H2 Media-ethiek Flashcards
media ethiek
houdt zich bezig met het functioneren van de massamedia, meer in het bijzonder op de probleemsituaties die samenhangen met de informatievoorziening door middel van de massamedia
communicatie ethiek
het gaat hierbij dan niet om interpersoonlijke communicatie, maar om informatievoorziening door zenders die van communiceren hun beroep en broodwinning maken
communicatiewetenschap
de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van informatievoorziening die op een beroeps- en/of bedrijfsmatige basis plaatsvindt aan een algemeen dan wel professioneel ontvangers publiek.
waarom hebben journalisten een maatschappelijke verantwoordelijkheid? en wat houdt het in
omdat burgers op veel terreinen in grote mate afhankelijk zijn van de media. de journalisten zijn integer betrouwbaar en zorgvuldig
waarom behoort de journalistiek niet tot de zogeheten professies?
omdat de journalistiek wordt beoefend vanuit de grondwettelijk aan alle burgers gegarandeerde vrijheid van meningsuiting en is dus geen gesloten beroepsgroep met duidelijk omschreven opleidingseisen en een beschermde beroepstitel
the social responsibility theory of the press: 5 eisen
- De media moeten nauwgezet, betrouwbaar en veelzijdig berichten. Objectiviteit wordt gezien als het hoogste goed.
- Ook moet de pers een podium bieden voor het uiten van opinie en kritiek.
- De pers moet verder een representatief plaatje van de samenleving schetsen.
- Ook zijn de media verantwoordelijk voor de presentatie en verklaring van de doelen en
waarden van de samenleving. - Ten slotte dient de pers te zorgen voor een volledige toegang van de dagelijkse intelligentie,
zodat het publiek zo volledig en veelzijdig mogelijk wordt geïnformeerd.
4 niveaus normen
- De persoonlijke normen–> morele opvattingen die ieder mens vanuit milieu, opvoeding, levensovertuiging, scholing of ervaring in zich draagt
- De organisatienormen–> in elk bedrijf gelden geschreven of (meestal) ongeschreven normen
die tot de cultuur van de organisatie horen. - De beroepsnormen–> Hiermee wordt bedoeld het geheel van geschreven en ongeschreven
morele normen zoals die gelden in de beroepsorganisatie voor de wijze waarop het vak beoefend dient te worden. - De maatschappelijke normen–> de algemeen in de samenleving geldende morele opvattingen
raad van journalistiek
toetst aan de normen van de journalistieke beroepsethiek en van journalistieke zorgvuldigheid, de rechter doet dat aan rechtsnormen.
Zorgvuldigheidsnorm
Zorgvuldigheidsnorm: hiermee optreden tegen onjuiste, onvolledige of beledigende publicaties en treedt ook op tegen inbreuken op de privacy en bepaalde methoden van nieuwsgaring
Beledigende publicatie: publicatie is onnodig grievend: had het niet minder kwetsende bewoordingen
kunnen staan?
Onrechtmatige publicatie: wanneer publicatie verwijtbaar, onjuist of onvolledig is: kon journalist op
hoogte zijn van juiste toedracht der feiten?
redenen voor noodzaak tot reflectie
1 Ontwikkelingen in de informatie en communicatie technologie: hebben gevolgen op de journalistieke beroepsbeoefening en karakter van journalistiek:
televisie en opmars beeldcultuur geven nieuwe middelen om werkelijkheid vorm te geven computers en databanken hebben mogelijkheden tot informatie voorziening vergroot
Ontstond “Ethiek van het Beeld”
Beeld heeft meer impact gekregen dan geschreven woord
Dominante beeldcultuur heeft onze normen en waarden aangetast
Schrijvende pers ook te maken met gevolgen visualisering en actualisering van het nieuws
Bureauredacteur heeft kansen en bedreigingen door ICT
stuiten op gegeven die niet goed beveiligd zijn en dus eigenlijk niet voor publicatie
2 Toenemende commerciële druk op nieuwsorganisaties en gevolgen daarvan voor journalistieke praktijk:
meer concurrentie dan vroeger
commerciële druk zorgt ervoor dat onafhankelijkheid minder wordt
3 Vervaging van grenzen tussen informatie & entertainment en informatie & politiek
kunnen afbreuk doen aan de geloofwaardigheid en feitelijkheid van informatie programma‟s
actuele kwesties in de media ethiek
- Informatisering van de samenleving. Naarmate het aanbod aan informatie voor de burger
toeneemt, wordt het voor de aanbieder ook moeilijker zich te verzekeren van de aandacht van het publiek. Reclamemakers zoeken steeds vaker de grenzen van het toelaatbare op. Ook voor de journalistiek heeft (over)informatisering gevolgen. Bijvoorbeeld de televisiejournalistiek door de komst van meer kanalen. Het publiek kijkt niet meer, maar anders: meer naar amusement, minder naar serieuze informatie. Om het op amusement beluste kijkerspubliek toch nog enige informatie voor te schotelen is na de sandwichformule het zogeheten ́infotainment ́ uitgevonden. - Reality-tv. De vraag is of en in hoeverre menselijke intimiteiten en emoties worden misbruikt om hoge kijkcijfers te halen en dus een programma te maken dat aantrekkelijk is voor adverteerders. Dan zijn er de programma ́s waarin de kijker geconfronteerd wordt met videofilmpjes waarop de keiharde praktijk van moord en doodslag te zien is. Ook de wijze waarop een station rechtstreeks verslag doet van belangrijke gebeurtenissen overal ter wereld roept eveneens morele vragen op. Journalistiek is immers mee dan louter doorgeven van wat ergens gebeurt. Het is zeker ook een kwestie van controleren, beoordelen en selecteren van het nieuws om dat vervolgens zo te publiceren, dat de kijker begrijpt wat er aan de hand is en welke achtergronden een rol spelen.
- Nieuwe technische mogelijkheden. Het is nu technisch mogelijk door middel van digitale beeldmanipulatie veranderingen aan te brengen in nieuwsfoto ́s. Als nieuwsfoto ́s digitaal gemanipuleerd worden, dan zullen de authenticiteit en de betrouwbaarheid van het werk van de fotojournalist in twijfel worden getrokken.
- Commerciële belangen. Deze zullen naar verwachting een steeds grotere rol gaan spelen en dus een steeds grotere bedreiging vormen voor de journalistieke onafhankelijkheid.
