H3.3 Exantheemziekten- de klassieke varianten Flashcards
Waaruit bestaat exantheem vooral uit?
Macula (rode vlekjes) en Papels (bultjes)
Welke vormen van exantheem zijn er?
- Morbilliform (grofvlekkig)
- Rubelliform (fijnvlekkig)
- Enantheem (uitslag op de slijmvliezen)
Welke oorzaken kan exantheem hebben?
- Infectieus: bacterieel of viraal
- Niet-infectieus: allergie, auto-immuunziekte of vasculitis
- Overig (bijv door geneesmiddelen)
Wat is belangrijk bij anamnese van patiënt met exantheem?
- Leeftijd
- Voorgeschiedenis, medicatie, immuunstatus
- Koorts, tijdsgerelateerdle koorts
- Vaccinatiestatus
- Voorafgaande contacten met besmettelijke ziekte
- Bijkomende klachten en symptomen
Wat zijn de klassieke exanthemen?
- 1e ziekte Mazelen/Morbilli
- 2e ziekte Roodvonk/Scarlatina
- 3e ziekte Rode hond/Rubella
- 5e ziekte Erythema infectiosum
- 6e ziekte Exanthema subitum
- Waterpokken/varicella
Wat voor exantheem geeft Mazelen (paramyxovirus)?
Grofvlekkig confluerend
maculopapuleus exantheem
Waar begint het exantheem bij Mazelen?
Op het hoofd en breidt zich in enkele dagen uit naar hoofd en ledemaat.
Wat voor enantheem komt er voor bij Mazelen?
Koplik-vlekken (witte vlekken op het mondslijmvlies)
Wat zijn de twee typische symptomen van Mazelen?
- Koplik-vlekken
- Flinke griep (hoge koorts)
Mazelen is meestal zelflimiterend
Diagnostiek Mazelen?
IgM antistoffen bepalen
Welke complicaties kan mazelen hebben?
5-10% otitis media, pneumonie
0,1% encefalitis, myocarditis
Symptomen van roodvonk (Bèta-hemolytische streptokok groep A)?
Abrupte koorts, tekenen van keelontsteking en gezwollen cervicale klieren
Hoe ziet het exantheem eruit bij roodvonk?
Puntvormig rood ruw exantheem over hele lichaam
Wat voor enantheem bij roodvonk?
Frambozentong
Welke verschijnselen zijn typisch bij rode vonk?
- Narcosekapje: driehoek rondom neus en mond heeft geen uitslag
- Frambozentong/aardbeientong
- Vervellen van de handen en voetzolen
Vroege complicaties roodvonk?
peritonsilair abces, otitis media acuta, sepsis, NWDI, STSS
Late complicaties roodvonk?
Acuut reuma, poststreptokokken glomerulonefritis
Risicogroepen roodvonk?
Anatomische afwijking KNO gebied, syndroom van Down
Diagnostiek roodvonk?
Klinische diagnose, lab is weinig zinvol
Ben je blijvend immuun als je roodvonk doormaakt?
Nee
Beleid roodvonk?
Afwachtend, antibiotica bij ernstig zieke kinderen of risicogroepen
Rubella (rode hond) symptomen?
BLWI, lymfeadenopathie, soms gewrichtsklachten.
Exantheem bij rode hond?
Kleinvlekkig maculopapuleus confluerend beginnend op gelaat en later romp
Beloop rode hond?
Mild beloop, zelflimiterend. Eerst luchtweginfectie met lymfeadenopathie, later exantheem met lichte koorts.
Enantheem bij rode hond?
Kleine rode vlekjes op palatum molle
Complicaties rode hond?
Trompocytopenische purpura, encefalitis, Guillan Barre syndroom
Risicogroepen rode hond?
Zwangeren, vooral eerste trimester
Diagnostiek rode hond?
IgG en IgM antistoffen, keelgat op PCR
Behandeling rode hond?
Symptomatisch, afwachtend, vaccinatie
Symptomen erythema infectiosum (humaan parvovirus B19?
Malaise, koorts en gewrichtspijnen
Exantheem bij erythema infectiosum?
Roze rood maculopapuleus exantheem aan strekzijde van de ledematen. Begin is scherp begrensd en later confluerend met centrale verbleking (guirlandes)
Typisch bij erythema infectiosum?
Rode wangen (slapped cheeks)
Complicaties erythema infectiosum?
aplastiche crise bij patiënten met chronische hemolytische anemie
Is het erythema infectiosum gevaarlijk voor zwangeren?
Ja er is kans op intra-uteriene vruchtdood of spontane abortus
Risico groepen erythema infectiosum?
Niet-immune zwangeren, patiënten met hemolytische anemie
Symptomen exanthema subitum (HPV type 6)?
Enkele dagen hoge koorts zonder focus. Na de koorts ontstaat exantheem
Exantheem bij exanthema subitum?
Fijn maculopapulair exantheem
Complicaties exanthema subitum?
Afstotingsreacties, encefalitis en pneumonie
Risicogroepen exanthema subitum?
Immuungecompromitteerde patiënten
Is exanthema subitum gevaarlijk voor zwangeren?
Nope
Symptomen waterpokken (varicella zoster)?
Lichte koorts, malaise, exantheem met jeukklachten
Exantheem waterpokken?
Maculae die snel overgaan naar blaasjes en crusteuze laesies
Enantheem waterpokken?
Vesikels of ulcera op mondslijmvlies
Kenmerken waterpokken?
Laesies ontstaan niet synchroon en alle stadia kunnen tegelijk aanwezig zijn (maculae, vesikels, pustels en crustae)
Complicaties waterpokken?
Bacteriële superinfectie, meningo-encefalitis, pneumonie
Risicogroepen waterpokken?
Immuungecompromitteerden, pasgeborenen en zwangeren (13-20 week)
Diagnostiek waterpokken?
Meestal klinisch, op indicatie PCR van blaasjes.
Beloop waterpokken?
Zelflimiterend, maar virus blijft aanwezig in lichaam. Er kan reactivatie optreden bij immuungecompromitteerden
Welke van de klassieke exantheem ziektes hebben een meldplicht?
- Mazelen/Morbilli: ja
- Roodvonk/Scarlatina: alleen bij ernstige infecties
- Rode hond/Rubella: ja
- Erythema infectiosum: geen
- Exanthema subitum: bij meerdere gevallen in school kan er sprake zijn van meldplicht
- Waterpokken/varicella: geen bij individuele gevallen, wel clusters of kinderdagverblijven.
Wat is belangrijk om aan te denken bij infectieuze kinderziektes?
- Gaat vaak gepaard met rash
- meldplicht?
- Vaccinatiestatus
Leerdoelen:
De verschillende klassieke exantheemziekten kunnen herkennen.
De globale epidemiologie, pathogenese en overdraagbaarheid en complicaties van klassieke exantheemziekten kunnen benoemen.
De meldingsplichtige exantheemziekten kunnen benoemen.
Het belang van vaccinatie kunnen uitleggen.
