H4.3: Celbeschadiging en celdood Flashcards
waardoor gaat een normale cel in adaptatie?
- stress
- toegenomen vraag en verminderde toevoer
waardoor vindt celschade plaats?
- onvermogen tot aanpassing
- beschadigende stimuli: toxines, straling, oververhitting etc
welke soorten onomkeerbare schade zijn er?
- necrose (necroptose)
- apoptose
- autofagie
wat voor gevolgen van reparatiemechanismen heeft een cel?
- reversibele celschade
- subcellulaire alteraties
wat voor veranderingen treden er in een cel op bij celschade?
verlies van:
-mitochondriale functie
-membraanstructuur
-DNA, chromatinestructuur
wat zijn mogelijke oorzaken van celschade?
- langdurige ischemie
- mechanisch
- straling, warmte/koud, stroomstoot
- chemicaliën
- infectie
- genetische defecten
welke soorten necrose zijn er?
- liquefactie necrose
- coagulatie necrose
- gangreneuze necrose
- verkazende necroze
- vet necrose
- fibrinoide necrose
wat is liquefactie necrose?
ook wel colliquatie of vervloeiingsnecrose
- alles wordtvisceuze massa (nattig)
- in hersenen, longen (hart na drugs)
- na infectie
- pus
- eiwitafbraak door autolyse
- ontstekingcellen vervloeien alles en dat heet heterolyse
wat is coagulatie necrose?
- structuur blijft herkenbaar
- hartspier post hartinfarct
- oedeem
- eiwitdenaturatie
waar zie je gangreneuze necrose?
ledematen
waar zie je verkazende necrose?
bij tuberculoze
waar zie je vet necrose?
(saponificatie): pancreas lekt in buikholte
wanneer zie je fibrinoïde necrose?
bloedvaten
wat is autolyse?
eiwitafbraak bij liquefactie necrose
wat is heterolyse?
ontstekingcellen maken alles vloeibaar bij liquefactie necrose
wat gebeurt er met eiwitten bij de verschillende soorten necrose?
- coagulatie: eiwitdenaturatie
- liquefactie: eiwitafbraak
wat gaat het hart na celdood uitscheiden?
- myoglobine (heel snel maar kort aanwezig)
- troponine (langzamer maar langduriger)
- CKMB
- HFAPB
welke twee soorten apoptose zijn er?
- fysiologisch
- pathologisch
wat is fysiologische apoptose?
- embryogenese
- volwassenen (menstruatie, huidvernieuwing)
wat is pathologische apoptose?
- DNA-schade
- ophoping foutgevouwen eiwitten
- infecties
welke twee apoptose pathways zijn er?
- intrinsieke pathway
- extrinsieke pathway
wat is de extrinsieke apoptose pathway?
via receptor activatie waardoor in de cel een caspase systeem wordt geactiveerd, waardoor cytoskelet wodrt afgebroken en membraanuitstulpingen
wat is de intrinsieke apoptose pathway?
BH3-sensor zet mitochondrion aan om cytochroom C te maken, die dan ook caspase activatie doet en uitstulpingen
wat is het verschil tussen necrose en apoptose?
apoptose geprogrammeerd en niks van celinhoud komt in bloed, necrose zwelt op en barst echt uit elkaar
wat is netose?
- neutrofiele extracellular traps
- celinhoud wordt gemengd met DNA
- wordt uitgespuwd en kan in bloed bacteriën vangen want het DNA in bedekt met bactericide stoffen
wat heeft cardiale ischemie tot gevolg?
DNA in cel klontert
wat helpt tegen ischemie?
(remote) periconditionering (korte kleine momentjes van zuurstofgebrek waardoor weefsel daaraan went en andere manieren van zuurstoftoevoer maakt)
waar in het bloedvatwand begint de schade door ischemie?
endo binnenkant
waarvoor is bindweefsel belangrijk?
zodat de structuur van het hart intact blijft
welke twee soorten cellulaire aanpassingen in hartspier na hartinfarct zijn er?
- hypertrofie (groter worden van bestaande cellen) soms wordt binucleair
- hyperplasie: GEEN toename cellen (te weinig hartspierstamcellen) –> wél proliferatie van fibroblasten –> verbindweefseling
wat gebeurt er bij irreversibele beschadiging?
ion disbalans: massale Ca influx
wat vindt er na een hartinfarct plaats in het aangrenzende gebied?
- hypertrofie met kerndeling
- apoptose van cardiomyocyten
wat vindt er na een hartinfarct plaats in het aangedane gebied?
- proliferatie van fibroblasten
- verbindweefseling
wat is ferroptose?
aangezet door ijzer
