H12 naar een ethiek van infotainment en amusement

Question 1

Debat over morele grenzen en verantwoordelijkheden bij maken van televisieprogramma‟s lijkt vooral gevoerd te worden naar aanleiding van incidenten. Kenmerkend voor de discussies is dat ze kortstondig zijn en niet lieden tot een moreel beleid.

Answer 1

􏰀Paradox van de kritiek: Een programma veroorzaakt meer deining, meer morele verontwaardiging en meer debat over de vraag of dit niet alle grenzen overschrijf, de aandacht van het publiek neemt toe en producent bereikt precies wat hij wilt: aandacht.

Question 2

televisie ethiek

Answer 2

Er is nog geen sprake van televisie ethiek. Makers van informatieve programma‟s hanteren morele standaarden die een afgeleide zijn van traditionele persethiek. 􏰀 een infotainment ethiek en een entertainment ethiek zijn nog niet ontwikkeld.

Question 3

Zes maatschappelijke functies van media:

Answer 3

1. Nieuwsvoorziening
2. Opinievorming en achtergrond
3. Vermaak
4. Kunst en Cultuur
5. Specifieke informatievoorziening
6. Commerciële uitingen en voorlichting

Question 4

Tussen serieuze journalistiek en amusement heeft zich een nieuwe sector ontwikkeld:

Answer 4

infotainment: een samentrekking van informatie en entertainment.

Question 5

Tabloidisering

Answer 5

“proces van vervagende grenzen tussen informatie en amusement als gevolg van toenemende commercialisering in de mediasector” in de sector van gedrukte media.

Question 6

Infotainment

Answer 6

“proces van vervagende grenzen tussen informatie en amusement als gevolg van toenemende commercialisering in de mediasector” in de omroepwereld.

Question 7

Deze ontwikkeling is zichtbaar in drie fronten:

Answer 7

􏰁 - nieuwe genres :docusoaps, talkshows
􏰁- nieuwe vakopvattingen: intieme journalistiek en civiele journalistiek
- 􏰁 nieuwsitems: gebeurtenissen in entertainmentindustrie zijn tegenwoordig nieuws

Question 8

waar moeten journalisten mee oppassen?

Answer 8

Journalisten moeten oppassen dat ze hun geloofwaardigheid niet verliezen wanneer ze amuserende elementen toepassen in hun producten of wanneer ze samenwerken met makers van amusementsprogramma‟s.
􏰀 “Zolang infotainment een manier is om journalistieke producten aantrekkelijker en boeiender te maken zonder verlies van geloofwaardigheid is er niets mis mee.”

Question 9

kwalitatief hoogstand nieuws

Answer 9

Kwalitatief hoogstand nieuws moet blijven, het is nu alleen meer een basisvoorziening waarop je terugvalt bij rampen en andere opzienbarende gebeurtenissen. Echt nieuws is niet leuk, en leuk nieuws is niet echt!

Question 10

wel proces is er naast infotainmentisering?

Answer 10

Naast proces van infotainmentisering is er ook “newsification of culture: entertainment dat in vorm van nieuws of informatie wordt aangeboden en de illusie wekt informatief en feitelijk te zijn

Question 11

2005 functioneel amusement

Answer 11

2005 “functioneel amusement” intrede in kabinet: Publieke omroep moet zich concentreren op drie terreinen: nieuws en sport, opinie en debat en educatie, kunst en cultuur, uitzenden van amusementsprogramma‟s alleen toegestaan voor zover die programma‟s middel zijn om maatschappelijk debat aan te zwengelen of wanneer amusement de vorm is waarin inhoud is verpakt.

Question 12

Basisnormen voor productie, distributie en receptie van media entertainment:

Answer 12

􏰁- Productie
o Noodzaak van voldoende variatie en differentiatie in aanbod aan amusement
o Mediaproducten moeten beantwoorden aan de morele eisen die de samenleving stelt o Mediaproducten moeten de beginselen van democratische samenleving respecteren.
- 􏰁 Distributie
o in beginsel voor iedereen toegankelijk zijn
􏰁 Receptie
o Elke mediaconsument moet op een verantwoordelijke manier omgaan met aanbod van
mediaproducten en dat hij in staat is zijn mediaconsumptie in geweten te rechtvaardigen.

Question 13

Publieke Omroep ontwikkelde methode om kwaliteit van uitzendingen te meten 􏰀

Answer 13

–> met Kwaliteitskaart televisieprogramma‟s: dit meet op de aspecten betrouwbaarheid, kwaliteit, pluriformiteit, maatschappelijke impact en innovatie.

Question 14

In sommige ethische codes wordt aandacht besteed aan infotainment en amusement. Het gaat dan over:

Answer 14

• afspraken vooraf en Quit Claim
• Verborgen camera
• Seks en geweld

Question 15

Afspraken vooraf en Quit Claim:

Answer 15

Herkenbaar in beeld brengen mag in beginsel alleen met toestemming, bij amusement moeten mensen voor opnemen en uitzenden een quit claim ingevuld hebben en programmamakers moeten voldoende geïnformeerd hebben.

Question 16

Verborgen camera

Answer 16

Uitzending van met verborgen camera gefilmd materiaal mag alleen met toestemming van betrokken persoon. Geldt ook voor geluidsopnames. Opgenomen materiaal moet worden vernietigd wanneer daarom gevraagd wordt.

Question 17

seks

Answer 17

Hier zal altijd met betrekking tot tijdstip en inhoud van de uitzending rekening moeten worden gehouden met maatschappelijk aanvaardbaarheid. Voor 21.00 uur worden alleen programma‟s uitgezonden die geschikt zijn voor algemeen publiek. Bij tonen van seks zijn er richtlijnen:
o Programma‟s moeten adequaat en duidelijk aangekondigd zijn
o Tonen van seksscènes moet gerechtvaardigd redactioneel doel dienen o Wordt NIET voor 21.00 uitgezonden of rond dit tijdstip
o Er zijn grenzen aan het tonen van seksueel materiaal
o Materiaal over seksueel geweld moet bijzondere zorg krijgen.

Question 18

geweld

Answer 18

Bij programma‟s met geweld moet behoedzaamheid worden vereist als volgende aspecten aan orde zijn:
o Situaties die dicht staan bij eigen ervaringen van publiek
o Huiselijk en seksueel geweld
o Scenes waarin vrouwen en kinderen als slachtoffer worden getoond o Scenes waarin extreem geweld wordt getoond
o Context waarin geweld lijkt te worden aangemoedigd
o Zelfdoding of poging

Question 19

kijkwijzer

Answer 19

• Opgezet in 2001
  -􏰁 = geconditioneerde zelfregulering / coregulering 􏰀 omdat de overheid toezichthoudend aanwezig is.
  -􏰁 initiatief van NICAM, Nederlands Instituut Classificatie van Audiovisuele Media.
  􏰁 informeert ouders over de schadelijkheid van films, video‟s, dvd‟s en telvisieprogramma‟s.
  􏰁 - Nieuws en actualiteitenprogramma‟s en live programma‟s doen niet mee aan de classificatie.
  􏰁 Twee timeslots:
  o Voor 20.00: geen schadelijke programma‟s voor kinderen tot 12 jaar
  o Voor 22.00: geen schadelijke programma‟s voor kinderen tot 16 jaar
  􏰁 - Inmiddels ook computer en videogames voorzien van leeftijdscategorie en inhoudspictogram.

Question 20

Media ethiek als incidentenethiek

Answer 20

Naar aanleiding van incidenten, zoals de presentatie van een nieuw televisieprogramma (voorbeeld: de Gouden Kooi), komen discussies op gang over ethiek. Paradox van kritiek: juist door de grote morele verontwaardiging kan commercieel succes worden geboekt. Tv- producenten gaan daarom de grenzen van de ethiek opzoeken.
Fundamentele vragen worden zelden structureel bediscussieerd: de maatschappelijke verantwoordelijkheid van televisiemakers bijvoorbeeld wordt niet duidelijk besproken.

Question 21

media ethiek als journalistieke beroepsethiek

Answer 21

Bestaande ideeën over ethiek richten zich vooral op de pers en nieuwsberichtgeving. Ethiek op het gebied van infotainment en entertainment bestaat (nog) niet. Binnen de groep van makers van commerciële televisie wordt geen debat gevoerd over morele implicaties. Evers is van mening dat het tijd wordt dat zij een dergelijk debat wel met elkaar aangaan.

Question 22

infotainment: nieuwe morele vragen

Answer 22

Infotainment is een samengaan van informatievoorziening en entertainment. Steeds meer zien we vervagende grenzen tussen commercie/amusement en informatievoorziening/serieuze journalistiek. In de gedrukte media wordt dit tabloidisering genoemd. Door het zogenaamde ‘opleuken’ van informatie kan de serieuzere journalistiek echter haar geloofwaardigheid gaan verliezen (Rennen). Kwalitatief hoogstaande nieuwsberichtgeving moet gezien worden als een belangrijke basisvoorziening.
Ook de grens tussen wat privé is en publiek vervaagd door programma’s waarin gewonen mensen openlijke praten over intieme zaken. Ook voor het in bescherming nemen van mensen zouden specifieke morele codes kunnen worden ontwikkeld (Van Zoonen). Authenticiteit kan hiervoor een criterium worden. Entertainment dat de allure meekrijgt van een serieus (journalistiek verantwoord) programma valt onder de noemer ‘newsification of culture’.

Question 23

contouren van een amusementsethiek

Answer 23

De publieke omroepen hebben van de overheid opdracht gekregen functioneel amusement te maken. Voor het meten van de kwaliteit van de programma’s van de publieke omroep is een methodiek ontwikkeld: ‘kwaliteitskaart televisieprogramma’s’. De volgende aspecten worden daarbij gemeten: betrouwbaarheid, pluriformiteit, maatschappelijke impact, innovatie en kwaliteit. Regulering vindt uiteraard ook plaats via het publieke debat: wanneer een programma een zeer negatief imago krijgt, zullen programmamakers zich moeten aanpassen aan de normen die het publiek bepaalt. In Duitsland zijn verschillende basisnormen voor amusement bedacht.

Question 24

infotainment en amusement in ethische codes

Answer 24

De bestaande Britse Editiorial Guidelines bieden aanknopingspunten voor ethische regels: (1) programma’s moeten deelnemers voldoende informeren; e.e.a. moet schriftelijk worden vastgelegd, zoals de quit-claim; (2) in amusementsprogramma’s mogen deelnemers niet worden overvallen door draaiende camera’s ; (3) het werken met verborgen camera’s kan alleen wanneer de gefilmde na afloop toestemming tot uitzending heeft gegeven.

Question 25

kijkwijzer

Answer 25

De overheid is toezichthoudend aanwezig: dit heet ‘geconditioneerde zelfregulering’. De overheid werkt met een kijkwijzer die ouders informeert over eventuele schadelijkheid voor kinderen. Ook internetspelletjes krijgen een leeftijdscategorie en een inhoudspictogram. Kritiek op de kijkwijzer heeft vooral te maken met betutteling. Daarnaast zou de kijkwijzer niet streng genoeg oordelen. Evers pleit ervoor dat er naast de kijkwijzer bij iedere omroep een ombudsman wordt geïnstalleerd die klachten van kijkers kan behandelen.
Evers wijst tenslotte nog op de discussie over seksistische videoclips die via muziekkanalen worden getoond. De effecten van deze beelden op kinderen zijn nog onvoldoende bekend. Toch trekken muziekzenders zich de kritiek wel aan.