H2.4: Neurotransmitters van het AZS Flashcards
waarin kan je farmaca verdelen?
- parasympathicomimetica
- parasympathicolytica
- sympathicomimetica
- sympathicolytica
wat zijn parasympathicomimetica?
stoffen die de werkingen van de parasympathicus nabootsen/activeren
wat zijn parasympathicolytica?
stoffen die de werking van de parasympathicus remmen
wat zijn sympathicomimetica?
stoffen die de sympathicus activeren
wat zijn sympathicolytica?
stoffen die de werking van de sympathicus remmen
wat voor chemische soort stoffen kunnen farmaca zijn?
- cholinerge stoffen
- adrenerge stoffen
- dopaminerge stoffen
- purinerge stoffen
hoe wordt acetylcholine gesynthetiseerd?
choline wordt presynaptisch opgenomen. dan zorgt cholineacetyltransferase ervoor dat choline samen met acetyl-CoA worden omgezet in acetylcholine en CoA
wat gebeurt er met CoA na de vorming van acetylcholine en CoA uit choline en acetyl-CoA?
opgenomen door mitochondria
wat gebeurt er met acetylcholine na de vorming van acetylcholine en CoA uit choline en acetyl-CoA?
wordt in blaasjes opgeslagen bij zenuwuiteindigingen
hoe wordt acetylcholine uit de synaptische spleet opgeruimd?
door het enzym acetylcholineesterase
hoe kan je met de acetylcholine productie/regulatie interfereren?
- hemicholinium
- triethylcholine
- tetrodotoxine
- botulinetoxine
- M- en N-receptor (ant)agonisten
- acetylcholineesterase-remmers
wat doet hemicholinium?
houdt de opname van choline door de presynaptische membraan tegen
wat doet triethylcholine?
lijkt op choline en wordt dus in plaats daarvan opgenomen door de presynaptische membraan waardoor de productie van acetylcholine wordt geremd
wat doet tetrodotoxine?
is aspecifiek: werkt bij zowel cholinerge als adrenerge synapsen;
remt de Na kanalen in het neuron, waardoor de depolarisatie van het neuron wordt geremd, waardoor er geen acetylcholine of (nor)adrenaline wordt vrijgegeven
wat doet botulinetoxine?
=botox: zorgt ervoor dat de presynaptische blaasjes die acetylcholine bevatten niet kunnen versmelten met het presynaptische membraan;
remt acetylcholine-afgifte
hoe worden rimpels veroorzaakt?
spieren die zijn aangespannen
hoe werkt botox bij rimpels?
de aangespannen spieren in de rimpels worden bespoten met botulinetoxine die dus de acetylcholine-afgifte remmen, waardoor er geen spiercontractie meer plaats vindt en dit zorgt voor een gladder gezicht
hoe werken acetylcholineesterase-remmers?
die remmen acetylcholineesterase, waardoor acetylcholine-afbraak in de synaptische spleet wordt geremd
voorbeelden: neostigmine en physostigmine
hoe kan je muscarinereceptoren onderverdelen?
M1, M2, M3, M4, M5
hoe classifiseer je nicotinereceptoren?
op basis van de subunit van het ionkanaal waarop ze binden ( alfa, beta, gamma etc )
welke stoffen kunnen aan muscarinereceptoren binden, op volgorde van hoge naar lage affiniteit?
- muscarine
- acetylcholine
- nicotine
welke stoffen kunnen aan nicotinereceptoren binden, op volgorde van hoge naar lage affiniteit?
- nicotine
- acetylcholine
- muscarine
op welke plekken zitten nicotinereceptoren?
- ganglia
- bijniermerg
- presynaptisch
- skeletspier
wat is het effect van nicotinereceptoren in ganglia?
transmitter-afgifte
wat is het effect van nicotinereceptoren in bijniermerg?
adrenaline en noradrenaline
wat is het effect van nicotinereceptoren presynaptisch?
transmitter-afgifte
wat is het effect van nicotinereceptoren in skeletspieren?
contractie
waar vind je M1-receptoren?
- CZS
- perifere zenuwen
waar vind je M2-receptoren?
- hart
- zenuwen
waar vind je M3-receptoren?
- exocriene klieren
- gladde spieren
waar vind je M4-receptoren?
CZS (locomotie)
waar vind je M5-receptoren?
CZS (functie niet volledig bekend)
wat is een andere term voor hoe strek het hart samentrekt?
inotropie
waarvoor zorgt activatie van muscarinereceptoren in het hart?
- lagere frequentie
- lagere inotropie
- lager hart-minuutvolume
- lagere bloeddruk
waarvoor zorgt activatie van muscarinereceptoren in de arterien?
vasodilatatie (lagere bloeddruk)
waarvoor zorgt activatie van muscarinereceptoren presynaptisch?
daling van transmitter-afgifte
waarvoor zorgt activatie van muscarinereceptoren in gladde spieren?
- contractie oog
- contractie bronchiën
- contractie maag-darmkanaal
- contractie blaas
waarvoor zorgt activatie van muscarinereceptoren in exocriene klieren?
- traansecretie
- slijmsecretie
- bronchiale secretie
- ZWEETSECRETIE
welke parasympathicomimetica zijn er oa?
- pilocarpine
- bethanechol
- neostigmine
- pyridostigmine
- rivastigmine
maar ook insecticiden en zenuwgassen
wat helpt tegen glaucoom?
pilocarpine
wat helpt tegen urineretentie?
bethanechol
hoe herstel je spierverslapping?
neostigmine (acetylcholineesterase-remmer)
wat is myasthenia gravis?
aandoening die spierzwakte veroorzaakt;
door imuunreactie hebben mensen met deze aandoening onvoldoende reactie op acetylcholine bij de nicotinereceptoren in de skeletspieren
wat kan de symptomen van myasthenia gravis beter maken?
pyridostigmine en neostigmine
wat kan helpen tegen sommige vormen van alzheimer en waarom?
rivastigmine (!) ; acetylcholineesterase-remmer; remt de acetylcholine-afbraak in de synaptische spleet
wat is atropine?
muscarinereceptor antagonist
wat zijn bijwerkingen van muscarineagonisten?
- diarree
- zweten
- miosis
- misselijkheid
- urinelozing
waar werkt botulinetoxine in?
- hart en gladde spiercellen
- zweetklieren
- skeletspieren
dus zowel nicotine als muscarine
hoe werkt botulinetoxine?
bindt met presynaptisch membraan en blokkeert acetylcholine-afgifte en verlamt cholinerge zenuwen
wat helpt tegen migraine?
botulinetoxine
