mits ze ervoor zorgen dat de mensen die slecht af zijn er beter van worden
welk principe vindt de zorg het belangrijkst?
tweede: samenleving moet zo zijn ingericht dat iedereen gelijke kansen heeft
wat zei norman daniels? (ook rawls)
dat mensen als gelijkwaardigen deel kunnen nemen aan de samenleving
wat is bezwaar tegen egalitarisme in gezondheidszorg?
libertarianisme: door bv vettaks beperkt je de vrijheid van mensen
