Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Ekonomie > Die basiese Ekonomiese Probleem > Flashcards

Die basiese Ekonomiese Probleem Flashcards

van graad 10

1
Q

Skaarsheid

A

die hoof ekonomiese probleem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Absolute skaarsheid

A

wanneer iemand die middele en hulpbronne het om produk te koop, maar daar is geen voorraad van daardie produk nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Relatiewe skaarsheid

A

Daar is genoegsame goedere beskikbaar om in die behoeftes van die verbruiker te voorsien, maar die bevolking het nie die middele om die goedere te koop nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Keuses

A

Hulpbronne is skaars of beperk en mense het onbeperkte behoeftes en begeertes, dit lei tot keuses
Verbruikers het beperkte middele en dus moet hulle keuses maak oor hoe om die middele op die beste manier te gebruik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Alternatiewe

A

Verbruikers het skaars middele en onbeperkte behoeftes en begeertes en moet dus tussen alternatiewe kies om optimaal in hulle behoeftes en begeertes te voorsien

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Geleentheidskoste

A

Ekonomie gebruik geleentheidskoste om die ware koste daarvan om een alternatief in plaas van ‘n ander te kies, te meet
Die waarde van die produk wat opgeoffer word om ‘n ander produk te koop

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Ekonomiese goedere

A

1) beperkte hoeveelhede beskikbaar, dikwels nie genoeg om in vraag te voorsien nie
2) Vereis ‘n prys, verbruikers betaal daarvoor
3) Het gebruik en ruilwaarde, om voorraad op te hoop is voordelig vir eienaar
4) Aanbod kan beheer word
5) Welvaart van mense word gemeet aan die hoeveelheid ekonomiese goedere wat in sy besit is

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Vrye goedere

A

1) Is vrylik beskikbaar in onbeperkte hoeveelhede
2) Behaal geen prys, niemand is bereid om daarvoor te betaal nie
3) Het gebruikswaarde maar nie ruikwaarde nie, trek nie voordeel uit ophoop daarvan nie
4) Aanbod is buite beheer van die mens
5) Besit en gebruik van gratis goedere bepaal nie hoe ryk mense is nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ruilwaarde

A

‘n produk het ruilwaarde wanneer dit ‘n prys behaal en verbruikers bereid is om die produk vir geld te verruil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Gebruikswaarde

A

‘n produk het gebruikswaarde wanneer dit nut vir die verbruiker hou

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Produksie

A

Die proses waardeur ‘n entrepreneur beskikbare hulpbronne kombineer ten einde g&d te produseer om in die behoeftes en begeertes van die verbruiker te voldoen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Produksiefaktore

A

Elemente wat gekombineer word om g&d mee te produseer
Kapitaal, entrepreneurskap, natuurlike hulpbronne, arbeid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kapitaal

A

Alle hulpbronne wat in die produksieproses as ‘n inset gebruik word om g&d mee te produseer
Vergoeding: rente

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Arbeid

A

Alle verstandelike en fisiese inspanning wat in die produksieproses aangewend word om g&d te vervaardig
Vergoeding: salaris of loon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Natuurlike Hulpbronne

A

Gawe uit die natuur wat gewoonlik skaars is en maklik uitgeput kan word
Natuurlike hulpbronne word negatief beinvloed deur besoedeling
Vergoeding: huur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Entrepreneurskap

A

Vaardighede wat benodig word deur die persoon wat al die faktore kombineer en die risiko neem om ‘n sakeonderneming te begin
Verantwoordelik om die regte produksiefaktore, op die regte plek, op die regte tyd teen die regte prys te produseer
Vergoeding: wins

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Direkte produskie

A

Produsente en verbruiker is dieselfde persoon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Indirekte produksie

A

Produsent en verbruiker is verskillende persone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Informele sektor

A

Verwys na alle sakeondernemings wat nie geregistreer is nie
Daar is geen amptelike rekords van hulle produksie, uitgawes en inkomste nie en dus kan nie by BBP van die land berekend word nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Formele sektor

A

Verwys na al die geregistreerde sakeondernemings in die land
Slegs produksie in formele sektor word in ag geneem wanneer BBP bereken word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Openbare sektor

A

Sluit alle nywerhede en ondernemings in wat deur die regering besit en bestuur word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Privaatsektor

A

Alle nywerhede wat deur die privaat individue of groepe besit en beheer word

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Semi- staat
(parastatale ondernemings)

A

ondernemings wat gedeeltelik deur die staat sowel as die privaat sektor besit wotd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Privatisering

A

wanneer ‘n onderneming in die regering se besit verkoop word aan privaat eienaars

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Nasionalisering

A

Wanneer die regering, ondernemings in die privaat sektor oorneem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Primere sektor

A

Produksie aktiwiteite: betrokke by die ontginning en insameling van natuurlike hulpbronne
Sluit nie die verwerking van grondstowwe nie
Bv) vissery, mynbou en bosbou

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Sekondere sektor

A

Produksie aktiwiteite: die verwerking of verandering van natuurlike hulpbronne na finale goedere of intermediere goedere
Bv) fabrieke wat goedere omskakel na finale goedere

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Tersiere sektor

A

Produksie aktiwiteite: verspreiding van goedere en die voorsiening van dienste
Ook dienstesektor genoem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Aktiwiteite in Tersiere Sektor

A

1) Regeringsdienste (vullisverwyderings en hospitale)
2) Professionele dienste ( tandartse, regsgeleerdes)
3) Finansiele dienste (banke, versekeringsmaatskappye)
4) Groothandel en kleinhandel ( winkels, supermarkte)
5) Ondernemings in gasvryheid (restaurante, kroee, gastehuise)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Intermediere goedere

A

Halfklaar of tussentydse goedere
Goedere word aangewend as ‘n inset in die produksieproses ten einde finale goedere te produseer

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Finale goedere

A

Goedere wat nie verder verwerk kan word nie
Word aangewend om in die behoeftes van die verbruiker te voorsien

32
Q

Dienste wat deur owerheid voorsien word

A

1) Openbare goedere (Gemeenskapsgoedere)
2) Kollektiewe goedere
3) Meriete goedere

33
Q

Openare goedere en dienste (Gemeenskapsgoedere)

A

Nie Uitsluitbaar of mededingend in verbruik is nie
Almal kan daarvan gebruik

34
Q

Kollektiewe goedere

A

Uitsluitbaar, fooie word gehef om goedere te gebruik

35
Q

Meriete goedere

A

Ondervoorsien deur die privaatsektor maar noodsaaklik is om basiese behoeftes mee te bevredig

36
Q

Spesialisasie

A

Vind plaas wanneer ondernemings en ander organisasies in die produksie van een produk spesialiseer

37
Q

Arbeidsverdeling

A

Vind plaas wanneer elke werker in die onderneming spesialiseer in ‘n spesifiek taak binne die onderneming

38
Q

Arbeidsintensiewe produksie

A

Ondernemings maak staat op handarbeiders en beskik nie oor baie gereedskap of masjinerie nie

39
Q

Kapitaalintensiewe produksie

A

Sekere ondernemings maak gebruik van masjienerie, toerusting en gereedskap om te produseer
Indien ‘n onderneming staat maak om goedere te vervaardig deur slegs masjinerie en paar werkers

40
Q

Verbruik

A

As iemand ‘n spesifieke diens aanwend om behoeftes en begeertes mee te bevredig

41
Q

Kapitaalgoedere

A

Word gebruik om verbruikersgoedere en dienste mee te produseer
Word nie direk deur finale verbruiker benodig of gekoop nie, maar hulle is noodsaaklik in die produksieproses vir ander goedere
Bv) toerusting, masjienerie

42
Q

Verbruikersgoedere

A

G&D wat geproduseer word om verbruikers se behoeftes en begeertes te bevredig en wat algemeen deur huishoudings/ individue verbruik word
Nie- duursame, duursame, semi- duursame goedere sowel as dienste

43
Q

Onmiddelike verbruik

A

Indien die produk opgebruik of vernietig word wanneer iemand dit gebruik

44
Q

Uitgestelde verbruik

A

Produk koop om behoeftes te bevredig wat oor en oor gebruik kan word met min of geen skade aan die produk nie

45
Q

Geinduseerde verbruik

A

Afhanklik van die besteebare inkomste van die verbruiker
(afhanklik aan verbruiker se vlak van inkomste)

46
Q

Outonome verbruik

A

Vind plaas al verdien die verbruiker geen inkomste nie
word aanvaar dat verbruiker gebruik maak van spaargeld, toelaes, lening om aan die lewew te bly

47
Q

Ruilhandel

A

Het plaasgevind met surplus produksie waar goedere vir goedere verruil was
Bestaansekonomie: lede voorsien hulle eie behoeftes

48
Q

Kommoditeite

A

Eerder grondstowwe as algemene goedere en sluit o.a. tee, suiker, koffie, koper, goud en alimunium in
Word in grootmaat op internasionale kommoditeitsmarkte verhandel

49
Q

Handel

A

Moderne ekonomiee: produsente produseer slegs goedere wat hulle die beste kan produseer
Produsente verkoop surplusse vir geld
Handel vind plaas wanneer goedere vir geld verruil word

50
Q

Markte

A

“n plek waar kopers en verkopers bymekaar kom ten einde g&d te verruil
Ruol vind plaas wanneer g&d aan verbruikers beskikbaar gestel word, en verbruikers hierdie g&d koop
Hoef nie noodwendig ‘n fisiese plek wees nie, kan virtueel wees

51
Q

Groothandelsmarkte

A

Markte wat produsente en kleinhandelaars met mekaar verbind
Sakeondernemings berg goedere in groot hoeveelhede wat by produsente aangekoop word, en verkoop dit weer in kleiner hoeveelhede aan kleinhandelaars
Groothandelaars: tussenganger/ middlepersoon, word beskuldig dat hulle pryse onbillik verhoog

52
Q

Kleinhandelmarkte

A

Markte wat verbruikers en kleinhandelaars verbind
Verbruikers hetsy binneland of buiteland, is die vernaamste bevoordeeldes van hierdie markte
Staan ook bekend as verbruikersmarkte
Goedere wat vir eindgebruik gereed is, word verhandel

53
Q

Verbruikers stuur seine

A

Produsente hou noukeurig dop wat die verbuiker koop en hoe hulle hul geld bestee
Kyk na vraag van verbruiker
Produsente kan hulle produksie na gelang van die vraag na hulle produkte aanpas

54
Q

Verbruikers reageer

A

Verbruikers se invloed op prysvasstelling is minder ooglopend
Goedere se pryse is gewoonlik klaar vasgestel
Reageer deur minder te bestee indien g&d van swak gehalte of te duur is

55
Q

Dienstemark

A

Dienste word binnelands sowel as internasionaal verkoop en aangekoop
Dienste word deur verbruikers, produsente en openbare sektor aangekoop
Grootlik dieselfde eienskappe as kleinhandelsmarkte wat vraag, aanbod en pryse betref
Dienstemarkte maak egter eerder op doeltreffende kommunikasienetwerke as vervoernetwerk staat

56
Q

Menseregte

A

Daardie regte waarop elke lewende mens geregtig is
Fundmentele regte
Sluit burger-, politiek-, en ekonomiese regte in

57
Q

Burgerregte

A

Sluit regte soos gelykheid voor die reg en vryheid van spraak in

58
Q

Politiek regte

A

Sluit regte soos om aan ‘n politieke party te behoort en die reg op gereelde en vrye verkiesings in

59
Q

Ekonomiese regte

A

Sluit regte soos die reg om enige beroep, ambag of proffesie te beoefen en die reg om vaste eiendom te besit in

60
Q

Suid- Afrikaanse Grondwet

A

Die oppergesag van die land. Niemand kan die wette soos hierin vasgele is, verander nie en niemand is bo die gereg geag nie
Grondwet omsluit die Handves van Menseregte, met aanvaarding van die Grondwet, het Suid- Afrikaners regte verkry wat voorheen van hulle weerhou is

61
Q

Die reg op bevrediging van basiese behoeftes

A

Alle mense het ‘n basiese behoefte vir kos, skuiling, gesondheid, sonder hiervan kan hulle nie lewe nie
Hoofdoel van alle ekonomiese aktiwiteite moet dus wees om soveel moontlike mense te voorsien van hierdie basiese oorlewingsbehoeftes

62
Q

Selfbeeld

A

Alle mense het die reg om respek, erkenning, waardighede en ‘n toekoms

63
Q

Vryheid

A

Alle mense het ‘n basiese menslike reg om vry van armoede, onkunde en slawerny te wees

64
Q

Reg tot billike arbeidpraktyke

A

Ons mag nie onbillik onslaan word nie en daar mag nie teen ons in die werksplek gediskrimineer word op basis van ras, geslag, ouderdom of nasionaliteit nie

65
Q

Reg tot onderwys

A

Alle SAners het die reg op basiese onderwys, om vaardighede aan te leer en opleiding te kry, wat hull sal help om werk te kry en produktiewe lede van die ekonomie te word

66
Q

Reg op gesondheidsorg en veilige lewensomstandigehede

A

Almal het die reg op veilige lewensomstandighede, goeie polisiemag en ‘n veilige onbesoedelde omgewing om in te leef

67
Q

Toegang to ‘n basiese lewenstandaard

A

Die regering het hom verbind tot die verbetering van die lewensomstandighede en lewenstandaard van alle landsburgers en probeer om huise, pensioene, kos en gesondheidsorg aan almal te voorsien wat nie toegang het daartoe nie

68
Q

Besoedeling

A

Die vrystelling wat in die natuurlike omgewing invloei as gevolg van menslike aktiwiteite, bo die vermoe van die omgewing om dit te absorbeer
A.g.v die word voedselproduksie benadeel, omdat die onstabiele weertoestande nie bevordelik vir gewasverbouing is nie

69
Q
A
70
Q

Buitensporige verbuik

A

Die mens se verbuik van die aarde se hernubare hulpbronne is omvangryk
Die natuurlike omgewing en die mense se ekonomie is 2 onderling verwante stelsels. As iets verander in die een, beinvloed dit die ander een

71
Q

Berade om die omgewing te beskerm

A

Doel van Rio-beraad was om ooreen te kom oor strategiee en maatreels om die gevolg van omgewingsagteruitgang stop te sit en te keer
Doel van die Johannesburgse Beraad was om bindende oplossings vir volhoubare ontwikkeling te vind wat lande sou help om ekonomies te ontwikkel sonder om die planeet onherstelbaar te besoedel

72
Q

Maniere om omgewingsprobleme te verminder, Groensbelasting

A

Die regering hef belasting op die produksie van g&d op die mate waartoe hulle die omgewing beinvloed

73
Q

Maniere om omgewingsprobleme te verminder, Regeringsinmenging

A

Maatreels word in gestel om hoeveelheid besoedeling in lande te stop of te verminder

74
Q

Maniere om omgewingsprobleme te verminder, Openbare optrede

A

Na gelang meer mense bewus word van die skade aan die omgewing begin hulle optree en deelneem aan programme om die skade wat gedoen is te herstel en om die omgewing om hulle te verbeter

75
Q

Maniere om omgewingsprobleme te verminder, Nuwe tegnologie

A

Skoner en veiliger tegnologie word ontwikkel met die oog op die omgewing

Ekonomie (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions