H4 Zelfregulering

Question 1

voordelen zelfsregulering

Answer 1

􏰁 - beroepsgenoten handelen volgens de in de branche levende opvattingen en normen

􏰁 - antwoord op protesten van het publiek het brengt een morele discussie onderberoepsoefenaren teweeg

􏰁 -scherpt het ethisch oordeel = positief effect op status van beroep

􏰁 -het voorkomt ingrijpen van de overheid

􏰁- het is efficiënter􏰀het is toetsing is sneller en goedkoper
en effectiever 􏰀 kritiek van vakgenoten komt harder aan dan van rechter dan wettelijke maatregelen en procedures

Question 2

nadelen zelfregulering

Answer 2

• toetsing wordt verricht door gezelschap dat bestaat uit vakgenoten “ze houden elkaar de hand boven
  het hoofd”

􏰁 -men treedt onnodig streng op

􏰁 -er zijn weinig of onvoldoende sancties

Question 3

zelfregulering in de journalistiek

Answer 3

Enerzijds is er sprake van journalistieke zelfregulering door middel van al dan niet geschreven gedragscodes, de Raad van Journalistiek en de ombudsman. Anderzijds is er zeker ook sprake van overheidsregulering ter bescherming van het algemeen belang.

Question 4

De vormen van zelfregulering om de media, journalisten, te houden aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid door Bertrand: vormen van quality control:

Answer 4

􏰁 -opleiding en scholing journalisten
􏰁 -gedragscodes zoals die door journalistenverenigingen of mediaorganisaties zijn opgesteld
􏰁 -raden van journalistiek die werken als instanties waar mensen klachten kunnen indienen
􏰁- ombudsman als bemiddelaar tussen publiek en redactie, onderzoekt klachten en heeft vaste rubriek in
krant of site
􏰁 -aparte rubriek voor correcties en aanvullingen

Question 5

Nieuwe mogelijkheden mediaverantwoording voor online journalistiek:

Answer 5

online zetten van redactiestatuut, ethische code, jaarverslag, wekelijkse rubriek ombudsman, lezersredacteur.

Question 6

onafhankelijke media watch blog

Answer 6

steeds meer mensen die professionele journalistiek volgen en kritiseren door middel van comments.

Question 7

Raad van Tucht –> Raad van Journalistiek

Answer 7

1957 conflict tussen overheid en pers over voortijdige berichtgeving over troonrede en miljoenennota 􏰀 Raad van Tucht werd omgevormd in de Raad voor de Journalistiek (1960).

Question 8

Raad voor de journalistiek

Answer 8

• Deze raad heeft alleen de bevoegdheid een oordeel uit te spreken en deze te publiceren.
• De Raad is klachteninstantie maar ook normenontwikkelaar en beroepsethische opinievorming. Klachtenbehandeling is een bron van kwaliteitsbewaking.

Question 9

Wat doet de Raad

Answer 9

De Raad onderzoekt de klacht, hoort beide partijen aan en doet vervolgens een uitspraak-zonder-sancties. Hij beoordeelt met als toetsingcriterium de eisen van journalistieke zorgvuldigheid. De Raad is niet alleen een klachteninstantie, maar ook normenontwikkelaar en naast de rechter het forum bij uitstek waar journalisten hun doen en laten verantwoorden. De Raad is ook centrum voor beroepsethische opinievorming.

Question 10

Bezwaren tegen de Raad

Answer 10

􏰁 -Morele normen van Raad zijn strenger dan die van rechter
􏰁 -Ondoenlijk en onwenselijk om één set normen toe te passen op handelen van alle nieuwsmedia
􏰁 -Niet mogelijk om in beroep te gaan tegen een beslissing van de Raad.
􏰁 -Klagers die met oordeel naar rechter stappen zorgen ervoor dat journalist twee keer voor hetzelfde
vergrijp ter verantwoording geroepen worden
􏰁- Vraagtekens gezet bij samenstelling van Raad

Question 11

convenant

Answer 11

dat een redactie zich verplicht om in elk geval aandacht te besteden aan die uitspraken waarbij men zelf partij is, ongeacht de beslissing van de Raad

Question 12

ethische codes

Answer 12

-Vertegenwoordigers van een aantal professies hebben de voornaamste beroepsplichten kort en bondig
geformuleerd in een code.
􏰁 -Trachten hieraan te houden om maatschappelijke functie te kunnen vervullen.
􏰁 -Betekenis code: het expliciteren van wat impliciet behoort tot het goed vervullen van het beroep.

Question 13

waarom hebben beroepsorganisaties gedragscodes opgesteld?

Answer 13

om langs de weg van zelfregulering de relaties met het publiek, de overheid, de klanten en de collega’s moreel af te bakenen en om zo een professionele beroepsuitoefening te bevorderen

Question 14

wat bevatten codes?

Answer 14

een aantal bepalingen over de persoonlijke integriteit van de beroepsbeoefenaar en zijn er regels voor de relatie met het publiek

Question 15

gedragscodes

Answer 15

dat gedragscodes beroepsbeoefenaren willen stimuleren om hun functie op een verantwoorde wijze uit te oefenen

Question 16

bezwaren in nederland op ethische codes

Answer 16

􏰁 -Geschreven code te algemeen en vaag en daardoor nietszeggend en onbruikbaar
􏰁 -Of gedetailleerd en duidelijke en daardoor gevaar voor redactionele vrijheid
􏰁- Geschreven code werkt verstarrend in een tijd van voortdurende veranderde opvattingen
􏰁 -Te idealistisch ingesteld
􏰁 -Stelsel van geformuleerde richtlijnen wordt een moreel alibi

Question 17

Nederlandse codes

Answer 17

􏰁- Ethische code: Leidraad van de Raad voor de Journalistiek 2007.
-􏰁 Code van Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren 􏰀 vervangen door Code voor de
Journalistiek 2008 (deze heeft oog op nieuwe kwesties door online journalistiek).
􏰁- Naast landelijke code heeft elke redactie eigen ethische code.

Question 18

Vlaamse codes

Answer 18

-Ethische code: Code van de Raad van Journalistiek 2010.

Question 19

hoe effectief zijn ethische codes eigenlijk?

Answer 19

op basis van literatuuronderzoek, dat nationale en internationale codes vooral een symbolische werking hebben eb dat redactionele codes in de dagelijkse praktijk heel effectief kunnen zijn

Question 20

ombudsman

Answer 20

• het is een rechter die telkens voor een periode van drie jaar wordt benoemd en door de dagbladuitgevers wordt betaald
• je kan bij hem klagen over overtredingen van journalistiek-ethische normen

Question 21

pressens opinionsnamd

Answer 21

de zweedse raad voor de journalistiek waar ernstige zaken worden voorgelegd

Question 22

pressens opinionsnamd

Answer 22

de Zweedse raad voor de journalistiek waar ernstige zaken worden voorgelegd

Question 23

aan de krant gelieerde ombudsman

Answer 23

• die fungeert als klachtenmeldpunt

- hij bemiddelt tussen klager en redactie en stelt zich ter redactie op als de advocaat van de klager

Question 24

waarom kwam de persombudsman er niet?

Answer 24

dat had een financiële oorzaak, namelijk het vruchteloze touwtrekken tussen de mediabranche en de rijksoverheid over de vraag wie welk gedeelte van de kosten voor zijn rekening zou nemen

Question 25

hoe opereert een ombudsman

Answer 25

onafhankelijk van de hoofdredacteur als klachtenmeldpunt en wordt beschermd door een eigen statuur

Question 26

ombudsman

Answer 26

1. Zweeds model: een rechter die voor een periode van drie jaar wordt benoemd en door uitgevers wordt
   betaald, hij ontvangt en behandeld klachten, doet zelfstandig onderzoek, spreekt een berisping uit of
   legt boetes op. Ernstige zaken worden doorgespeeld naar Raad voor de Journalistiek.
2. In Nederland is deze Zweedse vorm van ombudsman er niet maar wel andere type ombudsman: krant
   gelieerde ombudsman die handelt als klachtenmeldpunt, hij bemiddelt tussen klager en redactie, hij
   heeft wekelijks eigen rubriek in krant.
3. Lezersredacteur is een functionaris met vergelijkbare taak.

Question 27

weinig verschil tussen ombudsman en lezersredacteur

Answer 27

de lezersredacteur bij de meeste regionale kranten aan het verdwijnen mede onder invloed van de slechte economische situatie in grote delen van de journalistiek

Question 28

als de functie van de lezersredacteur blijft bestaan

Answer 28

dan is er toch meer sprake van activiteiten op het terrein van marketing en public relations dan van wat in essentie de taak van ombudsman en lezersredacteur zou moeten zijn: functioneren als een klachtenmeldpunt en een interne criticus die de redactie moreel bij de les houdt door het doen en laten en de publicaties van de individuele redactieleden kritische te toetsen een de ethische uitgangspunten van de redactie

Question 29

Media Ombudsman Nederland (MON)

Answer 29

2006 Stichting Media ombudsman Nederland (MON) opgericht door journalisten om vanuit vak zelf aandacht te vragen voor kwesties op terrein van vakethiek, zelfregulering en kwaliteitsjournalistiek.
Doelstellingen:
􏰁- het tot stand brengen van debat over ethiek en kwaliteit journalistiek
-􏰁 het entameren van wetenschappelijk onderzoek over journalistiek
􏰁- spreekt zich uit over structurele zaken met betrekking tot journalistieke ethiek
-􏰁 specifiek klachten over journalistieke gedragingen worden doorgeleid naar Raad voor de Journalistiek

Question 30

media watchdogs

Answer 30

een andere, nieuwere vorm van mediakritiek, instituten en organisaties, heel vaak internetsites, die het doen en laten van de media kritisch volgend en van ongezouten commentaar voorzien

Question 31

nieuwe vorm van media kritiek

Answer 31

• Media watchdogs = volgen de media kritisch en voorzien van commentaar, soms gaat het om persmonitor de analyse geeft.
• Persmonitor = volgt actuele berichtgeving over bepaalde onderneming en analyseert zowel inhoud als journalistieke werkwijze.

Question 32

Nederlandse nieuwsmonitor

Answer 32

Hier wordt onderzoek gedaan naar trends in de berichtgeving van de Nederlandse media. De monitor moet betrouwbaar empirisch materiaal opleveren, op basis waarvan reflectie en discussie over de kwaliteit van journalistieke werk kunnen plaatsvinden. De Monitor is ondergebracht bij het Persinstituut te Amsterdam. Eigen is er, zeker in de toekomst, spraken van drie monitoren:
1. Continu Nieuwsmonitor. Hiermee worden kenmerken van de inhoud vastgelegd.
2. Event Monitor. Deze richt zich op spraakmakende kwesties, affaires, onthullingen of
schandalen die – vaak gedurende relatief korte tijd – veel aandacht krijgen.
3. Issue Monitor. Hier worden één of meer belangrijke maatschappelijke issues gevolgd
waarvan verwacht kan worden dat zij gedurende lange tijd een belangrijke rol in het publieke debat zullen spelen.

Question 33

NGPR

Answer 33

Beroepsgenootschappen en beroepsverenigingen:
1954 NGPR, Nederlands Genootschap voor Public Relations: streeft en goede beroepsuitoefening na en heeft een ballotagecommissie hiervoor ingesteld. Vak PR zocht erkenning van eigen werkterrein, gedragscode zagen zij als instrument die de eerste stap was naar professionalisering. Code in 1965 ontworpen. Snel kritiek op code. Daarom in 1979 Commissie Gedragscode ingesteld, geldend voor het NGPR en de VPRA (Nederlandse Vereniging voor Public Relations Adviseurs). Weer veel kritiek.
1996 ontstaan Beroepsvereniging voor Communicatie: fusie van NGPR, ACON en VBN􏰀een van eerste activiteiten was aanscherping van toelatingseisen.
2006 ontstaan Logeion: fusie Beroepsvereniging van Communicatie en VVO.

Question 34

gedragscodes

Answer 34

Alle ethische codes in communicatiesector zijn allemaal geënt op enkele internationale codes voor pr functionarissen. Vier terreinen te onderscheiden bij de communicatiecodes:
o Algemene professionele verplichtingen: eerlijkheid, zuiverheid, oprechtheid, zo groot mogelijke zorgvuldigheid, geen onjuiste of misleidende informatie verstrekken, communicatieactiviteiten moeten openlijk worden uitgevoerd en herkenbaar zijn.
o Professionele verplichtingen tegenover opdrachtgevers: verantwoordelijkheid voor een deugdelijke en deskundige uitvoering van opdracht en onafhankelijk zijn van cliënt of opdrachtgever. Vergoeding mag niet afhankelijk zijn van resultaat.
o Professionele verplichtingen tegenover massamedia en publieke opinie: feitelijke juiste informatie verstrekken en verboden om publieke opinie of pers te misleiden.
o Professionele verplichtingen tegenover collega‟s en het vak: onthouden van oneerlijke concurrentie en geen afbreuk doen aan reputatie van collega.

Question 35

reclame code

Answer 35

Reclame dient in overeenstemming te zij met de wet, de waarheid, de goede smaak en
fatsoen
o Reclame mag niet strijdig zijn met het algemeen belang, openbare orde of goede zeden
o Reclame mag niet nodeloos kwetsend zijn, noch een bedreiging inhouden voor geestelijk en
of lichamelijke volksgezondheid
o Reclame dient duidelijk en zodanig herkenbaar te zijn o Reclame mag niet misleidend zijn.

Question 36

andere codes

Answer 36

Code Telemarketing

Code Verspreiding Ongevraagde Reclame via email Code Sweepstakes

Question 37

instanties

Answer 37

instantie: de Reclame Code Commissie: ziet toe op naleving en handhaving van code.
o Bestaat uit vier kamers.
o Procedure: klager motiveert eerst klacht in een brief, adverteerder krijgt kans op verweer, in vergadering wordt klacht en verweerschrift behandeld, vervolgens formuleert Commissie haar oordeel en verklaart klacht gegrond of niet. Beroep is mogelijk tegen de uitspraak met College van Beroep.
o Is aanklacht gegrond? Dan doet Commissie aanbeveling om reclame niet meer te gebruiken. o Commissie kan in bepaalde gevallen kan boete opleggen.
o Uitspraken van Commissie over STER reclame zijn bindend en zullen meteen van ether af
worden gehaald.
o Uitspraak wordt openbaar gemaakt als sprake is van ernstige overtredingen.

Question 38

Instanties buitenland

Answer 38

Instantie België: Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame JEP o Klachtenbehandelaar voor consumenten
o Adviescollege voor adverteerder, reclamebureau en media
Instantie Europa: European Advertising Standards Alliance EASA
o Alle nationale zelfreguleringsinstanties in de reclamebranche