Globalisering Flashcards
Handelversperrings
Tariewe en kowtas wat deur die regering ingestel word om handel te voorkom of bemoeilik
Handelsblok
Groepering van lande om meer beheer oor die wereld se ekonomie te verkry
Internasionale Monetere Fonds (IMF)
Die IMF vergemaklik internasionale handel en bevorder ekonomiese samewerking veral t.o.v betalingsbalansprobleme
Wereldbank
gee finansiele hulp aan ontwikkelende lande
Algemene Oreenkoms oor Tariewe en Handel (AOTH)
is in 1947 deur 23 lande onderteken en is in 1995 opgevolg deur die WHO
Wereldhandelsorganisasie
Die WHO monitor internasionale handelsooreenkomste
Daar word van lidlande verwag om alle handel versperrings te verwyder
Absolute voordeel
‘n Land het ‘n monopolie op produkte of kan dit teen die laagste moontlike koste produseer
Hierdie lande is ook gewoonlik meer produktief as ander lande
Vergelykende voordeel
‘n Land is beter toegerus om ‘n produk te produseer as ander lande
Regionalisering (streekvorming)
Die hedendaagse tendens om ekonomiese integrasie deur die vestiging van ekonomiese samewerkende streke te bevorder
Globalisering
die afbreek van handel versperrings om die vrye beweging van g&d, arbeid en kapitaal te bevorder om globale ekonomies te vorm
Globalisering is die ekonomiese, politieke, maatskaplike, kulturele en omgewingsuitwerking op die wereld
Kenmerke van globalisering
1) die integrasie van globale ekonomiese aktiwiteite
2) ‘n wereldmark waar g&d vryelik tussen lande geruil word
3) handel is vryer na handelsversperrings soos tariewe en kwotas verwyder is
4) maatskappye word reuse multinasionale maatskappye (MNO’s) met takke regoor die wereld
5) die produksieproses van g&d vind op meer as een plek plaas
6) omdat hierdie reuse korporasie plaaslike ekonomiee kan beinvloed kan regerings nie meer in isolasie beleide vorm nie
7) toenemende samewerking tussen lande en streke waar handelsblokke gevorm word
Oorsake van globalisering
1) massa produksie & massa bemarking
2) ontwikkeling van IKT en globale inligtingstelsels
3) skaarsheid van hulpbronne
4) ontwikkeling van vervoer
5) vrye beweging van kapitaal, handel & beleggings
6) multinasionale onderneming (MNO’s)
7) internasionale kapitaalmarkte
8) regstreekse buitelandse investering
Oorsake van globalisering: massaproduksie & massabemarking
Soos lande geindustrialiseerd geraak het, het groot hoeveelhede produkte weens massaproduksie in die markte oorstroom
Dit het tot die ontwikkeling van massabemarkingstrukture gelei
Aspekte van massabemarking sluit die ontwikkeling van massiewe winkels, advertensies deur uitsaaitegnologie en gedrukte media in
Oorsake van globalisering: ontwikkeling van kommunikasietegnologie en globale inligtingstelsels
Die ontwikkeling van nuwe tegnologie, wat IKT insluit, het die manier waarop die wereld kommunikeer en sake doen verander
Die rekenaar, vinnige internetverbinding, e-pos en selfone het kommunikasie verbeter
‘n Geintegreerde wereldwye telekommunikasienetwerke wat ‘n belangrike rol speel om inligting te versprei, veral omdat die koste daaraan verbonde voortdurende goedkoper word
Internasionale reise wat verbruikers kennis oor wat beskikbaar is, uitgebrei het en gehelp het om wereldwye handel te bevorder
Oorsake van globalisering: skaarsheid van hulpbronne
Wereldhandel is die verkoop van g&d deur regerings, maatskappye en individuele regoor die wereld
Die rede vir wereldhandel is dat hulpbronne nie eweredig versprei is nie en ‘n enkele land is nie in staat om alles plaaslike te produseer nie
Oorsake van globalisering: Ontwikkeling van vervoer
Nuwe tegnologiee het oor die afgelope eeu op die gebied van vervoer ontwikkel en sluit snelwee regoor die wereld in
Oorsake van globalisering: Vrye beweging van kapitaal, handel & beleggings
As daar vryehandel is, is daar geen deoaneregte, subsidies of regulasies nie
Dikwels wil daardie nasies wat vryehandel vir almal bevorder, steeds hulle eie handel beskerm deur subsidies aan hulle eie nywerhede te gee
Oorsake van globalisering: Multinasionale ondernemings (MNO’s)
is groot sake ondernemings wat g&d in meer as een land en gewoonlik regoor die wereld produseer of versprei
Voordele van multinasionale ondernemings (MNO’s)
1) Dit is meer kostedoeltreffend om goedere naby jou mark te produseer as om ‘n voltooide produk in te voer
2) Goedere kan aangepas word om te voldoen aan die behoeftes van plaaslike markte
3) MNO’s kan werksgeleenthede verskaf aan plaaslike inwoners
4) G&D is goedkoper omdat sommige insetkoste laag kan wees
5) MNO’s dra by tot ekonomiese groei van gasheer lande
Oorsake van globalisering: Vrye beweging van kapitaal
Die gemak en spoed waarmee geld regdeur die wereld beweeg kan word, het dit moontlik gemaak om die wereldekonomie uit te brei deur byvoorbeeld nuwe vervaardigingstegnologie in ontwikkelende lande te finansier
Oorsake van globalisering: Ontwikkeling van tegnologie
Moderne tegnologie het gelei tot ‘n verandering in die manier waarop produksie plaasvind en vervaardiging bestuur word
Dit het ‘n direkte uitwerking op die mededingingendheid van sakeondernemings
Gevolge van globalisering
1) liberisering van handel
2) multinasionale ondernemings
3) standaardisering
Gevolge van globalisering: Liberalisering van handel
Beteken die verwydering van beperkings soos tariewe en kwotas
Drie ontwikkelings het tot die werklike vrymarking en stimulering van wereldhandel bygedra, naamlik
1) Die Algemene Ooreenkoms insake tariewe en handel(AOTH): het na 2de wereldoorlog begin. Daar was stelselmatige afskapping van internsionale handelsbeperkings en sruikelblokke ten einde handelsvolumes te vergroot. Die WHO het die rol in 1994 oorgeneem, hulle verseker dat ooreenkomste eerbiedig word en tree op as bemiddelaar in handelspute
2) Uitvoerbevordering: land het besef dat invoervervanging nie op sigself tot die gewenste peil van nywerheidsontwikkeling sou lei nie, omdat binnelandse koopkrag beperk was. Sedert dien het baie lande uitvoergerigte industralisasie sonder uitsondering op owerheidsbetrokkenheid begin toepas
3) Vryehandelsgebiede: dit is ‘n vorm van handelsintegrasie waarvan ‘n aantal lande alle handelsperkinge op g&d wat hulle onder mekaar verhandel, afskaf. Elkeen behou egter sy eie handelsbeperkinge met die res van die wereld. Vryehandelsgebiede het die effek gehad dat die totale volume handel in die wereld toegeneem het. Dis voordelig om vryehandel toe te pas omrede dit die produksiekapasiteit van ‘n land vergroot en aanleiding gee tot ekonomiese ontwikkeling
Gevolge van globalisering: Multinasionale ondernemings (MNO’s)
internasionale sakeondernemings wat g&d in paar lande produseer, sonder om in een land gekonsentreer te wees
voordele van oorsese produksie, eerder as die uitvoer vanaf die land van oorsprong, sluit ‘n besparing van vervoerkostes, die aansporing van produk ontwerp om meer aanvaar vir die plaaslike mark te wees, vermindering in korporatiewe belasting en toegang tot plaaslike arbeid en kapitaal, in
Gevolge van globalisering: Standaardisering
om iets te laat aanpas by ‘n stel gegewe vaste reels. Diegene wat aan die reels onderwerp is, tree op dieselfde wyse op
Belangrike aktiwiteite van standaardisering
1) Verenigde Nasies: regte van verskeie groepe mense sowel as statistieke en nasionale rekeninge is gestandardiseer
2) Internasionale Monetere Fonds: handel, betalingsbalanse en wisselkoerse, internasionale leenstelsels van geld word gestandardiseer
3) Wereldbank: ekonomiese ontwikkeling, meting van ontwikkeling
4) Wereldhandelsorganisasie: internasionale handelsbetrekkinge, tariewe en ander vorme van beskermingsooreenkomste, eienaarskap oor patente, tantieme en intellektuele eiendom
5) Wereldgesondheisorganisasie: standaarde vir gesondheidsorg, verantwoordelikhede van hospitale, klinieke en mediese personeel, opleiding van gesondheidswerkers
6) Internasionale arbeidsorganisasie: arbeidswetgewing, werkersgedrag en werkgewersoptredes
Positiewe gevolge van globalisering
1) Globalisering het baie lande gehelp om vinniger te groei as wat hulle andersins sou gegroei het
2) Internasionale handel help ekonomiese ontwikkeling wanneer ‘n land se ekonomiese groei deur sy uitvoere gedryf word
3) Bied ontwikkelende lande toegang tot kennis en standaard praktyke
4) Handelsbanke met ander lande word versterk wat aanleiding tot ekonomiese groei gee
5) Werkers het toegang tot werksgeleenthede wereldwyd
Handel: driehoek van kommunikasie, produksie en logistiek
Daar moet g&d gelewer word, dit is die basiese elemente en word aan die onderkant van die grafiek aangedui
Daar moet kommunikasie wees om ten minste vraag en aanbod te kommunikeer
Daar moet verder vervoer beskikbaar wees: die produkte moet afgelewer word nadar die ooreenkoms gefinaliseer is
Absolute voordeel
Sekere lande het voordeel bo ander lande as dit kom by die beskikbaarheid of di evermoe om g&d te produseer
Ontwikkelde lande het gewoonlik ‘n absolute voordeel bo ontwikkelende lande, in die vervaardiging van hoe waardes goedere wat gevorderde tegnologie en geskoolde tegnici benodig
Lande het verskillende absolute voordele in die vervaardiging van goedere omdat hulle verskillende grond, klimaat en vaardighede tot hulle beskikking het
Vergelykende voordeel
Word gebruik ten einde te bepaal produkte ‘n land in moet spesialiseer
‘n Land is toegerus om ‘n produk te produseer teen laer kostes as ander lande as hulle spesialiseer in daardie produk
Hierdie voordeel kan voorkom as beter tegnologie ontwikkel word en goedkoper arbeid aangebied word of ‘n toename in produktiwiteit plaasvind
Die voordeel van handel gebaseer op absolute en vergelykhende voordeel
1) Natuurlike hulpbronne is oneweredig versprei: Internasionale handel help met die verspreiding
2) Spesialisering: lande kan spesialiseer in die produksie van daardie produkte waarin hulle die beste in is
3) Beter keuses van goedere: lande kan produkte verkry wat hulle andersins nie sou kon he nie
4) Hoe volumes van handel: dra by tot ekonomiese groei en ontwikkeling
5) Beter lewenstandaard en groter werkskepping
6) Ekonomiese groei: verhoogde handel voorsien markte van produkte en dit stimuleer produksie en werkskepping. Dit lei tot ekonomiese groei en trek buitelandse kapitale beleggings in nuwe besighede aan, verhoog staatsinkomste en verbeter die infrastruktuur
7) Groter bewusmaking van globale probleme: beklemtoon sosiale, ekonomiese en omgewingsprobleme en stimuleer hulp vir hierdie probleme
Die nadeel van handel gebaseer op absolute en vergelykende voordeel
1) Markkragte: ‘n Land met meer mag kan ‘n land met minder forseer om handel te dryf wat minder voordeel vir hulle het
2) Vervoer: koste betrokke in internasionale handel verhoog die produksiekoste as daar ‘n groot afstand tussen lande is
3) Handelstruikelblokke: instel van tariewe, kwotas en ander onregverdige hindernisse soos veiligheids regulasies sal die voordeel van internasionale handel laat verdwyn
4) Afhanklikheid: as ‘n land te afhanklik word van ‘n ander land of ‘n paar industriee en die prys val kan dit lei tot grootskaalse werklossheid
5) Nuwe /baba industriee: internasionale handel kan nuwe industree benadeel, omdat hulle produksiekoste hoog is aan die begin
6) Spesialisering: as ‘n oorlog begin of as ‘n natuurramp voorkom en in- en uitvoere stop. wanneer uitvoere < invoere word die betalingsbalans negatief beinvloed
Toename in internasionale samewerking (handelsblokke)
Vorming van handelsblokke: die blokke kan beskou word as magsblokke wat poog om meer beheer oor die globale ekonomie te kry
Belangrike Handelsblokke wat die grootste invloed het op wereldhandel, Noord- Amerikaanse Vryhandelsooreenkoms (NAVHO)
Die Verenigde State van Amerika, Kanada en Meixo behoort aan NAVHO. ‘n Vryhandelsgebied waar die lidlande gesamentlike doeanetariewe met hulle handelsvennote onderhandel. die grootste handelsblok (370 miljoen mense)
Belangrike handelsblokke wat die grootste invloed op wereldhandel het, Europese Unie (EU)
het tot dusver die verste gevorder om streeksekonomiee te integreer deur grensbeheer te verslap en ‘n enklele geldeenheid, die Euro, te gebruik
Belangrike handelblokke wat die grootste invloed op wereldhandel het, Ekonomiese Samewerking in die Asie- Stille Oseaangebied (Apec, van Asia Pacific Economic Co-operation)
het 21 lede in Suidoos- Asie asook Australie, Nieu- Seeland, Japan, Rusland en Kanand
Belangrike handelsblokke wat die grootste invloed het op wereldhandel, BRICS
Magsblok van opkomende lande tussen Brasilie, Rusland, China en Suid- Afrika. Toe SA by BRICS aangesluit het, het SAse ondernemings toegang tot markte in die BRICS-lande verkry, wat meer as 40% van die wereld se bevolking huisves
Belangrike handelsblokke wat die grootste invloed het op wereldhandel: Bilaterale en multilaterale ooreenkomste
word oor verskeie aspekte van handel gesluit
Lande poog om hulle ekonomiese beleide te harmoniseer deur belangegroepe te vorm waar lede oor kwessies van gesamentlike belang praat en besluit
Noord- Suid verdeling
Die sosio-ekonomiese en politiese verdeling tussen ryk ontwikkelde lande, die Noorde, en die armer ontwikkelende lande, die Suide
Soos wat lande meer ontwikkeld word, vorm hulle deel van die noorde ongeag van waar hulle geografies gelee is
Staan ook bekend as die ontwikkelingsgaping
Voordelige gevolge van globalisering op SA se ekonomie
1) beter toegang tot wereldmarkte en internasionale forums gebring
2) Sy goed ontwikkelde finasiele instellings plaas SA in ‘n gunstige posisie wanneer wereldkrisisse ander ontwikkelende lande raak
3) fokus op kennis het toegeneem, gevolglik het die vraag na geskoolde en professionele arbeid ook toegeneem. Dit het meegebring dat salarisse van hoog geskoolde en goed opgeleide werkers verhoog het
Nadelige gevolge van globalisering op SA se ekonomie
1) die land kom voor toenemende mededinging te staan
2) Krisisse in die finansiele markte van ontwikkelende lande beinvloed markte in minder ontwikkelende lande, insluitend Suid Afrika
3) Onstabiele Toestande in SA se buurlande het ‘n negatiewe uitwerking op die persepsie wat ander lande oor SA het en dit lei dikwels tot ontrekking van beleggings
4) Vraag na geskoolde werkers het afgeneem
5) Verhoogde produksievlak het tot toenemende besoedeling en omgewingskadelike praktyke gelei
